Quy trình đánh giá thang điểm glasgow năm 2024

Thang điểm hôn mê Glasgow [tiếng Anh: Glasgow Coma Scale] là một phương pháp đánh giá tình trạng ý thức của người bệnh một cách lượng hóa. Được thiết lập để lượng giá độ hôn mê của nạn nhân bị chấn thương đầu, hiện nay người ta còn dùng thang điểm Glasgow trong những trường hợp bệnh lý khác. Thang điểm này khá khách quan, đáng tin cậy, có giá trị tiên lượng và rất thuận tiện trong việc theo dõi diễn tiến của người bệnh.

Số điểm của một bệnh nhân cụ thể được ghi một cách ngắn gọn là điểm Glasgow [tiếng Anh: Glasgow Coma Score, viết tắt GCS].

Thang điểm này được giới thiệu lần đầu vào năm 1974 bởi hai giáo sư khoa thần kinh tại trường Đại học Glasgow là Graham Teasdale và Bryan J. Jennett. Về sau, hai ông cùng viết cuốn Xử trí các chấn thương đầu [Management of Head Injuries] [Nhà xuất bản FA Davis, 1981 ISBN 0803650191], là một tác phẩm nổi tiếng trong giới chuyên môn.

Thang điểm Glasgow [dùng cho bệnh nhân người lớn][sửa | sửa mã nguồn]

Thang điểm có 3 yếu tố, gồm các đáp ứng bằng mắt, lời nói và vận động. Điểm chi tiết cũng như tổng số điểm của ba loại đáp ứng đều được theo dõi. Tổng điểm GCS thấp nhất là 3 [hôn mê sâu hoặc chết], và cao nhất là 15 [người hoàn toàn tỉnh và đang thức].

Ở Việt Nam, khi dùng thang điểm Glasgow người ta thường giữ nguyên các chữ viết tắt bằng tiếng Anh là E [mắt - eye opening], V [lời nói - best verbal response] và M [vận động - best motor response].

Tiếp cận người bệnh[sửa | sửa mã nguồn]

Nguyên tắc là phải luôn bắt đầu bằng việc quan sát, hỏi han, lay gọi người bệnh để xem đáp ứng của họ. Nếu không có đáp ứng với lời nói mới bắt đầu các biện pháp gây đau.

Ghi nhận điểm cao nhất mà bệnh nhân đạt được trong từng loại đáp ứng.

Đáp ứng bằng mắt [E][sửa | sửa mã nguồn]

Có 4 mức độ:

Mở mắt tự phát.
Mở mắt khi nghe gọi. [Cần phân biệt với ngủ, nếu bệnh nhân ngủ và mở mắt khi bị đánh thức thì ghi là 4 điểm, không phải 3].
Mở mắt khi bị làm đau. [Ấn vào giường móng, nếu không đáp ứng mới dùng các phép thử khác gây đau nhiều hơn - ấn trên hốc mắt hoặc trước xương ức bằng góc giữa đốt ngón tay thứ nhất và thứ hai].
Không mở mắt.

Đáp ứng bằng lời nói [V][sửa | sửa mã nguồn]

Có 5 mức độ:

Trả lời chính xác. [Bệnh nhân trả lời đúng những nội dung đơn giản, quen thuộc như tên, tuổi của bản thân, quê quán, mùa, năm v.v.].
Trả lời, nhưng nhầm lẫn. [Bệnh nhân vẫn "nói chuyện" được với người khám nhưng tỏ ra lú lẫn trong các câu trả lời].
Phát ngôn vô nghĩa. [Bệnh nhân có thể nói thành câu, nhưng không "nói chuyện" với người khám].
Phát âm khó hiểu. [Có thể kêu rên, nhưng không thành những từ ngữ hẳn hoi].
Hoàn toàn im lặng.

Đáp ứng vận động [M][sửa | sửa mã nguồn]

Có 6 mức độ:

Thực hiện yêu cầu. ["Tuân lệnh", làm những việc đơn giản theo yêu cầu của người khám: mở/nhắm mắt, nắm/xòe bàn tay v.v.]
Cấu véo đáp ứng chính xác.
Cấu véo đáp ứng không chính xác.
Co cứng [kiểu] mất vỏ khi đau. [Phản xạ bất thường: co cứng các chi - tư thế của người bị tổn thương vỏ não].
Duỗi cứng [kiểu] mất não khi đau. [Co cơ khiến cho vai xoay trong, cánh tay bị úp sấp xuống - tư thế của người bị tổn thương não].
Không đáp ứng với đau.

Phân tích các điểm ghi nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Tổng số điểm cũng như từng điểm chi tiết đều có ý nghĩa quan trọng, do đó, điểm Glasgow của một bệnh nhân thường được ghi theo kiểu của thí dụ sau: "GCS = 10 [E3 V4 M3] lúc 17:25".

Việc phân tích chi tiết dành cho các nhà chuyên môn, nhưng nhìn chung, nguy cơ tử vong cao khi tổng số điểm < 8.

Thang điểm Glasgow ở trẻ em còn được gọi là thang đo hôn mê, dùng trong việc đánh giá tình trạng ý thức của người bệnh. Thang điểm Glasgow được sử dụng vì cho kết quả nhanh và tin cậy, trợ giúp y bác sĩ trong những tình huống cần được xử lý khẩn cấp.

Thang điểm Glasgow ở trẻ em được đưa ra lần đầu vào năm 1974. Đây là thang đo đánh giá tình trạng suy giảm ý thức và hôn mê ở người bệnh. Đến nay, thang đo được hiệu chỉnh nhiều lần và hiện tại là thước đo chuẩn, được sử dụng rộng rãi trong việc khám chữa bệnh trên toàn thế giới.

Thang điểm Glasgow trẻ em được dùng trong lần đầu khám chữa bệnh ở bệnh nhi chấn thương phần đầu và thường được sử dụng kết hợp với chẩn đoán hình ảnh để định hướng cho y bác sĩ trong việc cấp cứu cũng như điều trị những chấn thương não.

Thang điểm Glasgow cho trẻ em cũng được dùng khi nhập viện điều trị để có thể đánh giá chuẩn xác tình trạng của bệnh nhân sau khi điều trị, có cải thiện hay tiến triển xấu hơn.

2. Nội dung thang điểm Glasgow trẻ em

Thang điểm Glasgow cho trẻ em bao gồm 3 tiêu chí là: Đáp ứng vận động, đáp ứng mắt và đáp ứng lời nói. Mỗi tiêu chí được đánh giá phù hợp với độ tuổi của trẻ và dựa vào đó y bác sĩ có thể đánh giá được ý thức của bệnh nhi.

2.1 Tiêu chí 1 của thang điểm Glasgow trẻ em - Đáp ứng vận động

Thang điểm Glasgow ở trẻ em trên 1 tuổi cụ thể như sau:

Trẻ làm đúng theo động tác do y bác sĩ yêu cầu: 5 điểm.
Trẻ không làm đúng động tác do y bác sĩ yêu cầu, trẻ có thể gạt tay của y bác sĩ khi bị kích thích và gây cảm giác đau: 4 điểm.
Trẻ chỉ có thể co gập tay chân trong trường hợp bị kích thích gây cảm giác đau chứ không thể không gạt tay ra được: 3 điểm.
Trẻ cử động được chân tay khi bị kích thích gây cảm giác đau: 2 điểm.
Trẻ đáp ứng bằng cách duỗi cứng tay chân hoặc không có đáp ứng: 1 điểm .

Thang điểm Glasgow ở trẻ em dưới 1 tuổi cụ thể như sau:

Trẻ có thể khua tay, đưa tay, bú tay như tự nhiên: 6 điểm.
Trẻ không có những động tác tự nhiên như khua tay, bú tay nhưng khi bị kích thích gây đau vẫn có thể gạt tay ra: 5 điểm.
Trẻ chỉ co gập tay chân khi bị đau và không gạt tay được: 4 điểm.
Trẻ chỉ cử động được một cách dị hình khi bị kích thích gây đau như co 2 tay, duỗi 2 chân: 3 điểm.
Trẻ đáp ứng bằng cách duỗi cứng tay chân: 2 điểm.
Trẻ hoàn toàn không có đáp ứng: 1 điểm.

2.2 Tiêu chí 2 của thang điểm Glasgow trẻ em - Đáp ứng mắt

Thang điểm Glasgow ở trẻ em trong mọi độ tuổi cụ thể như sau:

Trẻ mở mắt bình thường, tự nhiên: 4 điểm.
Trẻ không thể mở mắt bình thường, tự nhiên, chỉ mở được khi nghe gọi to: 3 điểm.
Trẻ chỉ có thể mở mắt trong trường hợp bị kích thích gây cảm giác đau: 2 điểm.
Trẻ không thể mở mắt ngay cả trong trường hợp bị kích thích gây cảm giác đau: 1 điểm.

2.3 Tiêu chí 3 của thang điểm Glasgow trẻ em - Đáp ứng lời nói

Thang điểm Glasgow ở trẻ em trên 5 tuổi cụ thể như sau:

Trẻ có thể trả lời đúng được câu hỏi về không gian và thời gian: 5 điểm.
Trẻ có thể trả lời được câu hỏi nhưng trả lời sai: 4 điểm.
Trẻ chỉ có thể trả lời một cách rời rạc và lời nói của trẻ không có nghĩa: 3 điểm.
Trẻ chỉ có thể phát âm được, chứ không nói được khi nghe câu hỏi lớn hoặc khi bị kích thích gây cảm giác đau: 2 điểm.
Trẻ chỉ im lặng dù có bị kích thích gây cảm giác đau: 1 điểm.

Thang điểm Glasgow ở trẻ em từ 2 đến 5 tuổi cụ thể như sau:

Trẻ có thể nói được những từ hoặc câu nói có nghĩa: 5 điểm.
Trẻ có thể nói được nhưng câu nói của trẻ không có nghĩa: 4 điểm.
Trẻ chỉ la hét hoặc khóc: 3 điểm.
Trẻ chỉ có thể phát ra âm thanh chứ không thành từ hoặc câu: 2 điểm.
Trẻ không có bất kỳ phản ứng: 1 điểm.

Thang điểm Glasgow ở trẻ em từ 0 đến 23 tháng tuổi cụ thể như sau:

Trẻ cười được, khóc được để đòi mẹ: 5 điểm.
Trẻ có khóc và có thể dỗ để trẻ nín: 4 điểm
Trẻ chỉ la hét hoặc khóc: 3 điểm.
Trẻ chỉ có thể phát ra âm thanh chứ không thành từ được: 2 điểm.
Trẻ hoàn toàn không có phản ứng nào: 1 điểm.

2.4 Kết quả của thang điểm Glasgow ở trẻ em

Sau khi đánh giá thang điểm theo từng tiêu chí đáp ứng, y bác sĩ sẽ có kết quả cụ thể như sau và dựa vào đó để cho biết tình trạng ý thức của bệnh nhi:

Điểm Glasgow dưới 7 điểm: Trẻ bị hôn mê.
Điểm Glasgow là 8 điểm: Khoảng 50% trẻ bị hôn mê.
Điểm Glasgow trên 8 điểm: Trẻ cần được theo dõi thêm vì vẫn có đáp ứng.

3. Thang điểm Glasgow trẻ em có ý nghĩa như thế nào?

Đối với những bệnh nhi bị chấn thương đầu, thang điểm Glasgow có giá trị cao để đánh giá tình trạng hôn mê và theo dõi tổn thương. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp bệnh nhân, thang điểm Glasgow trẻ em vẫn còn hạn chế và làm ảnh hưởng đến sự thống nhất kết quả khi áp dụng:

Trẻ bị rối loạn tâm lý hoặc có dùng thuốc thần kinh.
Trẻ bị khiếm thính hoặc chức năng tai kém.
Trẻ đã được đặt mở khí quản.
Trẻ có tiền sử bệnh lý thần kinh hoặc có tổn thương về mặt trí tuệ.

Ngoài ra, việc sử dụng thang điểm Glasgow trẻ em trong đánh giá để cho kết quả chuẩn xác còn phụ thuộc vào trình độ và kinh nghiệm của người đánh giá.

Hiện nay, thang điểm Glasgow ở trẻ em vẫn được xem là một công cụ hữu ích và được sử dụng rộng rãi trong việc kiểm tra, đánh giá và thăm khám tình trạng tổn thương sọ não ở bệnh nhân nhi.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

XEM THÊM:

Thang điểm glasgow là gì? Ý nghĩa thang điểm glasgow trong hôn mê
Hôn mê là gì? Phân loại mức độ hôn mê ở triệu chứng lâm sàng
Nguyên tắc sơ cấp cứu nạn nhân chấn thương do tai nạn giao thông

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.

thang điểm Glasgow đánh giá gì?

Trong thang điểm Glasgow đánh giá ở mắt có bao nhiêu thang điểm?

Thang đo hôn mê Glasgow phân tích ý thức của bệnh nhân theo ba tiêu chí khác nhau, bao gồm đáp ứng bằng mắt, bằng lời nói và vận động. Điểm tối đa cho mỗi tiêu chí trong thang điểm là khác nhau nhưng tổng điểm tối đa có thể là 15 và điểm thấp nhất có thể là 3.

Chị định đặt nội khí quản khi Glasgow bao nhiêu điểm?

Đánh giá tình trạng ý thức [Glasgow Coma Scale, viết tắc là GCS]. Ghi nhận điểm cao nhất. Nặng: ≤ 8 điểm: là một trong những yếu tố được xem xét chỉ định đặt nội khí quản.

Ý thức GCS là gì?

Thang điểm hôn mê Glasgow [Glasgow Coma Scale/GCS] ban đầu được sử dụng để mô tả mức độ ý thức ở bệnh nhân có tổn thương não do chấn thương [1], sau này nó được áp dụng rộng rãi hơn trong việc mô tả mức độ ý thức ở bệnh nhân hôn mê nói chung.