Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Văn Thái - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Khô miệng là một triệu chứng rất thường gặp, một người sẽ bị khô miệng nhiều lần trong đời. Khô miệng không chỉ gây cảm giác khó chịu mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe.
Khô miệng là tình trạng lượng nước bọt trong miệng giảm sút một cách đột ngột gây cảm giác khó chịu. Các triệu chứng thường gặp khi bị khô miệng là: niêm mạc miệng và cổ họng khô, hơi thở hôi, nước bọt đặc dính, thường xuyên cảm thấy khát nước, vị giác đối với các loại thức ăn giảm sút.
Khô miệng gây ra rất nhiều nguy cơ đối với sức khỏe răng miệng và sức khỏe nói chung. Khi bị khô miệng, người bệnh sẽ bị tăng nguy cơ lở loét miệng, dễ bị sâu răng, nhiễm nấm trong miệng, nứt môi, lở các góc miệng. Do khô miệng sẽ gây khó khăn trong ăn uống nên người bệnh có nguy cơ bị suy dinh dưỡng.
Khô miệng gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe nói chung
Khô miệng không phải là một bệnh mà là triệu chứng của bệnh hoặc biểu hiện của một vấn đề sức khỏe nào đó mà một người bệnh đang gặp phải. Có rất nhiều nguyên nhân khô miệng, các nguyên nhân khô miệng thường gặp nhất có thể kể đến là:
● Tác dụng phụ của các loại thuốc điều trị: nhiều loại thuốc có thể gây khô miệng như thuốc chống dị ứng nhóm kháng histamin; thuốc chống trầm cảm, lo âu; một số thuốc chống nghẹt mũi, thuốc giảm đau, giãn cơ,...
● Điều trị ung thư: một số loại thuốc hóa trị có thể gây ảnh hưởng đến tuyến nước bọt gây giảm tiết, sau khi điều trị, chức năng tuyến nước bọt có thể về bình thường. Khi điều trị ung thư vùng đầu cổ bằng xạ trị, tuyến nước bọt có thể bị tổn thương tạm thời hoặc vĩnh viễn.
● Người bệnh mắc một số bệnh lý như HIV/AIDS, tiểu đường, Parkinson, Alzheimer, đột quỵ, viêm khớp dạng thấp, xơ nang, quai bị,... Hội chứng Sjogren là sự rối loạn của hệ miễn dịch, trong đó, các tế bào miễn dịch sẽ làm tổn thương tuyến nước mắt và nước bọt gây khô mắt và khô miệng.
● Thương tổn thần kinh vùng đầu cổ, chấn thương vùng đầu cổ hoặc tổn thương vùng đầu cổ do phẫu thuật đều có thể gây khô miệng.
● Sử dụng thuốc lá: các hóa chất trong thuốc lá có thể gây khô miệng, đặc biệt là chứng khô miệng vào ban đêm.
● Người cao tuổi có tỷ lệ bị khô miệng cao, có thể do thói quen ít uống nước hoặc do người lớn tuổi thường bị nhiều bệnh cùng lúc, sử dụng nhiều thuốc để điều trị do đó nguy cơ khô miệng sẽ cao hơn.
● Phụ nữ mang thai hoặc mãn kinh, các hormon trong cơ thể có sự biến đổi lớn.
● Ngáy khi ngủ, thói quen thở bằng miệng hoặc nghẹt mũi nên phải thở bằng miệng.
Có rất nhiều cách có thể giúp cải thiện tình trạng khô miệng. Một số phương pháp chữa khô miệng đơn giản người bệnh có thể áp dụng tại nhà như:
● Uống nhiều nước để cung cấp đủ nước cho cơ thể, duy trì việc sản xuất nước bọt. Ngoài uống nước, nên tăng cường ăn các loại trái cây có nhiều nước, ăn các thực phẩm lỏng như cháo, súp. Trong bữa ăn, có thể uống kèm nước, sữa để giúp việc nhai, nuốt dễ dàng hơn. Hạn chế rượu, thực phẩm chức cafein, bánh kẹo, đường, thực phẩm có tính axit, thức ăn có nhiều gia vị hoặc quá mặn
● Giữ gìn vệ sinh răng miệng bằng cách đánh răng sau mỗi bữa ăn, dùng chỉ nha khoa để làm sạch. Sử dụng kẹo cao su không đường để làm sạch miệng và kích thích tiết nước bọt. Có thể dùng chanh chà xát lên lưỡi để làm sạch lưỡi, hạn chế hôi miệng và giúp tăng tiết nước bọt. Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm như vaselin, dầu dừa để trị khô môi, nứt nẻ
● Thở bằng mũi để ngăn ngừa khô miệng do thở bằng miệng. Tăng độ ẩm trong phòng ngủ bằng cách đặt một chậu nước trong phòng hoặc dùng máy tạo độ ẩm
● Điều trị chứng ngáy vào ban đêm nếu ngáy là nguyên nhân gây khô miệng.
Uống nước là biện pháp đơn giản để chữa khô miệng tại nhà
Nếu tình trạng khô miệng ngày càng trầm trọng, các phương pháp thực hiện tại nhà không giúp cải thiện, chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng, sức khỏe giảm sút. Người bệnh cần đi khám để tìm sự trợ giúp của bác sĩ. Tùy theo nguyên nhân gây khô miệng của từng trường hợp, bác sĩ có thể lựa chọn các phương pháp chữa khô miệng như:
● Nếu nguyên nhân gây khô miệng là do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể xem xét điều chỉnh lượng thuốc hoặc đổi sang một loại thuốc khác có cùng tác dụng điều trị nhưng không gây khô miệng
● Chữa trị các bệnh lý là nguyên nhân gây khô miệng
● Nếu tình trạng khô miệng nặng, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc kích thích nước bọt như pilocarpine, cevimeline hoặc nước bọt thay thế chứa carboxymethylcellulose, hydroxyethyl cellulose,...
● Cho bệnh nhân đeo khay flour vài phút vào ban đêm hoặc sử dụng chlorhexidine hàng tuần để ngăn ngừa sâu răng.
Khô miệng là một hiện tượng rất phổ biến ở rất nhiều người. Hy vọng bài viết trên đây đã giúp các bạn nắm rõ nguyên nhân khô miệng và các phương pháp chữa khô miệng, từ đó có cách xử lý phù hợp khi bản thân hoặc người thân trong gia đình có triệu chứng trên.
BSCK II Nguyễn Văn Thái nguyên là Bác sĩ Tai Mũi Họng và Phẫu thuật Đầu cổ tại Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Trung Ương Huế với hơn 17 năm kinh nghiệm điều trị, đặc biệt trong lĩnh vực Phẫu thuật Đầu cổ. Hiện là Bác sĩ Tai Mũi Họng tại Phòng khám Liên Chuyên khoa thuộc Khoa Khám bệnh và Nội Khoa Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
XEM THÊM:
Hỏi
Xin chào bác sĩ. Em bị khô họng rất khó chịu, khó khăn khi nói chuyện, và có đờm nữa. Trước kia tầm vài tháng em không bị khô họng, chỉ bị đờm, sáng nào ngủ dậy cũng bị không trôi được. Dần dần cũng hết nên em không uống thuốc cũng không điều trị gì cả. Khoảng một thời gian em mới bắt đầu bị khô cổ họng, rồi từ từ cũng hết. Tuy là khó chịu thật nhưng vì hoàn cảnh em cũng không uống thuốc và nó lại hết. Nhưng đến bây giờ em bị khô họng lại còn kèm theo bị vướng đờm nữa, mặc dù đờm ít không khó chịu như lần trước đó em bị đờm.
Vậy xin hỏi bác sĩ cổ họng bị khô, có đờm và vướng họng là bị sao ạ? Em phải làm gì khi bị khô họng và có đờm kéo dài ạ? Hiện tại vì nhiệt độ xuống thấp, nên em cũng đang sốt nhẹ, viêm mũi và hơi khó thở nữa. Cảm ơn bác sĩ tư vấn ạ.
Lý Trang Anh [2004]
Trả lời
Chào bạn,
Bạn cổ họng bị khô, có đờm và vướng họng đây là triệu chứng thông thường của viêm họng mạn tính, cũng là triệu chứng của viêm mũi xoang gây ngạt mũi vì vậy phải thở bằng miệng gây khô họng, hoặc cũng có thể gặp trong trường hợp ngủ ngáy. Triệu chứng khô họng và có đờm kéo dài, vì vậy khuyên bạn nên đến phòng khám tai mũi họng trong hệ thống Vinmec để được các chuyên gia tai mũi họng khám và tư vấn điều trị thích hợp.
Nếu bạn còn thắc mắc, bạn có thể đến các cơ sở Y tế chuyên khoa hoặc bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để được bác sĩ kiểm tra về tình trạng bệnh và có hướng can thiệp kịp thời. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức khỏe. Trân trọng!
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
Được giải đáp bởi Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Văn Thái - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
XEM THÊM:
Ngủ mở miệng
Đây là một trong những lý do khiến khô họng, khô miệng mà ít người quan tâm nhất nhưng lại là lý do phổ biến nhất. Nhiều người thường ngủ mở miệng mà không nhận ra hậu quả nó. Nếu bạn ngủ mở miệng và tỉnh dậy thấy khô cổ họng, đó là vì vào ban đêm, không khí bên ngoài làm khô nước bọt trong miệng và khiến bạn khô họng khi thức dậy.
Cúm
Cúm cũng có thể là lý do tại sao gây họng khô. Cúm là bệnh về đường hô hấp. Nếu bị cúm, bạn có thể bị khô hoặc đau họng.
Tuy nhiên, cổ họng khô không phải là triệu chứng cúm duy nhất. Cúm cũng có nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn. Nhưng cổ họng khô có thể là một trong những triệu chứng của cúm do siêu vi khuẩn.
Mononucleosis
Không có nhiều người nhận thức được căn bệnh này, được gọi là bệnh bạch cầu đơn nhân. Bệnh này có thể là lý do tại sao họ bị họng khô. Mononucleosis cũng thường được gọi là mono.
Mono là căn bệnh do siêu vi khuẩn gây ra. Bệnh này được truyền từ người này sang người khác qua nước bọt. Cổ họng khô là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh này.
Dị ứng hoặc sốt
Đôi khi, những điều tự nhiên nhất xung quanh chúng ta có thể khiến chúng ta mắc dị ứng mà chúng ta thường không để ý. Dị ứng theo mùa hoặc sốt mùa hè cũng có thể là lý do tại sao gây khô họng, do sự phản ứng quá mức của hệ miễn dịch với các chất vô hại thông thường trong môi trường xung quanh như cỏ hoặc phấn hoa...
Dị ứng có thể làm bạn đau họng và khô họng.
Mất nước
Mất nước là một trong những lý do phổ biến nhất khiến khô và đau họng. Một người có thể bị khô họng đơn giản vì cơ thể bị mất nước. Khi cơ thể bị mất nước, nó không tạo ra lượng nước bọt bình thường như bình thường. Vì vậy, mất nước có thể gây khô họng.
Cảm lạnh
Cảm lạnh là nhiễm trùng phổ biến nhất và ảnh hưởng đến nhiều người. Lý do khô cổ họng có thể đơn giản do cảm lạnh thông thường mà bạn có thể mắc phải. Nó có thể khiến họng khô ngứa và khó chịu.
Viêm họng
Nhiễm trùng cổ họng được gọi là viêm họng liên cầu khuẩn. Viêm họng liên cầu khuẩn thường do vi khuẩn gây ra. Thông thường, nhiễm trùng cổ họng liên cầu khuẩn khiến bạn bị đau họng nặng. Nhưng đôi khi, trong một số trường hợp, nó có thể khiến bạn chỉ bị khô họng.
Viêm amiđan
Viêm amiđan thường được người ta gọi là amiđan. Loại nhiễm trùng này là do chống lại nhiễm trùng trong cơ thể bạn. Viêm amiđan có thể do một trong hai loại vi khuẩn hoặc vi rút gây ra. Viêm amiđan có thể là nguyên nhân khiến bạn bị họng khô.
Vì vậy, khi họng khô, hãy xem xét các lý do và uống thuốc đầy đủ hoặc có các biện pháp phòng ngừa họng khô.