Trong bóng đá, 4-3-3 là sơ đồ chiến thuật thường được các CLB có thiên hướng tấn công sử dụng. Mời đọc giả cùng iBongda tìm hiểu về nguồn gốc, điểm mạnh và yếu, cũng như cách vận hành đội hình này trên sân.
Lịch sử, nguồn gốc
Sơ đồ 4-3-3 là chiến thuật đã tồn tại từ rất lâu trong thế giới bóng đá. Đã có lịch sử lên tới khoảng 60 năm từ World Cup 1962 và Brazil là đội bóng đầu tiên vận hành sơ đồ chiến thuật tấn công mạnh mẽ. Chính sự thay đổi về chiến thuật và cách vận hành hợp lý nên sơ đồ 433 đã bắt đầu thịnh hành ở những năm sau đó ở các CLB và đội tuyển Quốc gia. Đội tuyển Đức và Argentina đã từng vô địch World Cup với sơ đồ đội hình 4-3-3.
Thời nay, sơ đồ 433 vẫn đang được sử dụng khá nhiều với các biến thể phù hợp với năng lực của cầu thủ ở từng vị trí. Giai đoạn 2008 – 2012 chính là thời kỳ đỉnh cao của sơ đồ chiến thuật 433 với CLB Barcelona của HLV Pep Guardiola đã đánh dấu thời đại hưng thịnh cho sự phát triển của triết lý bóng đá tấn công tổng lực. Mặc dù vậy, sơ đồ này cũng tồn tại những mặt hạn chế.
Brazil đã sử dụng đội hình 4-3-3 năm 1962
Đội hình 4-3-3
Sơ đồ đội hình 4-3-3 được phát triển từ đội hình tấn công tổng lực 4-2-4 nhưng có một vài những thay đổi nhỏ để phù hợp hơn với các trận đấu. Việc rút một tiền đạo bổ sung cho hàng tiền vệ sẽ tăng khả năng phòng ngự. Bao gồm: thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự, 3 tiền vệ và 3 cầu thủ tấn công. Trong đó ở hàng thủ có 2 trung vệ, 2 hậu vệ cánh. Tuyến giữa là hai tiền vệ cánh, hàng tấn công là 1 tiền đạo cắm và hai cánh.
Tương tự với các sơ
đồ sử dụng 4 hậu vệ khác, sơ đồ 4-3-3 sẽ dựa vào 2 hậu vệ biên hay Fullbacks để hỗ trợ tấn công. 2 hậu vệ biên phải di chuyển liên tục khắp chiều dọc sân [thậm chí là chiều ngang ở thời điểm hiện tại]. Nhiệm vụ của họ bao gồm việc hỗ trợ tuyến tiền vệ và dâng cao chồng biên để tạt bóng cũng như thực hiện nhiệm vụ phòng ngự của mình.
Đây là kiểu sơ đồ được nhiều huấn luyện viên trên thế giới ưa thích, không chỉ bởi tính tấn công cống hiến mà sự hiệu quả của nó cũng rất cao. Các đội bóng có
thể tấn công theo nhiều cách: từ tạt cánh, đánh đầu và cho đến kiểu băng/bật của Tiki-taka hoa mỹ.
Cách vận hành đội hình 4-3-3
Sơ đồ 433 thiên về tấn công, nó đòi hỏi đội hình phải có khả năng phòng ngự vững chắc để có thể vận hành một cách tốt nhất. Tương tự với các sơ đồ sử dụng 4 hậu vệ khác, sơ đồ 4-3-3 sẽ dựa vào 2 hậu vệ biên hay Fullbacks để hỗ trợ tấn công. 2 hậu vệ biên phải di chuyển liên tục khắp chiều dọc sân [thậm chí là chiều ngang ở thời điểm hiện tại]. Nhiệm vụ của họ bao gồm việc hỗ trợ tuyến tiền vệ và dâng cao chồng biên để tạt bóng cũng như thực hiện nhiệm vụ phòng ngự của mình.
Đội hình 4-3-3
Với một sơ đồ 4-3-3 truyền thống, các đội bóng cần phải có một tiền vệ mỏ neo đúng nghĩa. Họ là những tiền vệ trụ thi đấu thấp hơn 2 người đồng đội còn lại ở khu vực giữa sân. Tiền đạo này có nhiệm vụ đánh chặn và thu hồi bóng. Trong đội hình 433, các tiền vệ và tiền đạo luôn sẵn sàng di chuyển và hỗ trợ nhau tham gia tấn công. Hàng tiền vệ ở giữa sân có trọng trách vô cùng quan trọng trong việc điều phối và tìm cơ hội đưa bóng lên cho hàng công.
Cách tốt nhất để sử dụng sơ đồ 4-3-3 là chơi với 3 tiền vệ trung tâm [CM] tạo thành 1 tam giác với 1 tiền vệ đá thấp nhất gọi là tiền vệ phòng ngự [CDM]. 1 CDM lý tưởng là 1 cầu thủ có khả năng đọc trận đấu tốt để cắt các đường chuyền của đối thủ, có sức mạnh để tranh chấp và có thể lực để bọc lót cho đồng đội khi đội nhà mất quyền kiểm soát bóng. CDM là cầu nối giữa hàng hậu vệ và tuyến tiền vệ. Có 1 CDM đá thấp tạo điều kiện cho 2 tiền vệ còn lại thoải mái hơn trong việc tham gia tấn công, 2 CM cần có kỹ thuật cá nhân tốt, có khả năng quan sát và chuyền bóng tốt, có khả năng đi bóng trong không gian hẹp và khả năng hỗ trợ CDM khi đội nhà mất bóng.
Sơ đồ 4-3-3 được bố trí thành ba tuyến trên sân – một sơ đồ phòng ngự điển hình gồm hai trung vệ và hai hậu vệ cánh, ba tiền vệ trung tâm có thể tạo thành một tam giác và ba tiền đạo, một trung vệ và hai người chơi trên hàng công. hai bên sườn.
Chìa khóa của đội hình này là các tiền đạo rộng, bên cạnh tiền đạo trung tâm duy nhất. Những cầu thủ này là những cầu thủ tấn công toàn diện với tốc độ và khả năng sút xa, những người sử dụng tốc độ của họ ở hai cánh trước khi tiến vào khung thành. Cristiano Ronaldo là ví dụ nổi bật. Bản thân tiền đạo đơn độc có thể là một mục tiêu mạnh mẽ hoặc một người lùi sâu để kéo các hậu vệ ra xa và để lại khoảng trống cho các tiền đạo rộng, theo phong cách ´False 9 ‘nổi tiếng của Lionel Messi.
Các tiền đạo này được hỗ trợ bởi ít nhất hai trong số các tiền vệ trung tâm. Các tiền vệ trung tâm đó tạo thành một tam giác chặt chẽ ở giữa sân và thường đóng vai trò ‘người kiến tạo – người chuyền bóng’, để tấn công, phòng thủ và duy trì khả năng cầm bóng. Một số tiền vệ kết hợp tất cả những yếu tố đó nhưng một hàng tiền vệ cân bằng tốt là chìa khóa của đội hình.
Với một tiền vệ trung tâm nhỏ gọn, các hậu vệ cánh cũng có thể tham gia tấn công và sử dụng rất nhiều khoảng trống nhờ vị trí cao của các tiền đạo rộng.
1- Ưu điểm của sơ đồ chiến thuật 4-3-3
4-3-3 được cho là có khả năng áp đảo nhất trong tất cả các đội hình hiện đại. Có một lý do tại sao nhiều đội bóng thống trị nhất của bóng đá châu Âu như Real Madrid, Barcelona, sử dụng nó. Đây là những đội mong đợi một chiến thắng mỗi tuần, với sức mạnh tấn công đủ để vượt qua những đội quyết tâm ra về với kết quả hòa.
Khi cầm bóng, sơ đồ 4-3-3 cho phép ít nhất 7 cầu thủ tấn công, khi các tiền đạo rộng ép hàng phòng ngự, các hậu vệ biên tiến lên phía sau và hai tiền vệ trung tâm đẩy lên phía trước.
Tuy nhiên, chất lượng đặc biệt của sơ đồ 4-3-3 tốt là chất lượng kỳ lạ mà nó mang lại. Điều này đến từ sự kết hợp của hai yếu tố, một tiền vệ trung tâm ba người có thể chiếm ưu thế cầm bóng thông qua các hình tam giác chuyền bóng và ba tiền đạo có thể dâng cao. Đối phương khó lấy được bóng và khó giữ được bóng. Các tiền vệ không thể cầm được bóng và bị áp lực nhanh chóng khi họ làm vậy. Các hậu vệ đối mặt với ba người đàn ông kèm chặt và không có bóng dễ dàng nào để chạy ra cánh khi các hậu vệ cánh dâng cao.
Một cuộc tấn công 4-3-3 hoạt động đầy đủ giống như thủy triều chống lại lâu đài cát – có thể mất một lúc, nhưng cuối cùng nó sẽ xuyên thủng hàng phòng ngự. Và chưa bao giờ có sơ đồ 4-3-3 hoạt động tốt hơn đội bóng của Barcelona năm 2008-09 dưới thời Pep Guardiola trong mùa giải đầu tiên của ông, những người giành cú ăn ba, thống trị Manchester United trong trận chung kết Champions League và Real Madrid ở giải VĐQG.
2- Nhược điểm của sơ đồ chiến thuật 4-3-3
Sơ đồ 4-3-3 không thể giữ bóng trong khi tấn công có khả năng rất dễ bị tấn công. Những cầu thủ duy nhất còn lại ở hàng thủ là trung vệ và tiền vệ phòng ngự. Điều đó tạo ra một tình huống rất nguy hiểm về phía khung thành khi các cầu thủ đối phương có nhiều khoảng trống để xâm nhập. Bất cứ điều gì kém hơn một tiền vệ phòng ngự hàng đầu, người có thể lực tốt, có vị trí tuyệt vời, tốc độ và chuyền bóng chính xác có thể khiến các trung vệ rất dễ bị lộ. Một đường chuyền không chính xác và đội đối phương có một pha phản công nguy hiểm.
Sơ đồ 4-3-3 cũng đòi hỏi sự kỷ luật rất lớn từ các cầu thủ chơi rộng. Tiềm năng bị lộ bởi những tiền đạo rộng, những người không theo kịp trở lại là rất lớn. Những hậu vệ cánh xông lên hỗ trợ tấn công phải có năng lượng để chạy lại phòng ngự trong suốt 90 phút. Nếu không, các cầu thủ đối phương sẽ chạy loạn ở hai bên cánh.