Lần đầu tiên cà phê được đưa vào Việt Nam vào năm 1875, giống Arabica được người Pháp mang từ đảo Bourton sang trồng ở phía Bắc sau đó lan ra các tỉnh miền Trung như Quảng Trị, Bố Trạch, … Sau thu hoạch chế biến dưới thương hiệu “Arabica du Tonkin”, cà phê được nhập khẩu về Pháp. Sau khi chiếm nước ta thực dân Pháp thành lập các đồn điền cà phê như Chinê, Xuân Mai, Sơn Tây chúng canh tác theo phương thức du canh du cư nên năng suất thấp giảm từ 400 – 500 kg/ha những năm đầu xuống còn 100 – 150 kg/ha khi càng về sau. Để cải thiện tình hình, Pháp du nhập vào nước ta hai giống mới là cà phê vối [C. robusta] và cà phê mít [ C. mitcharichia] vào năm 1908 để thay thế, các đồn điền mới lại mọc lên ở phía Bắc như ở Hà Tĩnh [1910], Yên Mỹ [1911, Thanh Hoá], Nghĩa Đàn [1915, Nghệ An]. Thời điểm lớn nhất [1946 – 1966] đạt 13.000 ha. Năm 1925, lần đầu tiên được trồng ở Tây Nguyên, sau giải phóng diện tích cà phê cả nước khoảng 20.000 ha, nhờ sự hỗ trợ vốn từ quốc tế, cây cà phê dần được chú trọng, đến năm 1980 diện tích đạt 23.000 ha, xuất khẩu trên 6000 tấn. Bản kế hoạch ban đầu được xây dựng năm 1980 đặt mục tiêu cho ngành cà phê Việt Nam có khoảng 180 nghìn ha với sản lượng 200 nghìn tấn. Sau đó, bản kế hoạch này đã nhiều lần sửa đổi. Các con số cao nhất dừng lại ở mức 350 nghìn ha với sản lượng 450 nghìn tấn [VICOFA, 2002].
Trận sương muối năm 1994 ở Brasil đã phá huỷ phần lớn diện tích cà phê ở nước này, cộng hưởng đợt hạn hán kéo dài năm 1997 đã làm nguồn cung trên toàn thế giới sụp giảm mạnh, giá tăng đột biến đã khích lệ mở rộng diện tích cà phê ở Việt Nam, đầu tư kỹ thuật canh tác thâm canh, chuyên canh, … nhờ đó diện tích và sản lượng tăng nhanh, trung bình 23,9%/năm, đưa tổng diện tích cây cà phê năm 2000 lên đến 516,7 nghìn ha, chiếm 4,14% tổng diện tích cây trồng của Việt Nam, đứng thứ ba chỉ sau hai loại cây lương thực chủ lực là lúa [chiếm 61,4%] và ngô [chiếm 5,7%]. Trong thập kỷ 90 thế kỷ XX, sản lượng tăng lên trên 20%/năm [và các năm 1994, 1995, 1996 sản lượng tăng thậm chí còn cao hơn với tỷ lệ lần lượt là 48,5%, 45,8% và 33%]. Năm 2000, Việt Nam có khoảng 520 nghìn ha cà phê, tổng sản lượng đạt 800 nghìn tấn. Nếu so với năm 1980, diện tích cà phê của Việt Nam năm 2000 đã tăng gấp 23 lần và sản lượng tăng gấp 83 lần. Mức sản lượng và diện tích vượt xa mọi kế hoạch trước đó và sự suy đoán của các chuyên gia trong nước và quốc tế.
Cho đến nay sản lượng cà phê cả nước chiếm 8% sản lượng nông nghiệp, chiếm 25% giá trị xuất khẩu và là nước xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới với hai tỉnh có diện tích canh tác lớn nhất là ĐăkLăc và Gia Lai, mang lại việc làm ổn định, thu nhập cao cho hàng triệu người. Góp phần ổn định kinh tế xã hội ở những vùng xa xôi hẻo lánh, dân tộc ít người, …
9 lợi ích tuyệt vời của cà phê mà khoa học đã chứng minh
Bởi Cafe24H / Nov 03-2018
Theo các nhà khoa học, nếu chúng ta uống cà phê điều độ, không những chúng ta không gặp vấn đề gì về sức khỏe mà cà phê còn mang lại những lợi ích tích cực cho cơ thể chúng ta. Dưới đây là 9 lợi íc...
Phân biệt cà phê sạch và cà phê bẩn
Bởi Cafe24H / Nov 03-2018
Hiện nay trên thị trường xuất hiện rất nhiều loại cà phê khác nhau và vì lợi nhuận nên nhiều người đã trộn thêm rất nhiều tạp chất vào cà phê. Vậy làm thế nào để phân biệt cà phê nguyên chất và cà ...
Cách pha cà phê nguyên chất thơm ngon đúng điệu
Bởi Cafe24H / Nov 03-2018
Để có một ly cà phê nguyên chất ngon thì bên cạnh lựa chọn bột cà phê chất lượng thì cách thức pha chế cũng rất quan trọng. Cafe24h sẽ hướng dẫn bạn cách pha một ly cà phê nguyên chất ngon đúng điệu.
Quy trình sản xuất cà phê rang xay đúng chuẩn
Bởi Cafe24H / Nov 02-2018
Cafe rang xay sạch hiểu đơn giản là 100% cà phê. Không pha trộn thêm bất cứ thứ gì khác. Vậy quy trình sản xuất chế biến cafe rang xay sạch như thế nào là đúng chuẩn? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé. Ở ...
Cà phê hay “Café” trong tiếng Pháp và “Coffee” trong tiếng Anh, danh từ phổ biến toàn địa cầu này có cách đây hàng nghìn năm khi một người du mục ở làng Capfa, gần thủ đô Ethiopia đã ngẫu nhiên phát hiện hương vị tuyệt vời của một loại cây lạ làm cho con người thấy sảng khoái và tỉnh táo lạ thường. Từ đó trái cây này trở thành đồ uống của mọi người và lấy tên làng Capfa nơi phát hiện ra cây này làm tên đặt cho cây.
Lịch sử cây cà phê bắt đầu từ những con… Dê
Lịch sử cây cà phê gắn liền với những con dê
Nguồn gốc và lịch sử cà phê bắt đầu từ thế kỷ thứ 10 [hoặc thế kỷ thứ 9 theo một số tài liệu khác nhau] và hầu hết đều xoay quanh câu chuyện về sự tình cờ phát hiện bởi những con dê thuộc vùng Capfa [thuộc Ethiopia ngày nay].
Anh chàng chăn dê tên là Kaldi phát hiện ra các con dê trong đàn sau khi ăn một cành cây có hoa trắng và quả màu đỏ, đã chạy nhảy không mệt mỏi cho đến tận đêm khuya. Câu chuyện được kể với các thầy tu tại một tu viện gần đó. Khi người chăn dê ăn thử loại quả màu đỏ đó anh ta đã xác nhận công hiệu của nó. Sau đó các thầy tu đã đi xem xét lại khu vực ăn cỏ của bầy dê và phát hiện ra một loại cây có lá xanh thẫm và quả giống như quả anh đào. Họ uống nước ép ra từ loại quả đó và tỉnh táo cầu nguyện chuyện trò cho đến tận đêm khuya. Như vậy có thể coi rằng nhờ chính đàn dê này con người đã biết được cây cà phê.
Xem thêm các Truyền thuyết về Cafe từ Wikipedia
Cuộc viễn chinh của cà phê
Bằng chứng đáng tin cậy nhất của việc uống cà phê hoặc kiến thức về cây cà phê xuất hiện vào giữa thế kỷ 15, trong các tu viện Sufi của Yemen [Ả rập]. Những nhà buôn đả mang cây cà phê Arabica khởi nguồn từ Ethiopia đến thành phố cảng Mocha [tức thành phố Al Mukha thuộc Yemen ngày nay]. Từ Yemen cà phê đả tỏa đi Ấn Độ, Ý, sau đó đến Châu Âu, Indonesia và châu Mỹ
Nguồn gốc lịch sử cà phê Arabica – Trích Film about Coffee
Hà Lan và Indonesia đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử trồng cà phê. Vào đầu thế kỷ 17, một thương gia người Hà Lan đã mang về một số cây cà phê từ Yemen. Hững cây cà phê Arabica được trồng và phát triển trong các nhà kính của vườn thực vật Amsterdam. Người Hà Lan sau đó đả mang cây cà phê của họ đến các thuộc địa Hà Lan khu vực Đông Ấn – Indonesia ngày nay. Bước đi thành công và có tính bước ngoặt này đả đáp ứng nhu cầu của châu Âu bằng loại cà phê Java vào năm 1719 và ảnh hưởng to lớn đến sản xuất cà phê toàn cầu.
Lịch sử cây cà phê ở Việt Nam.
Ở Viêt Nam cây cà phê có một chặng đường lịch sử lâu dài cùng những biến động thăng trầm của đất nước. Từ thời kì thực dân pháp đô hộ nước ta đến nay cà phê đã là biểu tượng tự hào của những người làm nông nghiệp Việt Nam, trở thành loại hạt có giá trị xuất khẩu cao nhất nước, bên cạnh các loại nông sản khác như lúa, tiêu, điều..
Khởi đầu bước ngoặt trong lịch sử cây cà phê tại Việt Nam là từ những năm 1857 do các thầy tu mang về trồng tại nhà thờ tại Hà Nam, Quảng Bình, Kom Tum. Năm 1888, đồn điền cà phê đầu tiên được người Pháp khởi sự nằm ở Kẻ Sở, Bắc Kỳ với giống cà phê chè được trồng ở vùng ven sông. Tiếp đến cây cà phê được trồng thêm ở các vùng Tây Bắc, Phủ Quỳ- Nghệ An, Đắk Lắc, Lâm Đồng.
Đến năm 1930 chúng ta đã có 5.900 ha diện tích trồng cà phê và đến những năm 1960-1970 nước ta đã phát triển một số nông trường quốc doanh về cà phê ở các tỉnh phía Bắc như vùng Sơn La – Tây Bắc. Đặc biệt ở trong khoảng thời gian này thì vào năm 1964 -1967 chúng ta có được diện tích trồng cà phê lớn nhất là 13.000 ha. Đến năm 1945 diện tích cà phê trên cả nước đạt trên 10.000 ha. Khi mới bắt đầu trồng quy mô lớn, cây cà phê chỉ đạt năng suất là 400- 600kg/ha.
Giai đoạn sau năm 1975
Sau 1975, cây cà phê ở Việt Nam mới được phát triển mạnh tại các tỉnh Tây Nguyên. Ngành cà phê nước ta đã có những bước phát triển nhanh vượt bậc. Giai đoạn này phải kể đến các kết quả cải cách sau năm 1986, doanh nghiệp tư nhân được nhân rộng, dẫn đến một sự phát triển đột biến của ngành công nghiệp chế biến cà phê. Mối liên kết hợp tác giữa người trồng, sản xuất và nhà nước đả đem đến kết quả trong việc xây dựng thương hiệu cà phê thành phẩm và xuất khẩu sản phẩm bán lẻ. Mà điển hình trong giai đoạn này là cà phê Trung Nguyên vào năm 1996 và Highlands Coffee vào năm 1998.
Những đổi mới
Vào cuối những năm 1990, Việt Nam đã trở thành nhà sản xuất cà phê thứ 2 thế giới sau Brazil, nhưng sản xuất được chủ yếu tập trung vào giống Robusta với chất lượng thua kém Arabica nhằm phục vụ xuất khẩu như dưới dạng cà phê nhân thô, chưa qua chế biến. Trong những năm gần đây các ban ngành, nhà nước đã tìm cách nâng cao chất lượng cà phê xuất khẩu, bao gồm việc mở rộng các vùng sản xuất cà phê Arabica.