Tóm tắt văn bản tự sự tức nước vỡ bờ năm 2024
|
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Tức nước vỡ bờ Ngữ văn lớp 8, bài học tác giả – tác phẩm Tức nước vỡ bờ trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm. Show
A. Nội dung tác phẩm Tức nước vỡ bờ* Tóm tắt văn bản: Gia đình chị Dậu là một gia đình nghèo khó sống ở thôn Đoài. Đến ngày sưu thuế thì chị phải chạy vạy khắp nơi để đóng thuế sưu cho anh Dậu. Vì thiếu sưu mà anh bị lôi ra đình đánh đập và khi được trả về chỉ còn là một thân xác rũ rượi. Được bà hàng xóm cho bát gạo, chị Dậu nấu cháo cho anh Dậu ăn. Nhưng anh chưa kịp ăn thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng đến đòi sưu. Chị Dậu van xin chúng tha cho anh nhưng chúng không nghe mà còn đánh chị và sấn đến định trói anh Dậu mang đi. Quá phẫn nộ, chị đã liều cự lại và chống trả quyết liệt, quật ngã hai tên tay sai. B. Tìm hiểu tác phẩm Tức nước vỡ bờ1. Tác giả – Ngô Tất Tố (1893- 1954), quê ở Lộc Hà – Bắc Ninh nay là Đông Anh – Hà Nội – Là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng tháng 8 – 1945. – Là nhà văn có tư tưởng tiến bộ, giàu tính chiến đấu, ông thường viết về cuộc sống người nông dân trong xã hội phong kiến. 2. Tác phẩm a, Xuất xứ: – Văn bản “Tức nước vỡ bờ” trích từ chương XVIII của tiểu thuyết “Tắt đèn” . – “Tắt đèn” là tác phẩm xuất sắc của dòng văn học hiện thực phê phán Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945. b, Bố cục: 2 phần – Phần 1: Từ đầu → ăn có ngon miệng không: Chị Dậu chăm sóc chồng. – Phần 2: Còn lại: Chị Dậu chống lại cai lệ và người nhà lí trưởng. c, Thể loại: Tiểu thuyết. d, PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm. e, Ý nghĩa nhan đề: Tức nước vỡ bờ – Chân lí dân gian: Có áp bức, có đấu tranh – Chân lí cuộc sống: Con đường của quần chúng bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh tự giải phóng, không có con đường nào khác. f, Giá trị nội dung: – Đoạn trích “Trong lòng mẹ” đã vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. – Toát lên vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng mãnh liệt. g, Giá trị nghệ thuật: – Tình huống truyện đặc sắc, có kịch tính cao. – Khắc họa rõ nét nhân vật qua miêu tả diễn biến tâm lí, hành động, lời nói. – Nghệ thuật tương phản, liệt kê, tăng tiến làm nổi bật tính cách nhân vật. – Ngòi bút hiện thực sinh động, ngôn ngữ đối thoại đặc sắc. C. Sơ đồ tư duy Tức nước vỡ bờD. Đọc hiểu văn bản Tức nước vỡ bờ1. Nhân vật chị Dậu
– Cháo chín, múc ra bát, quạt cho chóng nguội. – Rón rén bưng một bát đến chỗ chồng, ngồi chờ xem chồng ăn có ngon miệng không. → Là người phụ nữ hiền dịu, yêu thương chồng con.
– Lúc đầu: + run run, thiết tha + xưng hô: cháu – ông → Nhẫn nhục, van xin, lễ phép, cố khơi gợi từ tâm và lương tri của “ông cai”. – Khi chúng đánh trói anh Dậu: + liều mình cự lại → nghiến hai hàm răng + Xưng hô: tôi – ông → mày – bà + Dùng lý lẽ: chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ → hành động : đánh tên cai lệ ngã chỏng quèo, tên người nhà lý trưởng bị túm tóc lẳng ngã nhào. → Chuyển từ đấu lý sang đấu lực. – Hình ảnh đối lập, miêu tả với sắc thái hài hước, chân thực, hợp lí, sống động. → Làm nổi bật sức mạnh và tư thế ngang tàng của chị Dậu. \=> Là người phụ nữ dịu dàng mà cứng cỏi, đầy vị tha nhưng không yếu đuối; có một sức sống mạnh mẽ, một tinh thần phản kháng tiềm tàng, quyết liệt 2. Nhân vật cai lệ và người nhà lí trưởng. – Tróc nã sưu, đánh trói người là nghề của hắn. – Cử chỉ, hành động: sầm sập tiến vào, gõ đầu roi xuống đất, trợn ngược hai mắt, giật phắt cái thừng, sấn đến, bịch, tát đánh bốp, nhảy vào. – Ngôn ngữ: quát, thét, chửi, mắng, hầm hè. – Bản chất: hung dữ, thô bạo, độc ác, tàn nhẫn, táng tận lương tâm, không chút tính người. – Bị chị Dậu đánh ngã nhào → Sử dụng nhiều động từ mạnh kết hợp với việc miêu tả, xây dựng tình huống hấp dẫn, ngôn ngữ đúng tính cách nhân vật. - Phần 1 (từ đầu… “ăn có ngon miệng hay không”): Trong phần này, chúng ta được chứng kiến cảnh chị Dậu đang chăm sóc và quan tâm đến chồng mình. Chị Dậu tận tụy và chu đáo trong việc đảm bảo chồng có được những bữa ăn ngon miệng và được chăm sóc chu đáo. Điều này cho thấy tình yêu và sự quan tâm của chị Dậu đối với anh Dậu. - Phần 2 (còn lại): Trong phần này, chúng ta thấy chị Dậu phản kháng và không chịu khuất phục trước bọn tay sai, thực dân nữa. 2. Tóm tắt nội dung chính đoạn trích Tức nước vỡ bờ siêu hay:2.1. Mẫu 1:Gia đình anh Dậu đang phải đối mặt với những khó khăn vô cùng đáng thương khi không có đủ tiền để nộp sưu. Cuộc sống khắc nghiệt đã khiến anh Dậu trở thành nạn nhân của sự bạo lực, khi anh bị kéo ra khỏi gia đình và bị đánh đập tàn bạo chỉ vì không thể đáp ứng yêu cầu nộp sưu. Trở về sau cú đánh đó, anh Dậu chỉ còn một thân xác rũ rượi, đang trăn trở với cuộc sống khó khăn và cảm giác tuyệt vọng. May mắn thay, bà hàng xóm đã tử tế cho gia đình anh Dậu một bát gạo. Với lòng biết ơn, chị Dậu đã nhanh chóng nấu cháo từ bát gạo đó để cho anh Dậu có thể ăn no. Tuy nhiên, trước khi anh Dậu có thể thưởng thức bữa cháo ấm áp, tên cai lệ và người nhà lí trưởng đã đến đòi sưu. Chị Dậu đã không ngần ngại van xin chúng khoan hồng, mong được tha cho anh Dậu khỏi cuộc đau khổ đã trải qua. Nhưng thật đáng tiếc, lòng nhân đạo đã biến mất trong lòng những người đến đòi sưu, chúng không chỉ không lắng nghe van xin mà còn tấn công chị Dậu, hành hạ gia đình anh Dậu một lần nữa. Trước sự bất công và tàn ác đó, chị Dậu đã trỗi dậy trong lòng một tinh thần chiến đấu và quyết tâm chống trả. Không sợ hãi, chị đã đấu tranh mạnh mẽ, dũng cảm quật ngã hai tên tay sai, tạo nên một cảnh tượng đầy mạnh mẽ và hy vọng giữa biển đau khổ và bất công. 2.2. Mẫu 2:Đoạn trích Tức nước vỡ bờ diễn tả không khí căng thẳng của một làng quê trong những ngày nộp sưu thuế. Gia đình chị Dậu thuộc hạng “cùng đinh” nhất nhì trong làng. Chị Dậu phải bán cả con đi mà không đủ tiền đóng sưu thuế, anh Dậu bị bắt ra đình đánh bất tỉnh. Được hàng xóm đưa về, chưa kịp tỉnh thì bọn lính lại vào đòi suất sưu thuế của người em chồng đã mất từ năm trước. Mặc cho chị Dậu hết lời van xin, bọn cai lệ vẫn đòi bắt anh Dậu, chửi mắng và đánh chị Dậu. Không chịu nhịn nữa, chị Dậu đứng lên phản kháng. Nỗi căng thẳng và sự khốn khổ của gia đình chị Dậu được mô tả một cách sắc nét, khi họ phải đối mặt với sự áp bức và bất công từ phía quyền lực địa phương. Trên thực tế, đây không chỉ là một câu chuyện cá nhân của chị Dậu mà còn là hiện thực đau lòng của nhiều gia đình nông dân trong làng. Sự gia tăng gánh nặng thuế và áp lực từ phía chính quyền địa phương đã khiến cho cuộc sống của họ trở nên khó khăn và không thể xoay sở được. Chị Dậu cùng với những người dân trong làng đã phải đối mặt với việc bán cả tài sản và đánh đổi sức khỏe của gia đình để đáp ứng yêu cầu về sưu thuế. Mọi nỗ lực của họ dường như vô ích, khi sự tàn bạo và bất công vẫn tiếp tục từ bọn cai lệ. Tuy nhiên, trong tình hình khốn khó và căng thẳng, chị Dậu đã quyết định không chịu đựng thêm nữa. Bằng lòng dũng cảm và sự kiên nhẫn, chị đã đứng lên phản kháng chống lại sự bất công và hành vi ngược đãi từ bọn cai lệ. Hành động này không chỉ thể hiện sự tự trọng và lòng dũng cảm của chị Dậu, mà còn lan tỏa tinh thần tự do và khát vọng công bằng trong cộng đồng. Chị Dậu đang trở thành biểu tượng của sự đấu tranh và hy vọng cho những người dân bị áp bức, khuyết tật và thiếu thốn. 3. Tóm tắt nội dung chính đoạn trích Tức nước vỡ bờ chọn lọc:3.1. Mẫu 1:Trích đoạn "Tức nước vỡ bờ" của nhà văn Ngô Tất Tố là một câu chuyện đầy cảm xúc về sự chiến đấu và sự vươn lên mạnh mẽ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Câu chuyện bắt đầu khi anh Dậu và chị Dậu quyết định làm đám cưới, nhưng do hoàn cảnh gia đình nghèo khó, họ không có đủ tiền để trả lễ tiền sưu. Điều này đã khiến cho anh Dậu bị bọn tay sai tới nhà đánh đập và hành hạ anh ta một cách tàn nhẫn. Dù vừa trở về sau đợt đánh đập, chị Dậu không được bình yên lâu vì bọn chúng lại tấn công nhà chị. Lúc này, chị Dậu may mắn được nhà hàng xóm cho vay một ít gạo để nấu cháo cho chồng, nhưng trước khi chị có thể thưởng thức, bọn cai lệ xông vào và bắt chị đi một cách tàn bạo. Tuy chị Dậu đã cầu xin và van nài những kẻ tàn ác để họ tha cho chị, nhưng chúng không chịu lắng nghe mà tiếp tục hành động. Chị Dậu không chấp nhận thua cuộc và dũng cảm đánh trả lại bọn chúng. Chị đã không để cho chồng mình bị bọn chúng mang đi một lần nữa và quyết định bảo vệ anh Dậu bằng mọi giá. Mặc dù bị đấm vào mặt bởi một tên cai lệ, chị Dậu không sợ hãi mà tát lại hắn một cách dứt khoát. Tuy nhiên, bọn chúng không ngừng tấn công và quyết định trói lại anh Dậu. Mặc dù đối diện với sự hung hãn của bọn chúng, chị Dậu không bỏ cuộc mà liều mạng đánh lại chúng một trận tả tơi, để bảo vệ chồng và sự bình yên của gia đình mình. Qua câu chuyện này, nhà văn Ngô Tất Tố đã nhấn mạnh sự kiên cường và lòng dũng cảm của người phụ nữ trong môi trường xã hội khắc nghiệt, khi họ đứng lên chống lại sự bạo lực và đấu tranh cho quyền tự do và sự công bằng. Đây là một thông điệp sâu sắc về sự quyết tâm và lòng yêu thương của người phụ nữ, khẳng định vai trò quan trọng của họ trong xã hội. 3.2. Mẫu 2:Gia đình chị Dậu là một gia đình nghèo khó sống ở thôn Đoài. Họ đã trải qua nhiều khó khăn và gian truân trong cuộc sống hàng ngày. Với thu nhập hạn hẹp, chị Dậu và chồng phải đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế, không đủ tiền để sống một cuộc sống đầy đủ và thoải mái. Đến ngày sưu thuế, cuộc sống của gia đình chị Dậu trở nên càng khó khăn hơn. Chị phải chạy vạy khắp nơi để đóng thuế sưu cho anh Dậu. Nhưng vì đóng sưu chậm, anh Dậu đã bị đuổi ra khỏi nhà và bị bọn cai lệ đánh đến chết đi sống lại. Sự tàn nhẫn và vô nhân tính của bọn cai lệ khiến gia đình chị Dậu trở thành nạn nhân của sự bất công và cực khổ. Ngày sau đó, chúng trả anh về cho chị Dậu. Lo lắng và bất lực khi thấy chồng bị đánh đập, chị Dậu nhanh chóng tìm kiếm một bát cháo để anh ăn và đỡ đói. Tuy nhiên, trước khi anh Dậu kịp ăn, bọn cai lệ và người nhà lí trưởng lại xông vào nhà. Họ đe dọa và tìm cách lấy thêm tiền sưu của chú Hợi, người đã qua đời từ lâu. Đối mặt với sự đe dọa và áp bức, chị Dậu thật sự không đủ tiền để đóng thuế và phải năn nỉ, khẩn cầu sự thông cảm từ bọn chúng. Tuy nhiên, bất chấp sự cầu xin và nỗ lực của chị Dậu, bọn cai lệ không chịu từ bỏ và tiếp tục tấn công và đánh đập anh Dậu. Tuyệt vọng và không thể chịu đựng được tính cách tàn bạo của bọn cai lệ, chị Dậu quyết định đánh lại chúng một trận tả tơi để bảo vệ chồng mình. Sự dũng cảm và quyết tâm của chị Dậu đã lóe sáng trong cuộc chiến đấu với bọn cai lệ, dấy lên hy vọng và lòng kiên nhẫn của một người phụ nữ đang cố gắng bảo vệ gia đình và cuộc sống của mình. Trong cuộc sống đầy khó khăn, chị Dậu đã phải đối mặt với nhiều trở ngại và biến cố. Đến ngày nộp sưu thuế, gia đình chị bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng nghèo đói. Vì không đủ tiền để nộp đúng hạn, chị đã phải chịu sự trừng phạt của bọn lính. Chồng chị, dù đang ốm nặng, đã bị bắt đi và bị đánh đập dã man. Sự tàn ác và bất công của những người lính đã gây đau lòng và tổn thương không chỉ cho chị mà còn cho cả gia đình. Sau khi chồng được trả về, chị Dậu không ngại khó khăn để nấu một bát cháo ấm áp cho chồng thưởng thức. Tuy nhiên, trước khi chồng kịp ăn, đám quan lại hống hách lại tới. Ban đầu, chúng đã không thể hiểu được sự khó khăn và đau đớn mà gia đình chị đang phải chịu đựng. Thay vì lắng nghe và thông cảm, những người quan lại này quát mắng chị một cách tàn nhẫn. Dù bị xúc phạm và bị coi thường, chị Dậu đã kiên nhẫn và nhịn nhục trong cuộc đấu tranh cho sự công bằng và nhân quyền. Chị đã van xin và cầu xin tha cho lần này, nhưng không nhận được sự đồng ý hay lời tha thứ từ đám quan lại. Đó là lúc chị đã quyết định không chịu đựng nữa. Bằng sự mạnh mẽ và dũng cảm, chị đã đánh lại bọn cai lệ, cho chúng biết rằng sự áp bức và bất công không thể tồn tại mãi mãi. Chị Dậu đã không ngần ngại đấu tranh cho sự công bằng và tự do. Chị đã dùng hết sức lực và quyết tâm để vượt qua những khó khăn và chống lại sự bất công. Hành động của chị đã khiến đám quan lại ngã ngửa và cảm nhận được sức mạnh và ý chí kiên cường của người phụ nữ này. Chị Dậu đã trở thành biểu tượng của sự đấu tranh cho quyền lợi và tự do của người dân nghèo khó. |
