Mặt bích là sản phẩm cơ khí dùng để nối các đường ống, bơm, van và các phụ kiện đường ống khác với nhau thông qua mối ghép bắt vít trên thân tạo thành hệ thống đường ống công nghiệp. Trong bài viết này, Dekko sẽ giới thiệu về cấu tạo của mặt bích, phân loại theo các tiêu chí khác nhau, ứng dụng của chúng trong các ngành công nghiệp.
1. Mặt bích là gì?
Mặt bích là phụ kiện được sử dụng để kết nối và khóa đầu hệ thống ống nhựa hoặc các thiết bị công nghiệp như van bi nhựa, van cầu, van cổng, van bướm nhựa. Chúng được liên kết với nhau thông qua phương pháp bắt vít hoặc hàn nối trên thân để tạo thành các hệ thống đường ống dẫn hoàn chỉnh trong các công trình xây dựng.
Mặt bích nhựa được sử dụng phổ biến trong các công trình
Thông thường, mặt bích được tạo ra từ các vật liệu như nhựa uPVC, HDPE, PPR, thép, inox, gang sao cho phù hợp với hệ thống ống dẫn. Tùy theo hình thức sản xuất mà mặt bích sẽ có các hình dạng như: đĩa, xung có lỗ bu lông ở giữa có thể là rỗng [mặt bích rỗng] hoặc đặc [mặt bích mù].
\>>>> TÌM HIỂU THÊM: Ống chịu nhiệt PPR chính hãng | Bảng giá ống nhựa PPR mới nhất
2. Cấu tạo của mặt bích
Cấu tạo của mặt bích khá đơn giản gồm 1 mặt dạng đĩa, xung quanh có lỗ bu lông rỗng hoặc đặc làm bằng nhựa uPVC, HDPE, PPR, gang, inox, đồng… và có các lỗ bắt bu lông, ốc vít ở mép mặt bích với kích thước khác nhau. Tùy thuộc vào từng loại cụ thể mặt bích đặc, mặt bích rỗng, mặt bích ren có 3 thông số chính như sau:
- Đường kính trong: Khoảng trống ở giữa mặt bích.
- Đường kính ngoài: Khoảng cách giữa 2 mặt đối diện của mặt bích.
- Lỗ bu lông: khoảng cách giữa các lỗ bu lông đối diện khi đo từ tâm đến tâm. .jpg] Bản vẽ cấu tạo và hình dạng của mặt bích
\>>>> XEM THÊM: Ống HDPE cấp thoát nước | Bảng giá ống nhựa HDPE mới nhất
3. Ưu và nhược điểm của mặt bích
Mặt bích là một phụ kiện quan trọng trong hệ thống ống và đường ống, cũng có những ưu nhược điểm riêng cần được xem xét. Dưới đây là những điểm mạnh và điểm yếu cơ bản của chúng:
Ưu điểm:
- Đơn giản và dễ dàng trong việc thi công, lắp đặt, bảo dưỡng và thay thế.
- Linh hoạt trong kết nối giữa van và đường ống, tạo thành hệ thống an toàn và hoàn chỉnh.
- Đa dạng về chất liệu, phù hợp cho nhiều môi trường làm việc khác nhau.
- Chống rung lắc và duy trì sự ổn định cho đường ống trong quá trình vận hành.
- Đảm bảo an toàn và ngăn chặn rò rỉ trong các điều kiện môi trường đa dạng.
- Kết nối các thiết bị van, thiết bị đo và đường ống thành một hệ thống ổn định và chắc chắn.
- Có nhiều kiểu kết nối khác nhau, phù hợp với đường ống từ dân dụng đến công nghiệp.
Nhược điểm:
- Mặt bích sử dụng trong điều kiện nhiệt độ và áp suất cao có giá thành cao hơn so với các loại thông thường.
- Gờ của mặt bích yêu cầu không gian lắp đặt đáng kể.
- Mối hàn trên mặt bích đòi hỏi kỹ thuật cao và cần tránh va đập để tránh hư hỏng.
4. Các vật liệu sản xuất mặt bích thông dụng
4.1 Mặt bích nhựa
Mặt bích nhựa là sản phẩm được chế tạo từ các vật liệu nhựa như UPVC, HDPE, và PPR. Tùy thuộc vào từng vật liệu mà mặt bích nhựa được sử dụng trong các môi trường bao gồm các chất lỏng ăn mòn như hóa chất, nước mặn, axit, bazơ, kiềm, muối…
Với ưu điểm là nhẹ, chịu áp lực cao và dễ lắp đặt, mặt bích nhựa có đa dạng kích thước từ rất nhỏ đến rất lớn, phù hợp với nhiều hệ thống sản xuất, máy móc công nghiệp và chung cư cao tầng.
.jpg] Mặt bích nhựa
Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về các sản phẩm mặt bích và giá thành của chúng tại đây:
- Mặt bích nhựa PVC Dekko - Phụ kiện uPVC Hệ mét
- Mặt bích ống nhựa PVC Dekko - Phụ kiện uPVC Hệ inch
\>>>> THAM KHẢO THÊM: Ống nhựa uPVC là gì? Đặc điểm, tính năng nổi bật & ứng dụng
4.2 Mặt bích inox
Mặt bích inox có cấu tạo tròn phần ruột có thể đặc hoặc rỗng để kế nối với ác thiết bị khác. Mặt bích inox được làm từ chất liệu inox 201, inox 304, inox 316 với đa dạng kích thước từ nhỏ đến lớn. Tiêu chuẩn lắp đặt mặt bích inox khác nhau, phù hợp dùng để kết nối các đường ống, thiết bị với các sản phẩm van công nghiệp và hệ thống công nghiệp mặt bích lại với nhau.
Mặt bích inox có thể hoạt động và chịu được nhiệt độ cao trong nhiều môi trường như nước, khí, hơi nước, dung dịch, hóa chất ăn mòn, nước biển, nước muối, axit, bazơ, và các lưu chất ăn mòn.
4.3 Mặt bích thép
Mặt bích thép được sử dụng phổ biến nhất trên thị trường so với các dòng sản phẩm mặt bích. Mặt bích thép có ưu điểm nổi bật như chịu được áp lực và nhiệt độ cao, đa dạng kích thước từ DN15 – DN1500 và sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế như JIS, DIN, BS, ANSI. Nhưng nhược điểm của sản phẩm này là dễ bị ăn mòn, thường bị rỉ sét sau 1 thời gian sử dụng.
Tuy vây, mặt bích thép vẫn được đánh giá cao và sử dụng rộng rãi trong các cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, khu dân cư, do chúng có khả năng chịu nhiệt độ cao và áp suất lớn. Một số ví dụ điển hình như mặt bích thép dùng cho hệ thống nước các nhà máy, hệ thống PCCC, hệ thống khai thác dầu khí, hệ thống hơi nóng hay hệ thống cấp thoát nước dân dụng.
4.4 Mặt bích gang
Mặt bích gang thường được sản xuất với đường kính lớn và có phủ một lớp sơn epoxy bên ngoài để bảo vệ mặt bích khỏi sự ăn mòn của các hóa chất. Mặc dù, mặt bích gang không được sử dụng thường xuyên như những mặt bích làm bằng thép hoặc inox, nhưng chúng vẫn được sử dụng để liên kết một số hệ thống hoặc các thiết bị cỡ lớn lại với nhau.
4.5 Mặt bích đồng
Mặt bích đồng là loại sản phẩm được sản xuất từ đồng thau. Sản phẩm này được sử dụng chủ yếu trong các nhà máy xử lý nước sạch, xử lý nước thải, công nghiệp dầu khí, hóa chất,…
Mặt bích đồng sở hữu nhiều tính năng vượt trội như dẫn nhiệt tốt, chống ăn mòn, chịu áp, chịu nhiệt. Tuy nhiên, theo thống kê tại thị trường Việt Nam, chúng được sử dụng khá ít do giá thành tương đối cao.
5. Phân loại mặt bích theo cấu tạo thiết kế
Dạng thiết kế của mặt bích có nhiều biến thể khác nhau, hãy cùng tìm hiểu về từng loại:
5.1. Mặt bích rỗng
Mặt bích rỗng có lỗ tròn ở giữa và được sử dụng để kết nối đường ống với vật liệu ngành nước thông qua quá trình hàn. Có các biến thể như mặt bích hàn cổ, mặt bích lồng và mặt bích hàn trượt.
5.2. Mặt bích lồng
Mặt bích lồng có các chi tiết tách rời thành hai phần riêng biệt và thường đi kèm với ống ngắn có tên gọi là Stub End. Mặt bích lồng thích hợp cho các ứng dụng với áp suất thấp và không quan trọng. Chúng có khả năng trượt trên đường ống và xoay quanh Stub End, giúp dễ dàng điều chỉnh hướng ống khi lắp đặt.
Loại mặt bích này thường được làm bằng thép carbon và đi kèm với phụ kiện Stub End chống ăn mòn. Ngoài ra, chúng có thể tái sử dụng và có nhiều kích thước khác nhau.
5.3. Mặt bích mù
Mặt bích mù, hay còn gọi là mặt bích đặc, không có lỗ ở giữa và thường được sử dụng để đóng kín đầu ống tạm thời hoặc cách ly hệ thống đường ống. Khi lắp đúng cách và kết hợp với các miếng đệm chính xác, mặt bích mù đảm bảo độ kín cao và dễ dàng tháo lắp khi cần thiết.
5.4. Mặt bích ren
Mặt bích ren có ren bên trong lỗ lắp bích, được gắn kết với đường ống thông qua ren vít. Tuy nhiên, loại mặt bích này chỉ phù hợp cho áp suất giới hạn thấp và thường được sử dụng cho đường ống nhỏ và các khu vực có nguy cơ cháy. Do kết nối ren khá yếu ở áp suất cao, có thể xảy ra tình trạng rò rỉ tại khớp nối ren.
5.5. Mặt bích hàn bọc cổ
Mặt bích hàn cổ được chế tạo bằng phương pháp rèn, có cổ cao và được hàn với đầu ống hoặc phụ kiện bằng hàn vát mép [butt weld]. Loại mặt bích này thường được sử dụng trong các hệ thống yêu cầu kiểm tra hàn bằng siêu âm hoặc chụp chiếu. Với khả năng chắc chắn và an toàn, mặt bích hàn cổ trở thành lựa chọn hàng đầu cho hệ thống đường ống có áp suất và nhiệt độ cao.
5.6. Mặt bích hàn cổ
Mặt bích hàn bọc đầu được kết nối với đường ống bằng mối hàn một phía và có phần bọc đầu chặn đường ống ở phía còn lại. Loại mặt bích này chỉ sử dụng cho đường ống nhỏ, hệ thống áp suất thấp và nhiệt độ thấp.
Khi lắp đặt, ống được đưa vào bên trong mặt bích với mối hàn ở phần tiếp xúc bên ngoài của mặt bích và thân ống. Mặt bích hàn bọc đầu không được sử dụng để hàn trực tiếp với phụ kiện.
5.7. Mặt bích hàn trượt
Mặt bích hàn trượt phổ biến và có nhiều kích thước phù hợp với các hệ thống có tốc độ dòng chảy và thông lượng cao hơn. Loại mặt bích này có đường kính trong lớn hơn đường kính ngoài để có thể trượt dễ dàng trên đường ống.
Khi hàn mặt bích hàn trượt, cần chú ý không hàn trực tiếp với phụ kiện. Để lắp đặt, chỉ cần đặt mặt bích trên đường kính ngoài của đường ống và hàn cả hai mặt để cố định mặt bích vào ống.
6. Phân loại mặt bích dựa vào bề mặt tiếp xúc
Có nhiều nhiều dạng thiết kế khác của bề mặt tiếp xúc của mặt bích, tùy thuộc vào yêu cầu và ứng dụng cụ thể. Dưới đây là một số loại mặt bích phổ biến:
6.1. Mặt bích lồi
Mặt bích có phần lồi nhô lên xung quanh lỗ khoan, với miếng đệm hình tròn bên trong. Được sử dụng để tập trung áp lực vào khu vực nhỏ hơn, tăng khả năng ngăn chặn áp lực của khớp. Thích hợp cho hệ thống đường ống trong các nhà máy, khu công nghiệp.
6.2. Mặt bích phẳng
Mặt bích có bề mặt phẳng hoàn toàn, không có phần nhô lên. Thường được sử dụng phổ biến và kết hợp với vòng đệm cao su hoặc vòng chì để tăng độ kín và ngăn chặn rò rỉ. Thích hợp cho đường ống có kích thước lớn và yêu cầu độ dày chính xác.
6.3. Mặt bích rãnh
Mặt bích có rãnh được khoét để lắp đặt và kết nối với vòng đệm kim loại. Thường được sử dụng trong môi trường có áp suất và nhiệt độ cao.
7. Phân loại các mặt bích theo tiêu chuẩn lắp rắp quốc tế
7.1 Mặt bích tiêu chuẩn JIS
Mặt bích tiêu chuẩn JIS, viết tắt của Japan Industrial Standard, được sản xuất theo tiêu chuẩn Nhật Bản. JIS là tiêu chuẩn được quốc tế công nhận và được sử dụng rộng rãi trong quy trình sản xuất các sản phẩm mặt bích tại thị trường Việt Nam. Mặt bích tiêu chuẩn JIS có thiết kế hiện đại phù hợp với phần lớn các hệ thống máy móc thiết bị được làm từ các chất liệu inox, thép, nhựa chịu áp suất và nhiệt độ khác nhau.
7.2 Mặt bích tiêu chuẩn ANSI
Mặt bích tiêu chuẩn ANSI là một tiêu chuẩn kỹ thuật theo viện tiêu chuẩn Hoa Kỳ, với ký hiệu ANSI là viết tắt của American National Standards Institute. Mặt bích tiêu chuẩn ANSI yêu cầu độ chính xác cao về mặt kỹ thuật được sử dụng để sản xuất nhiều loại mặt bích bằng inox, thép, gang, nhựa với đa dạng các kích cỡ khác nhau. Mặt bích tiêu chuẩn ANSI phù hợp để sử dụng trong nhiều ứng dụng như hệ thống ống dẫn, thiết bị, sản phẩm van công nghiệp,...
.jpg] Bảng tiêu chuẩn mặt bích ANSI của Hoa Kỳ
7.3 Mặt bích tiêu chuẩn DIN
Mặt bích tiêu chuẩn DIN [viết tắt của Deutsches Institut für Normung e.V.] là một loại tiêu chuẩn đo lường của Đức được nghiên cứu bởi viện tiêu chuẩn Đức. Mặt bích tiêu chuẩn DIN thường được dùng để lắp đặt cho các hệ thống, thiết bị có cùng tiêu chuẩn DIN, tạo sự chắc chắn trong quá trình sử dụng do chúng có khả năng chịu được nhiệt độ và áp suất cao. Mặt bích tiêu chuẩn DIN thường được sản xuất từ nhiều loại vật liệu như inox, thép, nhựa và đa dạng các kích cỡ từ DN15 đến DN1500.
Bảng tiêu chuẩn mặt bích DIN của Đức:
DN d1 R D b k h1 d3 d4 f Number of Holes Diam of Bolts d2 Approx. Weight 6 10.2 R1/8 75 12 50 18 20 32 2 4 M 10 11 326 8 13.5 R1/4 80 12 55 18 25 38 2 4 M 10 11 0.38 10 17.2 R3/8 90 14 60 20 30 40 2 4 M 12 14 544 15 21.3 R 1/2 95 14 65 20 35 45 2 4 M 12 14 613 20 26.9 R1/4 105 16 75 24 45 58 2 4 M 12 14 0.91 25 33.7 R1 115 16 85 24 52 68 2 4 M 12 14 1.1 32 42.4 R1 1/4 140 16 100 26 60 78 2 4 M 16 18 1.6 40 48.3 R1 1/2 150 16 110 26 70 88 3 4 M 16 18 1.78 50 60.3 R2 165 18 125 28 85 102 3 4 M 16 18 2.43 65 76.1 R2 1/2 185 18 145 32 105 122 3 4 M 16 18 3.18 80 88.9 R3 200 20 160 34 118 138 3 8 M 16 18 4.12 100 114.3 R4 220 20 180 38 140 158 3 8 M 16 18 4.47
8. Ứng dụng của mặt bích trong công nghiệp
Mặt bích là một phương pháp kết nối đường ống, van, máy bơm và các thiết bị khác để tạo thành một hệ thống đường ống. Do đó, mặt bích còn được xem là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống ống nước hoặc các công trình xây dựng, cụ thể như sau:
- Mặt bích được sử dụng để liên kết các đường ống dẫn chất lỏng, cho phép chất lỏng dễ dàng di chuyển qua nhau.
- Mặt bích được dùng để kết nối đường ống với các mặt hàng công nghiệp bao gồm van bi, van bướm, van cầu, van cổng và van dao.
- Mặt bích được sử dụng để ghép nối các hàng hóa có tích hợp mặt bích.
- Mặt bích được sử dụng để lắp đặt đường ống, hàng hóa cũng như ngăn chất lỏng thoát ra khỏi van.
9. Đơn vị sản xuất và cung cấp phụ kiện mặt bích uy tín, giá tốt
Nếu bạn đang tìm mua các sản phẩm mặt bích cao cấp, chất lượng, Dekko tự hào là một trong những đơn vị sản xuất và cung cấp phụ kiện mặt bích cho các hệ thống đường ống nhựa uy tín trên thị trường hiện nay. Tại Dekko, các loại ống nhựa và phụ kiện ống uPVC, PPR, HDPE,... đều được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Vì vậy, bạn hoàn toàn yên tâm khi sử dụng sản phẩm của chúng tôi. Bên cạnh đó, phụ kiện mặt bích có đa dạng các kích thước, khả năng chịu lực lớn, có tuổi thọ cao, nên dễ dàng lắp đặt và bảo dưỡng sau này. Để biết thêm thông tin chi tiết về sản phẩm vui lòng truy cập website dekkopipe.com hoặc liên hệ số hotline 19001998 của chúng tôi.
Trên đây là toàn bộ thông tin về mặt bích và các loại mặt bích được sử dụng phổ biến trên thị trường hiện nay. Mong rằng những thông tin mà Dekko đã cung cấp trong bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sản phẩm này. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến mặt bích, hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được hỗ trợ nhanh nhất.