Soạn ngữ văn lớp 8 bài câu trần thuật năm 2024

Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình: Bộc lộ niềm thương xót, hối hận của Dế Mèn đối với cái chết của Dế Choắt.

b.

Câu trần thuật “Mã Lương nhìn cây bút bằng vàng sáng lấp lánh, em sung sướng reo lên”: Thuật lại sự việc Mã Lương có cây bút thần.

Câu cảm thán “Cây bút đẹp quá!”: Bộc lộ cảm xúc vui sướng trước cây bút đẹp.

Câu trần thuật “Cháu cảm ơn ông! Cảm ơn ông!”: Bộc lộ cảm xúc biết ơn người đã tặng bút thần.

Bài 2. (Sgk Ngữ văn 8 - tập 2/ trang 47)

Dịch nghĩa “Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?”: Câu nghi vấn có từ để hỏi “làm thế nào” kết hợp với dấu hỏi chấm.

Dịch thơ “Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ.”: Câu trần thuật với dấu chấm kết thúc câu.

→ Hai câu tuy khác nhau về kiểu câu nhưng cùng diễn đạt một ý: đêm trăng đẹp gây xúc động mãnh liệt cho nhà thơ, khiến nhà thơ muốn làm một điều gì đó.

Bài 3. (Sgk Ngữ văn 8 - tập 2/ trang 47)

Câu cầu khiến với từ cầu khiến “đi”, kết thúc câu bằng dấu chấm than.

→ Mục đích yêu cầu người nghe dừng hành động hút thuốc lại.

Câu nghi vấn với từ nghi nghi vấn “được không”.

→ Mục đích yêu cầu tắt thuốc lá.

Câu trần thuật có dấu hiệu dấu chấm kết thúc cuối câu.

→ Mục đích yêu cầu, đề nghị người nghe không được hút thuốc lá.

Cả ba câu trên đều dùng để cầu khiến (có chức năng giống nhau).

Câu (b) và (c) thể hiện ý cầu khiến (đề nghị) nhẹ nhàng, nhã nhặn và lịch suwh hơn câu (a).

Bài 4. (Sgk Ngữ văn 8 - tập 2/ trang 47)

Câu (a) là câu trần thuật dùng để cầu khiến: Lý Thông nhờ Thạch Sanh đi canh miếu thờ.

Câu trần thuật thứ nhất của đoạn (b) để kể sự tình. Câu trần thuật thứ hai để cầu khiến: mong muốn có anh trai đi nhận giải cùng.

VnDoc xin giới thiệu Soạn bài lớp 8: Câu trần thuật để tham khảo giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 8 chuẩn bị cho bài giảng của học kỳ 2 sắp tới đây của mình.

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 8. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.

• Soạn bài lớp 8: Đi đường
• Soạn bài lớp 8: Câu cảm thán

CÂU TRẦN THUẬT

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

1. Câu trần thuật là gì?

Câu trần thuật là kiểu câu dùng để kể, xác nhận, miêu tả, thông báo, nhận định, trình bày,... về những hiện tượng, những hoạt động, trạng thái, tính chất trong thực tế.

Câu trần thuật là biểu hiện thông thường của một phán đoán. Do đó cuối câu thường có dấu chấm và đây là kiểu câu phổ biến nhất.

Câu trần thuật còn được gọi là câu kể, câu tường thuật.

Ví dụ: Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không thành tiếng.

(Nguyên Hồng)

Tấm lòng yêu mến, vô tư của bà tôi đối với mọi người đã làm cho tâm hồn tôi thêm phong phú, đã truyền sức mạnh cho tôi để đương đầu với sóng gió của cuộc đời.

(Macxim Gorki)

2. Đặc điểm hình thức và chức năng

Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.

1. Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)

2. Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở không ra hơi:

- Bẩm... quan lớn... đê vỡ mất rồi!

(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)

3. Cai Tứ là một người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại.

(Lan Khai, Lầm than)

4. Ôi Tào Khê! Nước Tào Khê làm đá mòn đấy! Nhưng dòng nước Tào Khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thuỷ của ta!

(Nguyên Hồng, Một tuổi thơ văn)

• Những câu nào trong các đoạn trích trên không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cầu khiến và câu cảm thán?
• Những câu này dùng để làm gì?
• Trong các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán và trần thuật, kiểu câu nào được dùng nhiều nhất? Vì sao?

Gợi ý:

Chỉ có câu: Ôi Tào Khê! là mang đặc điểm hình thức của câu cảm thán. Các câu còn lại trong các đoạn trích này đều thuộc kiểu câu trần thuật.

Các câu này dùng để:

• (a): bày tỏ những suy nghĩ của người viết về truyền thống yêu nước của dân tộc ta. Đồng thời bày tỏ mong muốn, yêu cầu của người viết (Chúng ta phải...).
• (b): kể (câu thứ nhất) và thông báo (câu thứ hai).
• (c): miêu tả hình thức của một người.
• (d): nhận định (câu thứ hai) và bộc lộ cảm xúc (câu thứ ba).

Trong các kiểu câu: nghi vấn, cảm thán, cầu khiến và trần thuật thì kiểu câu trần thuật là kiểu câu được dùng nhiều nhất. Bởi phần lớn, hoạt động giao tiếp của con người xoay quanh những chức năng mà câu trần thuật đảm nhiệm.

II. RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

1. Hãy xác định kiểu câu và chức năng của những câu sau đây:

1. Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình.

(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)

2. Mã Lương nhìn cây bút bằng vàng sáng lấp lánh, em sung sướng lên:

- Cây bút đẹp quá! Cháu cảm ơn ông! Cảm ơn ông!

(Cây bút thần)

Gợi ý:

• (a): Cả ba câu đều là câu trần thuật. Câu (1) dùng để kể, hai câu còn lại dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của Dế Mèn trước cái chết của Dế Choắt.
• (b): Câu (1) là câu trần thuật (dùng để kể), câu (2) là câu cảm thán (dùng để bộc lộ cảm xúc), hai câu còn lại đều là câu trần thuật (bộc lộ sự biết ơn của Mã Lương).

2. Đọc câu thứ hai trong phần dịch nghĩa bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh (Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?) và câu thứ hai trong phần dịch thơ (Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ). Cho nhận xét về kiểu câu và ý nghĩa của hai câu đó.

Gợi ý:

• Hai câu trên thuộc hai kiểu câu nào? (Câu nghi vấn, câutrần thuật).
• Tuy nhiên mặc dù khác nhau về kiểu câu song hai câu này cùng diễn đạt một ý nghĩa: đêm trăng đẹp gây xúc động đối với nhà thơ, khiến nhà thơ cảm thấy bối rối, không biết làm sao.

3. Ba câu sau đây thuộc kiểu câu nào và được sử dụng để làm gì? Hãy nhận xét về sự khác biệt về ý nghĩa của những câu này.

1. Anh tắt thuốc lá đi!

2. Anh có thể tắt thuốc lá được không?

3. Xin lỗi, ở đây không được hút thuốc lá.

Gợi ý:

Xác định kiểu câu:

• Câu (a): là câu cầu khiến.
• Câu (b): là câu nghi vấn.
• Câu (c): là câu trần thuật.

Các câu trên đều được dùng với mục đích cầu khiến, chỉ khác nhau về sắc thái (hai câu sau có ý cầu khiến nhẹ nhàng và lịch sự hơn câu đầu).

4. Những câu sau đây có phải là câu trần thuật không? Những câu này dùng để làm gì?

1. Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì cất dở mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.

(Thạch Sanh)

2. Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi: "Em muốn cả anh cùng đi nhận giải".

(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)

Gợi ý:

• Các câu được dẫn ở đây đều là câu trần thuật.
• Các câu này dùng để:
  • Câu (a) dùng với mục đích cầu khiến.
  • Câu (b): Phần trước dấu hai chấm dùng để kể, phần sau dấu hai chấm dùng với mục đích cầu khiến.

5. Đặt câu trần thuật để xin lỗi, hứa hẹn, cảm ơn, chúc mừng, cam đoan.

Mẫu:

• Hứa hẹn: Tôi hứa sẽ có mặt đúng giờ.
• Xin lỗi: Mình thành thật xin lỗi cậu vì sự việc ngày hôm qua.
• Cảm ơn: Em xin cảm ơn anh.
• Chúc mừng: Chúc mừng sự thành công của cậu.
• Cam đoan: Tôi xin cam đoan những điều tôi nói trên đây là đúng.

6. Viết một đoạn đối thoại ngắn có sử dụng cả bốn kiểu câu:

Gợi ý: Có thể viết một đoạn đối thoại giữa giáo viên và học sinh, giữa hai người bạn, giữa bố mẹ với con cái, giữa bác sĩ với bệnh nhân,...Ví dụ:

Mẹ ơi! Bạn Lan lớp con xin cô giáo cho nghỉ học cả tháng nay rồi.

Bạn nghỉ vì lí do gì?

Dạ! Mẹ bạn ấy ốm nặng lắm ạ!

Trời ơi! Khổ thân con bé! Thể nào, mẹ thấy dạo này nó ít sang chơi. Chiều nay mẹ tan ca sớm, mẹ sẽ cùng con đến bệnh viện thăm mẹ bạn ấy.

Không nên đi trước 5 giờ. Bởi lúc ấy bệnh viện mới cho người nhà vào thăm mẹ ạ!

Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan

Dưới đây là bài soạn Câu trần thuật bản rút gọn nế bạn muốn xem hãy kích vào đây Soạn bài lớp 8: Câu trần thuật

Trên đây VnDoc đã hướng dẫn các bạn học sinh Soạn bài Câu trần thuật, chắc chắn các bạn học sinh đã phần nào hiểu được nội dung tư tưởng tác phẩm, ngoài bài viết này, chúng tôi còn giới thiệu đến các bạn một số bài viết khác trong những bài văn mẫu 8 có liên quan đến tác phẩm như: Soạn bài Câu trần thuật siêu ngắn, Đề kiểm tra 15 phút môn Ngữ văn lớp 8 bài Câu trần thuật, Câu trần thuật ... ....các bạn cùng tham khảo.

• Phân tích tình yêu thiên nhiên và khao khát tự do mãnh liệt của người tù cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú
• Vẻ đẹp hình tượng của người chiến sĩ cách mạng qua bài thơ Khi con tu hú
• Soạn bài Tức cảnh Pác Bó

...................................

Ngoài Soạn bài Câu trần thuật, các bạn học sinh còn có thể tham khảo các đề thi, học kì 1 lớp 8, học kì 2 lớp 8 các môn Toán, Văn, Soạn bài lớp 8, Soạn Văn Lớp 8 (ngắn nhất) mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi lớp 8 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn ôn thi tốt

Ngữ văn 8 câu trần thuật là gì?

Trần thuật nghĩa là trần thuật lại sự việc sự kiện đã diễn ra. Câu trần thuật là dạng câu được sử dụng với mục đích kể để xác nhận, miêu tả, thông báo, nhận định về những hiện tượng, hoạt động, trạng thái và tính chất của sự vật, sự việc thay đổi hiện tượng nào đó.

Câu trần thuật có tất cả bao nhiêu chức năng?

Câu trần thuật có chức năng chính dùng làm kể, thông báo, nhận định, miêu tả,... Ngoài ra, câu trần thuật còn tồn tại ở thể dùng làm yêu cầu đề nghị hay bộc lộ tình cảm. Tuy nhiên, đây không phải là chức năng chính của câu trần thuật.

Câu trần thuật có nghĩa là gì?

Trần thuật (tiếng Anh: narration) là phương diện cơ bản của phương thức tự sự, là việc giới thiệu, khái quát, thuyết minh, miêu tả đối với nhân vật, sự kiện, hoàn cảnh, sự vật theo cách nhìn của một người trần thuật nhất định. Vai trò của trần thuật rất lớn.

Câu trần thuật có những từ gì?

Để xác định thì trong câu trần thuật, ta có thể dựa vào các từ trợ động từ như "đã", "đang", "sẽ", hay các từ chỉ thời gian như "hôm qua", "hiện nay", "ngày mai". Những từ này thường xuất hiện gần đầu câu hoặc trước động từ để chỉ thị thời gian của hành động.