Người cao huyết áp có tiêm vaccine được không
PGS.TS.Nguyễn Đức Hải - Viện trưởng Viện điều trị cán bộ cao cấp quân đội, Bệnh viện TWQĐ 108, sẽ đưa ra lời khuyên đối với người tăng huyết áp khi tiêm vaccine COVID-19 trong bài viết dưới đây. Show Người tăng huyết áp có bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19?Theo PGS.TS.Nguyễn Đức Hải, tăng huyết áp là một bệnh lý nền khá nguy hiểm, nhưng không làm suy giảm khả năng miễn dịch, nên ở nhóm bệnh nhân này không có nguy cơ cao hơn mắc COVID-19. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân THA bị mắc COVID-19 thì nguy cơ diễn biến nặng và tử vong sẽ cao hơn so với người không THA. Do người có bệnh lý nền nói chung và bệnh THA nói riêng, khi mắc thêm COVID-19, nghĩa là mắc ít nhất 2 bệnh lý nghiêm trọng cùng 1 lúc. Vì thế tiến triển bệnh sẽ nhanh hơn, dễ có biến chứng nặng hơn so với người khỏe mạnh. Tăng huyết áp ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của bệnh nhân. Hơn nữa, không có bệnh THA nói chung, mà có bệnh nhân THA rất cụ thể. Mỗi bệnh nhân cụ thể lại tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố: - Tuổi: Tuổi càng cao thì có thể bệnh ảnh hưởng càng nặng nề hơn. - Thời gian mắc bệnh THA: Thời gian càng lâu, thì bệnh có khả năng càng nặng hơn do diễn biến tự nhiên của bệnh. Theo PGS.TS.Nguyễn Đức Hải, hiệu quả điều trị tăng huyết áp phụ thuộc vào việc kiểm soát tốt. - Hiệu quả điều trị THA (việc kiểm soát huyết áp có tốt hay không): Hiệu quả điều trị này phụ thuộc vào việc kiểm soát huyết áp tốt. Bởi có bệnh nhân dù mới bị THA nhưng lại diễn biến nặng rất nhanh do không kiểm soát tốt huyết áp. Ngược lại có bệnh nhân dù bị THA từ lâu nhưng kiểm soát tốt HA nên vẫn khỏe mạnh. - Bệnh lý đồng mắc (THA kèm đái tháo đường, suy thận, rối loạn lipide máu, bệnh phổi phế quản….): Nếu càng nhiều bệnh lý đồng mắc thì nếu mắc COVID-19 thì càng nặng… Do đó, nhìn chung các bệnh nhân THA nếu không may mắc COVID-19 sẽ có tiên lượng xấu hơn, nguy cơ diễn biến nặng sẽ nhiều hơn. Khi mắc COVID-19, người tăng huyết áp có diễn biến xấu, đâu là nguyên nhân?PGS.TS.Nguyễn Đức Hải cho hay: Cơ chế gây tổn thương của virus SARS-CoV-2 là do cấu trúc bề mặt của virus có chứa nhiều protein gai. Các protein gai này sẽ gắn kết với thụ thể của tế bào vật chủ thông qua men chuyển ACE2. ACE2 là một enzym gắn trên bề mặt tế bào vật chủ và là điểm xâm nhập của SARS-CoV-2. ACE2 phân bố rộng rãi khắp cơ thể, được biểu hiện nhiều trên các tế bào biểu mô mũi, tế bào biểu mô phế nang phổi và tế bào ruột ở ruột non. ACE2 cũng được biểu hiện trong nội mô của các giường mạch ở các cơ quan trên toàn cơ thể và trong các tế bào cơ trơn động mạch ở nhiều cơ quan được nghiên cứu… Sự phân bố rộng rãi của các thụ thể ACE2 khắp cơ thể có thể giải thích tác dụng đa cơ quan trong COVID-19. Chính vì sự xuất hiện của các thụ thể ACE2 rộng rãi trên các tế bào nội mô, nên "món" yêu thích của virus chính là hệ thống mạch máu. Điều này giải thích lý do xuất hiện các biến chứng tắc mạch ở bệnh nhân mắc COVID-19. Đặc biệt hơn nó dễ xuất hiện ở các bệnh nhân bị THA, vì THA cũng chính là bệnh lý liên quan đến hệ thống mạch máu. Những điều cần lưu ý khi tiêm vaccine COVID-19Việc tiêm vaccine COVID-19 đã cho thấy hiệu quả rất tốt không chỉ trong công tác phòng bệnh mà còn rất tốt nếu không may bị nhiễm bệnh. Tại Mỹ và châu Âu, khi dịch bệnh chỉ bùng phát mạnh, tỷ lệ bệnh nhân diễn biến nặng chỉ xuất hiện tại những vùng mà tỷ lệ tiêm vaccine thấp hoặc rất thấp. Cũng theo PGS.TS.Nguyễn Đức Hải, chính vì khả năng diễn biến nặng trên bệnh nhân có bệnh lý THA, cần ưu tiên tiêm vaccine COVID càng sớm càng tốt. Trước khi tiêm, bệnh nhân THA cần điều trị đảm bảo kiểm soát được huyết áp một cách thường xuyên liên tục. Ngoài ra, người bệnh THA cần khai báo y tế đầy đủ về tình trạng bệnh của mình. Kiểm tra kỹ huyết áp trước khi quyết định tiêm. Tiêm phòng tại bệnh viện, trung tâm y tế có đầy đủ phương tiện cấp cứu. Trước khi tiêm vaccine phòng COVID-19, cần kiểm soát tốt huyết áp. Thực tế trong thời gian tiêm vaccine vừa qua, các bác sĩ đã phát hiện khá nhiều bệnh nhân bị THA mà trước đó không biết. Hoặc đã biết nhưng không điều trị hay điều trị chưa hiệu quả. Chính vì vậy, trước khi đi tiêm vài ngày, nên kiểm tra huyết áp thường xuyên tại nhà (kể cả những người cho rằng mình không bị THA). Nếu phát hiện THA thì cần đi khám các bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được hướng dẫn điều trị. Với những bệnh nhân thấy chỉ số huyết áp của mình vẫn cao (lớn hơn 140/90 mmHg) thì cần đi khám lại để bác sĩ điều trị huyết áp cho đạt mục tiêu. Chỉ khi thấy chỉ số huyết áp đo thường xuyên trong giới hạn bình thường (dưới 140/90 mmHg) thì mới nên quyết định đi tiêm vaccine. Thuốc tăng huyết áp có ảnh hưởng đến vaccine phòng COVID-19?Các nhóm thuốc điều trị THA hiện nay, không có nhóm thuốc nào có tương tác với vaccine COVID-19, nên bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm duy trì các thuốc hạ huyết áp. Riêng với bệnh nhân sử dụng thuốc lợi tiểu cần lưu ý: Thuốc lợi tiểu nếu dùng liều mạnh có thể gây mất nước, làm máu đặc và tăng nguy cơ đông máu tắc mạch. Do vậy cần khám, tư vấn bác sĩ cụ thể trước tiêm. Tại tất cả các cơ sở tiêm chủng đều có bác sĩ khám sàng lọc bệnh nhân, phát hiện bệnh nhân có chống chỉ định và theo dõi đặc biệt trước và sau khi tiêm. Khi đã kiểm soát tốt huyết áp, việc tiêm vaccine sẽ không ảnh hưởng nhiều đến chỉ số huyết áp. Với một số trường hợp diễn biến cấp tính thì huyết áp có thể tăng cao đột ngột. Tuy nhiên có thể chỉ là thoảng qua, hơn nữa, tất cả các trường hợp sau tiêm đều được nghỉ ngơi theo dõi, có bác sĩ và điều dưỡng được đào tạo đầy đủ kỹ năng xử lý các tình huống; có phương tiện cấp cứu đầy đủ nên người bệnh cũng không cần phải lo lắng nhiều, quan trọng là kiểm soát tốt huyết áp trước khi tiêm. Với bệnh nhân phải điều trị bằng các thuốc ức chế miễn dịch, corticoid… thì không có chỉ định tiêm. Do đó bệnh nhân cần khai báo đầy đủ các loại thuốc đang uống để bác sĩ khám sàng lọc có hướng dẫn cụ thể. https://suckhoedoisong.vn/nguoi-tang-huyet-ap-can-duoc-tiem-vaccine-covid-19-som-169210807173654689.htm Bích Thủy (Nguồn: suckhoedoisong.vn) Nguyễn Bích Thủy
Cho em hỏi bản thân đang bị bệnh cao huyết áp, huyết áp lên xuống thường xuyên có thuốc hỗ trợ hạ huyết áp khi đang lên cao, hằng ngày có uống 1 viên ngừa huyết áp vào buổi sáng. Với tình hình như vậy có tiêm vaccine Covid-19 được không? Xin được tư vấn giúp! Xin chân thành cảm ơn!
CÂU HỎI KHÁC Theo bác sĩ Phạm Thanh Bằng, tùy thuộc vào thể trạng của từng bệnh nhân. Đối với những người bị cao huyết áp, suy tim… hoặc đang có bệnh nền thì phải uống thuốc theo đơn của bác sĩ. Sau khi tiêm vaccine mà cảm thấy có biểu hiện của tình trạng cao huyết áp thì mọi người hãy nghỉ ngơi và đo lại huyết áp, đồng thời gọi cho cơ sở y tế tiêm phòng để được tư vấn. Lúc đó, bác sĩ sẽ khuyên rằng có nên uống thuốc hạ huyết áp hay không.
Bác sĩ Phạm Thanh Bằng cho biết: Một số loại vaccine sau khi tiêm có biểu sốt, đau mỏi, thì cách tốt nhất là nghỉ ngơi ở nhà. Sau khi tiêm vaccine thì mọi người không vận động mạnh trong vòng 2 đến 3 ngày; không sử dụng chất kích thích hoặc tham gia hoạt động thể thao. Ngoài ra, phải theo dõi các biến chứng như mệt mỏi, đau đầu, nôn, đau bụng, đau ngực… Nếu có những biểu hiện bất thường như trên thì nên đi khám để phát hiện sớm các biến chứng sau khi tiêm vaccine. Trả lời phóng viên về vấn đề thuốc huyết áp ảnh hưởng đến tác dụng của vaccine hay không, bác sĩ Phạm Thanh Bằng cho rằng: Hiện nay chưa có một nghiên cứu cụ thể nào khẳng định thuốc huyết áp ảnh hưởng đến tác dụng của vaccine hay không. Bản chất của vaccine là tạo ra kháng thể để chống lại virus. Vì thế, Bộ Y tế đã có những khuyến cáo tiêm vaccine cho những đối tượng có nguy cơ cao, đái tháo đường, cao huyết áp… Theo bác sĩ Phạm Thanh Bằng, với một số loại vaccine sau khi tiêm có biểu hiện mệt mỏi, đau vị trí tiêm… và những bệnh nhân có bệnh nền thì sau khi tiêm phải theo dõi xem có biểu hiện bất thường gì không. Đặc biệt nhất là có các hội chứng rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu… sau khi tiêm thì có thể xảy ra từ 4 ngày đến 4 tuần sau tiêm. Trong thời gian này, người tiêm cố gắng để ý xem có biểu hiện chảy máu bất thường không, đau bụng, khó thở… thì tốt nhất nên đi khám để các bác sĩ đánh giá xem mình có thuộc nhóm có nguy cơ và thực hiện các xét nghiệm xem có bị các biến chứng sau khi tiêm hay không. Nói về vấn đề thuốc hạ huyết áp, theo bác sĩ Phạm Thanh Bằng: Thuốc hạ huyết áp có nhiều loại, trong đó có thuốc uống và thuốc tiêm. Đa phần các thuốc hạ huyết áp hiện nay được dùng định kỳ hằng ngày cho các bệnh nhân bị tăng huyết áp, duy trì huyết áp ở mức độ ổn định. Các loại thuốc hạ huyết áp phải dùng theo đơn của bác sĩ, bệnh nhân không tự ý tăng liều. Với những bệnh nhân sau khi tiêm xong hoặc trước khi tiêm cảm thấy lo lắng, bồn chồn thì phải nghỉ ngơi bởi có thể những người này ở trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao huyết áp gọi là tăng huyết áp choàng trắng. Những người này có hiện tượng tăng huyết áp khi đến các cơ sở y tế và tiếp xúc với nhân viên y tế thì tốt nhất là nghỉ ngơi và đo huyết áp trước khi tiêm. Trong quá trình khám sàng lọc trước khi tiêm, bác sĩ sẽ theo dõi có biểu hiện bất thường để quyết định có tiêm vaccine hay không. KHÁNH HUYỀN |