Giải pháp nâng cao chất lượng học sinh giỏi môn văn

Tham luận: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI

Hôm nay tôi rất vinh dự được thay mặt cho một số giáo viên có thành tích trong việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội tuyển học sinh giỏi nhà trường trong năm học qua phát biểu đôi lời bày tỏ suy nghĩ của mình về những thành tích mà tôi cùng đồng nghiệp đã đạt được để hội nghị chúng ta cùng chia xẻ.

Giải pháp 1. Đối với Ban giám hiệu và cán bộ tổ:

- Cần phải phân công chuyên môn một cách hợp lý, lựa chọn giáo viên có năng lực chuyên môn ,có kinh nghiệm, tinh thần trách nhiệm, cố gắng phân công theo hướng ổn định để phát huy kinh nghiệm của giáo viên.

- Phát hiện và xây dựng nguồn bắt đầu từ lớp 6, cử giáo viên có kinh nghiệm dạy bồi dưỡng

- Cần tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

- Có những chế độ động viên, khuyến khích khen thưởng đối với giáo viên và học sinh tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi.

Giải pháp 2. Đối với giáo viên bồi dưỡng:

- Trong công tác BDHSG khâu đầu tiên là khâu tuyển chọn học sinh thông qua việc trao đổi với GV giảng dạy trước đó để lựa chọn những em có khả năng, tư chất, trí tuệ, lòng đam mê, tính sáng tạo vào đội tuyển, làm nguồn cho năm học kế tiếp.

- Bước tiếp theo, chúng ta lập kế hoạch cho mình một cách cụ thể tránh tình trạng thích đâu dạy đó. Dạy theo chuyên đề là biện pháp mà cá nhân tôi thấy đó là hữu hiệu nhất.

- Thực hiện phư­ơng châm: dạy chắc cơ bản rồi dạy nâng cao, thông qua những bài luyện cụ thể để dạy phư­ơng pháp t­ư duy - dạy kiểu dạng bài có quy luật, loại bài có tính đơn lẻ rồi luyện các dạng tổng quát.

- Sau mỗi bài tập GV cần đưa ra phương pháp giải hoặc những lưu ý nhằm học sinh tự khắc sâu kiến thức để cách trình bày được lập luận lôgic hơn.

- Sau mỗi chuyên đề cần có bài kiểm tra đánh giá theo các mức độ để nắm ngay được tình hình học sinh bị hổng phần nào, những bài đa số HS làm được gọi HS trực tiếp lên bảng làm [mối lần ghi bảng các em nhớ hơn là ghi ở vở], bài nào chưa tốt GV sửa và khắc sâu ngay.

- Ngoài ra giáo viên sưu tầm ngân hàng bộ đề thi các cấp trường, cấp huyện và các tỉnh khác thông qua công nghệ thông tin nhằm giúp các em tiếp xúc làm quen với các dạng đề có nhiều điểm mới, hay và hữu ích.

Giải pháp 3. Đối với học sinh:

- Bồi d­ưỡng học sinh giỏi là một quá trình lâu dài. Cần phải bồi d­ưỡng hứng thú và tính tích cực, độc lập nghiên cứu của học sinh.

- Cần phát hiện sớm các em học sinh giỏi và bồi d­ưỡng sớm và tạo nguồn từ lớp đầu cấp học.

- Học sinh phải yêu thích môn học, say mê trong học tập và ham học hỏi.

- Học sinh phải cần cù tích luỹ và chăm chỉ rèn luyện, ngoài đọc sách giáo khoa, học sinh cần đọc thêm sách tham khảo và tài liệu khác.

Một số kiến nghị:

- Phụ huynh cần quan tâm tạo điều kiện, động viên tích cực con em học tập tốt hơn.

- Phụ huynh thường xuyên liên lạc với Thầy cô giáo, nhà trường để nắm tình hình học tập của học sinh.

- GVBD cần quản lí học sinh của mình một cách nghiêm túc.

Nhà trường cần quan tâm đến công tác tuyên truyền đẻ CB và nhân dân hiểu được tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng HSG, HSNK để từ đó có sự động viên, hỗ trợ tích cực đối với học sinh và đọi ngũ.

Trên đây là kinh nghiệm và giải pháp về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của bản thân. Rất mong được sự đóng góp của các đồng chí. Cuối cùng, xin kính chúc các vị đại biểu khách quý, các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc. Chúc hội nghị thành công tốt đẹp.

Tóm tắt nội dung tài liệu

1. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN NGỮ VĂN  Ở TRƯỜNG THCS  A.     Đặt vấn đề    Môn Ngữ Văn có một vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình của cấp học  THCS. Ngoài việc cung cấp kiến thức như các môn học khác, môn Ngữ Văn còn góp  phần to lớn trong việc bồi dưỡng tư tưởng tình cảm cho các em học sinh: biết yêu   thương, quý trọng gia đình, thầy cô, bạn bè, có lòng yêu nước, biết hướng tới những   tư  tưởng cao đẹp như  lòng nhân ái, tinh thần tôn trọng lẽ  phải, sự  công bằng, lòng   căm ghét cái ác, cái xấu, bước đầu các em có năng lực cảm thụ các tác phẩm có giá trị  nhân văn cao cả. Tuy nhiên học Văn là cả một quá trình tích luỹ lâu dài, không thể học xổi, học   dồn mà phải cập nhật từng ngày, từng vấn đề, từng tác phẩm. Đây cũng là đề tài đã được nhiều nhà nghiên cứu, nhiều giáo viên đã thực hiện   song đó cũng là các đề  tài có tính chất chung cho việc dạy học môn Ngữ  Văn. Qua   kinh nghiệm của bản thân trong quá trình dạy học, qua việc tìm hiểu thực tế ở dạy –   học môn Ngữ Văn ở trường sở tại, chúng tôi mạnh dạn đề ra một số giải pháp nhằm   nâng cao chất lượng dạy học môn Ngữ Văn.  B.     Nội dung  I. Thực trạng Các thầy cô giáo giảng dạy bộ môn đều đạt chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ,  có lòng yêu nghề, nhiệt tình trong giảng dạy.          Xác định tầm quan trọng của môn Ngữ  Văn nên đa số  học sinh có ý thức học  tập bộ môn. Học sinh  ở  xã đại đa số  là con em nông dân nên chăm chỉ, có ý thức cố  gắng  trong học tập và rèn luyện bộ môn Ngữ Văn. Tuy nhiên theo đặc thù bộ  môn, theo xu thế  của xã hội, môn Ngữ  văn đang bị  mất dần vị thế của nó.               Học sinh ít mặn mà với bộ môn Văn và chỉ coi môn văn là môn học bắt buộc để  thi vào lớp 10. Sách tham khảo cho bộ môn rất nhiều nên khó khăn cho việc lựa chọn tài liệu   để nâng cao chất lượng dạy – học môn Ngữ Văn. Vậy làm thế  nào để  nâng cao chất lượng dạy học môn Ngữ  Văn? Sau đây   chúng tôi xin trình bày một vài kinh nghiệm nho nhỏ, hi vọng sẽ giúp nâng cao chất  lượng học tập bộ môn. II. Giải pháp Từ  thực tiễn giảng dạy của giáo viên và kết quả  học tập của học sinh chúng  tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm dạy ­ học nhằm nâng cao chất lượng bộ môn Ngữ  Văn. 1. Giáo viên tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân ­ Cuộc sống xã hội biến đổi từng ngày từng giờ  nên dù giáo viên giảng dạy   môn Ngữ  Văn đều được đào tạo chuẩn về  chuyên môn nghiệp vụ  nhưng cần tích  
2. cực, thường xuyên tự  bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ  cho bản thân. Từ  năm học   2008 – 2009 là năm mà Bộ  Giáo dục lấy là năm  ứng dụng công nghệ  thông tin vào   trong việc dạy ­ học. Vì thế tất cả các trường trong cả nước đều được hỗ trợ lắp đặt  mạng Internet. Việc lắp đặt mạng sẽ  giúp các thầy cô giáo bồi dưỡng chuyên môn  nghiệp vụ. Có thể  tìm kiếm thông tin phục vụ  giảng dạy, trao đổi với các thầy cô  giáo trên mọi miền tổ quốc [VD: Bài giảng Bạch kim, Xa lô.Vn, E.Văn, Thi viên.Nét;   Sachhay.com,...]. Bên cạnh đó cũng có thể  học hỏi bạn bè đồng nghiệp để  tích luỹ  nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Và một điều quan trọng nữa là từ năm học   này, ngành GD chúng ta đã có Trường học kết nối..... ­ Nên nắm vững kiến thức chung cho chương trình cấp học để có cái nhìn bao  quát về nội dung yêu cầu cho từng khối lớp. ­ Soạn ­ giảng theo đúng chương trình mà Bộ  GD&ĐT đã quy định trong phân   phối chương trình. ­ Khi giảng dạy cần chú ý đến từng loại đối tượng học sinh trong lớp học để  có phương pháp giảng dạy cho phù hợp. Giáo viên cũng cần phân loại được học sinh  trong lớp. Dù là lớp chọn, lớp đại trà hay lớp yếu kém thì mức độ  tiếp thụ, học tập  của học sinh có sự khác nhau. Từ đó xác định học sinh yếu kiến thức, kĩ năng nào để  tìm nguyên nhân, biện pháp khắc phục còn đối với   học sinh giỏi bồi dưỡng nâng cao   kiến thức kĩ năng đã học để tạo hứng thú trong việc học tập bộ môn. 2. Hướng dẫn học sinh cách học [trên lớp và ở nhà] * Khi tiếp nhận lớp cần hướng dẫn học sinh cách ghi chép sao cho đúng, đủ,   khoa học, dễ  học. Học sinh rất tiết kiệm, thường để  lề  rất ít hoặc không để  lề, vì  vậy giáo viên phải kiểm tra nhắc nhở để học sinh phải để lề đủ  lớn [2,5­3,0 cm] đề  dễ theo dõi bài học. Nếu cần bổ sung thì ghi vào lề cho tiện. Phần số tiết, tên bài, các  đề mục cũng cần phải ghi làm sao cho nổi bật dễ nhận thấy. Sau mỗi tiết học cần có   thói quen kẻ hết bài để dễ học, dễ kiểm tra. * Giáo viên cũng cần  hướng dẫn học sinh xác định nội dung học tập ­ Với phân môn Văn [Phần văn bản] + Đọc lại toàn bộ  văn bản trước khi học [Mặc dù  ở  phần học chính khoá đã  đọc]. Đối với văn bản là tác phẩm thơ phải học thuộc, là văn xuôi phải tóm tắt dược   nội dung của văn bản, học thuộc dẫn chứng. + Với những tác phẩm có tác giả cần nắm chắc được về  tiểu sử tác giả  [Năm   sinh năm mất­ nếu có­ tên khai sinh, bút danh, quê quán], sự nghiệp văn chương của   tác giả đó, hiểu được hoàn cảnh sáng tác tác phẩm + Nắm chắc được giá trị  nội dung và nghệ  thuật đặc sắc của tác phẩm [tìm   hiểu phần nội dung cần đạt, phần ghi nhớ]. + Biết phân tích, cảm thụ một số chi tiết [câu, đoạn] được cho là đặc sắc [Đối  với học sinh khá giỏi] ­ Đối với phân môn Tiếng Việt  + Học thuộc các khái niệm, vận dụng làm tốt các bài tập từ  dễ  đến khó [Từ  nhận biết đến thông hiểu, vận dụng ở mức độ thấp, vận dụng ở mức độ cao] + Với các biện pháp tu từ biết phát hiện đúng, nêu được tác dụng của phép tu  từ đó trong hoàn cảnh sử dụng.
3. + Biết viết câu, viết đoạn [mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn] với nhiều chủ đề và  yêu cầu khác nhau [Diễn dịch, quy nạp…] ­ Đối với phân môn Tập làm văn + Nắm được dặc trưng các thể  loại: Miêu tả, Tự  sự, Biểu cảm, Nghị  luận,   thuyết minh, hành chính công vụ. + Sau khi đọc đề bài, phải biết tìm hiểu đề, tìm ý; biết cách lập dàn ý; biết viết  các đoạn để hoàn chỉnh bài viết. * Hướng dẫn học sinh cách làm bài : ­ Phần trắc nghiệm: Học sinh thường hay nhầm lẫn  ở  tác giả, phương thức  biểu đạt, … vì thế giáo viên cần nhắc nhở thường xuyên để học sinh tránh các lỗi đó.  Cần cho học sinh nắm rõ các hình thức trắc nghiệm: trắc nghiệm nhiều lựa chon,   trắc nghiệm điền khuyết, trắc nghiệm ghép đôi, ... ­   Phần tự  luận: Khi làm phần tự  luận cũng cần chú ý  ở  từng câu. Học sinh   thường chủ  quan khi đọc câu hỏi, thấy câu nào quen thường chú tâm vào làm mà  không để  ý đến thang điểm nên những câu ít điểm thì chú ý còn câu nhiều điểm thì   làm rất sơ sài …. dẫn tới bài làm bị điểm thấp, không đạt yêu cầu. + Đối với dạng tự  luận ngắn, giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách trả  lời,  cách làm bài. Không nhất thiết viết thành một bài có bố  cục ba phần đầy đủ  nhưng   trong đoạn văn cũng cần có phần nêu, phần nội dung và kết thúc. VD: Nêu ý nghĩa tình huống truyện “Làng” của Kim Lân “Làng” là một thành công của Kim Lân. Truyện thể hiện tình yêu làng của nhân   vật ông Hai. Tình cảm ấy của ông Hai được đặt trong một tình huống thử thách, tình  huống ông  đột ngột nghe tin dữ: làng quê ông ­ làng Chợ Dầu, theo giặc lập tề. Làng  Chợ Dầu mà ông hằng tự hào, hãnh diện bấy lâu nay bỗng theo giặc. Tình huống ấy   giúp nhà văn có thể đi sâu khai thác nội tâm nhân vật để thể hiện rõ tình yêu làng và   tinh thần kháng chiến của những người nông dân phải rời làng đi tản cư như ông Hai. + Đối với dạng tự luận dài, giáo viên hướng dẫn học sinh lập dàn ý chi tiết học  sinh có thể vận dụng để lập dàn ý một cách thuần thục. Giáo viên cũng cần viết mẫu   cho học sinh một số bài văn để học sinh có thể dựa vào đó mà vận dụng. Ở  từng lớp [7, 8, 9] nên rèn cho học sinh cách viết bài cho các kiểu văn bản  nhất là văn bản nghị luận. Trước hết là phần mở bài để  ít nhất khi đọc một đề  văn  học sinh biết tự  làm phần mở  bài [dù là học sinh yếu]. Muốn thế  giáo viên có thể  cung cấp cho học sinh nhiều cách mở bài., hướng dẫn cho học sinh một cách mở bài   và viết gợi ý cho học sinh một cách mở  bài. Để  lên các lớp trên học sinh biết viết   phần thân bài [từ khâu viết đoạn]. * Sau mỗi tiếti dạy, ra bài tập và hướng dẫn học sinh cách làm, những nôi dung  cụ thể cần học thuộc, cần ghi nhớ để học sinh chuẩn bị cho tiết sau. 3.  Đa dạng hoá các hình thức kiểm tra, đánh giá Với việc kiểm tra thường xuyên, giáo viên cần đa dạng hoá để học sinh phải tự  giác học tập. ­ Kiểm tra vở  ghi: Kiểm tra chữ  viết, kiểm tra nội dung ghi chép có đầy đủ  không [nhắc nhở về cách ghi chép]
4. ­ Kiểm tra sách,  tài liệu ­ sách tham khảo, vở nháp của học sinh. Học sinh nào   chưa có, chưa đúng yêu cầu nhắc nhở  để  kiểm tra lại. Nên giới thiệu một số  sách   tham khảo cho học sinh sưu tầm để học tập. ­ Kiểm tra đầu giờ, + Kiểm tra miệng: Nội dung đã nhắc từ tiết trước + Vừa kiểm tra miệng, vừa kiểm tra viết: Kiểm tra miệng có thể là tác giả, bài  văn; kiểm tra viết có thể cho học sinh viết nội dung nghệ thuật của tác phẩm truyện,   bài thơ,… + Làm bài tập Tiếng Việt: Nếu bài tập trong sách giáo khoa nên kiểm tra sách   của học sinh để tránh việc học sinh ghi lời giải vào bài tập trong sách. Có thể ra bài  tập tương tự SGK, bài tập nâng cao [HS khá, giỏi] * Đối với học sinh chưa thuộc kĩ hoặc không thuộc. Lần đầu cho kiểm tra vào  cuối tiết, lần 2 cho học lại và kiểm tra vào tiết học chuyên đề, lần tiếp theo có thể  bố trí riêng một buổi để kiểm tra nếu không sửa chữa sẽ mời gia đình đến để  thông   báo, nhắc nhở, trao đổi thêm. Đối với những học sinh cá biệt như  lười học, yếu kĩ   năng, ... giáo viên nên lập một danh sách riêng để chú ý kiểm tra nhiều hơn. 4. Kết hợp giữa học chính khoá và học chuyên đề [Học thêm, phụ đạo] Bộ GD&ĐT đã cho phép các trường tổ chức học thêm để nâng câo chất lương   dạy học các môn nói chung và môn Ngữ Văn nói riêng. Vì thế khi tổ chức các lớp học   chuyên đề giáo viên phải biết lựa chon những kiến thức cơ bản nhất để dạy có hiệu  quả và  gây sự hứng thú học tập bộ môn. Khi   dạy  học  cần  quan   tâm  nhiều  hơn   đến  việc  kiểm  tra,   đánh   giá  vì   dạy   chuyên đề có nhhiều thời gian so với dạy chính khoá. Ở mỗi khối lớp, cần chia theo các nội dung lớp để giảng dạy cho có hệ thống VD: Ở lớp 9, có thể chia thành các nội dung như: Truyện Trung đại, Thơ hiện  đại, truyện hiện đại, Văn bản nhật dụng, Văn bản thuyết minh, Các phương châm   hội thoại,... Kết thúc mỗi nội dung nên có các bài kiểm tra để  đánh giá việc học tập của  học sinh để  đề  ra cách giảng dạy cho phù hợp. Những học sinh chưa đạt yêu cầu   [bước đầu có thể  kiểu tra học sinh từ điểm 4 đến 4.75] cần cho học sinh ôn lại để  kiểm tra theo sự bố trí của giáo viên. 5.  Phối hợp chặt chẽ với, nhà trường, với GVCN Thông báo cho Ban giám hiệu,  giáo viên chủ nhiệm về tình hình học tập chung   của học sinh, nhất là những học sinh chưa chịu khó, chưa tích cực đề  xuất các hình  thức khen thưởng, kỉ luật kịp thời. 6. Kết hợp gia đình học sinh Phối hợp với gia đình để  nâng cao chất lượng dạy ­ học: Giáo viên dạy Văn  thường là các giáo viên chủ nhiệm nên có thể  trao đổi với phụ  huynh   qua buổi họp  phụ  huynh, nếu không có thể  đến gặp gỡ  với gia đình, trao đổi qua điện thoại, thư,   … để gia đình đôn đốc nhắc nhở, kiểm tra học sinh giúp học sinh chăm chỉ  tích cực  hơn nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn.
5. Có thể  đề  nghị  nhà trường tổ  chức họp phụ  huynh từng lớp hoặc theo  đối  tượng học sinh [Trung bình, Yếu]  để thông báo với gia đinh, bàn với gia đình những  biện pháp nâng cao chất lượng học tập. C. Kết luận Trên đây là một số kinh nghiệm có thể áp dụng để nhằm nâng cao chất lương   dạy học bộ môn. Tuy nhiên đó cũng chỉ là những ý kiến cá nhân. Trong thực tế còn có  rất nhiều các kinh nghiệm từ các đồng nghiệp. Rất mong sự  đóng góp của các thầy   cô.

Page 2

YOMEDIA

Tài liệu Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Ngữ văn ở trường THCS trình bày một số kinh nghiệm có thể áp dụng để nâng cao chất lượng dạy hocjmoon ngữ văn tại trường THCS. Mời các bạn tham khảo tài liệu để bổ sung thêm kiến thức trong việc nâng cao phương pháp giảng dạy hiểu quả môn Ngữ văn.

16-03-2015 688 13

Download

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.