Vì sao mất máu thì huyết áp giảm

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Lê Đăng Vân - Bác sĩ Nội tổng hợp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Huyết áp lên xuống thất thường là một vấn đề bệnh lý nghiêm trọng, rất khó kiểm soát và ẩn sau đó là những nguy cơ gây hại đến sức khỏe cũng như tính mạng con người.

Huyết áp là áp lực của mạch máu lên thành động mạch. Huyết áp cao nhất ở động mạch chủ. Càng xa động mạch chủ huyết áp trong lòng mạch càng giảm dần và thấp nhất ở tĩnh mạch chủ.

Các yếu tố điều hòa chỉ số huyết áp:

• Lực co bóp của tim: lực co bóp của tim càng mạnh, thể tích nhát bóp càng tăng, lượng máu tăng làm tăng áp lực lên thành mạch và huyết áp tăng.
• Thể tích máu trong lòng mạch càng lớn thì huyết áp càng cao. Do vậy ở những vị trí càng xa động mạch chủ, lượng máu được bơm đến càng ít nên huyết áp cũng theo đó mà giảm dần.
• Diện tích tiết diện của mạch máu càng lớn thì huyết áp càng thấp. Bởi vậy nên khi co mạch, tiết diện lòng mạch giảm, áp lực lên thành mạch lại càng tăng dẫn đến huyết áp tăng lên. Ngược lại, khi giãn mạch, tiết diện mạch tăng thì áp lực lên thành mạch lại giảm khiến huyết áp hạ. Điều này được ứng dụng trong việc bào chế thuốc để điều trị và kiểm soát huyết áp.

Huyết áp không ổn định là một thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng thay đổi huyết áp lên xuống thất thường của một người và sự thay đổi này có thể là đột ngột hoặc diễn ra liên tục trong một thời gian dài.

Trên thực tế, huyết áp của một người thay đổi mỗi ngày thậm chí là thay đổi từng giờ. Nhưng sự thay đổi này là không nhiều và ở mức có thể chấp nhận được.

Một số nguyên nhân gây nên tình trạng huyết áp không ổn định:

• Sự thay đổi huyết áp đột ngột liên quan rất nhiều đến cảm xúc và trạng thái tâm lý. Lo lắng, căng thẳng, sợ hãi hay những cú sốc tâm lý đều có thể khiến huyết áp tăng vọt hoặc tụt nhanh..
• Do sử dụng chất kích thích.
• Do thay đổi môi trường đột ngột hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
• Do tác dụng phụ của một số thuốc có ảnh hưởng đến huyết áp như dùng sai thuốc huyết áp, corticoid...
• Huyết áp không ổn định cũng có thể là biến chứng hoặc triệu chứng của một số bệnh như suy tim, rối loạn thần kinh, cơn đau thắt ngực, sốt cao...

Huyết áp của một người thay đổi mỗi ngày thậm chí là thay đổi từng giờ

Biểu hiện của huyết áp không ổn định không phải lúc nào cũng rõ rệt nhưng thường gặp các dấu hiệu như:

• Đau đầu, hoa mắt chóng mặt nhất là khi thay đổi tư thế hay thay đổi môi trường đột ngột.
• Hay ù tai váng đầu.
• Mặt đỏ, tim đập nhanh hoặc có thể rối loạn nhịp tim, có thể kèm theo vã mồ hôi.
• Chỉ số huyết áp thay đổi thường xuyên và khó kiểm soát.
• Nếu kéo dài tình trạng huyết áp không ổn định sẽ gây rối loạn nhịp tim, giảm sức bền của thành mạch và nguy cơ bị tai biến hay nhồi máu cơ tim là rất cao.

Để hạn chế được tình trạng huyết áp lên xuống không ổn định, cần phải thực hiện những điều sau:

• Có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý, lối sống lành mạnh.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá...
• Tránh căng thẳng, stress và áp lực trong công việc.
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để tăng cường sức khỏe.
• Theo dõi huyết áp thường xuyên
• Sử dụng thuốc điều trị theo đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Huyết áp không ổn định, lên xuống thất thường rất khó để kiểm soát và nếu như tình trạng này kéo dài không được điều trị thì nó không chỉ ảnh hưởng đến tim mà còn có thể gây tổn thương đến thận, mạch máu và thậm chí là mắt làm tăng nguy cơ tử vong cho người bệnh.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Đo huyết áp lúc nào cho chính xác?

XEM THÊM:

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Huyết áp là một trong những thông số đơn giản nhất để đánh giá tình trạng sức khỏe con người. Huyết áp thấp sẽ khiến chúng ta xây xẩm, choáng váng hay thậm chí làm thiếu máu não, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Huyết áp ổn định sẽ phản ánh thể tích tuần hoàn trong cơ thể được lưu thông ổn định, máu đều đặn được tim bơm đến cung cấp cho các cơ quan. Nếu huyết áp đột ngột tăng cao hay hạ thấp bất thường đều khiến cho cơ thể khó chịu và đôi khi dẫn đến những bệnh lý nguy hiểm.

Tụt huyết áp là khi đo thấy chỉ số huyết áp tâm thu thấp hơn 90 mmHg và huyết áp tâm trương thấp hơn 60 mmHg.

Dấu hiệu của huyết áp giảm đột ngột là người bệnh sẽ có cảm giác choáng váng, hoa mắt

Dấu hiệu của huyết áp giảm đột ngột là người bệnh sẽ có cảm giác choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, hồi hộp, tim đập nhanh; nặng hơn có thể là lơ mơ, lú lẫn, ngất xỉu và mất ý thức. Huyết áp giảm đột ngột làm cho não và các cơ quan khác trong cơ thể không nhận được lượng máu cung cấp đủ oxy và các chất dinh dưỡng, có thể gây thiếu máu não và chết não, nguy hiểm đến tính mạng.

Chính vì vậy, khi đo huyết áp thấy huyết áp thấp dưới 90/60 mmHg thì phải có cách sơ cứu người bệnh nhanh chóng và đúng cách, trong trường hợp tình trạng bệnh nhân chuyển biến xấu cần nhanh chóng đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời.

Huyết áp của chúng ta là một con số phản ánh tình trạng sinh lý động học của cơ thể nên không phải luôn ổn định hay giữ cùng một chỉ số mà sẽ thay đổi tùy theo hoạt động, cảm xúc hoặc tình trạng sức khỏe của chúng ta tại thời điểm đó.

Đối với tụt huyết áp, một trong các nguyên nhân thường gặp là do tác dụng phụ của các loại thuốc điều trị cao huyết áp, nhất là nhóm thuốc lợi tiểu. Vai trò của thuốc lợi tiểu là tăng cường thải nước ra ngoài cơ thể bằng con đường thải nước qua thận. Từ đó, thể tích dịch trong hệ thống tuần hoàn cũng giảm dần, làm giảm áp lực trong lòng mạch; từ đó sẽ giúp giảm huyết áp. Tuy nhiên, nếu dùng thuốc quá liều, bệnh nhân đi tiểu quá nhiều, tình trạng hao hụt nước trong lòng mạch quá mức sẽ gây tụt huyết áp. Ngoài ra, các nhóm thuốc dãn mạch trong điều trị tăng huyết áp cũng có thể gây tụt huyết áp nếu điều trị liều cao, phối hợp nhiều nhóm thuốc.

Huyết áp cũng sẽ hạ thấp khi thể tích dịch tuần hoàn thuyên giảm. Đó là khi chúng ta bị mất nước do đổ mồ hôi quá nhiều, do tiêu chảy cấp, nôn ói hay do chảy máu ồ ạt. Người khỏe mạnh cũng có thể bị tụt huyết áp đột ngột sau khi tắm nước nóng, tắm hơi, xông hơi. Người lớn tuổi hay người bị biến chứng thần kinh ngoại biên do đái tháo đường nhiều năm dễ bị hạ huyết áp tư thế đứng, gây xây xẩm, chóng mặt khi chuyển tư thế đột ngột, đang nằm hoặc ngồi bỗng đột nhiên đứng dậy.

Một số trường hợp tụt huyết áp ít gặp hơn là do suy tim nặng, do nhịp tim quá nhanh hay do sốc nhiễm trùng, sốc phản vệ.

Cho người bệnh uống một cốc nước ấm, như trà ấm hay nước gừng, sau đó đo lại huyết áp sẽ thấy hồi phục được phần nào.

Khi thấy có dấu hiệu của tụt huyết áp thì việc cần làm ngay là đặt bệnh nhân nằm hay ngồi xuống. Chọn nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi, tránh ồn ào hay kích động sẽ khiến tình trạng trở nên nặng nề hơn. Bên cạnh đó, cho người bệnh uống một cốc nước ấm, như trà ấm hay nước gừng, sau đó đo lại huyết áp sẽ thấy hồi phục được phần nào.

Nếu đang điều trị thuốc tăng huyết áp thì cần ngưng thuốc ngay và tái khám lại sớm. Lúc này, cần báo bác sĩ chỉ số huyết áp đo được và dấu hiệu khi ấy để điều chỉnh thuốc cho hợp lý hơn.

Trong trường hợp có huyết áp tụt kèm nôn ói hay tiêu lỏng nhiều lần, nhất là người già và trẻ nhỏ, cần bồi hoàn lại lượng nước kèm điện giải đã mất đi bằng cách uống các dung dịch oresol, sữa, nước canh rau, nước cháo... Nếu tụt huyết áp kèm theo có chấn thương hay chảy máu thì phải cầm máu ban đầu và đến bệnh viện ngay để được xử trí cấp cứu.

Riêng đối với người có cơ địa huyết áp thấp nên ăn mặn hơn người bình thường; ăn nhiều chất dinh dưỡng, đủ bữa, đa dạng các loại vitamin. Nên uống nhiều nước, giúp tăng thể tích máu và tránh sử dụng đồ uống có cồn. Ngoài ra cần sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, tránh làm việc quá sức hay thay đổi tư thế đột ngột. Nằm ngủ nên gối đầu thấp, chân cao. Nếu phải đi đứng nhiều, nên mang vớ áp lực để tránh máu dồn ứ ở chân mà trở về tim thuận lợi hơn. Ngoài ra, cần giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, tránh xúc động quá mạnh như sợ hãi, lo lắng, buồn nản có thể càng làm huyết áp hạ thêm.

Cuối cùng, một điều quan trọng cần lưu ý nhất là thường xuyên theo dõi huyết áp tại nhà của chính mình và người thân, để biết được tình trạng sức khỏe và có cách can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Thăm khám tại bệnh viện về tình trạng huyết áp của mình là cách để đánh giá mức huyết áp là cao, thấp hay bình thường một cách chính xác nhất. Gói Sàng lọc tim mạch tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec - bệnh viện uy tín hàng đầu trong lĩnh vực khám, sàng lọc, phát hiện bệnh về tim mạch - sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch cho khách hàng toàn diện và hiệu quả.

Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng đã có 30 năm kinh nghiệm về khám và điều trị các bệnh lý nội khoa, đặc biệt về chuyên khoa Nội tim mạch: động mạch vành, suy tim, van tim, rối loạn nhịp tim...Thạc sĩ, Bác sĩ Hùng từng giữ chức Phó Trưởng khoa Nội Tim mạch và Trưởng Đơn vị Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng và hiện đang làm việc tại Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Nội Tim mạch, Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM: