Tại sao khi bị tổn thương ở đại não phía trái

Thuật ngữ tổn thương não đề cập đến đến bất kỳ loại mô hoặc tế bào bất thường trong não. Các loại tổn thương não thường gặp là chấn thương, nhiễm trùng, ung thư ác tính và lành tính, bệnh mạch máu, di truyền, miễn dịch, mảng bám, chết tế bào não và bức xạ ion hóa. Các hóa chất và độc tố khác cũng có liên quan đến tổn thương não.

Tổn thương não [tên tiếng Anh là Brain Lesions] là khu vực của mô não đã bị tổn thương do chấn thương hoặc do bệnh lý. Trong khi định nghĩa tưởng chừng như đơn giản nhưng trên thực tế các tổn thương não có thể rất phức tạp do có nhiều loại tổn thương não khác nhau. Chúng có thể từ nhỏ đến lớn, từ ít đến nhiều, từ tương đối vô hại đến đe dọa tính mạng.

Mặc dù cùng có chung một định nghĩa là chấn thương hoặc tổn thương mô trong não nhưng các tổn thương não rất khác nhau. Dưới đây là một số loại tổn thương não:

• Áp xe não [Brain abscesses]: Áp xe não đó chính là khu vực não đã bị nhiễm trùng, trong ổ áp xe có mủ và mô bị viêm. Bệnh lý này tuy không phổ biến, nhưng lại đe dọa tính mạng. Áp xe não thường xảy ra sau khi bị nhiễm trùng, thường là ở khu vực gần đó, chẳng hạn như nhiễm trùng tai, viêm xoang, nhiễm trùng răng hoặc sau chấn thương sọ não hoặc phẫu thuật sọ.
• Dị dạng động tĩnh mạch [Arteriovenous Malformations – AVM]: AVM là một loại tổn thương não xảy ra trong quá trình phát triển sớm của thai nhi. Các động mạch và tĩnh mạch trong não phát triển thành một đám mạch máu bất thường, sắp xếp lộn xộn và các động mạch này không khỏe như bình thường. Các tĩnh mạch thường phì đại do dòng máu chảy liên tục từ các lỗ thông động tĩnh mạch [Arteriovenous Fistula]. Những mạch dễ vỡ này có thể vỡ khiến máu tràn vào tế bào não. Ngoài ra, mô não có thể không nhận đủ máu để hoạt động bình thường. Tổn thương não gây co giật có thể các triệu chứng đầu tiên của AVM.

Động tĩnh mạch trong não phát triển một cách bất thường

• Nhồi máu não [Cerebral infarction]: Nhồi máu não hay đột quỵ là tổn thương não trong đó một cụm tế bào não chết do không nhận đủ máu.
• Bại não [Cerebral palsy]: Loại tổn thương não này xảy ra khi thai nhi còn trong bụng mẹ. Bại não không tiến triển nặng dần theo thời gian. Các tổn thương não ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của trẻ, điều này cũng có thể làm cho việc giao tiếp và các kỹ năng liên quan trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, nhiều trẻ bị bại não có chức năng trí tuệ bình thường.
• Bệnh đa xơ cứng [Multiple sclerosis - MS]: Với bệnh lý này, hệ thống miễn dịch của chính cơ thể tấn công và làm hỏng lớp lót thần kinh [myelin] trong não và tủy sống. Những tổn thương này gây khó khăn trong việc truyền và nhận các tín hiệu thần kinh giữa não và phần còn lại của cơ thể.
• Khối u: Khối u não là những khối tế bào phát triển bất thường từ mô bình thường. Một số khối u trong não là không ung thư hay còn gọi là lành tính, nhưng một số khác có thể là ung thư. Khối u có thể bắt đầu từ trong não hoặc do di căn từ cơ quan khác trong cơ thể lan tới não.

Có nhiều nguyên nhân gây tổn thương não hoặc nhiều yếu tố khác nhau làm gia tăng nguy cơ gây tổn thương não như:

• Lão hóa
• Tiền sử gia đình có người bị tổn thương não
• Bệnh lý về mạch máu, chẳng hạn như đột quỵ, huyết áp cao và phình động mạch não
• Chấn thương não có thể gây chảy máu trong. Nếu không được khắc phục, nó có thể dẫn đến tử vong.
• Nhiễm trùng gây ra các bệnh như viêm màng não và viêm não.
• Các khối u bắt đầu trong não [khối u nguyên phát] hoặc di căn đến não thông qua mạch máu hoặc hạch bạch huyết

Sự xuất hiện của các khối u cũng gây ra tổn thương não

• Bệnh tự miễn như lupus ban đỏ và bệnh đa xơ cứng. Những bệnh lý này khiến các kháng thể của cơ thể bắt đầu tấn công các mô của cơ thể, trong đó có mô não.
• Các mảng bám tích tụ protein bất thường quá mức trong các mô não hoặc trong các mạch máu, dẫn đến làm chậm quá trình cung cấp máu cho não. Bệnh Alzheimer ảnh hưởng đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi của người bệnh, bệnh này xảy ra do các mảng bám trong các mô não.
• Tiếp xúc với bức xạ hoặc một số hóa chất làm tăng nguy cơ gây khối u và tổn thương trong não
• Các độc tố, như uống quá nhiều rượu hoặc khói thuốc lá. Các chất độc hại khác như nồng độ amoniac và urê trong cơ thể tăng cao do các vấn đề về thận cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng não.
• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, đặc biệt là ăn thực phẩm có nhiều chất béo và cholesterol .Triệu chứng của tổn thương não

Các triệu chứng của tổn thương não tùy thuộc vào loại, vị trí và kích thước của tổn thương. Các triệu chứng phổ biến đối với một số loại tổn thương não bao gồm:

• Nhức đầu
• Đau cổ hoặc cứng khớp
• Buồn nôn, nôn và chán ăn
• Thay đổi thị lực hoặc đau mắt
• Thay đổi tâm trạng, tính cách, hành vi, tinh thần và sự tập trung
• Mất trí nhớ hoặc lú lẫn
• Co giật
• Sốt
• Khó di chuyển

Các phương pháp được sử dụng để tìm và chẩn đoán tổn thương não phụ thuộc vào các triệu chứng. Trong nhiều trường hợp, sử dụng kỹ thuật hình ảnh như chụp CT và MRI giúp xác định vị trí, kích thước và đặc điểm của các tổn thương. Xét nghiệm máu và các xét nghiệm khác cũng có thể được thực hiện để tìm kiếm dấu hiệu nhiễm trùng.

Chẩn đoán tổn thương não bằng hình ảnh

Về phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại tổn thương não như thực hiện phương pháp điều trị cụ thể cho từng loại bệnh, làm giảm các triệu chứng hoặc cải thiện chất lượng sống hoặc kéo dài thời gian sống của người bệnh. Các phương pháp phổ biến để điều trị tổn thương não bao gồm:

• Theo dõi, nếu tổn thương không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và không phát triển hơn nữa thì người bệnh có thể chỉ cần kiểm tra định kỳ.
• Phẫu thuật cắt bỏ tổn thương.
• Hóa trị và xạ trị cho các tổn thương, ví dụ ung thư
• Thuốc chống nhiễm trùng, như thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống vi trùng khác
• Thuốc làm dịu hệ thống miễn dịch hoặc thay đổi phản ứng miễn dịch của cơ thể
• Thuốc hoặc các liệu pháp khác để làm giảm các triệu chứng liên quan đến tổn thương não.

Các tổn thương não nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, nghiêm trọng có thể để lại di chứng đến suốt đời. Vì thế khi phát hiện các dấu hiệu não bị tổn thương bệnh nhân cần đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec không chỉ nổi tiếng bởi chất lượng thăm khám chữa bệnh đem lại hiệu quả cao mà còn nổi tiếng có hệ thống cơ sở vật chất kĩ thuật hiện đại, có đủ các loại thiết bị y tế phục vụ nhu cầu thăm khám và điều trị sức khỏe. Theo đó, để nâng cao chất lượng thăm khám điều trị bệnh hiện nay Vinmec còn triển khai các dịch vụ y tế toàn diện đảm bảo quy trình thăm khám đạt hiệu quả cao nhất.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

Nguồn tham khảo: webmd.com

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị Chấn thương sọ não tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Phú Quốc, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa và được tặng Gói Phục hồi chức năng

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 02973985588 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM:

Bài viết này được viết cho người đọc tại Phú Quốc.

Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt:

• Trán Thùy trán Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

• Đỉnh Thùy đỉnh Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

• Thái dương Thùy thái dương Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

• Chẩm Thùy chẩm Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

• Thùy đảo Thùy đảo Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

• Hệ viền Thùy viền Não được chia ra bởi một khe dọc thành 2 bán cầu, mỗi bán cầu gồm 6 thùy riêng biệt: Trán Đỉnh Thái dương Chẩm đọc thêm

Thùy trán, thùy thái dương, thùy đỉnh và thùy chẩm bao phủ gần hết bề mặt não [xem hình Các thùy não Các thùy não. ]; thùy đảo nằm ở sâu dưới rãnh Sylvian . Thùy viền [hệ viền] là một khu vực hình chữ C ở sát bờ phía trong của mỗi bán cầu đại não; nó bao gồm một số phần của các thùy lân cận.

Mặc dù các chức năng cụ thể được quy định cho mỗi thùy, nhưng hầu hết các hoạt động đều đòi hỏi sự phối hợp của nhiều vùng trong cả hai bán cầu. Ví dụ, mặc dù thùy chẩm là cần thiết để xử lý hình ảnh thị giác, nhưng các phần của thùy đỉnh, thùy thái dương và thùy trán ở cả hai bên cũng xử lý các kích thích thị giác phức tạp.

Các thùy não.

Chức năng của các thùy não được định khu rộng ở một bên bán cầu đại não. Các hoạt động thị giác, xúc giác và vận động ở phía bên trái của cơ thể chủ yếu là do bán cầu phải chi phối và ngược lại. Một số chức năng phức tạp nhất định liên quan đến cả hai bán cầu não, nhưng chủ yếu vẫn là do một bán cầu [bán cầu não] chi phối. Ví dụ, bán cầu trái thường chiếm ưu thế về ngôn ngữ, và bàn cầu phải chiếm ưu thế đối với sự định hướng không gian.

Vỏ não [xem hình Các vùng của não Tổng quan về chức năng não ] chứa

• Vùng cảm giác sơ cấp

• Vùng vận động sơ cấp

• Nhiều vùng khác có liên quan, bao gồm các vùng liên hợp đơn thức và đa thức

Các vùng của não.

Các vùng cảm giác sơ cấp nhận được các kích thích cảm giác bản thể, thính giác, thị giác và vị giác từ đồi thị, cũng là nơi nhận các kích thích từ các cơ quan cảm giác chuyên biệt và các thụ thể cảm giác ngoại biên. Các con đường khứu giác bỏ qua đồi thị và đi trực tiếp vào các vùng chuyên biệt của vỏ não. Kích thích cảm giác được xử lý tiếp trong các vùng liên hợp có liên quan đến một hoặc nhiều giác quan.

Các vỏ não vùng vận động sơ cấp tạo ra các cử động cơ thể có ý thức; các vùng liên hợp vận động giúp lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động phức tạp.

Mỗi vùng liên hợp đơn thức nằm cạnh vùng cảm giác sơ cấp tương ứng và xử lý thông tin từ khu vực đó ở mức cao hơn so với vùng cảm giác sơ cấp.

Các vùng liên hợp đa thức không bị giới hạn bởi bất kỳ chức năng vận động hoặc cảm giác đơn thuần nào mà nhận được thông tin tập hợp từ nhiều vùng cảm giác và vận động của não. Các vùng liên hợp đa thức ở thùy trán, thùy thái dương, và thùy đỉnh phiên giải dữ liệu cảm giác, phản hồi vận động và các thông tin khác với những trí nhớ bản năng và thu được. Sự phiên giải này tạo thuận cho học tập và tư duy, cách diễn đạt và hành vi.