Tại sao lại bị mù màu

Bệnh không ảnh hưởng tới sức khỏe, trí tuệ

Thị lực có khả năng phân biệt màu do tổng hợp ba cảm giác màu ứng với một bước sóng ánh sáng khác nhau: cam - tím [có bước sóng 450nm], vàng - lục [520nm] và đỏ [630nm].

Ở người, võng mạc có ba loại tế bào nón, mỗi loại mẫn cảm nhất với một bước sóng nhất định là 430nm [ứng với tím], 540nm [ứng với xanh lục] và 575nm [ứng với đỏ]. Có lẽ ở các loại đó có các opsin khác nhau cho mỗi loại. Khi hòa trộn các màu cơ bản đó với nhau theo một tỷ lệ nhất định có thể có muôn màu sắc khác nhau.

Bệnh mù màu là một tật bẩm sinh. Tuy bệnh đã có từ cổ xưa, nhưng do hạn chế về kiến thức và người bệnh vẫn có khả năng nhìn nhận sự vật bình thường [chỉ không phân biệt được một số màu] nên không một bệnh nhân nào biết khuyết tật của mình. Người ta cho rằng người đầu tiên phát hiện ra bệnh mù màu là John Dalton [1766-1844], nhà vật lý học nổi tiếng sống ở cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19, người đặt nền móng cho lý thuyết nguyên tử.

Nhân ngày lễ Noel, John Dalton mua biếu mẹ một đôi tất màu gụ. Không ngờ bà mẹ xem xong rồi cười, bà hỏi Dalton: “Tuổi tác như mẹ làm sao có thể đi tất màu đỏ được?”. Thì ra Dalton tưởng rằng tất có màu gụ, nhưng thực ra là màu đỏ. John Dalton đi hỏi nhiều người, họ đều xác nhận đó là màu đỏ, cuối cùng phát hiện ra chính ông là người mù màu đỏ và màu xanh. Cho đến nay vẫn có nhiều người gọi bệnh mù màu là bệnh Dalton.

Người phương đông ít bị mù màu hơn người phương tây. Theo thống kê của nước ngoài, chỉ có 4-5% đàn ông phương đông bị mù màu, còn người phương tây thì lên tới 8-9%. Theo điều tra của khoa mắt thì bệnh này gặp ở 3-5% nữ giới, 8-10% nam giới trong số những người đến khám mắt.

Mù màu và gen di truyền

Bệnh mù màu là một bệnh di truyền có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính [cặp này ở nữ là XX, ở nam là XY]. Bệnh phát sinh do đột biến hoặc thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Gen này là “gen lặn”. Người con trai nào nhận được ở mẹ loại gen này thì không thể phân biệt được màu sắc, vì nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu.

Còn phụ nữ chỉ mắc bệnh này nếu có 2 gen mù màu: một của mẹ và một của bố mắc bệnh truyền cho. Nếu người phụ nữ chỉ có một gen bệnh thì chưa việc gì, vì gen màu sắc ở nhiễm sắc thể còn lại đủ át gen bệnh. Điều đó giải đáp vì sao các thống kê đều cho hay nam giới mắc chứng mù màu có tỷ lệ cao hơn nhiều so với nữ.

Trong trường hợp một cặp vợ chồng có hai con trai cùng bị mù màu, có thể nghĩ đến khả năng di truyền gen lặn trên nhiễm sắc thể, còn trường hợp đột nhiên có 1 con trai bị mù màu, còn những người khác không mắc có thể nghĩ đến khả năng đột biến mới phát sinh.

Khả năng làm việc và chữa trị

Có những người bị mù màu đỏ, có người bị mù màu xanh, có người bị mù cả màu đỏ và màu xanh, lại có người bị mù hoàn toàn mọi màu sắc. Có người phân biệt được các màu, nhưng nhìn một màu hoặc một số màu nào đó chỉ thấy mờ nhạt.

Ai có đôi mắt với thị lực bình thường nhưng có rối loạn sắc giác thì bị cấm làm một số công việc cần đến khả năng phân biệt màu sắc. Thí dụ không được hành nghề vẽ trang trí, nhuộm len vải, in ấn... đặc biệt không được lái tàu, lái xe.

Hiện nay y học chưa có cách nào chữa được bệnh mù màu, tuy nhiên có thể chẩn đoán trước sinh. Một số nhà khoa học hy vọng có thể nghiên cứu tìm ra một loại thiết bị quang học đặc biệt dùng đeo như một loại kính mắt có khả năng giúp cho người mù màu có thể phân biệt được màu sắc.

Theo Sức khỏe đời sống

Bệnh mù màu xảy ra khi bạn không thể phân biệt màu sắc cách bình thường. Nó còn được gọi là khiếm khuyết màu sắc. Điều này thường xảy ra giữa màu xanh lá và màu đỏ, đôi khi cả màu xanh lam. Những người mắc bệnh mù màu nhẹ thường phát hiện cách tình cờ vì nó không ảnh hưởng nhiều đến đời sống thường ngày. Thay đổi trong tầm nhìn màu sắc có thể biểu thị một tình trạng nghiêm trọng hơn. Nó có thể gây nguy hiểm tính mạng cho bạn, như khi không phân biệt được các màu sắc của đèn tín hiệu giao thông.

BỆNH MÙ MÀU LÀ GÌ?

Bệnh mù màu [bệnh rối loạn sắc giác] là tình trạng mắt không có khả năng phân biệt được màu sắc của vật như: màu đỏ, màu xanh lá, xanh biển hoặc khi pha trộn giữa các màu này với nhau.

Người bệnh mù màu vẫn có thể nhìn rõ vật chỉ là khả năng nhận biết màu sắc của họ bị giảm. Hiếm gặp trường hợp không thể nhìn thấy bất kì màu nào. Bệnh không ảnh hưởng đến khả năng sống sót cũng như sinh sản của người mắc bệnh, tuy nhiên gen bệnh có thể di truyền cho thế hệ sau.

Sự phân tích màu sắc chủ yếu do các tế bào nón đảm nhận, đây là những tế bào tập trung ở hố trung tâm của võng mạc. Khi các tế bào nón này mất khả năng phân biệt màu sắc sẽ gây ra rối loạn sắc giác hay bệnh mù màu.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH MÙ MÀU

Bệnh mù màu là một bệnh di truyền có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính [cặp này ở nữ là XX, ở nam là XY]. Bệnh phát sinh do đột biến hoặc thiếu một gen trên nhiễm sắc thể X, làm rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc. Gen này là “gen lặn”. Người con trai nào nhận được ở mẹ loại gen này thì không thể phân biệt được màu sắc, vì nhiễm sắc thể Y không có gen màu sắc trội để lấn át gen mù màu.

Một số điều kiện có thể gây thâm hụt màu như bệnh: tiểu đường, bệnh tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, nghiện rượu mãn tính, bệnh bạch cầu và thiếu máu hồng cầu hình liềm.

Một số thuốc có thể làm thay đổi nhìn màu sắc, chẳng hạn như một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh tim, cao huyết áp, nhiễm trùng, rối loạn thần kinh và các vấn đề tâm lý.

Khả năng nhìn thấy màu sắc xấu đi đó là một phần của sự lão hóa.

Các chất disulfua cacbon, phân bón và styrene có thể gây mất màu sắc thị giác. Nếu làm việc xung quanh các hóa chất này, tầm nhìn màu sắc được đánh giá bởi vì sự mất mát của một số tầm nhìn màu sắc là có thể.

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA NGƯỜI BỊ BỆNH MÙ MÀU

Không phân biệt được một số màu sắc nhất định, những màu khác thì vẫn có thể phân biệt được.

Ở mức độ nhẹ, người mù màu thường khó khăn trong việc phân biệt được các màu như xanh lá – đỏ, xanh dương – vàng. Mức độ nặng thì không phân biệt được các loại màu sắc với nhau.

Người bệnh có vấn đề về thị lực nhưng không phát hiện ra.

Khi người bình thường có thể nhận biết được nhiều loại sắc thái khác nhau thì người mù màu chỉ có thể nhận biết được một số sắc thái xác định.

Nếu bạn gặp phải tình trạng nghi ngờ bị mù màu cần đến bệnh viện kiểm tra và tham khảo ý kiến của chuyên gia. Trẻ em trước khi bắt đầu đi học cần có một cuộc kiểm tra toàn diện bao gồm thị lực và khả năng phân biệt màu sắc.

PHÒNG BỆNH MÙ MÀU

• Nên bảo vệ mắt khi phải tiếp xúc với hóa chất.
• Chẩn đoán bệnh trước sinh.

ĐIỀU TRỊ BỆNH MÙ MÀU

• Sử dụng kính loạn sắc điều trị bệnh mù màu
• Có thể dùng kính loạn sắc trong một số trường hợp.
• Tuy nhiên, đa số các trường hợp không có cách nào chữa trị triệt để vì đây là một bệnh di truyền liên quan đến gene.

Tại Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương, BS. CKI Huỳnh Kim Thanh [Trưởng khoa Liên Chuyên Khoa, Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương] với nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại các bệnh viện lớn, sẽ đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất với những lời khuyên hợp lý, giúp người bệnh được chữa trị nhanh chóng, an toàn, hiệu quả.

Lịch làm việc BS. CKI Huỳnh Kim Thanh từ 07h00 - 12h00 từ thứ 2 - 7 hàng tuần.

Với sự đầu tư về trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giàu nhiệt huyết và không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ, Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương xứng đáng là nơi tin cậy để Quý Khách hàng gửi gắm sức khỏe. Để được tư vấn và đăng ký khám, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ SĐT: 1900.299.978 hoặc đăng ký khám trực tuyến qua Fan page Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương.