TTO - Dòng tiền bị mắc kẹt, không có nguồn để chi trả, thế nhưng khoản vay của công ty ông Đ.X.P. tại ngân hàng A. vẫn không hề được giảm lãi suất, vẫn giữ mức rất cao là 8,5%/năm...
- Ngân hàng Nhà nước dự kiến giãn nợ, miễn, giảm lãi vay thêm 6 tháng cho doanh nghiệp
- Đề nghị giảm lãi suất, không chuyển nhóm nợ xấu hơn với khoản vay bất động sản đến hạn
- 3 ngân hàng đầu tiên công bố giảm lãi suất cho vay
Mặt bằng trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Q.3 [TP.HCM] đóng cửa vì dịch - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
Các ngân hàng thương mại dù có lợi nhuận khủng vẫn không chịu giảm lãi cho vay để chia sẻ khó khăn với khách vay.
Trong khi đó hầu hết các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người dân đều điêu đứng, không có nguồn thu do phải tuân thủ giãn cách để phòng chống dịch.
Theo các chuyên gia, dù ngân sách đang khó khăn nhưng Chính phủ vẫn có nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp [DN], nhiều DN cũng hỗ trợ người lao động, các chủ nhà cũng giảm mạnh tiền cho thuê nhà, mặt bằng để chia khó với người thuê. Thế nhưng các ngân hàng [NH] vẫn không giảm lãi suất để chia khó với khách vay, dù đạt lợi nhuận khủng.
Không giảm, không chia sẻ khó khăn với khách hàng
Ông Đ.X.P. - giám đốc một DN xây dựng [Q.Hà Đông, Hà Nội] - kể dự án bị tạm ngừng thi công gần 1 tháng nay do Hà Nội siết chặt các biện pháp phòng chống dịch. Dòng tiền bị mắc kẹt, không có nguồn để chi trả. Thế nhưng khoản vay của công ty tại A. vẫn không hề được giảm lãi suất mà vẫn giữ mức rất cao là 8,5%/năm.
"Đợt dịch lần này đã quật DN tơi tả. Vì tài chính quá khó khăn nên tôi rất mong NH chia sẻ, giảm lãi suất cho vay" - ông P. băn khoăn.
Không chỉ DN, nhiều người dân vay vốn làm ăn cũng ăn không ngon ngủ không yên với khoản vay gốc và lãi trả cho NH hằng tháng trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài.
Theo chị L.T.G., dù qua 4 đợt dịch COVID-19 nhưng khoản vay của gia đình chị tại ngân hàng S. vẫn giữ ở mức lãi suất 9,3%/năm từ năm 2019 đến nay chứ chẳng được giảm được đồng lãi nào.
Trong khi đó, chị G. cho biết gia đình chị đã giảm đến 70% tiền cho thuê nhà, thậm chí không thu tiền nhà trong hai tháng nay, để chia sẻ với người đi thuê nhà trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, hầu hết các mặt bằng kinh doanh đều đóng cửa thời gian qua. "Tôi có hỏi nhân viên tín dụng nhưng nhận được trả lời là NH chưa có thông báo gì", chị G. bức xúc.
Anh Danh [Q.Phú Nhuận, TP.HCM] vay mua căn hộ hơn 4 năm nay, nợ gốc còn khoảng 2,3 tỉ đồng. Do công việc kinh doanh khó khăn trong mùa dịch, thu nhập của hai vợ chồng giảm sút, anh điện thoại cho nhân viên tín dụng phụ trách hợp đồng để hỏi thăm về chính sách hỗ trợ lãi suất nhưng gọi nhiều lần không được nghe máy.
Gọi lên tổng đài NH lại được hướng dẫn gọi cho chi nhánh, nhưng gọi đến chi nhánh cũng chuyển điện thoại vòng vòng rồi tắt máy. "Từ đó đến nay, hằng tháng NH vẫn thu đều 30 triệu cả gốc lẫn lãi", anh Danh nói.
Anh Thanh Tuấn, một khách hàng vay mua nhà, cho biết đã rất kỳ vọng khi nghe tin các NH đồng thuận giảm lãi suất vay nhưng rồi thất vọng bởi NH nêu quan điểm rằng chỉ hỗ trợ các DN sản xuất thiết yếu cho nền kinh tế, DN có lực lượng lao động lớn.
"Các NH không thể không chia khó với khách hàng cá nhân bởi dịch kéo dài, chúng tôi làm được gì ra tiền đâu. Trong khi nhiều chủ nhà giảm 40 - 70% tiền thuê nhà, mặt bằng để chia khó với người thuê, ngành thuế cũng chia khó với người nộp thuế. Chỉ riêng NH vẫn thu nợ gốc và lãi đều như vắt chanh theo kiểu "sống chết mặc bay" mà không giảm lãi suất cho vay là điều rất khó chấp nhận", anh Tuấn bức xúc.
[trích báo cáo tài chính soát xét giữa niên độ vừa được các NH công bố]
Lãi khủng nhờ chênh lệch lãi suất
Trong khi cả nền kinh tế, từ các DN sản xuất kinh doanh cho đến các hộ kinh doanh và người dân làm ăn nhỏ lẻ, đều gặp khó khăn do dịch bệnh kéo dài, nhiều NH thương mại vẫn đạt lợi nhuận khủng nhờ giảm mạnh lãi suất huy động nhưng vẫn neo lãi suất cho vay. Số liệu của Tổng cục Thuế cho biết trong 7 tháng đầu năm, lợi nhuận của các NH thương mại tăng mạnh, trong đó chỉ riêng lợi nhuận nhờ chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi đã giúp các NH tăng nộp cho ngân sách thêm khoảng 6.000 tỉ đồng so với cùng kỳ năm 2020.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Quốc Hùng, tổng thư ký Hiệp hội NH, cho biết từ giữa tháng 7, các NH cam kết giảm lãi suất cho vay 0,5 - 2%/năm và phổ biến là 1%/năm đối với khoản vay hiện hữu và vay mới. Tổng số tiền giảm lãi suất được các NH cam kết chia sẻ với khách vay khoảng 20.300 tỉ đồng.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi, phần lớn các NH đều án binh bất động với lý do "chờ NH Nhà nước có chủ trương". Thậm chí, Hiệp hội Nhựa VN vừa có văn bản "kêu cứu" lên Thủ tướng, đề xuất NH giảm 2 - 3%/năm lãi suất cho vay để hỗ trợ những DN bị thiệt hại nặng nề bởi dịch.
NH Nhà nước vừa có công văn yêu cầu chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc các tổ chức tín dụng thực hiện cam kết giảm lãi suất cho vay theo kế hoạch đã đăng ký với Hiệp hội NH nhằm giữ uy tín của mỗi NH và toàn ngành trước người dân, DN và xã hội. Đặc biệt, NH Nhà nước khẳng định sẽ giám sát việc thực hiện giảm lãi suất, làm cơ sở xem xét và có chính sách khuyến khích hoặc hạn chế một số nội dung trong hoạt động tín dụng của NH vào năm 2022.
Một chuyên gia kinh tế cho rằng dù ngân sách đang vô cùng khó khăn, vẫn phải đi vay nợ và phải trả nợ hằng tháng, nhưng từ năm 2020 Chính phủ vẫn quyết liệt đưa ra các gói hỗ trợ DN và người dân như gia hạn, giảm thuế, phí và lệ phí, tiền thuê đất... nhằm chia sẻ khó khăn với người dân và DN cũng như nuôi dưỡng nguồn thu. Thế nhưng các NH vẫn không giảm lãi suất cho vay dù hầu hết khách hàng, từ DN đến cá nhân, đều gặp khó khăn là điều rất vô cảm.
"Từ năm 2020 đến nay, các NH thương mại công bố lãi khủng, trong khi người vay kiệt quệ vì bị dịch hoành hành, lẽ ra các NH phải chủ động giảm lãi suất cho vay một cách thực chất thay vì chỉ có trên giấy. Theo tôi, với những NH đã cam kết giảm lãi suất cho vay, NH Nhà nước cần yêu cầu công khai mức giảm lãi suất trên website của mình để người dân và cơ quan quản lý giám sát, tránh tình trạng nói mà không làm hoặc làm kiểu đánh trống bỏ dùi", vị này đề xuất.
Khoanh nợ, giảm lãi để cứu doanh nghiệp
Ngày 20-8, NH Nhà nước đã đưa ra lấy ý kiến góp ý cho dự thảo thông tư sửa đổi thông tư 01 năm 2020 về cơ cấu thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Dự kiến các tổ chức tín dụng được cho phép cơ cấu thời hạn trả nợ đối với khoản nợ phát sinh trước ngày 1-8-2021, mở rộng hơn so với mốc quy định hiện nay là đến ngày 10-6-2020. Thời gian khoản nợ được cơ cấu, miễn, giảm lãi vay và phí cũng sẽ được kéo dài thêm 6 tháng, đến hết quý 2 năm sau thay vì hết năm nay như quy định hiện hành.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Quốc Hùng cho rằng để hỗ trợ DN và cá nhân vay vốn, tất cả khoản nợ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 cần được khoanh lại, với số dư nợ cần được khoanh khoảng 600.000 tỉ đồng.
NH Nhà nước nên sớm báo cáo Chính phủ về thiệt hại của DN, người vay vốn để có quy định cho phép các tổ chức tín dụng được khoanh nợ đối với số dư nợ được cơ cấu nợ do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Khoản nợ sẽ không phải tính lãi trong một thời hạn hợp lý là giải pháp hết sức cần thiết để hỗ trợ người vay vốn" - ông Hùng đề xuất.
L.THANH
TTO - Ngân hàng Nhà nước đang xem xét cho các tổ chức tín dụng được cơ cấu thời hạn trả nợ gốc, lãi vay và miễn, giảm lãi suất cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 đến hết ngày 30-6 năm sau thay vì quy định là hết năm nay.
TTO - Nhiều doanh nghiệp, người dân muốn giảm lãi suất. Tuy nhiên, mức giảm chỉ 0,1, thậm chí 1%/năm không thấm tháp vào đâu, vì số tiền phải trả hằng tháng quá lớn mà dòng tiền, thu nhập giảm mạnh vì dịch.
- Người vay tiền mua nhà khốn đốn: 'Chưa thấy ngân hàng chia sẻ khó khăn với khách hàng'
- Các ngân hàng thương mại dù lợi nhuận khủng vẫn không chịu giảm lãi cho vay
- Giảm nhiều loại thuế và lãi suất ngân hàng
Nhiều ý kiến đề nghị cần thúc đẩy giảm mạnh lãi suất cho vay hơn nữa. Trong ảnh: nhiều cửa hàng, mặt bằng trên đường Hai Bà Trưng, quận 1, TP.HCM phải đóng cửa vì dịch COVID-19 - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nhiều người vay bức xúc ngân hàng [NH] lãi khủng, sao lãi suất cho vay chỉ giảm quá ít?
Lợi nhuận NH tăng,phần lớn từ dịch vụ
Báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm vừa được các NH công bố. Tính đến hết ngày 30-6, hầu hết NH nào cũng có tổng lợi nhuận sau thuế ở mức khủng, tối đa lên tới 640% lợi nhuận của cùng kỳ năm ngoái.
Đơn cử, VietinBank có tổng lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm nay đạt 8.767 tỉ đồng, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái. BIDV cũng đạt trên 6.460 tỉ đồng, tăng tới 85% so với 6 tháng đầu năm 2020.
Về con số tuyệt đối tổng lợi nhuận trong nửa đầu năm nay, các NH có vốn nhà nước vượt trội hơn hẳn, thậm chí gấp cả 10 - 20 lần so với mức đạt được của các NH thương mại cổ phần tư nhân. Trái lại, tỉ lệ tăng trưởng của chỉ tiêu này ở các NH thương mại cổ phần tư nhân lại "bỏ xa" so với các NH có vốn nhà nước.
Điển hình phải kể đến KienLong Bank, so với 2 quý đầu năm ngoái, tổng lợi nhuận sau thuế của NH này tăng cao nhất trong hệ thống NH với khoảng 640%. Cụ thể tổng lợi nhuận sau thuế của KienLong Bank hết tháng 6 năm ngoái chỉ đạt 82,1 tỉ đồng, còn cùng kỳ năm nay là hơn 606,8 tỉ đồng. Hay SCB, hết quý 2 năm nay, tổng lợi nhuận sau thuế là 416,2 tỉ đồng, cao hơn tới 560% mức 63 tỉ đồng của cùng kỳ năm ngoái...
Nhờ vào đâu mà tổng lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm của BIDV đạt hơn 6.460 tỉ đồng, tăng tới 2.968 tỉ đồng so với cùng kỳ năm ngoái? Trả lời Tuổi Trẻ, ông Phan Đức Tú, chủ tịch hội đồng quản trị BIDV, giải thích thực ra với con số lợi nhuận đó là không cao so với các NH cùng quy mô, thậm chí còn thấp.
"Còn tại sao cao hơn cùng kỳ thì có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do năm ngoái lợi nhuận BIDV thấp và nửa đầu năm nay BIDV thu từ dịch vụ, ngân hàng số khá tốt" - ông Tú thông tin.
Trong báo cáo tài chính soát xét bán niên, các NH cũng giải trình lợi nhuận phần lớn đến từ hoạt động dịch vụ. Cụ thể, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của VietinBank đạt 2.639,9 tỉ đồng; BIDV: 3.175,9 tỉ đồng; MSB: 2.197 tỉ đồng; HDB:857 tỉ đồng...
Đáng chú ý là lãi thuần từ hoạt động khác trong 6 tháng đầu năm của các NH tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, như VietinBank đạt 1.572,8 tỉ đồng, gấp hơn 3 lần; BIDV đạt 3.992 tỉ đồng, tăng hơn 2 lần... Ngoài ra, lợi nhuận của các NH cũng thu được từ lãi thuần hoạt động kinh doanh ngoại hối, mua bán chứng khoán kinh doanh, từ cổ phần vốn góp...
Không giảm lãi suất cho khoản vay bất động sản, chứng khoán
Chia sẻ với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Quốc Hùng - tổng thư ký Hiệp hội NH - nhận định tình hình dịch đã và đang rất phức tạp, doanh nghiệp [DN] và cá nhân vay vốn vô cùng khó khăn. Nên NH nói giảm lãi suất cho vay là phải làm và Hiệp hội NH yêu cầu các đơn vị báo cáo để giám sát chặt chẽ việc này.
"Tuy nhiên, cái khó hiện nay là NH phải tự cắt lợi nhuận của mình để giảm lãi suất, phí dịch vụ để hỗ trợ khách hàng. Nếu DN không trả được nợ, khó khăn thật thì NH phải bằng mọi cách để hỗ trợ, phải "đổ sâm" cho DN sống và dần phục hồi. Còn với những khách hàng vay NH để đầu tư bất động sản, liệu NH có nên giảm lãi suất cho vay bằng với mức như áp dụng với DN sản xuất kinh doanh?" - ông Hùng đặt vấn đề.
Ông Phan Đức Tú cho hay năm ngoái, BIDV cũng giảm phí, lãi suất hỗ trợ khách hàng gần 6.400 tỉ đồng. Còn năm nay, đến ngày 20-8 con số này đã lên đến hơn 4.100 tỉ đồng, và chắc chắn với tình hình này sẽ vượt 8.000 tỉ đồng.
Để chia sẻ với khách hàng bị thiệt hại do đại dịch, Vietcombank cho biết cũng giảm lãi suất cho vay tới 0,5%/năm cho toàn bộ dư nợ vay của khách hàng tại TP.HCM và tỉnh Bình Dương. Và mức giảm tới 0,3%/năm cho toàn bộ dư nợ vay của khách hàng tại 17 tỉnh, thành phố phía Nam khác áp dụng giãn cách xã hội. Tuy nhiên, NH này lưu ý không áp dụng với các khoản vay chứng khoán, vay kinh doanh bất động sản, vay cầm cố giấy tờ có giá...
Cần giảm tiếplãi suất cho vay
Nhiều người dân, DN đã phản ánh đến Tuổi Trẻ cho rằng mức giảm 0,1-0,3%/năm họ được hưởng là "nhỏ giọt". Một số mức cao hơn cũng chưa tương xứng khoản lợi nhuận mà NH thu được từ số tiền họ đóng hằng tháng.
Để giảm lãi suất cho vay, tiến sĩ Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế - khuyến nghị người vay nên chủ động đàm phán với NH, cần chứng minh việc dòng tiền gián đoạn... để yêu cầu NH giảm lãi suất cho vay hoặc cơ cấu nợ theo thông tư 01 và thông tư 03 của NH Nhà nước. Còn phía NH do dùng chính lợi nhuận của mình để giảm lãi suất nên sẽ không làm đạitrà mà tùy theo lĩnh vực, đối tượng vay...
Về một số ý kiến có đề nghị NH Nhà nước giảm dự trữ bắt buộc để tạo thêm dư địa cho các NH giảm lãi suất cho vay, ông Lực cho rằng không khả thi. Bởi tỉ lệ dự trữ bắt buộc hiện nay đang ở mức khá thấp, khó có thể giảm thêm. Do vậy, việc giảm thêm lãi suất cho vay từ nay đến cuối năm vẫn có thể nhưng chủ yếu dựa trên việc các NH cân nhắc tiết giảm chi phí, giảm biên lợi nhuận... để chia sẻ với khách hàng.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng từng NH cần đánh giá tiềm lực tài chính của mình và khả năng trả nợ của khách hàng để giảm lãi suất cho vay sâu hơn. Vì gánh nặng nợ gốc và lãi suất cho vay quá lớn khiến DN, cá nhân vay vốn không trả được nợ, nguy cơ "cục máu đông" nợ xấu sẽ tăng lên.
Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, ngoài việc giảm lãi suất, để DN phục hồi, khoản nợ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 cần được khoanh lại. "Khi khoanh nợ rồi thì NH vẫn cho vay mới được, sẽ giúp DN phục hồi. Dịch bệnh là bất khả kháng, cần có giải pháp mạnh mẽ hơn" - ông Hùng kiến nghị.
Ngân hàng nói có nhiều nỗi lo
Nhiều NH cho biết dù ghi nhận mức lợi nhuận khả quan trong nửa đầu năm nay nhưng các NH cũng đang đối mặt với rủi ro nợ xấu gia tăng. Chưa kể dịch bùng phát mạnh những tháng gần đây khiến hoạt động cho vay của NH gần như "đứng bánh".
Kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh các tổ chức tín dụng quý 3 và 6 tháng cuối năm 2021 của Vụ Dự báo - thống kê [thuộc NH Nhà nước] cũng cho thấy hầu hết NH đều lo ngại về việc dịch COVID-19 diễn biến phức tạp sẽ khiến nhu cầu tín dụng tăng chậm lại nửa cuối năm.
Trong đó, dư nợ tín dụng dự báo sẽ tăng 4,7% trong quý 3 và đạt mức 13,1% trong cả năm nay. So với dự báo trước đó, kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cả năm nay đã giảm 1,6% [từ mức 14,7%].
Ngoài yếu tố tăng trưởng tín dụng, lãnh đạo nhiều NH thừa nhận nỗi lo, việc giảm lãi suất cho vay từ tháng 7 có thể ảnh hưởng từ vài trăm tỉ cho tới vài nghìn tỉ đồng tới lợi nhuận cả năm.
TTO - Trao đổi với Tuổi Trẻ, nhiều chuyên gia cho rằng các ngân hàng thương mại cần phải có trách nhiệm chia sẻ với người vay vốn và nền kinh tế.
Các ngân hàng cam kết giảm lãi vay ra sao?
Ngân hàng lãi to, nhưng không dễ giảm lãi vay
| Đứng về góc độ ngân hàng, giới chuyên gia cho rằng, điều kiện thị trường hiện nay không thuận lợi cho việc giảm lãi suất. [Nguồn: Báo Đầu tư] |
Lợi nhuận cao một phần là ảo
Tổng giám đốc một ngân hàng TMCP dè dặt nói: “Chúng tôi đang xem xét tiết giảm chi phí để có thể giảm thêm lãi suất cho vay, song cũng chỉ giảm thêm được ở một số đối tượng và mức giảm cũng có hạn, vì dư địa giảm lãi vay của chúng tôi không còn nhiều”.
Từ đầu năm đến nay, nhiều ngân hàng thương mại tuyên bố giảm khá mạnh lãi suất cho vay, như Vietcombank giảm 0,5 - 1%/năm, BIDV giảm 1 - 1,5%/năm, VietinBank và Agribank giảm 2 -2,5%/năm…
Mặc dù vậy, theo phản ánh của các doanh nghiệp, lãi suất cho vay chỉ giảm mạnh với doanh nghiệp ở lĩnh vực ưu tiên. Hơn nữa, trong bối cảnh 6 tháng đầu năm, có tới hơn 70.000 doanh nghiệp phải rút lui khỏi thị trường, nhưng các ngân hàng vẫn rầm rộ công bố lãi khủng là phản cảm. Vì vậy, việc ngân hàng giảm thêm lãi vay để đồng hành cùng doanh nghiệp, hỗ trợ nền kinh tế là hợp lý.
Tuy nhiên, đứng về góc độ ngân hàng, giới chuyên gia cho rằng, điều kiện thị trường hiện nay không thuận lợi cho việc giảm lãi suất.
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, có 3 nguyên nhân khiến ngân hàng khó giảm lãi suất cho vay.
Thứ nhất, 6 tháng đầu năm, các ngân hàng tăng trưởng tín dụng khá mạnh, do đó phải tăng nhẹ lãi suất để huy động vốn, tạo nguồn cho vay những tháng cuối năm.
Thứ hai, lạm phát đang có nguy cơ tăng lên khi giá một loạt hàng thiết yếu và nguyên - nhiên - vật liệu rục rịch tăng. Áp lực lạm phát sẽ khiến Ngân hàng Nhà nước cảnh giác với chính sách cung tiền, trong khi người gửi tiền cũng khó chấp nhận lãi suất tiết kiệm giảm thêm.
Thứ ba, dòng tiền đang có dấu hiệu chạy ra khỏi ngân hàng, tìm đến các kênh đầu tư khác, biểu hiện là tăng trưởng huy động vốn 6 tháng đầu năm chậm hơn rất nhiều so với tăng trưởng tín dụng.
“Chính phủ rất muốn hỗ trợ doanh nghiệp bằng mọi cách, trong đó có việc giảm lãi suất. Tôi cho rằng, thời gian tới, một số ngân hàng sẽ giảm nhẹ lãi suất cho vay để hưởng ứng hiệu triệu này, song việc giảm lãi vay chỉ là “cho có”, bởi như đã phân tích, điều kiện thị trường để giảm lãi suất là chưa có”, TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định.
Cũng theo chuyên gia này, việc nói ngân hàng lãi lớn không hoàn toàn chính xác, bởi một lượng lớn nợ xấu đang được “che giấu” bởi Thông tư 03/2021/TT-NHNN [trước đây là Thông tư 01/2020/TT-NHNN], cho phép doanh nghiệp được cơ cấu nợ. Một khi thông tư này hết hiệu lực, nợ xấu sẽ bùng lên và ngân hàng buộc phải lấy lợi nhuận để trích lập dự phòng rủi ro.
Về vấn đề giảm lãi suất, tại cuộc họp giữa Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam với 16 tổ chức tín dụng đầu tuần này, lãnh đạo các ngân hàng thương mại đều đồng thuận giảm lãi vay 0,5-2,5%/năm, song chỉ hỗ trợ tùy từng đối tượng. Bởi bản thân ngân hàng cũng phải hài hòa lợi ích của khách hàng và cổ đông.
Ông Phan Đình Tuệ, Phó tổng giám đốc Sacombank cho biết, tổng dư nợ của Sacombank hiện khoảng 350.000 tỷ đồng, nếu lãi suất giảm 1% trong 5-6 tháng thì lợi nhuận của ngân hàng cũng giảm trên ngàn tỷ đồng, tương đương với 40% lợi nhuận theo kế hoạch. Mức giảm này khó có thể được cổ đông chấp nhận. Chính vì vậy, Sacombank sẽ chỉ giảm cho các đối tượng thực sự khó khăn.
“Sacombank có những khách hàng có dư nợ hàng ngàn tỷ đồng và đang kinh doanh rất có lãi. Những khách hàng như vậy không nên hỗ trợ lãi suất”, ông Phan Đình Tuệ chia sẻ.
Vốn siêu rẻ: Doanh nghiệp rất cần, nhưng ngoài tầm với ngân hàng
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa, lãi suất cho vay chưa bao giờ thấp như hiện nay, song vẫn cao so với sức chịu đựng của doanh nghiệp trong bối cảnh thanh khoản đứt đoạn, không có nguồn thu. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp ngành vận tải, du lịch… đề nghị vay với lãi suất 0-2%/năm.
Đề xuất trên là không tưởng trong bối cảnh lãi suất huy động vẫn ở mức cao, song cũng cho thấy khả năng chống chịu của doanh nghiệp đang ngày càng yếu và nhu cầu vốn siêu rẻ để duy trì và phục hồi sản xuất, kinh doanh là có thực.
Chưa kể, theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, việc tiếp cận vốn ngân hàng hiện nay rất khó. Báo cáo tài chính ngân hàng năm 2020 và quý I/2021 cũng cho thấy, nhiều ngân hàng tăng cường đầu tư trái phiếu doanh nghiệp và cho vay bán lẻ với cá nhân, thay vì cho vay doanh nghiệp.
“Có người nói rằng, lãi suất không còn là rào cản hiện nay, song thực tế, doanh nghiệp đang rất khát vốn. Hiện nay, các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TP.HCM đang trong tình cảnh hết sức nan giải: doanh thu không có, nhưng vẫn phải trả tiền lãi vay, tiền thuê mặt bằng, trả lương lao động… Cho nên, rất cấp bách phải “bơm máu” cho doanh nghiệp. Nếu không có tín dụng, doanh nghiệp sẽ đứng trước bờ vực phá sản, các chính sách hỗ trợ khác chỉ là giải pháp cấp cứu tạm thời”, TS. Hiếu nhận định.
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, trong bối cảnh lãi suất cho vay khó có thể giảm thêm, giải pháp khả thi nhất là Ngân hàng Nhà nước phải đứng ra huy động các ngân hàng thương mại cổ phần lập ra một “tổ hợp tín dụng” cung cấp gói cho vay 300.000 tỷ đồng với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo đó, mỗi ngân hàng phải trích 3% tổng dư nợ tín dụng tham gia gói hỗ trợ này [nguồn cho vay là từ tiền gửi không kỳ hạn]. Các doanh nghiệp được vay tín chấp tuần hoàn 2 năm đầu và trả dần trong 3 năm tiếp theo với lãi suất thấp, chỉ 3 - 5%/năm.
Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa với quy mô 30.000 tỷ đồng, được phép bảo lãnh gấp 10 lần vốn tự có [tương ứng với khoản tín dụng tối đa 300.000 tỷ đồng] phải đứng ra bảo lãnh cho các ngân hàng để ngân hàng yên tâm cho vay doanh nghiệp.
Mọi hoạt động của ngân hàng phải làm sao hài hòa, song hành giữa mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn, nhưng vẫn đảm bảo an toàn cao nhất cho hệ thống ngân hàng nói chung và cho từng tổ chức tín dụng nói riêng, không chỉ trong ngắn hạn, mà còn trong trung và dài hạn. Ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước |