Mức trần trong chứng khoán là gì

Giá trần chứng khoán được niêm yết cụ thể trên các sàn giao dịch chứng khoán HOSE, HNX và UPCOM để các nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán trong ngày giao dịch.

Chứng khoán là một trong những kênh đầu tư đang nhận được sự quan tâm lớn từ nhiều khách hàng. Hàng ngày các sàn giao dịch vẫn tạo sức nóng nhờ sự trao đổi mua bán chứng khoán của các nhà đầu tư. Khi đầu tư chứng khoán, giá trần, giá sàn hay biên độ giao động chính là các thuật ngữ mà nhà đầu tư cần nắm rõ. Bởi chúng chính là những yếu tố điều hướng thị trường vận hành một cách có trật tự cũng như tránh các rủi ro cho nhà đầu tư. 

Giá trần chứng khoán là gì?

Giá trần chứng khoán được hiểu là mức giá cao nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán trong ngày giao dịch. Theo đó, nhà đầu tư không thể mua cao hơn mức giá trần được niêm yết trên sàn giao dịch. 

Nhà đầu tư chỉ có thể đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán giới hạn trong mức giá trần được đưa ra. Nếu đặt ngoài mức giá trần hệ thống sẽ báo lỗi và nhà đầu tư sẽ không đặt được.

Mỗi một sàn giao dịch sẽ đưa ra các mức giá trần chứng khoán khác nhau và mỗi loại cổ phiếu sẽ có mức giá trần riêng biệt.

Chỉ số giá trần chứng khoán được thể hiện rõ trên bảng giá giao dịch chứng khoán

Ví dụ: Trên sàn HNX [Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội], mã chứng khoán A có giá trần là 30.65 [30.650 đồng/cổ phiếu] thì nhà đầu tư chỉ được đặt lệnh giao dịch chứng khoán trong khoảng đến 30.650 đồng/cổ phiếu. Lệnh đặt không được cao hơn mức giá trần này.

Việc đưa ra mức giá trần trong chứng khoán là nhằm tránh hiện tượng thao túng, đẩy giá cổ phiếu quá cao hoặc bán tháo quá thấp giá cổ phiếu trong một phiên.

Cách tính giá trần chứng khoán

Giá trần chứng khoán được tính toán dựa trên giá tham chiếu và biên độ dao động của các sàn. Cách tính cụ thể như sau:

Giá trần = Giá tham chiếu x [1 + Biên độ dao động]

Trong đó:

Giá tham chiếu: Được hiểu là giá đóng cửa [giá thực hiện của lần khớp lệnh cuối cùng] của ngày giao dịch trước đó. Mỗi sàn giao dịch sẽ có cách tính giá tham chiếu khác nhau. Cụ thể:

• Sàn giao dịch HOSE [Sở giao dịch Chứng khoán TP HCM]: Giá tham chiếu của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đang giao dịch là giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó [trừ các trường hợp đặc biệt].
• Sàn HNX: Giá tham chiếu được xác định bằng giá đóng cửa của ngày giao dịch liền kề trước đó [trừ các trường hợp đặc biệt].
• Sàn UPCOM: Giá tham chiếu là bình quân gia quyền của các giá giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục của ngày giao dịch gần nhất trước đó [trừ các trường hợp đặc biệt].

Biên độ dao động: Chính là số phần trăm của giá cổ phiếu có thể tăng hoặc giảm trong 1 phiên giao dịch. Trong chứng khoán, mỗi một sàn giao dịch sẽ có quy định riêng về biên độ dao động. Bạn có thể tham khảo biên độ dao động của 3 sàn chứng khoán sau đây:

Để hiểu rõ về cách tính giá trần chứng khoán, bạn có thể theo dõi ví dụ sau:

Mã chứng khoán A có giá tham chiếu được niêm yết trên sàn giao dịch HNX là 23.5 [tương đương 23.500 đồng/cổ phiếu]. Biên độ giao động 10% . Giá trần của chứng khoán A được tính như sau: Giá trần = 23.5 + [10% * 23.5] = 25.85 

Như vậy nhà đầu tư chứng khoán chỉ được đặt lệnh giao dịch trong khoảng giá đến 25.850 đồng/cổ phiếu. Không được vượt quá mức giá này.

Hay cổ phiếu BVH ở sàn giao dịch HOSE có giá tham chiếu là 79.0 [79.000 đồng/cổ phiếu]. Biên độ dao động của sàn HOSE là 7%. Áp dụng công thức, bạn sẽ tính được giá trần là: 79.0*[1+7%] = 84.53 [84.530 đồng/cổ phiếu].

Lưu ý: Đối với bảng giá trên sàn HOSE mức giá trần chứng khoán sẽ có một số điều chỉnh cho những trường hợp đặc biệt. Cụ thể như sau: 

- Trường hợp cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ quỹ ETF có mức giá trần khi điều chỉnh biên độ dao động + 7% nhưng giá trần vẫn bằng mức giá tham chiếu thì sẽ điều chỉnh: Giá trần điều chỉnh = Giá tham chiếu + một đơn vị yết giá

- Trường hợp giá trần của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ ETF sau khi điều chỉnh theo cách trên bằng không [0], giá trần sẽ được điều chỉnh: Giá trần điều chỉnh = Giá tham chiếu + một đơn vị yết giá

Quy định về giá trần trong chứng khoán

Trên bảng giá chứng khoán tại các sàn giao dịch, các mức giá được quy định bằng màu sắc  nhằm giúp nhà đầu tư dễ dàng phân biệt. Đối với giá trần chứng khoán, theo quy định của sàn HOSE và HNX, giá trần sẽ được niêm yết màu tím. 

Giá trần trên sàn HNX được quy định là màu tím

Ngoài ra, tại một số công ty chứng khoán, các nhà đầu tư có thể đọc được giá trần bằng cách nhìn vào ký hiệu. Theo đó, giá trần sẽ được thêm ký hiệu CE [celling], giá sàn được thêm ký hiệu FL [floor] bên cạnh.

Đặc biệt trong chứng khoán, giá trần được áp dụng quy tắc làm tròn nhằm giải quyết vấn đề khi giá tham chiếu nhân với biên độ dao động đa phần cho ra số lẻ.

Phân biệt giá trần và giá sàn trong chứng khoán

Trên bảng giá chứng khoán tại các sàn giao dịch, giá trần và giá sàn là hai chỉ số giá quan trọng bên cạnh giá tham chiếu mà nhà đầu tư cần nắm được. Tuy nhiên, không ít người mới chơi chứng khoán sẽ có sự nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này. Bảng sau sẽ giúp bạn nắm rõ cũng như phân biệt giá trần và giá sàn trong chứng khoán.

Có thể thấy giá trần là chỉ số quan trọng thể hiện trên sàn giao dịch chứng khoán, giúp nhà đầu tư đưa ra các lệnh mua - bán chứng khoán phù hợp. Qua đó loại bỏ những rủi ro có thể xảy ra. Hy vọng với các thông tin trên, bạn đã nắm rõ về giá trần chứng khoán, cách tính giá trần cũng như cách đọc giá trần trên các sàn chứng khoán.