Sổ mũi xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như ăn đồ cay, cảm cúm, viêm xoang, khóc.
Chảy nước mũi có thể là một triệu chứng của bệnh lây nhiễm như cảm lạnh, viêm mũi họng... Nhưng nó cũng có thể có nguyên nhân không lây nhiễm chẳng hạn như tiếp xúc với không khí lạnh hoặc hormone. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến một người dễ bị chảy mũi, tìm ra nguyên nhân giúp bạn biết cách phòng tránh tốt hơn.
Cảm cúm
Cảm cúm hay cảm lạnh là một dạng nhiễm trùng đường hô hấp trên. Cảm lạnh có thể do một số loại virus gây ra. Cảm lạnh thông thường gây chảy nước mũi một bên hoặc thậm chí chảy nước mũi liên tục. Cảm cúm thường xảy ra trong vòng 2-3 ngày đầu tiên sau khi bị nhiễm virus. Dịch nhầy thường bắt đầu trong suốt và có thể chuyển sang màu trắng, vàng hoặc thậm chí xanh sau vài ngày.
Dị ứng
Viêm mũi dị ứng có thể gây chảy nước mũi. Sổ mũi liên quan đến dị ứng thường xảy ra vào mùa xuân hoặc mùa thu. Sổ mũi có thể do phản ứng viêm của cơ thể với phấn hoa trong không khí. Dịch tiết ở mũi do dị ứng thường trong, một số ít có chứa mủ.
Ăn cay
Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm hiểu chính xác lý do tại sao ăn thức ăn cay có thể gây sổ mũi. Nhiều khả năng sổ mũi sau khi ăn đồ cay liên quan đến sự kích thích của hệ thần kinh, chứ không phải phản ứng miễn dịch. Thức ăn cay như ớt cay dễ khiến chảy nước mũi nếu người đó đang bị viêm mũi họng.
Chảy nước mũi xảy ra ở nhiều đối tượng. Ảnh: Freepik
Nội tiết tố
Nội tiết gắn liền với viêm mũi nội tiết tố. Hormone có thể ảnh hưởng trực tiếp đến màng trong đường mũi, khiến các tuyến nhầy phản ứng mạnh hơn. Tất cả các tuyến giáp, tăng trưởng và kích thích sinh dục nữ đều đóng vai trò trong viêm mũi do nội tiết tố.
Chảy nước mũi và nghẹt mũi là những triệu chứng thường gặp khi mang thai. Những thay đổi ở các mạch máu khắp cơ thể có thể dẫn đến tích tụ máu trong các mạch máu mũi. Nồng độ hormone progesterone tăng lên cũng có thể khiến các mạch máu không giãn ra như bình thường. Điều này cũng gây ra chảy nước mũi. Các triệu chứng liên quan đến viêm mũi khi mang thai dường như phản ánh mức độ estrogen.
Thuốc
Chảy nước mũi đôi khi là biểu hiện của viêm mũi do thuốc. Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ làm chảy nước mũi theo một cách khác nhau.
Thể dục
Tập thể dục như chạy, thể dục nhịp điệu và thậm chí giao hợp có thể khiến bị sổ mũi. Nếu bị chảy nước mũi khi hoạt động ngoài trời thì nguyên nhân thực tế có thể liên quan đến dị ứng, thời tiết lạnh, hoặc một chất kích thích khác.
Khóc
Khóc làm cho nhiều nước mắt trong cơ thể thoát ra. Khóc tự nhiên cũng làm chảy nước mũi do nước mắt chảy ra từ tuyến lệ. Lỗ tuyến lệ là những lỗ nhỏ bên trong mí mắt. Nước mắt chảy qua lỗ tuyến lệ vào ống tuyến lệ. Ống này chảy trực tiếp vào mũi. Khi khóc, nước mắt chảy qua ống tuyến lệ, chảy vào mũi gây chảy nước mũi.
Viêm xoang mạn tính
Xoang là bốn khoảng trống hoặc hốc nằm trong đầu, tất cả chúng đều được kết nối thông nhau. Các xoang này có nhiệm vụ tạo ra chất nhầy thoát từ đường mũi vào mũi. Nhiệm vụ của các xoang là ngăn vi khuẩn và các chất cặn bã bị mắc kẹt bên trong mũi nhưng khi các xoang bị tắc nghẽn, vi khuẩn có thể phát triển và gây nhiễm trùng.
Nếu tình trạng viêm xoang kéo dài từ 12 tuần trở lên thì được gọi là viêm xoang mạn tính. Một trong những triệu chứng là chảy nước mũi. Các triệu chứng khác có thể là đau mặt, áp lực mặt, nghẹt mũi, giảm vị giác hoặc khứu giác. Đối với viêm xoang mạn tính không đáp ứng với thuốc hoặc các phương pháp điều trị tại nhà, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật xoang để điều trị vấn đề.
Polyp xoang
Xoang hoặc polyp mũi là sự phát triển mềm của mô bên trong mũi và xoang. Polyp xoang thường gây khó thở. Những người bị polyp xoang thường gặp các vấn đề như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm xoang mạn tính, bệnh xơ nang... Chảy nước mũi là một trong những triệu chứng của bệnh polyp xoang kèm theo nghẹt mũi, áp lực mặt, đau mặt, mất khứu giác và vị giác.
Lệch vách ngăn mũi
Vách ngăn mũi là bức tường chia khoang mũi thành hai phần. Vách ngăn mũi được cấu tạo chủ yếu bởi sụn, bao phủ bởi da và có nhiều mạch máu. Khi nó nghiêng về một bên của hốc mũi thì được cho là lệch vách ngăn. Vách ngăn bị lệch có thể gây ra các vấn đề về hô hấp, bao gồm chảy nước mũi.
Một số người bẩm sinh đã bị lệch vách ngăn. Một số khác có thể bị lệch vách ngăn vì chấn thương như gãy mũi. Hầu hết mọi người không cần điều trị lệch vách ngăn nếu các triệu chứng nhẹ.
Rò rỉ chất lỏng tủy sống
Dịch não tủy [CSF] là chất lỏng đặc biệt bao quanh tủy sống và não. Bên ngoài lớp dịch này có lớp màng bao quanh. Khi có một vết rách trên màng, chất lỏng có thể chảy ra ngoài. Nguyên nhân có thể do chấn thương đầu do thủ thuật y tế như vòi cột sống, đôi khi, rò rỉ cột sống xảy ra không vì lý do cụ thể nào.
Chảy nước mũi không liên quan đến bệnh lý nghiêm trọng thường sẽ tự khỏi. Nếu chảy nước mũi đi kèm với các triệu chứng như sốt cao, chảy dịch màu vàng hoặc xanh lá, chảy nước mũi trên 10 ngày thì bạn nên liên hệ bác sĩ để có chẩn đoán chính xác.
Anh Chi [Theo VeryWellHealth]
Mặc dù nó gây phiền nhiễu, nhưng việc sổ mũi là phổ biến và thường tự biến mất, trong một số trường hợp, đó là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn
Chất nhầy mũi không chỉ là một vật liệu nhầy nhụa trong mũi - nó thực sự có một mục đích hữu ích. Nó bẫy vi khuẩn, vi trùng và mảnh vụn khác và ngăn chúng xâm nhập vào phổi.
Trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng, chất nhầy có thể chảy ra từ mũi hoặc xuống cổ họng. Khi chất nhầy chảy ra từ mũi, nó được gọi là nước mũi. Nó cũng có thể được gọi là nhỏ giọt sau mũi hoặc chảy nước mũi.
Mặc dù nó gây phiền nhiễu, nhưng việc sổ mũi là phổ biến và thường tự biến mất. Nhưng trong một số trường hợp, đó là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn có thể cần được chăm sóc y tế.
Nguyên nhân gây ra chảy nước mũi
Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn của việc chảy nước mũi. Một số phổ biến nhất bao gồm nhiễm trùng và dị ứng.
Cảm lạnh thông thường
Cảm lạnh thông thường là do nhiễm virus ở mũi và cổ họng. Nhiều loại virus khác nhau có thể gây ra nó. Mặc dù nó có thể khiến cảm thấy đau khổ, nhưng về lâu dài nó vô hại.
Cúm là do vi rút tấn công mũi, họng và phổi. Các chủng virus cúm liên tục thay đổi. Cúm có thể gây nguy hiểm cho những người có nguy cơ cao bị biến chứng. Điều này bao gồm trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.
Chảy nước mũi là một triệu chứng rất phổ biến đối với cả cảm lạnh thông thường và cúm. Khi bị những căn bệnh này, cơ thể sẽ tiết ra nhiều chất nhầy để bẫy virus trước khi nó có thể đến phổi và các bộ phận khác trong cơ thể. Một số chất nhầy này rời khỏi cơ thể thông qua mũi.
Dị ứng
Có thể bị chảy nước mũi nếu hít, ăn hoặc chạm vào một số chất mà bị dị ứng. Các vật liệu gây ra phản ứng dị ứng được gọi là chất gây dị ứng. Các chất gây dị ứng phổ biến bao gồm bụi, lông vật nuôi và cỏ. Cơ thể phản ứng với các chất gây dị ứng theo cách tương tự như thể chúng là vi khuẩn có hại, khiến mũi bị chảy nước.
Viêm xoang
Viêm xoang xảy ra khi xoang, hoặc đường mũi bị viêm, đau và sưng. Điều này có thể thu hẹp đường mũi, gây khó thở và tích tụ chất nhầy. Nếu có tình trạng này, chất nhầy có thể chảy ra khỏi mũi. Trong một số trường hợp, có thể cảm thấy nó chảy vào cổ họng.
Chất nhầy liên quan đến viêm xoang thường đặc. Nó cũng có thể có một màu vàng hoặc màu xanh lá cây.
Nguyên nhân tiềm ẩn khác
Các nguyên nhân tiềm ẩn khác của sổ mũi, hoặc chảy nước mũi, bao gồm:
Thủy đậu.
Mang thai.
Vách ngăn lệch.
Đau đầu.
Nghiện ma túy.
Khói thuốc lá.
Không khí khô.
Điều trị chảy nước mũi
Kế hoạch điều trị được đề nghị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của việc chảy nước mũi. Trong nhiều trường hợp, có thể thực hiện các bước để giảm các triệu chứng của mình bằng các biện pháp đơn giản tại nhà. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc hoặc phương pháp điều trị khác.
Nếu cảm lạnh hoặc cúm gây ra chảy nước mũi, các lựa chọn điều trị có thể bị hạn chế. Trong hầu hết các trường hợp, cơ thể sẽ tự phục hồi. Nên chắc chắn được nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Thuốc không kê đơn có thể giúp giảm một số triệu chứng. Nếu các triệu chứng cúm nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê cho một loại thuốc chống vi-rút. Điều này có thể làm giảm thời gian cần thiết để chữa lành.
Biện pháp khắc phục
Chất nhầy đặc và dính có thể gây ra vấn đề với hơi thở. Nó cũng có thể khiến có nguy cơ biến chứng cao hơn, chẳng hạn như nhiễm trùng tai. Thực hiện các bước để làm loãng chất nhầy. Nó có thể giúp giảm các triệu chứng và giảm nguy cơ biến chứng.
Để làm loãng chất nhầy, có thể:
Uống nhiều nước.
Dùng nước muối xịt mũi.
Bật máy tạo độ ẩm để thêm nước vào không khí.
Hít hơi nước từ một bát nước nóng.
Đừng sử dụng thuốc xịt mũi thông mũi trong hơn ba ngày liên tiếp, trừ khi bác sĩ đã bảo làm như vậy.
Thuốc kháng histamine
Thuốc kháng histamine là thuốc có thể giúp ngăn ngừa và điều trị các triệu chứng dị ứng. Một số thuốc kháng histamine có thể khiến vô cùng buồn ngủ. Luôn kiểm tra nhãn cho các khuyến nghị về vận hành máy móc hạng nặng hoặc thực hiện các nhiệm vụ khác trong khi dùng thuốc kháng histamine.
Thuốc kháng histamine cũng có thể phản ứng với một số loại thuốc khác. Hãy chắc chắn nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng thuốc kháng histamine, đặc biệt nếu đã sử dụng thuốc giãn cơ, thuốc ngủ hoặc thuốc an thần.
Ngăn ngừa chảy nước mũi
Không thể ngăn ngừa tất cả các trường hợp chảy nước mũi. Nhưng có thể thực hiện các bước để giảm nguy cơ phát triển một số điều kiện gây ra chảy nước mũi quá mức.
Để giảm khả năng mắc bệnh cảm lạnh thông thường:
Rửa tay thường xuyên để giữ cho chúng không có vi trùng gây bệnh.
Sử dụng khăn giấy khi xì mũi và vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng ngay lập tức.
Rửa tay sau khi xì mũi.
Tiêm vắc-xin cúm hàng năm.
Nếu bị dị ứng, hãy thực hiện các bước để tránh dị ứng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các triệu chứng của phản ứng dị ứng, bao gồm cả nước mũi. Nếu không biết nguyên nhân gây ra các triệu chứng dị ứng, hãy viết nhật ký hàng ngày về các hoạt động và triệu chứng. Điều này có thể giúp xác định các chất gây dị ứng. Bác sĩ hoặc bác sĩ dị ứng cũng có thể đề nghị xét nghiệm dị ứng.
Tránh khói thuốc lá và các chất kích thích khác cũng có thể giúp giữ cho mũi không bị kích thích và viêm.