Thuốc kê đơn ký hiệu là gì
|
Khi sử dụng bất cứ một loại dược phẩm nào cũng cần phải thận trọng theo đúng chỉ định, để phòng tránh các tác hại do thuốc gây ra. Việc sử dụng các loại thuốc kê đơn lại càng phải hết sức thận trọng với những nguy cơ do thuốc gây ra. Show Tìm hiểu về thuốc kê đơnThuốc kê đơn (có ký hiệu là Rx) là những thuốc chỉ được cấp phát hoặc mua ờ các nhà thuốc với điều kiện phải có sự chỉ định kê đơn của thầy thuốc (khác với thuốc không kê đơn người sử dụng có thể mua trực tiếp ở các nhà thuốc mà không cần có sự chỉ định kê đơn cùa thầy thuốc). Thuốc kê đơn có tác dụng đặc trị cho một loại bệnh lý nào đó như: thuốc điều trị ung thư, đái tháo đường, cao huyết áp, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần… Những loại thuốc này thường có nhiều tác dụng phụ, khi sử dụng có thể gây ra các phản ứng có hại, những phản ứng không mong muốn và nếu sử dụng sai sẽ gây ra các tác hại nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong! Những nguy cơ khi sử dụng thuốc kê đơnNguy cơ lạm dụng thuốc: đây là nguy cơ thường xảy ra khi sử dụng TKĐ với mục đích mang lại cảm giác dễ chịu hay có được những khoái cảm ảo giác mà thuốc mang lại! Lạm dụng thuốc kê đơn trong một thời gian dài sẽ gây ra tình trạng nghiện thuốc. Người nghiện thuốc không cưỡng lại được sự thôi thúc sử dụng thuốc để thỏa mãn cơn thèm thuốc, bất chấp các tác hại do thuốc gây ra. Nguy cơ lạm dụng thuốc thường xảy ra với những loại: Nhóm thuốc opioid (oxycodone, hydrocodon…) được sử dụng trong điều trị giảm đau. Nhóm thuốc an thần và chống lo âu (diazepam, alprazolam…) được sử dụng trong điều trị rối loạn lo âu và rối loạn giấc ngủ. Nhóm thuốc kích thích (amphetamine, methylphenidate) được sử dụng trong điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và chứng ngủ rũ (narcolepsy) Nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe: thuốc kê đơn thường có nhiều tác dụng phụ, nếu sử dụng thuốc kê đơn không đúng theo chỉ định của thầy thuốc, đặc biệt là khi lạm dụng thuốc kê đơn, sẽ gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe: làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể như: não, gan, tim mạch…, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Nhóm thuốc opioid gây ra tác dụng phụ táo bón, buồn ngủ, hạ huyết áp, khó thở… và khi sử dụng quá liều sẽ gây ngừng thở dẫn đến tử vong. Nhóm thuốc an thần và chống lo âu gây ra tác dụng phụ buồn ngủ, chóng mặt, lẫn lộn, hơi thở ngắn… và khi quá liều có thể dẫn đến tử vong. Nhóm thuốc kích thích gây ra tác dụng phụ mất ngủ, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, sụt cân… Từ những nguy cơ do thuốc kê đơn gây ra, nên việc sử dụng các thuốc này phải hết sức thận trọng, khi sử dụng cần lưu ý những điều sau: Đọc kỹ đơn thuốc và tuân theo các chỉ định của thầy thuốc: uống thuốc đúng theo liều lượng và thời gian chỉ định, tuyệt đối không được tự ý tăng liều dùng và uống sai thời gian chỉ định. Các thuốc kê đơn có thể uống trực tiếp vào miệng hoặc hòa tan vào nước rồi uống hay ngậm dưới lưỡi… Nước dùng để uống tốt nhất là nước đun sôi để nguội, cần tránh dùng nước trà hay nước có chứa cồn để uống thuốc (các thuốc an thần khi kết hợp với rượu có thể dẫn đến tử vong!). Trong quá trình sử dụng thuốc nếu xảy ra các tác dụng phụ (buồn ngủ, chóng mặt, khó thở…) nên thông báo với thầy thuốc để được tư vấn, không được tự ý ngưng uống thuốc. Tuyệt đối không được sử dụng đơn thuốc được giới thiệu từ một người khác có cùng chung bệnh lý. Do cơ địa mỗi người là khác nhau nên sự tác động của thuốc cũng sẽ khác nhau ở mỗi người. Sau khi uống thuốc theo đúng thời gian chỉ định, người bệnh cần đi tái khám để được thầy thuốc theo dõi và chỉ định kê đơn thuốc thích hợp với tình trạng bệnh lý hiện tại. Tuyệt đối tránh việc tự ý mua và sử dụng lại các đơn thuốc cũ. Thuốc kê đơn là một trong những điều kiện tiên quyết để dược sĩ xuất thuốc ra phục vụ bệnh nhân. Không phải thuốc nào cũng cần có đơn kê của bác sĩ mới được cấp phép, nhưng cũng có rất nhiều loại thuốc nếu không có đơn kê sẽ không thể bán được. Thuốc kê đơn là những loại thuốc được cấp phát, bán lẻ dựa trên đơn thuốc được kê do bác sĩ chỉ định. Những loại thuốc này được Bộ y tế quy định rõ ràng phải do người có trình độ y học kê trên giấy tờ thì mới được bán để tránh ảnh hưởng, nguy hiểm tới sức khỏe, tính mạng. Theo đó, Bộ y tế Việt Nam đã thực hiện đưa ra những công văn liên quan đến quy chế kê đơn thuốc rõ ràng. Chính vì vậy dựa trên các đặc tính dược lý của thuốc để người kê đơn chọn lựa đúng thuốc, đảm bảo sự an toàn của thuốc đối với người bị bệnh sử dụng sao cho hợp lý. Thuốc kê đơn còn đảm bảo được trách nhiệm, nghĩa vụ của người làm bác sĩ cũng như dược sĩ. Bởi một khi có bất cứ vấn đề về sức khỏe của người bệnh chuyển biến xấu – tốt sẽ dựa vào đơn thuốc và nhiều yếu tố khác, quy kết trách nhiệm cho người có liên quan. Bên cạnh đó, để đảm bảo sức khỏe của mình thì người sử dụng thuốc cũng cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Điều này sẽ tránh gây hại không đáng có đối với sức khỏe và tính mạng của chính người bệnh. Chính vì vậy, cần phải nắm rõ các quy chế kê đơn thuốc mới nhất để dược sĩ, nhà thuốc bán thuốc theo đúng quy định yêu cầu. Từ đó đảm bảo cho con người có được sức khỏe an toàn nhất khi sử dụng những loại thuốc liều cao, mang tính chất ảnh hưởng tới sức khỏe. \>> Cách sử dụng thuốc không kê đơn an toàn Danh mục 30 nhóm thuốc kê đơn mà dược sĩ cần nắm vữngDanh mục thuốc kê đơn được Bộ Y tế chính thức ban hành theo công văn số 1517/BYT-KCB vào ngày 6/3/2018 bao gồm những loại thuốc như sau:
Quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trúNgười kê đơn thuốc ra chỉ định điều trị vào sổ khám bệnh (sổ y bạ) của người bệnh và bệnh án điều trị ngoại trú hoặc phần mềm quản lý người bệnh của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Quy chế kê đơn thuốc trong điều trị nội trú
Những quy định về thuốc kê đơn nên nắm vữngKhi kê đơn thuốc người kê đơn cần chú ý như sau:
Hy vọng rằng với những chia sẻ về thuốc kê đơn và danh mục 30 nhóm thuốc kê theo đơn quy định trên, bác sĩ, dược sĩ và người sử dụng thuốc sẽ thực hiện đúng cách. Nếu có bất cứ những lo lắng, phân vân nào thì hãy liên hệ tới Giá thuốc Hapu, đội ngũ nhân viên của đơn vị chúng tôi sẽ tư vấn và hướng dẫn cho quý khách tận tình, chu đáo nhất! |
