Mặc dù ai cũng biết, hoa hồng khó trồng, nếu lơ là trong việc chăm sóc là cây hoa quí sẽ dễ xuống sức ngay... Và nếu trồng không đúng kĩ thuật, cây hoa sẽ chết. Ai đã từng trồng hoa hồng chắc đã có lần “thấm thía” đến chuyện này...
- Địa điểm trồng hồng thích hợp
Như quí vị đã biết, cây hoa hồng có xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải, thích hợp với khí hậu ôn đới, đồng thời cũng thích nghi được thời tiết lạnh giá đến cóng xương. Tại nước ta, loại khí hậu này chỉ có ở một số tỉnh ngoài Bắc, và vùng cao nguyên Đà Lạt, nơi được mệnh danh là thành phố của sương mù. Có thể nói, Đà Lạt là vùng đất lí tưởng nhất để cây hoa hồng sinh trưởng tốt.
Nếu có một dịp nào đó quí vị đặt bước lãng du lên thăm xứ “hoa anh đào” này, ngoài những vườn hồng thắm tươi khoe sắc được trồng ở trong vườn, trong rẫy, ta còn được thích thú với những cây hồng mọc đơn lẻ bên vệ đường, hoặc cạnh hàng rào... Những cây hồng dại nhưng không dại đó vẫn sởn sơ khoe sắc mà có cần đến bàn tay người đến chăm sóc đâu!
Thế nhưng, nếu được bứng về trồng ở đồng bằng thì nó lại trở chứng “nắng không ưa mưa không chịu”...
Nói thì nói vậy, chứ khắp nước ta nơi nào lại không trồng được hồng? Với những cây hoa hồng mới nhập về thì còn ... lạ phong thổ, còn những giống hồng đã góp mặt từ lâu thì lại tỏ ra không quá... khó tánh khó nết. Có điều trồng nơi nào có khí hậu thích hợp hơn, nguồn nước tưới ngon ngọt hơn thì cây dễ sống hơn, ít tật bệnh hơn...
- Cây hồng thích nắng nhiều
Đa số giống hoa hồng thích trồng nơi có nắng nhiều, chứ không thích trồng vào chỗ rợp, nơi có tàn cây lớn che phủ. Thời gian trong ngày mà được ánh nắng chiếu vào khoảng tám chín giờ là tốt nhất. Nắng sáng, trưa, chiều đều tốt; nắng trực xạ vẫn chịu được, nhưng, nếu nắng gắt quá môi trường sống thiếu ẩm thì hồng cũng héo lá, héo hoa.
Nếu trồng vào nơi có thời gian rọi nắng ít trong ngày, cây hoa hồng vẫn sống được, nhưng phát triển chậm, cây có nhiều lá, ít hoa, và sắc hoa cũng lợt lạt. Có một số giống, trồng vào vùng thiếu nắng lại có khuynh hướng vươn thân lên cao trông khẳng khiu quá xấu. Đa số giống hồng trồng nơi thiếu ánh nắng cần thiết lại dễ bị sâu bệnh tấn công.
Được sống trong điều kiện có ánh nắng chiếu đầy đủ cây hoa hồng sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, cho hoa nhiều, màu hoa sáng đẹp... Nhưng điều này không có nghĩa là cây hồng phát triển tốt trong mùa nắng. Những tháng nắng gay gắt, không khí oi bức ngột ngạt, cây hồng đòi hỏi phải được tưới nhiều nước, và tưới nhiều lần trong ngày, nếu không hoa sẽ mau tàn, lá có khi phải rũ xuống vì mất nước.
- Cây hồng không thích mưa nhiều
Mùa mưa khí trời mát mẻ, dù thiếu tưới cây cối cũng xanh tươi. Cây hoa hồng trong mùa mưa phát triển nhanh, cành lá tươi tốt, nhưng ra ít hoa. Hoa gặp mưa lại mau tàn. Mùa mưa là mùa sâu bệnh có cơ hội tốt để tấn công liên tục lên tất cả các bộ phận của cây hoa hồng. Vì vậy, đến mưa là nên xịt thuốc trừ sâu rầy theo định kỳ hàng tháng để ngăn ngừa sâu bệnh. Đó là việc cần làm đối với những ai trồng hồng dù ít hay nhiều. Mưa dễ gây úng thủy, và cây hồng thì “khắc” với chuyện này.
- Tránh úng thủy
Mùa mưa ở nước ta phải nói là ... dồi dào. Tại miền Nam có 2 mùa mưa, nắng rõ rệt, mùa mưa kéo dài từ cuối tháng tư đến hết tháng 11. Đầu mưa và cuối mưa thì còn “nhập nhằng” mưa nắng lai rai, nhưng vào khoảng tháng sáu đến tháng tám Âm lịch thì gần như ngày nào cũng mưa. Còn tại miền Bắc, mùa mưa mùa nắng trong năm không phân chia rõ rệt; vào những tháng đáng lẽ trời nắng lại sinh ra mưa phùn... Nước mình mưa nhiều vì là vùng nhiệt đới.
Cây hoa hồng thích được tưới nước phủ phê trong mùa nắng, nhưng lại không chịu sống với nước ngập. Nơi trồng hồng chỉ cần ngập gốc một buổi cây đã héo lá, xụ cành. Nếu ngập suốt ngày thì chắc chắn cây sẽ chết vì thối rễ.
Để tránh trường hợp này, trồng hồng ta phải trồng nơi cao ráo. Hễ gặp đất thấp thì phải lên liếp, lên luống trồng. Phải khai mương rãnh để phòng ngừa lúc mưa to nước được thoát đi hết. Ngay việc trồng hồng trong chậu kiểng cũng phải cẩn thận kê chậu kiểng lên cao khỏi mặt đất và thường xuyên theo dõi việc thoát nước của chậu qua những lỗ thoát nước ở dưới đáy chậu ra sao.
Hoa hồng phát triển bộ rễ khá nhanh, những cây trồng lâu năm trong chậu, rễ cây có thể xum xuê mọc bít kín các lỗ thoát nước ở đáy chậu. Thỉnh thoảng ta nên dùng cái que nhỏ làm thông các lỗ thoát nước đó, và nhất là cứ một hai năm một lần ta chịu khó thay đất mới vào chậu vừa cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây vừa nhân dịp đó tỉa tót bớt các rễ già nua để trẻ trung hóa cho cây...
- Cây hồng thích gió nhẹ
Hoa hồng thích nghi với nơi thông thoáng, có gió nhẹ. Trồng vào nơi này cây hồng trông sởn sơ khỏe mạnh. Nhìn cây hồng với những đóa hoa rung rinh trong gió thoảng, ta có cảm tưởng như cây đang reo vui, đang đùa giỡn. Nếu trồng vào nơi không thông thoáng, cây phát triển chậm. Nhưng nếu nơi gió to quá thì trồng hồng lại không thích hợp. Gió to sẽ càn lướt cây hồng, khiến gốc thường xuyên bị lung lay dẫn đến kiệt sức dần và hoa cũng chóng tàn.
Với những tháng có mưa to gió lớn, ta nên cẩn thận cắm nhiều que tre để chống đỡ thân và nhánh hồng khỏi bị gió làm nghiêng ngả. Que nên cắm sâu xuống đất để tạo thế vững chắc, và cột cành hồng vào những que tre đó bằng dây để giữ cho cây có thế đứng vững.
- Trồng hồng phải tưới nước
Cây hoa hồng thích sống ngoài nắng, nắng trong ngày càng chiếu nhiều càng tốt. Trời nắng sẽ làm cho môi trường trồng hồng bị thiếu nước, và nước trong thân cây hồng cũng bốc hơi... Vì vậy cung cấp nước tưới cho cây hồng là việc phải làm hàng ngày. Trong mùa nắng nên tưới mỗi ngày hai lần, sáng và chiều. Tưới cho mát cây, tưới cho thật ẩm đất [nhưng đừng để trương nước]. buổi trưa nắng gắt có thể tưới thêm một cữ nữa, nhưng phải tưới nhiều, vì nếu tưới quá ít nước sẽ làm cho đất nóng thêm lên làm tổn thương đến bộ rễ. Đôi khi vì đó mà dẫn đến việc cây hồng phải chết héo một cách đáng tiếc! Buổi tối không nên tưới hồng vì sẽ tạo môi trường tốt cho các loại nấm xâm nhập.
Vào mùa mưa, trong những ngày nắng gắt, ta mới tưới cho hồng. Sau cơn mưa to, nên ra tận nơi quan sát kĩ xem nơi trồng hồng có bị ngập úng hay không. Nếu có phải tìm biện pháp tháo nước cho bằng hết. Với hồng trồng chậu kiểng cũng không để gặp cảnh úng thủy.
Trên đây là những điều khái quát nói về đặc tính của cây hoa hồng. Nếu chúng ta ứng dụng đúng những điều đó thì sẽ có cơ may gặt hái được thành công trong việc trồng hoa hồng.
- Trồng hồng tại thành phố
Ở thành phố đất hẹp người đông, nhà cửa san sát nhau, nhà nào may mắn có được một khoảng sân nhỏ cũng phải dành cho nhiều công việc, trong đó có việc để xe...
Thế nhưng, “khéo ăn thì no, khéo co thì ấm” sống tuy chật chội, nhưng ta vẫn có thể tìm ra những nơi thích hợp để có một “góc” trồng cây cảnh để ngắm đỡ buồn...
Ai cũng biết, cuộc sống mà không có cơ hội được gần gũi với thiên nhiên thì rất chán ngán. Sống như vậy dù giàu sang cách mấy vẫn vô vị, không vui. Vì vậy, nếu nuôi được con thú, trồng được cây hoa để lúc rỗi rãnh được vuốt ve, được nhìn ngắm thì không còn gì sung sướng cho bằng! Đời sống của người thành phố vốn là vậy.
- Trồng tại sân
Nếu nhà có một khoảnh sân thì tuyệt. Ta có thể “thu xếp” để chừa ra một góc nào đó, bên phải hay bên trái cũng được để trồng một vài bụi Hồng. Nếu sân lót gạch hoặc tráng xi măng thì ta có thể kê vài ba chậu kiểng. Miễn sau nơi trồng Hồng thông thoáng là được. Trồng Hồng không đòi hỏi chậu kiểng phải to, đường kính mặt chậu khoảng 25cm - 30cm là đủ. Nếu chậu hẹp thì năng thúc phân, tưới nhiều lần...
- Trồng ở hàng ba
Hàng ba là một ... “khoảng sân” nhỏ ở trước nhà. Hàng ba thường chật hẹp, lại là nơi vốn được tận dụng tối đa để chất chứa nhiều thứ đồ đạc lỉnh kỉnh, mặc dầu nó nằm trước mặt tiền nhà. Tuy chật, nhưng nếu khéo thu xếp, ta vẫn có thể tìm ra được một khoảng trống nào đó để đặt vài ba chậu kiểng trồng hoa Hồng.
Trồng Hồng tại hàng ba thì ít có nắng, mà nếu có thì cũng chỉ nhận được chút ít nắng sáng hay chiều. Trồng như vậy thì Hồng không sung, tán lá lại lệch. Những cành hướng ra ngoài nắng thì tươi tốt, mọc cao thêm, hoa nở nhiều. Còn những cành nằm phía khuất ánh sáng thì rất chậm phát triển, đã thế năm thì mười họa mới trổ được vài hoa. Vậy, muốn cho cây phát triển tán lá đồng đều, độ nửa tháng một lần ta xoay chậu Hồng từ chỗ tối ra chỗ sáng, rồi lần sau làm ngược lại...
Tuy trồng theo cách đó không mấy ai vừa ý, nhưng thưa quý vị... có còn hơn không. Biết sao hơn và đòi hỏi gì hơn!
- Trồng tại bồn hoa ở ban công
Bồn hoa ban công ở thành phố nêu hiểu là cái bồn nhỏ xây bằng xi măng ở mỗi tầng lầu. Thường thì bồn hoa chỉ có chiều sâu khoảng 4cm và chiều dài cũng chỉ giới hạn từ năm sáu cm đến hai mét là cùng. Bồn được đúc nối tấm ban công gie ra ngoài trời... mà mỗi khi tưới nước cho cây, nếu không khéo lại rơi lên đầu “ông đi qua bà đi lại” bên dưới lại khổ!
Trồng Hồng ở bồn hoa ban công tuy lộ thiên thật, nhưng ánh nắng trong ngày không sao chiếu đủ được. Có thể cây chỉ nhận được ánh nắng hai chỉ nắng chiều, và chút đỉnh nắng vào buổi trưa đứng bóng.
Trồng nơi thiếu nắng như vậy, Hồng sinh trưởng kém lại thường bị sâu bệnh tấn công. Cây trồng ngoài bồn không tiện chăm sóc, chồm người ra để tỉa lá bắt sâu quả là bất tiện, có khi sơ sẩy nguy hiểm. Vì vậy, nên xịt thuốc trừ sâu theo đúng định kỳ, và khi xịt thuốc nên cẩn thận kẻo gây phiền hà cho những ai đang đi phía dưới.
- Trồng Hồng tại sân thượng
Sân thượng là mái bằng của nhà lầu đúc. Sân thượng là nơi quang đãng, thoáng gió, thời gian rọi nắng trong ngày rất dài nắng sáng, trưa, chiều đầy đủ. Sân thượng là nơi lí tưởng để trồng hoa Hồng. Hồng trồng trên sân thượng ít có mầm nấm bệnh, cũng ít bị sâu rầy cùng các loại côn trùng đến phá hại.
Có điều sân thượng là nơi ... ai cũng biếng ít đặt chân đến, nhất là những vị cao tuổi nên trồng Hồng mà không có dịp để ngắm thường xuyên thì ... cũng nản. Nếu trồng mà mỗi ngày cắt cành đem xuống cắm vào bình trang trí cho sang nhà cửa thì cũng thú vị.
- Trồng Hồng “lưu động”
Có nhiều người cuộc sống cả đời gần như gắn liền với sông nước, thậm chí dùng ghe thuyền làm nhà ở. Dù không có tấc đất trong tay, nhưng họ vẫn trồng được hoa Hồng. Thỉnh thoảng ta vẫn bắt gặp hình ảnh vừa lạ lẫm vừa nên thơ, đó là những chậu Hồng với những đóa hoa tươi thắm đặt đằng mũi tàu thuyền qua lại trên sông... Một vài đóa hoa Hồng dù ở trong môi trường sống nào cũng tăng thêm thi vị cho đời sống vốn nhiều lo toan này...
Nguồn: Theo Việt Chương, Lâm Thị Mỹ Hương [kỹ thuật trồng, chiết, ghép, giâm cành hoa hồng].