Các phương thức hạch toán doanh thu bán hàng

Trị giá sản phẩm, hàng hóa đang gửi bán đại lý theo phương thức ký gửi; dịch vụ hoàn thành đã cung cấp cho khách hàng nhưng chưa xác định giá bán

• Doanh thu hoạt động tài chính (xem cách hạch toán tài khoản 515) và các khoản thu nhập khác (xem cách hạch toán tài khoản 711)

Tài khoản 511 không có số dư cuối kỳ

Tài khoản 511 - doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, gồm 4 tài khoản cấp 2

Doanh thu bán các thành phẩm

Doanh thu cung cấp dịch vụ

II. Phương pháp hạch toán doanh thu bán hàng

Bài toán ghi nhận doanh thu: Công ty A xuất bán 10 tấn thép phi 8 với giá đích danh là 10 triệu đồng (giá bán ra thị trường ghi trên hóa đơn), và phải chịu thuế GTGT là 10%.

Có 511 (5111,5112,5113,5118)

Có 33311 - thuế GTGT phải nộp

Trong trường hợp mặt hàng được miễn giảm thuế, hoặc được khấu trừ thuế GTGT thì không cần hạch toán dòng thuế (có 33311)

Tính chênh lệch lãi lỗ giữa nhập và xuất hàng, ta làm thêm 1 bút toán ghi nhận giá vốn hàng hóa:

Nợ 632 - giá vốn hàng bán

Giá trị nhập hàng ban đầu

Có 156,152, 155...(các tài khoản hàng hóa, vật tư, thành phẩm)

Giá vốn bán hàng được tính theo nhiều cách, hiện phổ biến nhất là có các cách tính giá vốn như sau:

• 1. Bình quân gia quyền tháng: là lấy giá trị bình quân của các giá trị nhập mặt hàng thép phi 8 trong 1 khoảng thời gian (từ lúc nhập đến lúc xuất mặt hàng đó)
• 2. Nhập trước xuất trước: là lấy giá trị mặt hàng thép phi 8 được nhập trước, xuất ra trước; nhập sau xuất ra sau.

3.

Nhập sau xuất trước: là lấy giá trị mặt hàng thép phi 8 được nhập sau, xuất ra trước; nhập trước thì xuất ra sau cùng.

Hướng dẫn cách hạch toán doanh thu bán hàng chi tiết cho kế toán vào các loại tài khoản khác nhau đúng theo quy định. Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé.

Các bạn làm công việc kế toán bán hàng (hay còn gọi là kế toán tiêu thụ sản phẩm và cung cấp dịch vụ) sẽ thường xuyên phải thực hiện việc hạch toán doanh thu. Tuy nhiên, có thể các bạn mới vào nghề hoặc mới nhận thêm đầu mục công việc mới thì sẽ chưa hiểu rõ về việc hạch toán bán hàng. Do đó, chúng mình gửi tới các bạn một bài hướng dẫn chi tiết cách hạch toán doanh thu bán hàng để bạn nào cũng có thể xử lý được công việc này.

Xem thêm: Thành thạo cách hạch toán doanh thu bán hàng nhờ Kế toán tổng hợp từ A-Z

XEM NHANH BÀI VIẾT

Các trường hợp hạch toán và phản ánh doanh thu

Trường hợp 1: Bán hàng trực tiếp cho khách hàng

Khi bán hàng trực tiếp cho khách hàng thì kế toán phải hạch toán bán hàng phản ánh doanh thu qua các bút toán như sau:

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn hàng bán

• Nợ tài khoản 632: Phản ánh giá vốn hàng bán theo giá xuất kho.
• Có tài khoản 154: Xuất bán hàng hóa không qua kho
• Có tài khoản 155: Xuất kho thành phẩm

Đây là các bút toán dành cho doanh nghiệp sản xuất. Với doanh nghiệp thương mại thì các bạn hạch toán nợ tài khoản 632, có tài khoản 156.

Xem thêm: Tìm hiểu 4 mẹo nhớ bảng hệ thống tài khoản kế toán nhanh nhất

Bút toán 2: Phản ánh doanh thu của hàng bán

Doanh thu của hàng bán chính là giá mà chúng ta lấy được trên hóa đơn bán hàng.

• Nợ tài khoản 111, 112 nếu đã thu tiền; nợ tài khoản 131 nếu chưa thu được tiền.
• Có tài khoản 511: Doanh thu của hàng bán theo giá bán trên hóa đơn GTGT.
• Có tài khoản 3331: Thuế GTGT đầu ra nếu hàng hóa mà bạn bán có thuế.

Xem thêm: Hướng dẫn cách lập tờ khai thuế GTGT chi tiết nhất

Trường hợp 2: Khách hàng được chiết khấu thanh toán

Trong thực tế kinh doanh, có nhiều doanh nghiệp sẽ áp dụng ưu đãi, chiết khấu cho khách hàng. Khi đó, lúc hạch toán bán hàng thì kế toán sẽ tính luôn trên tổng giá thanh toán.

• Nợ tài khoản 635: Phần chiết khấu thanh toán mà khách hàng được hưởng.
• Có tài khoản 111, 112: Xuất tiền mặt hay tiền gửi ngân hàng trả cho người mua.
• Có tài khoản 131: Trừ vào số tiền phải thu của người mua.
• Có tài khoản 3388: Số chiết khấu được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Khi doanh nghiệp giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại thì sẽ ghi ngay trên hóa đơn. Lúc hạch toán doanh thu bán hàng chúng ta sẽ làm như sau:

• Nợ tài khoản 521: Phần chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán tính theo giá bán.
• Nợ tài khoản 3331: Phần thuế GTGT tương ứng với phần chiết khấu, giảm giá.
• Có tài khoản 111, 112: Doanh nghiệp xuất tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng để trả cho người mua.
• Có tài khoản 131: Nếu doanh nghiệp trừ vào số tiền phải thu của khách hàng khi trừ trực tiếp trên công nợ.
• Có tài khoản 3388: Số chiết khấu, giảm giá được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Trường hợp 3: Bán hàng bị trả lại

Bút toán 1: Phản ánh phần hàng bán bị trả lại theo giá trên hóa đơn

• Nợ tài khoản 5213: Phần hàng bán bị trả lại theo giá trên hóa đơn.
• Nợ tài khoản 3331: Phần thuế GTGT tương ứng với phần hàng bán bị trả lại.
• Có tài khoản 111, 112: Doanh nghiệp xuất tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng để trả cho người mua.
• Có tài khoản 131: Trừ vào số tiền phải thu của khách.
• Có tài khoản 3388: Số chiết khấu được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Bút toán 2: Phản ánh phần hàng bán bị trả lại nhập kho hoặc gửi kho người mua

• Nợ tài khoản 155: Nhập lại kho số hàng bán bị trả lại theo giá lúc xuất kho.
• Nợ tài khoản 157: Gửi số hàng bị trả lại tại kho của người mua.
• Có tài khoản 632: Giá vốn của hàng bán bị trả lại.

Lưu ý: Cuối kỳ kết chuyển các phần như kết cấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại vào doanh thu để làm giảm trừ doanh thu.

Khi đó chúng ta sẽ hạch toán doanh thu bán hàng theo cách: Nợ tài khoản 511; Có tài khoản 521.

Xem thêm: Cách hạch toán quỹ, chứng từ thu tiền, hạch toán chi tiền kế toán quỹ

Trường hợp 4: Bán hàng theo phương thức ký gửi đại lý

Chúng ta sẽ hạch toán theo 4 bút toán như sau:

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn của số hàng chuyển cho đại lý

• Nợ tài khoản 157: Giá vốn của số hàng ký gửi đại lý.
• Có tài khoản 154: Xuất gửi bán không qua kho.
• Có tài khoản 155: Xuất kho thành phẩm gửi bán.

Bút toán 2: Khi đại lý bán được hàng gửi bảng kê bán hàng cho doanh nghiệp

Khi đó chúng ta cần phản ánh doanh thu nhận được như sau:

• Nợ tài khoản 131 (chi tiết theo từng đại lý): Số tiền đại lý thu được
• Có tài khoản 511: Doanh thu của số hàng đã bán được
• Có tài khoản 3331: Thuế GTGT đầu ra của số hàng đã bán.

Để phản ánh giá vốn của hàng đã bán được thì chúng ta hạch toán như sau:

• Nợ tài khoản 632
• Có tài khoản 157

Trong đó, giá vốn của số hàng gửi bán tính theo giá khi xuất.

Bút toán 3: Căn cứ vào hợp đồng để phản ánh hoa hồng phải trả cho đại lý.

• Nợ tài khoản 641: Hoa hồng phải trả cho đại lý
• Nợ tài khoản 1331: Thuế GTGT được khấu trừ tính theo phần hoa hồng đại lý nhận được.
• Có tài khoản 131 (chi tiết từng đại lý): Số hoa hồng đại lý nhận được trừ vào số phải thu của đại lý.

Bút toán 4: Khi nhận được tiền do đại lý thanh toán

Lưu ý: Đại lý tự trừ phần hoa hồng nhận được của mình rồi trả số còn lại cho doanh nghiệp.

• Nợ tài khoản 111, 112: Số tiền nhận được bằng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng.
• Có tài khoản 131 (chi tiết từng đại lý): Số tiền thu được sau khi đã trừ đi hoa hồng đại lý.

Xem thêm: Hướng dẫn cách hạch toán mua hàng trong nước trong kế toán tài chính

Trường hợp 5: Bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn của hàng đã bán

Lưu ý: Giá vốn của hàng đã bán tính theo giá khi xuất.

• Nợ tài khoản 632
• Có tài khoản 154, 155 (công ty sản xuất), 156 (công ty thương mại).

Bút toán 2: Phản ánh giá bán trả góp, trả chậm theo hóa đơn.

• Nợ tài khoản 131 (chi tiết từng người mua/đối tượng công nợ): Tổng giá thanh toán theo phương thức trả chậm.
• Có tài khoản 511: Doanh thu tính theo giá mua trả ngay.
• Có tài khoản 3331: Thuế GTGT đầu ra phải nộp theo giá mua trả ngay.
• Có tài khoản 3387: Số chênh lệch giữa giá trả góp với giá trả ngay (phần lợi tức do bán trả góp mà người mua phải trả).

Bút toán 3: Phản ánh số tiền mà người mua thanh toán lần 1

• Nợ tài khoản 111, 112
• Có tài khoản 131 chi tiết từng người mua

Bút toán 4: Phản ánh tiền lãi do bán hàng trả góp

• Nợ tài khoản 3387
• Có tài khoản 515

Chúng ta xác định số tiền hàng tháng người mua trả cho doanh nghiệp theo công thức sau:

Số tiền hàng tháng người mua phải trả = Số chênh lệnh giữa giá trả góp với giá trả ngay/Tổng số tháng người mua được trả góp.

Xem thêm: Hướng dẫn cách hạch toán nhập kho nguyên vật liệu với tài khoản 152

Kết luận

Hy vọng bài viết của chúng mình có thể giúp các bạn tự tin hơn khi hạch toán doanh thu bán hàng cho doanh nghiệp. Chúc các bạn thành công!