Phương pháp tiếp cận hệ thống trong nghiên cứu khoa học
Phương pháp tiếp cận hệ thống (tiếng Anh: Systematic approach) là cách thức quản trị mọi bộ phận của tổ chức sao cho toàn bộ tổ chức cùng hướng về một mục tiêu chung. Show
Hình minh hoạ (Nguồn: rpx2) Khái niệm Phương pháp tiếp cận hệ thống hay phương pháp hệ thống trong tiếng Anh được gọi là Systematic approach. Việc xác định, hiểu biết và quản lí một hệ thống các quá trình có liên quan lẫn nhau đối với mục tiêu đề ra sẽ đem lại hiệu quả của doanh nghiệp. Tổ chức không thể giải quyết bài toán chất lượng theo từng yếu tố tác động đến chất lượng một cách riêng lẻ mà phải xem xét toàn bộ các yếu tố tác động đến chất lượng một cách hệ thống và đồng bộ, phối hợp hài hoà các yếu tố này. Phương pháp tiếp cận hệ thống của quản lí là cách huy động, phối hợp toàn bộ nguồn lực để phục vụ mục tiêu chung của tổ chức. Việc xác định, hiểu biết và quản lí một hệ thống các quá trình có liên quan lẫn nhau đối với mục tiêu đề ra sẽ đem lại hiệu quả cho tổ chức. Phương pháp tiếp cận hệ thống là cách thức quản trị mọi bộ phận của tổ chức sao cho toàn bộ tổ chức cùng hướng về một mục tiêu chung. Nội dung của phương pháp tiếp cận hệ thốngĐể giải quyết vấn đề chất lượng không thể tiến hành các nỗ lực riêng rẽ mà cần phải giải quyết tất cả các nhân tố tác động đến chất lượng, các quá trình chất lượng trong một hệ thống hoàn chỉnh từ lúc nhận thức các yêu cầu của khách hàng đến lúc thỏa mãn các yêu cầu đó. Phương pháp tiếp cận hệ thống trong quản trị chất lượng khuyến khích các tổ chức phân tích các yêu cầu của khách hàng, xác định các quá trình giúp cho sản phẩm được khách hàng chấp nhận và giữ các quá trình này trong tầm kiểm soát. Như vậy để quán triệt quan điểm về phương pháp tiếp cận hệ thống, các doanh nghiệp và các tổ chức cần phải xây dựng và áp dụng một hệ thống quản trị chất lượng gồm một số bước quan trọng như sau: - Xác định nhu cầu và mong muốn của khách hàng và các bên quan tâm khác - Xây dựng chính sách, mục tiêu chất lượng - Xác định các quá trình và trách nhiệm cần thiết để đạt được các mục tiêu chất lượng - Xác định và cung cấp các nguồn lực cần thiết để đạt được các mục tiêu chất lượng - Áp dụng các phương pháp đo này để xác định hiệu lực và hiệu quả của mỗi quá trình - Xác định biện pháp ngăn ngừa sự không phù hợp và loại bỏ các nguyên nhân gây ra chúng - Thiết lập và áp dụng một quá trình để cải tiến liên tục hệ thống quản trị chất lượng Như vậy, phương pháp tiếp cận hệ thống trong quản trị chất lượng có những đặc trưng khá riêng biệt: đó là hướng vào quá trình, hướng vào phòng ngừa, có cơ chế hành động khắc phục và phòng ngừa, có tiêu chuẩn và qui tắc làm chuẩn mực đánh giá, linh họa đáp ứng các biến động của môi trường. Bằng cách tiếp cận như vậy, các doanh nghiệp và tổ chức tạo ra sự tin tưởng vào khả năng của các quá trình và chất lượng của sản phẩm, cung cấp cơ sở cho việc cải tiến liên tục. Điều này dẫn đến việc gia tăng sự thỏa mãn của khách hàng và các bên quan tâm khác cũng như ngay cả các thành viên của tổ chức. (Tài liệu tham khảo: Phương pháp tiếp cận hệ thống trong quản trị chất lượng, ĐH Duy Tân) Diệu Nhi
HOTLINE: 024 999 52468 | Fanpage Edemy
Nội dung của học phần Phương pháp tiếp cận nghiên cứu khoa học bao gồm bốn phần: - Khái quát về khoa học và nghiên cứu khoa học: Những khái niệm về khoa học, vai trò của khoa học, phân loại khoa học, cách mạng khoa học; khái quát về nghiên cứu khoa học, đặc điểm và phân loại khoa học, trình tự nghiên cứu khoa học. - Nội dung của phương pháp nghiên cứu khoa học: Hệ thống phương pháp nghiên cứu khoa học, phương pháp thu thập thông tin trong nghiên cứu khoa học. - Nội dung chủ yếu của đề tài nghiên cứu khoa học: Khái niệm và phân loại đề tài nghiên cứu khoa học; lựa chọn vấn đề và đề tài nghiên cứu; xây đựng đề cương đề tài tốt nghiệp; xây đựng thuyết minh đề tài các cấp; tổ chức thực hiện và quản lý đề tài khoa học. - Nội dung về báo cáo khoa học: Phương pháp viết báo cáo đề tài tốt nghiệp đại học; phương pháp viết báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài khoa học các cấp; phương pháp viết bài báo và báo cáo hội nghị; phương pháp viết sách chuyên khảo khoa học.
Sau khi hoàn thành khóa học, sinh viên có thể nắm bắt được:
Tags: Cách tiếp cận hệ thống trong vấn đề phân loại các khoa học và nghiên cứu khoa họcĐỗ Thu Thủy dịch Vấn đề phân loại tri thức khoa học như là một trong số những vấn đề quan trọng nhất trong phương pháp luận khoa học chiếm một vị trí đáng kể trong các công trình của A. Polikarov. Tác giả bài viết này rất lấy làm hân hạnh đã được cộng tác cùng A. Polikarov nghiên cứu vấn đề lớn này. Hy vọng bằng những nỗ lực chung sẽ đưa ra được những căn cứ mới để phân định, phù hợp với tinh thần của khoa học nửa sau thế kỷ XX. Kiểu thứ nhấtgồm những khoa học về các vật chất nào đó, không phụ thuộc vào chỗ chúng có những thuộc tính gì và nằm trong các mối quan hệ tương tác như thế nào. Chẳng hạn, ở thế kỷ trước có thể cho rằng vật lý học nghiên cứu phân tử, đi tìm các thuộc tính của chúng và cũng như vậy, hóa học nghiên cứu nguyên tử, thiên văn học - các thiên thể, sinh học - các cơ thể sống v...v. Thiên văn học và sinh học, mặc dù đã có rất nhiều thành tựu, có lẽ ở thế kỷ XX, vẫn giữ nguyên đối tượng của mình, nhưng lại không thể nói như vậy về vật lý học và hóa học. Sự khác nhau giữa hai khoa học này được xác định không phải bằng ranh giới giữa các lớp khách thể xác định mà bằng các khác biệt giữa các tập hợp thuộc tính được chúng quan tâm. Vật lý học thì nghiên cứu tập hợp thuộc tính này còn hóa học thì nghiên cứu tập hợp thuộc tính kia, không phụ thuộc vào việc những thuộc tính này bộc lộ ra ở đâu - ở nguyên tử hay ở phân tử. Điều đó có nghĩa, đây là những ngành khoa học về các thuộc tính xác định chứ không phụ thuộc vào các lớp sự vật. Ta rất dễ dàng nhận thấy một thực tế đáng chú ý. Còn định nghĩa các khoa học thuộc kiểu thứ hai sẽ có được từ vế đầu của định nghĩa về các khoa học thuộc kiểu thứ nhất bằng phép biến đổi đối ngẫu - thay khái niệm sự vật bằng khái niệm thuộc tính và khái niệm thuộc tính thành khái niệm sự vật. Vậy cách phân kiểu các thủ pháp nghiên cứu khoa học như trên với việc phân loại khoa học vận dụng như thế nào? Rõ ràng ở đây không có sự đồng nhất. Trước hết ngay trong khuôn khổ của một khoa học có thể sử dụng những thủ pháp khác nhau. Song có thể phân loại khoa học theo những thủ pháp có ưu việt hơn. ở trên đã dẫn ra một vài ví dụ về khoa học với những thủ pháp nghiên cứu tương ứng là tiêu biểu. Cái quan trọng hơn, theo chúng tôi, lại ở sự không tương ứng khác. Cùng một thủ pháp nghiên cứu khoa học có thể sử dụng ở nhiều khoa học khác nhau. Sự khác nhau của các khoa học trong trường hợp này có thể diễn đạt bằng hai phạm trù cái xác định và cái bất định. Nhờ những phạm trù này, người ta nêu lên được đặc trưng các sự vật, các thuộc tính và quan hệ quy định trình tự các bước đi trong thủ pháp khoa học. Mỗi thủ pháp đều có tám bước hình thức khả dĩ và như vậy có cả thẩy 9 x 8 = 72 bước. Tuy nhiên, hoàn toàn không phải tất cả các bước đi này đều phản ánh tình huống nhận thức thực tế. Ví dụ, nếu như trong thủ pháp thứ nhất chúng ta sẽ coi các thuộc tính và các quan hệ cũng như các khách thể ban đầu - đối tượng của nghiên cứu - là bất định thì rốt cuộc chúng ta sẽ không thể có được tri thức. Sách báo tham khảo 1. Engels, Fr. Herrn Eugen Duhrings Umwalzung der Wissenchaft. Marx/ Engels. Gesamtausgabe, Moskau. 1935. 2. Engels, Fr. Dialektik der Natur. Marx/ Engels, Gessamtausgabe, Moskau. 1935. 3. Kedrov B. M. Engels và khoa học tự nhiên. Phần thứ tư. M., OGIZ, 1947. 4. Kedrov B. M. Phân loại khoa học. Phần I. M., Nhà xuất bản Trường Đảng cao cấp và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội trực thuộc Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, 1961. 5. Kedrov B. M. Phân loại khoa học. Phần II. M., Nauka, 1965. 6. Kedrov B. M. Phân loại khoa học. Tiên đoán của K. Marx về nền khoa học của tương lai. M., Mysl,, 1985. 7. Ljapunov A. A., Sobolev S. L., Kitov A. I. Những nét cơ bản của điều khiển học .- "VF", 1965, N0 4. 8. Kol,man. Điều khiển học. M., Znanie, 1965. 9. Uemov A. I. Nội dung hiện thực của các vấn đề điều khiển học.. Tư liệu khoa học của trường Đại học sư phạm quốc gia Ivanovsk. Tập 8, Ivanovo, 1956, tr. 166 - 199. 10. Djankov B. Về đối tượng của khoa học và nguyên tắc phân loại khoa học - Bản tin của Viện Triết học. T. VII, cuốn 2/ 1962, tr. 56 - 82.(Bun) 11. Uemov A. I. một số xu thế trong bước phát triển các khoa học tự nhiên và vấn đề phân định. - VF, 1961, N0 8, tr. 66 - 75. 12. Polikarov A. Những vấn đề phương pháp luận chung đối với các khoa học tự nhiên .- Thông báo của Viện Triết học. T. VIII, cuốn 1. 13. Polikarov A. Klassifizierungstypen der Wissenschaften .- Wissensschaftliche Zeitschrift der Karl - Marx - Universitat. Leipzig. 1968. Geselschafts und Sprachưissenschaftiche Reihe. Hefl 5, S. 565 - 568. 14. Polikarov A. Phương pháp luận nhận thức khoa học. Nxb. Khoa học và nghệ thuật, 1973, tr. 138 - 158.(Bun) 15. Polikarov A. Những vấn đề nhận thức khoa học nhìn từ góc độ phương pháp luận. Nxb. Khoa học và nghệ thuật, 1977, tr. 107 - 123.(Bun) 16. Stepanov V. N., Uemov A. I. Xây dựng khung phân loại khoa học về đại dương .- Thông báo của Hội Địa lý toàn Liên bang, 1987, N0 4, tr. 337 - 342. 17. Meleshkin M. T. Những vấn đề sinh thái của đại dương thế giới. M., Kinh tế học, 1981. 18. Uemov A. I., Valenchikr. Phân định kiểu hình tri thức khoa học hình thức và vấn đề về sự thống nhất của tri thức khoa học .- Triết học và khoa học tự nhiên. Nhân kỷ niệm 70 năm ngày sinh Viện sỹ B. M. Kedrov. M., Nauka, 1974, Tr. 133 - 151. 19. Uemov A. I. Phân tích logic cách tiếp cận hệ thống đối với các khách thể và vị trí của nó trong các phương pháp nghiên cứu khác .- Các nghiên cứu hệ thống. Niên giám năm 1969. M., 1696, tr. 80 - 96. 20. Kedrov B. I. Kết cấu vi mô của một phát minh vĩ đại. M., 1970. 21. Ký hiệu học và nghệ thuật lượng. Ju. M. Lotman và V. M. Petrov chủ biên. M., Thế giới, 1972. 22. Shaumjan S. K. Ngôn ngữ học cấu trúc. M., 1968. 23. Mal,cev A. I. Các hệ đại số học. M., Nauka, 1970. 24. Những vấn đề về phân tích hình thức các hệ thống. M., Vyshaja shkola, 1968. 25. Logic và phương pháp luận của các nghiên cứu hệ thống. Kiev - Odessa. Vyshaja shkola, 1977. 26. Uemov A. I. Cách tiếp cận hệ thống và lý thuyết chung về các hệ thống. M., Mysl,, 1978. 27. Komarchev V. A., Kosssharskij B. D., Polikarov G. A., Uemov A. I. Tính bổ sung. Quan niệm, thái độ, nguyên tắc? - Nguyên tắc tính bổ sung và phép biện chứng duy vật. M., Nauka, 1976, tr. 92 - 101. 28. Uemov A. I. Những khía cạnh hình thức của việc hệ thống hóa tri thức khoa học và các thủ pháp để phát triển nó .- Phép phân tích hệ thống và tri thức khoa học. M., Nauka, 1989, tr. 95 - 141. 29. Uemov A. I., Barabash U. S., Kovriga E. S. Phân loại và mã hóa các nghiên cứu khoa học về đại dương thế giới .- Sinh thái học đại dương thế giới. Kiev, Viện kinh tế, VHLKH Cộng hòa Xô viết Ukraina, 1981, tr. 43 - 50. Nguồn:A. I. Uemov |