Chẩm chéo còn có tên gọi khác là chẳm chéo. Đây là tên gọi của đồng bào Thái ở Sơn La. Chẩm được hiểu là thức chấm, chéo hiểu là hương vị kết tinh từ nhiều loại rau khác nhau. Chẳm chéo Tây Bắc là gia vị chấm đặc sản có một không hai của người dân vùng núi Tây Bắc.
Cách làm chẩm chéo có rất nhiều bí kíp khác nhau. Tùy thuộc mỗi dân tộc, mỗi món ăn lại có một cách pha chẩm chéo riêng. Chẳng hạn như người Thái Đen và người Thái Trắng, mỗi tộc người đều có cách pha, bí kíp riêng.
Tuy nhiên, chẩm chéo được làm bởi dân tộc Thái Đen vẫn được dùng nhiều nhất, có đa năng có thể ăn kết hợp cùng nhiều thức ăn như: rau luộc, măng luộc, thịt luộc, cá nướng, hoa quả xanh,...Chẩm chéo có hai loại đó là: chẩm chéo ướt và chẩm chéo khô
Chẩm chéo khô
Chẩm chéo khô hay còn gọi là muối chẩm chéo được làm từ các nguyên liệu như: mì chính, muối, ớt khô, tỏi và đặc biệt gia vị làm nên mùi vị riêng của đồ chấm này đó là mắc khén. Chẩm chéo chấm gì? Dùng chấm hoa quả xanh, thịt luộc, gà luộc,...
Chẩm chéo ướt
Chẩm chéo ướt được làm từ các nguyên liệu như: muối, hạt dổi, ớt tươi, tiêu đen, tỏi, húng lìu, rau mùi và đặc biệt là mắc khén. Chẩm chéo ướt dùng chấm đồ luộc, xôi, rau sống hoặc đồ nướng, hoa quả,...
Cách pha, cách làm chẩm chéo ngon
Tương tự với hai loại chẩm chéo chúng ta sẽ có cách làm chẩm chéo khô và cách làm chẩm chéo ướt.
Cách làm chẩm chéo khô
Nguyên liệu chuẩn bị làm chẩm chéo khô:
- Muối bột canh.
- Sả, tỏi, gừng, ớt tươi, ớt bột.
- Rau thơm: mùi tàu, húng lủi, lá chanh, rau mùi.
- Đặc biệt một gia vị không thể thiếu là mắc khén.
Cách làm chẩm chéo khô:
Bước 1: Nếu không mua sẵn bột mắc khén bán sẵn, bạn có thể mua hạt mắc khén, sau đó về sao khô và xay nhuyễn thành bột.
Bước 2: Tỏi, ớt tươi, gừng, sả đem rửa sạch sau đó đem xay. Để chẩm chéo ngon, bạn không nên xay nhuyễn, tuy nhiên cũng không để quá lớn.
Bước 3: Rau thơm đem rửa sạch rồi thái nhỏ, để ráo sau đó rang khô vừa phải. Đối với lá chanh bạn thái nhỏ mịn là được.
Bước 4: Trước tiên bạn trộn đều muối bột canh với bột mắc khén theo tỷ lệ: 0,06 kg bột mắc khén với 1kg muối bột canh. Lưu ý trộn đều nhé.
Bước 5: Tiếp theo trộn từng nguyên liệu tỏi, gừng, bột ớt, ớt tươi vào vào.
Nhớ trộn đều tay nhé, như vậy là chúng ta đã hoàn thành thức chấm thơm ngon đúng vị chẩm chéo Tây Bắc rồi.
Cách làm chẩm chéo ướt
Nguyên liệu chuẩn bị làm chẩm chéo ướt:
- 1 thìa hạt mắc khén.
- 2 hạt dổi.
- 4 nhánh rau húng.
- 4 nhánh rau mùi.
- 2 lá mùi tàu.
- 1 lát gừng.
- 1 củ sả.
- 1 trái ớt.
- 2 nhánh tỏi.
- Muối hoặc bột canh.
Cách làm chẩm chéo ướt:
Bước 1: Đem rửa sạch tất cả các nguyên liệu. Rau mùi đem để ráo; sả tách lấy phần non; bóc vỏ tỏi.
Bước 2: Hạt mắc khén sao vàng rồi đem xay thành bột; Ớt tươi nướng sơ.
Bước 3: Cho toàn bộ nguyên liệu vào cối giã. Chẩm chéo giã càng nhuyễn càng tốt nhé. Sau đó cho thêm một chút nước và khuấy đều.
Chẩm chéo chấm cùng với thịt luộc, gà nường thì không còn gì tuyệt vời bằng.
Chẩm chéo chấm gì ngon?
Chẩm chéo chấm nhót
Chẩm chéo chấm nhót hay một số loại trái cây xanh như: xoài xanh, mơ, mận xanh,... thì ngon hết nấc vị cay, mùi thơm của chẩm chéo quyện cùng vị chua của trái cây.
Chẩm chéo chấm các món luộc
Thay vì sử dụng nước mắm tỏi ớt để chấm thịt luộc, rau luộc,... thì bạn có thể sử dụng chẩm chéo. Đảm bảo sẽ ngon hơn rất nhiều đó.
Chẩm chéo chấm các món nướng
Chẩm chéo là một gia vị chấm quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng của các món nướng của người dân vùng miền Tây Bắc, chẳng hạn như: thịt trâu gác bếp, pa pỉnh tộp, cá nướng, lợn cắp nách,... là những món ăn không thể thiếu chẩm chéo đi cùng.
Giá chẩm chéo bao nhiêu một lọ tại Hà Nội và Hồ Chí Minh?
Chẩm chéo Tây Bắc là một thức chấm đặc sản được người dùng săn đón rất nhiều. Chúng ta có thể mua ở nhiều địa điểm bán chẩm chéo khác nhau trên thị trường. Tuy nhiên, nên tìm hiểu kỹ thông tin trước khi mau để chọn được chấm chéo đúng chuẩn.
Giá chẩm chéo thường dao động trong khoảng từ 30.000 - 50.000 đồng/hộp.
Mua chẩm chéo ở đâu tại Hà Nội và Hồ Chí Minh?
Mua chẩm chéo ở đâu đúng chuẩn vị Tây Bắc? Đây là câu hỏi thắc mắc của rất nhiều người. Khi chọn mua chẩm chéo bạn nên quan tâm nguồn gốc xuất xứ để không tránh mua nhầm những sản phẩm trôi nổi trên thị trường. Ngoài ra, cần chọn mua ở những địa điểm uy tín, chất lượng.
Nông Sản Dũng Hà là một thương hiệu mà bạn có thể an tâm mua sắm. Luôn đạt TOP những thương hiệu vì sức khỏe khách hàng. Cam kết sản phẩm tới tay khách hàng là sản phẩm chất lượng nhất.
Ngoài bán chẩm chéo, tại cửa hàng còn có một số sản phẩm khác như: mật ong bạc hà, mật ong quản bạ,...
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn về chẩm chéo và các sản phẩm khác.
Quãng năm 2004, tôi có lên Sơn La chơi nhà cậu bạn thân! Mẹ hắn làm cơm ngon lắm, tuyền những món dân dã của đồng bào Thái ở Sơn La. Trong đó tôi rất ấn tượng, và xuýt xoa khen mãi món chấm có tên gọi “Chẳm Chéo”! Đấy là lần đầu tiên tôi được ăn món này, dù tôi sinh ra và lớn lên ở Lai Châu, am hiểu văn hóa ẩm thực của đồng bào Thái khá rõ, nhưng nơi sinh ra chỉ có đồng bào Thái Trắng! Cách pha chế nước chấm khác hoàn toàn so với món Chẩm Chéo của đồng bào Thái Đen. Nhưng dù gì đi nữa, tôi cũng phải thật lòng mà khen rằng, món chấm này ngon đến lạ kì, chấm món luộc nào cũng hợp. Đến mức thời gian năm ngoái tôi quay lại mấy bản làng của đồng bào Thái Trắng sinh sống, đích thân tôi làm món này mang ra mời mọi người….trong bản, ấy thế mà họ còn phải khen ngon. Đấy, dù là văn hóa ẩm thực của người Thái, nhưng khác địa phương, cũng có nhiều món khác nhau lắm. Sau này tìm hiểu kĩ thêm, thì món Chẳm Chéo này đa phần do bà con đồng bào Thái Đen ở Điện Biên, Sơn La sử dụng, chứ người Thái Trắng ở Lai Châu hầu như không biết!
HẠT MẮC KHÉN & HẠT DỔI => ĐẶT HÀNG TẠI ĐÂY
“CHẲM” trong tiếng Thái nghĩa là “Thức Chấm”! “CHÉO” nghĩa là mùi thơm của nhiều loại rau kết hợp lại. Thực tế có rất nhiều loại “CHẲM”, tùy thuộc vào mục đích sử dụng chấm đồ ăn gì mà có loại “Chẳm” phù hợp! Ví dụ:
- Làm nước chấm rau Má: Bắt buộc phải có 1 loại quả rừng tên gọi là Mắc Có, kết hợp với thịt băm hoặc cá suối nướng băm nhỏ + Ớt + Rau thơm….
- Làm nước chấm măng: Như đồng bào Thái Trắng thì lại chỉ sử dụng Rau Húng Dũi băm nhỏ, thêm hạt Dổi, ớt, muối rồi chế thêm nước sôi….
Nhưng thôi, nhiều loại “Chẳm” lắm, mà cơ bản là chúng ta ở đồng bằng, có muốn thưởng thức cũng khó vì nguyên liệu để làm không có. Nhưng riêng với món “Chẳm Chéo” thì lại đơn giản hơn rất nhiều, nguyên liệu dễ kiếm, dễ làm. Để tôi hướng dẫn các anh chị cách làm, cũng như sử dụng món “Chẳm Chéo” này, ngay dưới đây thôi.
Nếu ngại đọc, các anh chị xem Video hướng dẫn cách làm Chẳm Chéo của tôi mới ghi lại dưới đây
1. NGUYÊN LIỆU LÀM CHẲM CHÉO
Đơn giản lắm, nguyên liệu để làm Chẳm Chéo dễ kiếm, dễ tìm. Các anh chị chuẩn bị những thứ sau:
- Hạt Mắc Khén: Bắt buộc phải có hạt này, thì món Chẳm Chéo mới có mùi vị thơm ngon đặc trưng của Tây Bắc được.
- Hạt Dổi: 2 đến 3 hạt, nướng thơm!
- Ớt tươi, Tỏi, Gừng 1 miếng nhỏ, Muối hoặc Bột Canh.
- Rau thơm: Húng dũi, Mùi Tàu, Rau Mùi
2. SƠ CHẾ
Ớt tươi phải nướng cho hơi héo, để làm bớt vị hăng của ớt trong khi vẫn giữ được vị cay.
- Mắc Khén rang, xay thành bột [nếu các anh chị đã có bột Mắc Khén rồi thì bỏ qua bước này, tất nhiên]
- Rau thơm các loại rửa sạch. Tỏi bóc vỏ, còn Gừng các anh chị nhớ chỉ dùng 1 miếng nhỏ thôi, nhiều quá sẽ át hết mùi thơm của các loại gia vị khác.
3. GIÃ CHẲM CHÉO
Cho tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị ở bước trên vào cối, giã thật nhỏ, càng nát mịn càng ngon. Riêng đối với Mắc Khén, chỉ nên cho 1 thìa nhỏ khi giã, số Mắc Khén còn lại chúng ta để trộn thêm vào bát Chẳm Chéo khi đã làm xong! Như vậy dễ điều chỉnh mùi thơm & khẩu vị hơn.
4. THÀNH PHẨM & CHÚ Ý
- Tuyệt đối không cho thêm Nước Mắm vào Chẳm Chéo.
- Trong trường hợp chấm các món khó dính như Măng Củ, các anh chị cho thêm 1 hoặc 2 thìa nước trắng vào Chẳm Chéo để tạo độ dẻo & kết dính hơn khi chấm.
- Bảo quản: Chẳm Chéo sau khi giã xong nên sử dụng trong ngày. Nếu các anh chị làm hàng quán, muốn giã nhiều để sử dụng trong vài ngày thì hãy bỏ Chẳm Chéo vào lọ, đóng kín nắp, để trong ngăn mát tủ lạnh có thể bảo quản được cả tuần.
6. CHẲM CHÉO DÙNG VỚI MÓN GÌ?
Chẳm Chéo, theo tôi, chấm món gì cũng hợp, đem lại mùi vị thơm ngon đặc biệt lắm. Nhưng có thể kể ra dùng để chấm mấy món sau là đúng vị Tây Bắc nhất.
Chấm Măng luộc [tiếng Thái gọi là NÓ TỦM], đặc biệt là món Măng Đắng, dù luộc hay nướng thì Măng chấm Chẳm Chéo cực kì hợp.
Chấm Thịt luộc, hoặc các món như Lòng, Dạ dày, Gan luộc. Ui trời ơi, Chẳm Chéo mà chấm mấy món này, tốn rượu lắm.
Chấm Xôi, tất nhiên rồi! Chỉ cần vài nắm xôi trắng được đồ từ thứ Nếp nương Tây Bắc, thêm chút Chẳm Chéo là no căng, mà chả cần thêm thức ăn gì khác.
HẠT MẮC KHÉN & HẠT DỔI => ĐẶT HÀNG TẠI ĐÂY
Tây Bắc tháng 09/2014
Bài viết độc quyền của HOA BAN FOOD™, mọi trích dẫn yêu cầu ghi rõ nguồn tin từ hoabanfood.com
TÂN – HOABANFOOD | facebook.com/mobigraphy