Cách khuyến khích con chăm học

TRỞ THÀNH BỐ MẸ THÔNG THÁI VỚI 9 PHƯƠNG PHÁP DẠY CON CHĂM CHỈ HỌC HÀNH

Làm bố mẹ là công việc toàn thời gian mang tính chất cuộc đời mà không phải ai cũng có thể hoàn thiện xuất sắc, nhất là vấn đề về học tập của con. Hiểu rõ những những khó khăn khi dạy dỗ con của các phụ huynh, Kid Town chia sẻ đến bạn 9 phương pháp dạy con chăm chỉ học hành đơn giản, hiệu quả sau.

1. Tại sao con trẻ có tâm lý lười học?

Sự thật rằng mọi đứa trẻ chào đời đều luôn mang theo bên mình trí tò mò và ham mê tìm hiểu, nhận biết thế giới xung quanh bởi suốt 9 tháng thai kỳ, con chỉ có thể làm bạn với không gian nhỏ chật đầy bóng tối trong bụng mẹ, khác xa với những hình ảnh, ánh sáng, âm thanh mà bé nhìn thấy hay nghe được khi bắt đầu mở mắt lần đầu tiên. Vì thế, nếu nhận định con trẻ lười biếng, không ham học hay không thông minh là điều không đúng.

Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tâm lý lười học của con trẻ mà mọi bậc bố mẹ có lẽ đều biết nhưng không hẳn sẽ nhận ra nếu không được người ngoài góp ý hoặc nhờ vào việc đọc, xem một ví dụ nào đó giống với trường hợp mà mình và con yêu đang gặp phải. Nhưng trong bài này, Kid Town sẽ cùng bạn điểm qua 2 nguyên nhân tiêu biểu, tác động trực tiếp đến cả phụ huynh lẫn con trẻ.

1.1 Sự áp đặt quá mức và niềm hy vọng lớn lao của bố mẹ

Người Việt chúng ta vẫn thường hay có suy nghĩ con cái chính là điều bố mẹ tự hào, vì thế con cần có nghĩa vụ trở nên tài giỏi, vượt trội để bố mẹ vui lòng, nở mặt nở mày với dòng họ, hàng xóm, bạn bè. Chính vì điều này mà nhiều bậc phụ huynh đã o ép, uốn nắn con theo ý muốn của mình quá nhiều từ thuở ban đầu, khiến con cảm thấy áp lực nặng nề và ngày càng không còn yêu thích học hỏi, hay chỉ xem việc học để đối phó mà không thực sự hiểu vấn đề và bài vở một cách sâu sắc, triệt để. Nếu con không thích học thì phải làm sao? Tình trạng học vẹt, học cho có này xảy ra lâu dài sẽ hình thành nên tâm lý đối phó, học vì điểm vì bố mẹ mà không thiết tha tìm tòi, cố gắng thật sự. Sẽ là may mắn nếu con bạn vẫn giữ được thành tích học tập vừa lòng bố mẹ nhưng nếu trường hợp con càng ngày càng mất căn bản hay trở thành những chú gà công nghiệp thì thật tệ hại. Chưa kể đến thói quen của con là luôn sống vì mục tiêu và lý tưởng của bố mẹ và do bố mẹ đặt ra, nhưng nếu lỡ một ngày bạn không còn bên con nữa. Con sẽ tiếp tục cuộc hành trình cuộc đời của mình như thế nào đây?

1.2. Tâm lý nhờ vả và khôn trước

Có rất nhiều bậc phụ huynh sợ con sẽ thua kém bạn bè, làm mất mặt bố mẹ trong chuyện học hành nên đã luôn tìm cách dạy cho con biết trước những kiến thức mà con sắp sửa được học trên trường hoặc luôn chỉ cho con đáp án, câu trả lời mà vốn dĩ con phải là người tìm ra. Mỗi đứa trẻ đều là một tờ giấy trắng trong nên khi bố mẹ viết lên tâm hồn và trí não chúng điều gì, điều đó sẽ khắc sâu. Đây không phải là phương pháp dạy con chăm chỉ học hành mà các bậc phụ huynh nên áp dụng bởi nếu con được biết trước hết những gì mình sắp học sẽ nảy sinh tâm lý chủ quan, lên lớp không còn chú ý bài vở và không còn ham thích học nữa. Bên cạnh đó, con bạn sẽ có tâm lý hay nhờ vả mà không chịu cố gắng, kiên trì tìm ra lời giải, đáp án cho đề bài mình được giao mà sẽ nghĩ ngay đến sự giúp đỡ của bố mẹ hoặc một người nào đó thích hợp. Phải nói đây chính là kinh nghiệm dạy con lười học hơn chứ không phải giúp con học tốt hơn.

2. 9 phương pháp dạy con chăm chỉ học hành hiệu quả

2.1. Hãy để trẻ tự do

Xuất phát từ tâm lý muốn luôn muốn được tự làm điều mình thích của trẻ con, đa số các bé đều muốn làm điều mình yêu hơn là nghe theo lời nói áp đặt của bố mẹ. Vậy nên nếu bạn là một ông bố chuyên ép buộc hay một bà mẹ luôn muốn con làm theo ý mình, nếu không sẽ la mắng, quở trách và phạt con nặng nề sẽ khiến trẻ sinh ra tâm lý bí bách, không vâng lời nữa hoặc chỉ lễ phép trước mặt mà không phục ngay sau khi bạn rời đi. Việc gây áp lực mạnh chỉ làm cho con mất niềm vui và cảm thấy rất nản lòng hơn, thụt chí. Nếu con không thích học thì phải làm sao? Không sao cả, bạn hãy bình tĩnh ngồi xuống cùng con tìm ra lý do tại sao như thế. Hãy để trẻ tự nói lên suy nghĩ thật lòng của mình bằng thái độ điềm tĩnh, nhẫn nại và lòng bao dung của chính bạn.

Tiếp đến, bạn hãy nhẹ nhàng giải thích lý do tại sao con cần học hành tử tế, chẳng hạn cho con hiểu rằng những đứa trẻ ngoan thì luôn có quà và được nhiều người xung quanh yêu mến hơn những đứa trẻ hư. Bố mẹ nên nêu ra các ví dụ điển hình bằng những câu chuyện thực tế hoặc trong sách vở, truyện tranh để bé dễ hình dung và học theo hơn. Điều quan trọng nhất là bạn hãy để con tự do một chút, tuyệt đối không gây áp lực cho con dù là chuyện học ở trường hay làm việc ở nhà.

2.2. Con bạn luôn là một thiên tài độc nhất vô nhị:

Hiện nay trên các trang mạng xã hội đang ngập tràn các video, hình ảnh về câu nói huyền thoại con nhà người ta với nội dung hài hước nhưng đằng sau đó là cả một sự ảnh hưởng của phong cách giáo dục từ bao đời nay của người Việt Nam. Mỗi một người khi sinh ra đã là không giống nhau, dù cho có là anh chị em song sinh vẫn không thể giống nhau một cách hoàn hảo từ vẻ ngoài, tính cách cho đến trí tuệ. Vì thế, nếu bạn liên tục đưa ra sự so sánh giữa con trẻ với bạn bè hoặc anh chị em trong nhà, trong họ sẽ khiến trẻ nảy sinh tâm lý đố kỵ, ghét bỏ hoặc nguy hiểm hơn là sự tự ti và tự xem mình là người vô dụng, bất tài. Từ đó, con sẽ tiếp tục bị trượt dài theo những lối suy nghĩ tiêu cực, lười học, bất cần hơn, vì có học tốt hơn cũng không bao giờ được bố mẹ khen ngợi hay thấy vừa lòng.

Theo phương pháp dạy con chăm chỉ học hành mà Kid Town tham khảo được từ kinh nghiệm dạy con của các bà mẹ Nhật, mẹ Mỹ đó là thường xuyên khen ngợi con dù khi con đạt thành tích nhỏ nhoi trong bất kỳ việc gì, nhất là những việc mà con thật sự yêu thích, dành nhiều quan tâm. Bởi mỗi đứa trẻ thật sự là một người tài hoa trong những gì mà chúng đam mê. Hãy tin tưởng rằng con sẽ là một người có giá trị mà cuộc đời ban tặng cho gia đình bạn, vì thế hãy thật nâng niu.

2.3. Sức mạnh của việc đặt mục tiêu và tặng thưởng cho con

Một trong những phương pháp dạy con thời hiện đại mà mọi bố mẹ nên áp dụng đó chính là dạy con cách đặt mục tiêu, vạch ra hành trình chinh phục và tặng thưởng cho con ngay sau khi hoàn thành. Điều này không chỉ giúp con có động lực, cảm hứng học hành hay làm việc, tham gia các hoạt động mà còn giúp cho con hình thành được thói quen xác định được rõ ràng những gì con muốn và lên kế hoạch đưa ý muốn đó đến gần với mình hơn. Điều này còn mang ý nghĩa và tác động to lớn đến việc tạo lập cuộc đời cho con về sau. Các bố mẹ cũng cần lưu ý rằng, nếu bước đầu con chưa đạt được ngay điều mình đề ra, cũng đừng la mắng hay chế giễu con, mà thay vào đó hãy tiếp thêm cho con nguồn cảm hứng, gieo rắc thêm mầm động viên và khuyến khích con tiếp tục làm tốt hơn cho những lần sau. Đừng quên tặng thưởng cho con khi con hoàn thành, dù đó là chỉ là một món quà bằng gấu bông, xe điều khiển hay cuốn vở, bút màu tập tô mới mà con yêu thích từ lâu. Quan trọng nhất sau những lần như thế chính là niềm vui, hạnh phúc của con, giúp con thêm tự tin hơn trong nhiều việc. Đây cũng chính là phương pháp dạy trẻ kém tập trung hiệu quả mà bố mẹ nên áp dụng thường xuyên bởi những phần thưởng, món quà sẽ giúp con thêm cố gắng để tập trung vào mục tiêu hơn.

2.4. Thiết lập kỷ luật mềm

Không phải đứa trẻ nào cũng thông minh, lanh lợi nếu không trải qua quá trình rèn luyện có khuôn khổ. Nhưng khuôn khổ ở đây là do chính con đặt ra và lựa chọn nhờ vào sự tư vấn của phụ huynh. Một trong những phương pháp dạy con thông minh mà bố mẹ nên lưu ý để được nhàn rỗi hơn đó chính là cùng con lên một thời gian biểu học hành vui chơi phù hợp, hữu ích. Trong bảng thời gian biểu đó, bạn hãy chú trọng hơn đến những điều con thích, đam mê cho phép con được dành nhiều thời gian hơn với việc đó nhưng đổi lại nếu con không làm những gì cần làm, hay không hoàn thành mục tiêu, bài vở cần học thì bố mẹ sẽ phạt con bằng cách hạn chế thời gian để con làm việc mình thích xuống hoặc cắt thưởng. Hãy làm một phi vụ trao đổi thật ra trò, thật nghiêm túc và tạo cảm hứng để con tham gia cùng bạn.

Lưu ý quan trọng nữa, đó là bạn nên ngồi lại cùng con để củng cố lại những việc con đã làm được chưa làm được sau thời gian 1 ngày 1 tuần 1 tháng 3 tháng để tiếp tục khuyến khích con nâng cao khả năng hơn, từ đó con sẽ được tạo thói quen tốt, giúp ích cho công việc và học tập sau này.

2.5. Đồng cảm và sẻ chia liên tục:

Theo kinh nghiệm dạy con lười học của nhiều bà mẹ trên thế giới thì một trong những bí quyết để biến đứa trẻ hư thành đứa trẻ ngoan chính là sự đồng cảm, kết nối và sẻ chia liên tục giữa bố, mẹ hoặc cả hai với con yêu một cách thường xuyên. Nếu như bạn để ý, trong những bộ phim Mỹ chúng ta sẽ thấy rằng những ông bố bà mẹ tại Quốc gia này không chỉ cho con cơ hội được nói lên suy nghĩ, cảm nhận của mình mà còn luôn cùng con đối diện, giải quyết mọi khó khăn, vấn đề chứ không hề lấy hình thức đòn roi, doạ nạt và quát tháo ra để răn dạy con. Điều này không chỉ làm gắn kết thêm tình thương yêu gia đình mà còn giúp bạn thấu hiểu con trẻ hơn, giúp con nhận ra và giải quyết vấn đề mà con gặp phải, nhất là chuyện học hành và tình cảm, tâm lý của con.

Để con chăm học hơn, buộc bố mẹ phải là người kiên nhẫn, chịu lắng nghe xem tại sao con không thích học. Bởi đôi khi lý do không chỉ đến từ cá nhân con mà còn nhiều điều khác nữa, không hẳn bố mẹ nào cũng trực tiếp nắm được thông tin.

2.6 Biết từ chối con bằng các câu hỏi ngược:

Đây chính là phương pháp dạy con chăm chỉ học hành trái ngược với cách thức dạy con khôn trước hay ỷ lại mà chúng ta đề cập đến ở phần một. Nếu bạn thường xuyên đọc các loại sách hướng dẫn dạy con sẽ càng nhìn thấy vấn đề rõ hơn. Tức là khi con đặt bất kỳ câu hỏi nào, cũng hãy đừng vội trả lời ngay mà hãy điều hướng sang câu hỏi ngược lại để kích thích con tư duy mạnh mẽ hơn bởi con trẻ luôn có cách suy nghĩ và lý luận riêng của chúng. Bạn chắc hẳn sẽ ngạc nhiên nếu thử nghiệm dạy con theo phương pháp trả lời như thế này.

Trong trường hợp bạn không thể trả lời hoặc đang quá bận rộn để có thể giải thích cho con, hãy khéo léo gợi ý con tìm đọc trong sách và sau đó hẹn con sẽ cùng bố mẹ trao đổi vào buổi tối nay hoặc sáng mai trong khi cả nhà đang cùng ăn. Tất nhiên, điều này buộc bạn cũng cần bỏ thời gian ra tìm hiểu và không được quên lời hẹn với con. Nếu thực hiện điều này thường xuyên, bạn không những giúp con gia tăng khả năng tự tìm tòi, khám phá, ham thích đọc sách nghiên cứu mà còn giúp con tạo được thói quen tự diễn đạt thảo luận và đưa ra sự trình bày, lập luận với đối phương. Đây cũng là một phương pháp giáo dục con sớm mà bạn nên tập duyệt thường xuyên. Một công đôi ba việc chính là như thế!

2.7. Luyện trí nhớ thường xuyên cho con

Nếu con yêu của bạn là một đứa trẻ hiếu động nhưng lại kém tập trung và thường xuyên bỏ dở điều đang làm để suy nghĩ hoặc làm một việc khác thì cũng đừng quá lo lắng, hãy thử áp dụng phương pháp dạy trẻ kém tập trung bằng cách cho con chơi các trò chơi trí tuệ phù hợp theo từng độ tuổi như các trò rubik, các trò chơi xếp hình, ghép tranh ảnh, đoán số v.v để giúp con tập trung hơn, nâng cao khả năng giải quyết và tìm ra các đáp án đúng nhanh chóng.

Ngoài ra, việc vận động cơ thể cũng giúp con có thể chất và hoạt động trí tuệ sáng suốt, năng động hơn. Hãy cùng con tham gia các làn chạy bộ gần nhà hoặc gửi con đến các lớp học thể dục thể thao vào mỗi cuối ngày hoặc cuối tuần để con vừa rèn luyện sức khỏe, vừa kết giao thêm bạn bè. Từ đó, hình thành cho con lối sống phong phú, khỏe mạnh và có khả năng hoà nhập tốt với xung quanh. Bố mẹ cũng đừng quên bổ sung cho con những thực đơn ăn uống giàu dinh dưỡng, hỗ trợ trí nhớ con phát triển hiệu quả.

2.8. Giúp con tìm ra điều con thích hoặc đam mê, năng khiếu

Để con học tập hiệu quả nhất bạn hãy cho con không gian riêng, giúp con tự tìm hiểu và khám phá chính bản thân mình, đặc biệt là những gì liên quan đến sở thích, đam mê. Bên cạnh đó, hãy giúp con tập thói quen lập danh sách những điều con mong muốn, những việc mà con thích làm, kiến thức con thích học để con dựa vào đó thực hiện dần và đều mỗi ngày, mỗi tuần. Việc này không chỉ khiến con say mê học hành hơn mà còn là yếu tố giúp con tích luỹ được kho tàng kiến thức hữu ích về sau. Tuy nhiên, với khả năng và trí tuệ còn non nớt của trẻ, bạn hãy dành thêm chút thời gian, giải thích cho con hiểu những việc cần làm hiện tại, việc cấp bách hay việc quan trọng để mang ra thực hiện trước; những việc ít quan trọng và chưa cần thiết hãy để dành làm sau. Phương pháp dạy con học hành chăm chỉ này sẽ rất hiệu nghiệm khi bố mẹ áp dụng sát sao với con.

2.9 Khuyến khích, khuyến khích và khuyến khích:

Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau là câu tục ngữ không chỉ dùng cho người lớn với nhau mà ngay cả với mối quan hệ gia đình, giữa bố mẹ và con cái cũng phát huy được tính hiệu quả, gắn kết tình thân và khiến con trẻ vâng lời phụ huynh dễ dàng.

Khi con vấp ngã, bố mẹ động viên. Khi con làm sai bố mẹ khuyên giải và khuyến khích con cố gắng hơn để không tái phạm. Khi con làm tốt bố mẹ khen ngợi con. Khi con khắc phục lỗi lầm, bố mẹ mỉm cười và nói lời yêu thương. Nếu con trẻ luôn được sống trong môi trường gia đình như thế, sẽ không có cách nào trở nên người cộc cằn, thô lỗ hay phát sinh sự lười biếng tệ hại nào. Vậy nên, hành vi và thái độ khuyến khích con của bố mẹ cũng chính là liều thuốc bổ dưỡng dành cho con trong suốt quá trình phát triển và hoàn thiện mình. Hãy luôn là nguồn động lực, là liều thuốc tinh thần để giúp con tiếp tục chinh phục những khó khăn mà con gặp phải trên đoạn đường phía trước.

Hi vọng rằng, với 9 phương pháp dạy con chăm chỉ học hành mà Kid Town chia sẻ, sẽ giúp cho những ai đã, đang hoặc sắp sửa làm bố mẹ cảm thấy nhẹ nhàng, hiệu quả hơn trong việc cùng con chuẩn bị nền tảng vững chắc hơn trên con đường học tập và trở thành người có ích trong tương lai.