Tại sao toàn cầu hóa xảy ra

Toàn cầu hóa quá trình sản xuất là gì? Ảnh hưởng đối với lực lượng lao động?

Trước xu hướng chung của thế giới, quá trình toàn cầu hoá đã mang lại nhiều cơ hội cho tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội ở nước ta, là một trong những nhân tố để cơ cấu lại và hiện đại hoá nền kinh tế phát triển nguồn nhân lực, làm tăng năng suất lao động và cải thiện thu nhập của người lao động. Toàn cầu hóa là một nội dung sâu rộng, mang hàm ý bao trùm trên mọi lĩnh vực hay giai đoạn trong quá trình tạo ra của cải, vật chất.

Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Toàn cầu hóa quá trình sản xuất là gì?

Toàn cầu hoá kinh tế bao hàm sự lưu chuyển ngày càng tự do hơn và nhiều hơn hàng hoá, vốn, công nghệ và lao động vượt ra khỏi biên giới quốc gia. Đó chính là phương thức để giải quyết mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình phát triển của sức sản xuất, một quá trình làm cân đối cung cầu đối với những yếu tố đầu vào và đầu ra của sản xuất, bao gồm vốn, công nghệ, quản lý, nhân công và hàng hoá nhằm tối ưu hoá việc phân bố và sử dụng những yếu tố này trên phạm vi toàn cầu.

Toàn cầu hóa kinh tế liên quan đến thương mại, dòng vốn và sự di chuyển của lao động, và một yếu tố quan trọng trong quá trình đó là toàn cầu hóa sản xuất. Với việc dỡ bỏ dần các rào cản thương mại và dòng vốn trở nên dễ dàng hơn, toàn cầu hóa sản xuất đã phát triển mạnh mẽ. Không còn cần thiết phải sản xuất hàng hóa tại một địa điểm. Mặc dù một sản phẩm có thể mang nhãn hiệu được sản xuất tại một quốc gia cụ thể, các thành phần của nó có thể đến từ các địa điểm khác nhau. Riêng đối với các sản phẩm công nghệ cao, việc nghiên cứu và phát triển [R&D] thường được thực hiện ở các nước phát triển, các linh kiện được sản xuất ở các nước khác nhau tùy theo năng lực của họ, và việc lắp ráp cuối cùng diễn ra ở nước khác. Cách tiếp cận này cũng được sử dụng đối với hàng hóa sử dụng nhiều lao động như quần áo, giày dép, v.v.

Toàn cầu hóa quá trình sản xuất là phân bố chi nhánh sản xuất và cung ứng ở nhiều nơi trên thế giới nhằm khai thác lợi thế các quốc gia. Cách hiểu khác của toàn cầu hóa quá trình sản xuất cho rằng, đó là quá trình cung ứng hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới để khai thác và tận dụng tối đa mọi nguồn lực về vốn, lao động, đất đai, chi phí và yếu tố chất lượng.

Cho đến nay, tác động của toàn cầu hóa sản xuất ở Châu Á và Thái Bình Dương là rõ rệt nhất ở Đông Á [bao gồm cả Đông Nam Á]. Việc mở rộng thương mại giữa Đông Á và phần còn lại của thế giới đã phản ánh tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực trong hệ thống thương mại toàn cầu. Thị phần của Đông Á trong thương mại thế giới đã tăng từ khoảng 10% trong những năm 1970 lên hơn 25% vào năm 2006, vượt qua tỷ trọng của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ là khoảng 20% [mặc dù vẫn kém thị phần của Liên minh châu Âu khoảng 1/3. của thương mại thế giới]. Thương mại liên vùng này chủ yếu là hàng hóa cuối cùng, chủ yếu cho các thị trường chính như Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, nhu cầu của khu vực đối với các sản phẩm cuối cùng của khu vực này dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng trong tương lai, vì ngày càng có nhiều sự tập trung vào người tiêu dùng và thị trường trong nước.

Toàn cầu hóa sản xuất và hội nhập sản xuất liên quan ở [Đông] Châu Á có ý nghĩa quan trọng đối với triển vọng tăng trưởng và hiệu quả cạnh tranh của các DNVVN Châu Á – Thái Bình Dương. Một mặt, bằng cách tạo điều kiện liên kết với người mua nước ngoài và

Các MNE lớn — từ trong và ngoài khu vực — các lực lượng của toàn cầu hóa nới lỏng các ràng buộc của nền kinh tế và thị trường trong nước, đồng thời cung cấp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa địa phương khả năng tiếp cận các tài sản được phân phối toàn cầu, bao gồm thông tin, công nghệ, kỹ năng, vốn và thị trường. Mặt khác, toàn cầu hóa cũng gây ra sự cạnh tranh gay gắt hơn trên thị trường nội địa từ hàng nhập khẩu, các nhà đầu tư nước ngoài mới và mở rộng các doanh nghiệp lớn trong nước.

Theo các nghiên cứu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế [OECD], toàn cầu hóa sản xuất ảnh hưởng đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ theo 3 cách về sự điều chỉnh của doanh nghiệp vừa và nhỏ đối với toàn cầu hóa ở 18 OECD và 8 nước Đông Á.

2. Ảnh hưởng đối với lực lượng lao động:

Toàn cầu hóa sản xuất đã ảnh hưởng đến thế giới việc làm theo những cách chưa từng thấy trước đây. Một số tác động tích cực theo quan điểm của người lao động, một số tác động khác lại làm gia tăng mối lo ngại nghiêm trọng. Về mặt tích cực, các cơ hội việc làm mới cho đến nay chưa được biết đến ở nhiều nước đang phát triển đã mở ra. Mặt khác, áp lực nghiêm trọng đối với giai cấp công nhân là do lương thực tế bị đình trệ và điều kiện làm việc bất lợi. Thuật ngữ ‘cuộc đua đến đáy’ đã được lưu hành trong bối cảnh này. Nhưng đây không phải là con đường duy nhất về phía trước, vì có những khía cạnh tích cực hữu ích mà từ đó người lao động có thể hưởng lợi cùng với phần còn lại của cộng đồng toàn cầu.

Xem thêm: Đối tượng chịu thuế và đối tượng nộp thuế của thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Vì toàn cầu hóa sản xuất liên quan đến việc chia nhỏ chuỗi giá trị toàn cầu thành các thành phần khác nhau, thành công phụ thuộc rất nhiều vào một số điều kiện, bao gồm cả năng lực kỹ thuật của các nhà sản xuất linh kiện và công ty lắp ráp, sự sẵn có của công nhân với các kỹ năng cần thiết và khả năng của các nhà quản lý để phân phối theo lịch trình thời gian nghiêm ngặt [cái gọi là ‘đúng lúc chuyển’]. Trong một số trường hợp, ví dụ, đối với hàng tiêu dùng cơ bản như quần áo và giày dép, các kỹ năng cần thiết là khá cơ bản, trong khi đối với những hàng hóa khác, chẳng hạn như điện tử và các bộ phận của chúng, các bộ phận của tư liệu sản xuất, v.v., các kỹ năng cấp cao hơn được yêu cầu. . Nhưng điều quan trọng trong cả hai trường hợp là sự linh hoạt mà lao động có thể được sử dụng và chi phí thấp của nó, một sự sắp xếp có mặt tích cực cũng như những mặt tiêu cực.

Một khía cạnh tích cực chính là vị trí của các cơ sở sản xuất thâm dụng lao động [thường là xuất khẩu] ở các nước dồi dào lao động và việc hấp thụ lao động thặng dư trong các lĩnh vực mà tiền lương và thu nhập có thể cao hơn so với các lĩnh vực truyền thống. Điều này tạo điều kiện cho việc chuyển đổi cơ cấu việc làm theo hướng có năng suất và thu nhập cao hơn.

Một khía cạnh liên quan là việc tạo ra những con đường mới cho việc làm của phụ nữ. Kinh nghiệm ban đầu của quá trình công nghiệp hóa hướng vào xuất khẩu minh họa điều này, đã tạo ra việc làm trong các ngành công nghiệp như điện tử và hàng may mặc đòi hỏi cái gọi là ‘ngón tay nhanh nhẹn’, đặc biệt là ở các nước Đông và Đông Nam Á. Các ví dụ gần đây hơn về sự gia tăng việc làm của phụ nữ là ở các nước như Bangladesh và Campuchia. Các bước phát triển liên quan đến việc làm của phụ nữ trong các ngành định hướng xuất khẩu bao gồm sự gia tăng tỷ lệ tham gia của phụ nữ vào lực lượng lao động, tăng trưởng 3 việc làm của phụ nữ so với nam giới và sự gia tăng tỷ lệ phụ nữ làm việc được trả lương.

Việc thuê ngoài từ các quốc gia thừa kỹ năng hơn đến ít kỹ năng hơn sẽ làm tăng nhu cầu tương đối và thu nhập tương đối của lao động có kỹ năng ở cả hai quốc gia, góp phần làm gia tăng bất bình đẳng tiền lương trên toàn cầu.

FDI vào các nước đang phát triển đã trở thành yếu tố có tác dụng giữ lao động tại chỗ, hạn chế dòng di chuyển lao động quốc tế, nhưng lại thúc đẩy dòng di chuyển lao động trong nước từ nông thôn ra thành thị, từ những khu vực kém phát triển tới những địa phương phát triển hơn và tới những ngành nghề có nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cao hơn. Xét theo nghĩa rộng đây chính là những hình thức khác nhau của thị trường lao động quốc tế vì lực lượng lao động làm việc trong các công ty được quản lý tập trung theo những tiêu chuẩn nhất định, buộc người lao động phải học hỏi nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu công việc giống nhau trong các chi nhánh của công ty tại các quốc gia khác nhau. Lao động tại các quốc gia đang phát triển được thu hút vào các chi nhánh công ty xuyên quốc gia. Như vậy, thực chất vẫn có sự dịch chuyển lao động nhưng không vượt qua biên giới quốc gia.

Một hình thức phân công lao động quốc tế và dịch chuyển lao động vô hình nữa là trong thời đại tin học và Internet này nay, một người vẫn ngồi ở quốc gia mình mà vẫn có thể làm việc cho một công ty ở quốc gia khác thông qua mạng Internet. Như vậy, cho dù không có sự di chuyển lao động, trên thực tế lao động vẫn được quốc tế hoá, có sự phân công và ràng buộc lẫn nhau. Đây là những điểm mới của thị trường lao động quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay. Toàn cầu hoá, cùng với những nỗ lực cải cách đi liền với nó, đã làm tăng áp lực cạnh tranh trên các thị trường sản phẩm. Áp lực cạnh tranh gia tăng đến lượt mình sẽ làm giảm bớt mức độ định đoạt tiền lương và phân biệt đối xử với lao động nữ của những người sử dụng lao động.

Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu của sự phát triển. Vậy toàn cầu hóa là gì? Đặc điểm của toàn cầu hóa? Vì sao phải toàn cầu hóa? Những ảnh hưởng của toàn cầu hóa là gì? Hệ quả của toàn cầu hóa? Hay cơ hội và thách thức của toàn cầu hóa là gì đối với các nước?… Trong bài viết dưới đây, hãy cùng DINHNGHIA.VN giải đáp câu hỏi toàn cầu hóa là gì cũng như những vấn đề liên quan nhé!

Toàn cầu hóa là gì? Vì sao phải toàn cầu hóa?

Toàn cầu hóa là gì?

Xu thế phát triển hiện đại ngày nay đã kéo theo những khuynh hướng tiên tiến. Nhiều người khi tìm hiểu về sự phát triển của nền kinh tế đã tự hỏi “toàn cầu hóa là gì?”. Có thể thấy rằng, toàn cầu hóa được xem như một quá trình tăng lên mạnh mẽ của các mối liên hệ, sự ảnh hưởng, sự phụ thuộc cũng như những tác động qua lại giữa các khu vực, quốc gia và các dân tộc trên thế giới. Điều này sẽ giúp tạo điều kiện để phát triển các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế.

Nguyên nhân dẫn đến việc toàn cầu hóa

Xu thế toàn cầu hóa là vấn đề tất yếu của nước ta và trên cả thế giới bởi những nguyên nhân sau:

• Sự tăng trưởng nhanh chóng của nền kinh tế toàn cầu. Bất kì quốc gia nào nếu không chịu liên kết, học hỏi thì sự thụt lùi lại phía sau là điều tất yếu. Toàn cầu hóa diễn ra tại mỗi quốc gia, dân tộc xuất phát từ chính nhu cầu phát triển rộng rãi, mang tính quốc tế của họ.
• Liên kết kinh tế thế giới ngày càng mở rộng: với sự xuất hiện nhiều tổ chức liên kế kinh tế, tài chính trong khu vực và cả thế giới. Có thể kể đến một số tổ chức như: IMF – Quỹ tiền tệ quốc tế, WB – ngân hàng thế giới, EU – Liên minh châu Âu …
• Các công ty đa quốc gia xuất hiện nhiều và ngày càng phát triển. Chúng tác động to lớn tới tình hình kinh tế tại nước đó. Đặc biệt, là sự hợp nhất các công ty thành các tập đoàn lớn càng khẳng định tầm quan trọng của nó với nền kinh tế đất nước.
• Những hệ quả mà cuộc cách mạng khoa học công nghệ, kĩ thuật và giao thông vận tải làm thay đổi bộ mặt của xã hội, tác động mạnh đến tâm lý người dân và sự thâm nhập ngày một sâu của công nghệ trong đời sống con người.
• Các vấn đề mang tính toàn cầu như thiên tai. bệnh dịch, ô nhiễm môi trường… cần sự liên kết giữa các quốc gia, khu vực mới giải quyết tốt được.

Xu hướng toàn cầu hóa kinh tế

Xu thế toàn cầu hóa ở Việt Nam và thế giới hiện nay diễn ra theo 5 điểm như sau:

Thương mại phát triển

• Thương mại có tốc độ tăng trưởng nhanh và cao hơn so với tốc độ tăng trưởng kinh tế
• Tổ chức Thương mại toàn cầu WTO được hình thành.

Đầu tư nước ngoài tăng nhanh

• Tổng giá trị đầu tư tăng nhanh cùng với đó là sự đầu tư ngày càng mở rộng hơn vào lĩnh vực dịch vụ

Thị trường tài chính mở rộng

• Mạng lưới liên kết tài chính được hình thành
• Vai trò then chốt của các tổ chức tài chính toàn cầu như WB, IMF…

Các công ty xuyên quốc gia có vai trò ngày càng quan trọng

• Các công ty này hoạt động ở rất nhiều quốc gia và nắm giữ một khối lượng tài sản lớn.
• Đối với quốc gia đó và cả thế giới, các công ty này có khả năng chi phối và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.

Đặc điểm của toàn cầu hóa là gì?

• Sự đinh hình nền kinh tế tri thức.
• Toàn cầu hóa tài chính.
• Vai trò của các công ty xuyên quốc gia.
• Vai trò của chính phủ.

Tác động và ảnh hưởng của toàn cầu hóa là gì?

Đây là xu hướng tất yếu và ngày một được mở rộng, toàn cầu hóa mang lại nhiều ảnh hưởng nhất định trên nhiều lĩnh vực. Có thể thấy, tác động của toàn cầu hóa là vô cùng lớn. Dưới đây là một số những ảnh hưởng của toàn cầu hóa:

• Phương diện kinh tế: Đây được xem là ảnh hưởng quan trọng nhất của xu hướng toàn cầu hóa hiện nay. Toàn cầu hoá đã tạo ra một sự thay đổi căn bản trong hoạt động kinh tế của con người, làm thay đổi tính chất cũng như vị trí của thị trường. Trước đây, thị trường mang tính quốc gia thì hiện nay khi có toàn cầu hóa thì thị trường đã mang tính quốc tế.
• Phương diện xã hội: Toàn cầu hoá đã làm cho những vấn đề toàn cầu của thời đại tác động mạnh mẽ và nhanh chóng đến mọi quốc gia dân tộc. Các vấn đề bức bối, các loại bệnh dịch nguy hiểm… đều trở nên toàn cầu…
• Phương diện chính trị: Toàn cầu hóa cũng tạo ra những thách thức nghiêm trọng đối với chủ quyền quốc gia. Sự hội nhập về kinh tế trong toàn cầu hóa cũng làm tăng lên sự hội nhập về chính trị.

Những hệ quả của toàn cầu hóa

Toàn cầu hóa mang lại sự thay đổi vượt bậc nhưng đi kèm với cơ hội chính là những thách thức mà con người cần đối mặt và loại bỏ chúng. Dưới đây là lời giải đáp cho toàn cầu hóa cơ hội và thách thức của nó.

Hệ quả tích cực của toàn cầu hóa là gì? 

Tìm hiểu hệ quả tích cực của toàn cầu hóa là gì cũng như tìm hiểu về các lợi ích của xu hướng toàn cầu hóa. Dưới đây là một số lợi ích của toàn cầu hóa:

• Toàn cầu hóa đem lại cơ hội phát triển mới đặc biệt là sự tăng trưởng mạnh về kinh tế. Lực lượng sản xuất có nhiều điều kiện để phát triển từ đó đẩy mạnh quá trình xã hội hóa.
• Toàn cầu hóa mở ra cơ hội giao lưu, học tập và tiếp thu những thành tựu khoa học, kĩ thuật tiên tiến, có thêm thị trường, được sự hỗ trợ của các tổ chức, liên minh đã tham gia.
• Dưới tác động của toàn cầu hóa, cơ cấu kinh tế sẽ có sự chuyển dịch nhất định. Đi kèm với nó là những cải cách thiết thực và hiệu quả để nâng cao tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế và khu vực.

Hệ quả tiêu cực của toàn cầu hóa là gì?

Toàn cầu hóa và những mặt trái của nó là vấn đề mà những quốc gia trong đó có Việt Nam cần mạnh mẽ đối mặt giải quyết.

• Phân hóa giàu – nghèo ngày càng sâu sắc hơn trong xã hội. Những bất công xảy ra nhiều hơn dưới sự chi phối của đồng tiền.
• Giao lưu, tiếp xúc nếu sơ xảy sẽ làm mai một và sâu hơn là mất hẳn đi độc lập, tự chủ và vốn bản sắc dân tộc đang có.
• Đi kèm với những thuận lợi thì quá trình toàn cầu hóa với những nước chưa thực sự phát triển mạnh hay đang trong quá trình phát triển sẽ vấp phải những thách thức lớn. Cạnh tranh kinh tế với các nước lớn phát triển đòi hỏi phải biết nắm bắt thời cơ, tận dụng tối đa nguồn lực nếu không sẽ bị bỏ xa, khó lòng theo kịp.

Thời cơ và thách thức trong quá trình toàn cầu hóa

Thời cơ của quá trình toàn cầu hóa là gì?

• Các quốc gia trong quá trình toàn cầu hóa đều ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển và lấy kinh tế làm trọng điểm, cùng sự tăng trưởng hợp tác và tham gia các liên minh kinh tế khu vực và quốc tế.
• Quá trình toàn cầu hóa đã giúp các nước có thể khai thác các nguồn vốn đầu tư, kĩ thuật công nghệ và kinh nghiệm quản lí từ bên ngoài. Đặc biệt là những tiến bộ khoa học và kĩ thuật để có thể ”đi tắt đón đầu” nhằm rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước.
• Có thể thấy, bối cảnh chung của thế giới là có nhiều cơ hội và thuận lợi cho các nước trong công cuộc phát triển. Vì thế mà vấn đề là cần có tầm nhìn cũng như là nắm bắt kịp thời để không bỏ lỡ thời cơ.

Thách thức của quá trình toàn cầu hóa là gì?.

• Phần lớn các nước đang phát triển đều từ điểm xuất phát thấp về kinh tế, trình độ dân trí thấp, nguồn nhân lực đào tạo có chất lượng còn nhiều hạn chế.
• Sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới và các quan hệ kinh tế quốc dân còn nhiều bất bình đẳng, gây nhiều thiệt hại đối với các nước đang phát triển.
• Vấn đề sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn vay.
• Vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc bản sắc văn hóa dân tộc, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại…

⟹ Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các nước phát triển.

Những thông tin trên đây đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc toàn cầu hóa là gì, đặc điểm của toàn cầu hóa, ảnh hưởng của toàn cầu hóa như nào, cũng như thời cơ và thách thức của toàn cầu hóa… Nếu có bất cứ bổ sung hay câu hỏi nào phát sinh liên quan đến chủ đề bài viết toàn cầu hóa là gì, đừng quên để lại câu hỏi bên dưới để cùng chúng tôi trao đổi thêm nhé!

Xem thêm >>> Hiệu ứng nhà kính là gì? Nguyên nhân và Ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính

Please follow and like us: