Tẩu hỏa nhập ma nghĩa là gì

Lâu nay, chúng ta thường nghe thuật ngữ “tẩu hỏa nhập ma” ở trên các bộ phim hành động, võ thuật và cứ nghĩ rằng điều này không có thật.

Nó chỉ là tình tiết đạo diễn thêm thắt vào cho sinh động và tăng sự hấp dẫn cho bộ phim.  Nói rõ hơn là chúng ta còn đang rất mơ hồ về “tẩu hỏa nhập ma”. Vậy “tẩu hỏa nhập ma” là gì? Làm cách nào để đối phó với nó?

Tẩu hỏa nhập ma là gì?

Do tầm phổ biến của các loại truyện võ hiệp, hầu như ai cũng có thể nghe nhắc tới tẩu hoả, nhập ma theo cách hiểu tổng thể là một loại tai biến. Nhưng phần đông lại thường nghĩ loại tai biến này chỉ đến riêng với các cao thủ thượng thừa trong võ lâm. Đây là một lầm lẫn rất lớn.

Thực ra tẩu hoả, nhập ma là các tai biến xảy ra ở mọi trình độ luyện công và xảy ra nhiều ở trình độ sơ đẳng do kém hiểu biết về cách luyện, thiếu trình độ để phát hiện nhằm kịp thời ứng phó.

Cũng cần phân biệt rõ tẩu hoả và nhập ma là 2 tai biến hoàn toàn khác biệt về cả tính chất lẫn nguyên nhân. Dù ở mức độ trầm trọng cả 2 tai biến đều đẩy người rèn luyện vào trạng thái mất trí, điên cuồng, nhưng ngay tính chất này cũng khác nhau. Người bị tẩu hoả trở nên điên cuồng do nội khí loạn chuyển, còn người bị nhập ma trở nên điên cuồng do các ảo ảnh huyễn hoặc chi phối.

Nói một cách khác, tẩu hoả là do tình trạng khí lực chuyển động bất chấp quy luật và vượt khỏi ý hướng điều phối của người luyện công. Còn nhập ma là trạng thái mê loạn của người luyện công do ảo ảnh huyễn hoặc không còn khả năng nhận thức thực tế, tin tưởng tuyệt đối vào những điều không hề có hoặc chỉ có trong sự vọng tưởng mà thôi.

Bị tẩu hoả ở mức độ nhẹ sẽ cảm thấy ngực, bụng trướng thống, đầu nặng mắt hoa do khí lực chuyển nhiều tới các bộ phận này. Trong tình trạng nặng hơn, do khí loạn chuyển khắp toàn thân, người luyện không chỉ chịu cảm giác đau đớn mà còn mất hẳn quyền chủ động với thân thể của mình. Khi đó, mọi hành vi, mọi cử động ngoài hẳn ý muốn đều có thể xảy ra và bước cuối cùng là điên cuồng thực sự.

Bị nhập ma không có các hiện tượng như trên. Do bị luôi cuốn bởi các ảo ảnh, người luyện sẽ dần dần từng bước lấy giả làm thật, và cứ thế tiến dần vào trạng thái gần như hôn mê, tinh thần thất tán và cuối cùng cũng đi tới sự điên cuồng. Do không có các hiện tượng biểu hiện rõ rệt nên tai biến nhập ma hết sức nguy hiểm vì thường chỉ được phát giác vào lúc đã trở nên khó trị.

Để tránh các mối nguy hiểm tai biến trên khi luyện công, nên nhận rõ nguyên nhân của tẩu hoả và nhập ma ra sao.

Quá trình luyện công luôn bao gồm nhiều bước quan trọng mà quan trọng đáng kể là giai đoạn “nhập tĩnh”. Chính trong bước nhập tĩnh, người luyện công sẽ khởi sự thu hoạch các thành quả để nâng cao dần trình độ công phu của mình. Nhưng để bước vào nhập tĩnh người luyện công phải đạt được ít nhất 2 điều kiện là “Điều phối ý khí“ và “Bài trừ tạp niệm“ . Điều phối ý khí là dùng ý dẫn khí đi khắp các bộ phận thân thể theo cac quy luật nhất định mà mỗi công pháp đã vạch rõ. Bài trừ tạp niệm là đạt tới sự tập trung ý tưởng ở mức hoàn hảo.

Tai biến xảy ra khi người luyện coi nhẹ các điều kiện trên hoặc quá nôn nóng muốn gấp rút thu hoạch các thành quả. Một trong các nguyên tắc lớn của luyện công là : “DỤNG Ý BẤT DỤNG LỰC“. Các dụng ý cũng được chỉ dẫn rõ là : “HỮU Ý, VÔ Ý XƯNG CÔNG PHU“ tức tránh sự chấp ý để đạt tới trạng thái hoàn toàn tự nhiên. Ý đến và đi phải nhẹ nhàng, thanh thoát như một làn gió thoảng không bị thúc đẩy bởi các mong muốn hay mưu tính. Do sở cầu bản thân, cố dồn ép nhịp điều phối Ý – Khí để thu ngắn quá trình rèn luyện là đã “dụng lực”, tức đã vi phạm nguyên tắc căn bản nêu trên. Đây là nguyên do chủ yếu đưa đến tai họa tẩu hoả. Người luyện muốn mau bước vào giai đoạn nhập tĩnh đã đặt bản thân mình vào thế rèn luyện quá cuồng nhiệt, dùng lực để cưỡng bức nhịp thở, gấp gáp vận khí luân chuyển trong khi quên bẵng đòi hỏi quan trọng là phải đạt tới trạng thái hoàn toàn tự nhiên.

So với điều phối ý khí, việc bài trừ tạp niệm còn có vẻ khó hơn. Do đó nhiều phép luyện bài trừ tạp niệm đã được đề ra như :sổ tức pháp, ngoại quan pháp, kế số pháp, mục thị tị chuẩn pháp… Nhưng người luyện công thường không lưu tâm tới các phép luyện này và tự đánh giá chủ quan về thành tựu bản thân để mau chóng bước qua giai đoạn nhập tĩnh. Trên thực tế, các tạp niệm chưa thực sự tiêu trừ đã dần dần hồi sinh ngay trong quá trình nhập tĩnh hoá thành các loại ảo ảnh. Thông thường ảo ảnh từ các điều mà người luyện sẽ nhìn thấy, tưởng nghĩ tới hoặc ấp ủ mơ ước.

Phương thức điều trị “Tẩu hỏa nhập ma”

Cách hay nhất là ngăn chặn trị dứt các chứng bệnh do các tai biến tẩu hoả, nhập ma đưa tới là tìm ngay một bậc thầy về khí công hoặc các vị y sư chuyên về châm cứu.

Tuy nhiên, ngay khi phát giác tình trạng không may của mình cần tức khắc đình chỉ việc rèn luyện môn công của mình đang theo đuổi. Kế đó, tự mình có thể cố gắng điều trị bằng các phương pháp cụ thể nhất. Chẳng hạn như, người bị tẩu hoả có thể theo tập các môn công đưa lại tác dụng :tức hoả, thối hoả hoặc tán hoả, tức là các công phu chủ yếu đưa lực ra ngoài. Theo các chuyên gia khí công, người bị tẩu hoả nên chọn 1 trong 3 môn công sau để luyện:

1. Lục tự quyết , nhưng chỉ luyện 3 tiếng XU , KE , XI nên còn gọi là tam tự quyết

2. Xích long thám hải công

3. Thoái hoả công

Trong lúc luyện, cần lưu ý các đặc điểm : Buông thả toàn thân, Bài trừ tạp niệm, Tâm thần an định, Dẫn khí xuống dưới.

Riêng những người bị nhập ma thì tự tạo một tâm lý nghịch hẳn với tâm lý đang có, tức là luôn ngờ vực, không tin vào một điều nào mà mình đã tin. Nhưng những người bị nhập ma thường không dễ nhận ra tai biến của mình nên vẫn phải sở cậy nhiều người ở xung quanh và đặc biệt là nhờ cậy nơi các y sư có thực tài về bấm huyệt, châm cứu.

Ngoài tẩu hoả, nhập ma, người luyện công còn có thể gặp một số tai biến khác và tai biến tẩu hoả, nhập ma còn có thể đến do một số nguyên nhân khác với nguyên nhân chính đã nêu. Phạm vi một bài viết ngắn không cho phép trình bày cặn kẽ các điều này, nên xin được kết luận bằng một lời nhắc nhở có tính cảnh giác : “Muốn tránh tai biến trong luyện công nên kiên trì nhẫn nại và luyện tập trong khung cảnh ít bị ngoại cảnh chi phối“.

Anh Thư [T.H]

Trong truyện kiếm hiệp, đặc biệt là tác phẩm của nhà văn Kim Dung, thuật ngữ "tẩu hỏa nhập ma" được đề cập rất nhiều lần. Đây là trạng thái mà người luyện võ không đúng phương pháp khiến kinh mạch đảo lộn, máu huyết chảy ngược. Hầu hết trường hợp tẩu hỏa nhập ma bị mất hết võ công, thậm chí điên dại hoặc tử vong. Tuy nhiên, cũng có lúc huyết dịch nghịch chuyển vô tình đả thông kinh mạch, nâng cao nội lực toàn thân.

Ngoài đời thực, tẩu hỏa nhập ma được y học Trung Quốc gọi là rối loạn khí công, ám chỉ các rối loạn sinh lý hoặc tâm lý xảy ra trong hoặc sau khi luyện khí công, nguyên nhân do luyện công sai cách. Những hiện tượng tương tự cũng được ghi nhận ở các bộ môn tự thực hành như yoga [hội chứng Kundalini], thiền, thôi miên.

Theo cuốn sách Breathing Spaces: Qigong, Psychiatry, and Healing in China của Nancy N. Chen, dấu hiệu tẩu hỏa nhập ma bao gồm:

- Hoảng loạn, khó chịu, không thể kiểm soát cử động.

- Có vấn đề về giác quan như nhìn thấy ảo giác, nghe thấy ảo thanh.

- Niềm tin phi lý.

Cuốn Chinese Medical Qigong của tác giả Liu Tian Jun và Qiang Xiao Mei thì chia triệu chứng tẩu hỏa nhập ma ra hai loại: triệu chứng thể chất [đau đầu, ngực, lưng, bụng, chân tay hoặc toàn bộ cơ thể] và triệu chứng tâm thần [suy nhược thần kinh, rối loạn cảm xúc, ảo giác, hoang tưởng].

Trong ấn bản thứ hai của Phân loạn Rối loạn Tâm thần Trung Quốc [CCMD-2] do Hiệp hội Tâm thần Trung Quốc phát hành, chẩn đoán hội chứng rối loạn khí công dựa trên những tiêu chí sau:

- Chủ thể hoàn toàn bình thường trước khi luyện công.

- Các phản ứng tâm lý và sinh lý xảy ra trong hoặc sau khi luyện khí công.

- Phàn nàn về các cảm giác bất thường trong hoặc sau khi luyện khí công.

- Các tiêu chí trên không liên quan đến các rối loạn tâm thần khác như tâm thần phân liệt, rối loạn cảm xúc và loạn thần kinh chức năng.

Nhân vật Âu Dương Phong trong bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết "Anh hùng xạđiêu"của Kim Dung, bị tẩu hỏa nhập ma. Ảnh: Wuxia.

Ở phương Tây, hiện tượng rối loạn khí công không được ghi nhận cho đến khi kỹ thuật luyện khí công trở nên phổ biến. Giới y khoa phương Tây đã ghi nhận tình trạng bất thường ở một số người luyện khí công, gọi là "phản ứng loạn thần khí công".

Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê Bệnh tâm thần [DSM-IV] của Hiệp hội Tâm thần Mỹxếp phản ứng loạn thần khí công vàodanh sách các hội chứng liên quan đến văn hóa. Phần mô tả như sau: "Thuật ngữ chỉ giai đoạn cấp tính, có giới hạn thời gian; đặc trưng bởi dấu hiệu loạn thần kinh, hoang tưởng cùng các triệu chứng tâm thần hoặc không tâm thần khác; có thể xảy ra sau khi thực hành phương pháp tăng cường sức khỏe dân gian của Trung Quốc là khí công. Những người luyện tập quá đà dễ rơi vào tình trạng này".

Rối loạn khí công hay tẩu hỏa nhập ma được một bộ phận chuyên gia y khoa thừa nhận, mối quan hệ nhân quả giữa khí công và hiện tượng này vẫn còn chưa rõ ràng. Những người tập khí công tin rằng tẩu hỏa nhập ma do thực hành không đúng cách như bị hướng dẫn sai, thiếu kiên nhẫn, sợ hãi và ngờ vực trong lúc luyện công, thiếu tập trung và làm rối loạn dòng chảy năng lượng. Đồng ý với quan điểm này, trên tờ BMJ, tiến sĩ Kevin Chen từ Khoa Tâm thần, Đại học Maryland [Mỹ] chuyên nghiên cứu về khí công cho biết phần lớn người bị tẩu hỏa nhập ma không được giám sát khi luyện khí công mà tự ý thực hành. Tuy nhiên, ông lưu ý cũng có một số trường hợp tưởng rối loạn khí công thực chất thì không phải.

Trong khi đó, các nhà tâm thần học phương Tây lập luận khí công giống như tác nhân gây stress. Bản thân người bị tẩu hỏa nhập ma vốn đã dễ mắc một rối loạn tâm thần nào đó như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, rối loạn stress sau sang chấnvà chính tác động của khí công khiến họ phát bệnh.

Để điều trị tẩu hỏa nhập ma, những người tập khí công sử dụng các liệu pháp như thư giãn, đi lại, tự massage hoặc nếu nặng hơn sẽ đi tham vấn tâm ý, châm cứu, luyện tập cùng chuyên gia. Tiến sĩ Chen khuyên khi gặp người bị nghi rối loạn khí công, bác sĩ nên tìm một bậc thầy khí công để hướng dẫn bệnh nhân hoàn thành việc luyện khí công trước khi tiến hành bất cứ hình thức điều trị y tế nào.

Minh Nguyên

Video liên quan

Chủ Đề