Các chuyên gia tin rằng tiêu thụ đường là nguyên nhân chính gây béo phì và nhiều bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2. Dưới đây là 8 lý do tại sao ăn quá nhiều đường có hại cho sức khỏe của bạn.
Có thể gây tăng cân
Đồ uống có đường như nước ngọt, nước trái cây và trà ngọt chứa nhiều fructose, một loại đường đơn. Tiêu thụ đường fructose làm tăng cảm giác đói và thèm ăn hơn glucose, loại đường chính được tìm thấy trong thực phẩm giàu tinh bột.
Tiêu thụ quá nhiều đường bổ sung, đặc biệt là từ đồ uống có đường, làm tăng nguy cơ tăng cân và có thể dẫn đến tích tụ mỡ nội tạng.
Có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim
Chế độ ăn nhiều đường có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh, bao gồm cả bệnh tim.
Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều đường, đặc biệt là từ đồ uống có đường, có liên quan đến chứng xơ vữa động mạch, một căn bệnh đặc trưng bởi chất béo, chất béo gây tắc nghẽn động mạch.
Có liên quan đến mụn trứng cá
Chế độ ăn nhiều carbohydrat bao gồm đồ ăn và thức uống có đường, có liên quan đến nguy cơ phát triển mụn trứng cá cao hơn.
Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, chẳng hạn như đồ ngọt đã qua chế biến, làm tăng lượng đường trong máu của bạn nhanh hơn so với thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp hơn.
Làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2
Béo phì, thường do tiêu thụ quá nhiều đường, được coi là yếu tố nguy cơ cao nhất của bệnh tiểu đường.
Hơn nữa, việc tiêu thụ nhiều đường trong thời gian dài dẫn đến tình trạng kháng insulin, một loại hormone do tuyến tụy sản xuất ra để điều chỉnh lượng đường trong máu.
Có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư
Ăn quá nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.
Đầu tiên, một chế độ ăn uống nhiều thực phẩm và đồ uống có đường có thể dẫn đến béo phì, làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư. Hơn nữa, chế độ ăn nhiều đường làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể và có thể gây ra kháng insulin, cả hai đều làm tăng nguy cơ ung thư.
Có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm của bạn
Trong khi một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp cải thiện tâm trạng của bạn, một chế độ ăn nhiều đường bổ sung và thực phẩm chế biến có thể làm tăng khả năng mắc bệnh trầm cảm.
Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, bao gồm các sản phẩm có hàm lượng đường cao như bánh ngọt và đồ uống có đường, có liên quan đến nguy cơ trầm cảm cao hơn.
Có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa da
Tiêu thụ một chế độ ăn uống nhiều tinh bột và đường có thể khiến da bạn bị lão hóa sớm.
Nếp nhăn là một dấu hiệu tự nhiên của quá trình lão hóa. Chúng xuất hiện cuối cùng, bất kể sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, lựa chọn thực phẩm không tốt có thể làm trầm trọng thêm nếp nhăn và đẩy nhanh quá trình lão hóa da.
Tiêu hao năng lượng của bạn
Thực phẩm có nhiều đường bổ sung nhanh chóng làm tăng lượng đường trong máu và mức insulin, dẫn đến tăng năng lượng. Tuy nhiên, sự gia tăng mức năng lượng này chỉ là thoáng qua.
Các sản phẩm chứa nhiều đường nhưng thiếu protein, chất xơ hoặc chất béo dẫn đến tăng năng lượng trong thời gian ngắn, sau đó nhanh chóng dẫn đến giảm mạnh lượng đường trong máu.
Ăn ít đường lại! Ảnh: bitewize.co.nz
1. Tăng cân không kiểm soát
Một trong những ảnh hưởng đầu tiên của việc ăn quá nhiều đường vào cơ thể là làm tăng cân. Với rất nhiều đồ uống có đường và các sản phẩm khác, con người [đặc biệt là trẻ em] rất dễ bị chứng béo phì.
Theo một nghiên cứu, lượng thức uống nhiều đường có liên quan đến chứng béo phì ở trẻ em. Thực tế, lượng calo trong chất ngọt này ức chế tế bào đốt chất béo và làm tăng lượng insulin, gây rối loạn trao đổi chất cơ thể dẫn đến tăng cân.
Ngoài ra, đường cũng có khả năng tăng ghrelin – hormone gây cảm giác đói. Vì vậy, bạn sẽ ăn nhiều hơn, chủ yếu là thực phẩm giàu carbohydrate dẫn đến sự tích tụ chất béo trong bụng. Điều này sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim.
2. Nguyên nhân của nhiều vấn đề về gan
Đường được tạo thành từ fructose và glucose, được chuyển hóa trong gan thành lipid. Do đó, quá nhiều đường có nghĩa là gan phải làm việc quá sức và sản xuất lipid thừa, điều này sẽ ảnh hưởng đến chức năng của gan.
Ngoài ra, ăn nhiều đường có thể làm tăng insulin trong cơ thể và dẫn đến sự tích tụ chất béo trong tế bào gan. Trên thực tế, nó có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh gan, một số triệu chứng thông thường như mệt mỏi, buồn nôn và vàng da.
Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Hepatology, việc tiêu thụ đường thường xuyên làm tăng nguy cơ bị bệnh gan nhiễm mỡ, đặc biệt ở những người béo phì và thừa cân.
3. Nguyên nhân lo âu và trầm cảm
Quá nhiều đường cũng liên quan đến nguy cơ tâm lý bị kích thích, lo lắng và thậm chí trầm cảm.
Để hoạt động bình thường, não của bạn cần cung cấp một số chất như insulin và glucose. Tuy nhiên, khi bộ não bị cung cấp quá mức các chất này do ăn nhiều đường, nó sẽ dẫn đến tình trạng bồn chồn và lo lắng.
4. Nguyên nhân mất ngủ
Theo một nghiên cứu vào năm 2016, ăn nhiều đường, chất béo và lượng chất xơ thấp liên quan đến việc mất ngủ. Lượng đường tiêu thụ có thể gây tăng đường trong máu, dẫn đến tình trạng kiệt sức, điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
5. Ảnh hưởng đến sức khỏe của não
Quá nhiều đường làm suy giảm chức năng của nhận thức, giảm protein trong cơ thể của bạn dẫn đến chứng hay quên.
Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Sinh lý học, chế độ ăn uống có lượng đường cao có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và học tập bằng cách làm chậm lại bộ não của bạn.
6. Nâng cao nguy cơ bệnh tiểu đường tuýp 2
Quá nhiều đường dẫn tới tăng insulin trong máu của bạn, là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2 - căn bệnh của khoảng 300 triệu người trên thế giới.
Khi bạn ăn nhiều đường sẽ dẫn đến sự tích tụ các chất béo trong gan. Theo thời gian, nó sẽ ảnh hưởng đến chức năng của tuyến tụy, các tế bào beta trong tuyến tụy của bạn sẽ bị ảnh hưởng và mất khả năng sản xuất đủ insulin.
7. Ảnh hưởng tới tim mạch
Quá nhiều đường là không tốt cho sức khỏe của trái tim của bạn. Trên thực tế, nó có hại hơn chất béo vì đường gây tổn thương cho động mạch và tim, làm tăng nguy cơ bị đau tim và bệnh tim mạch. Ngoài ra, nó cũng làm tăng mức insulin, kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm, tăng nhịp tim và huyết áp.
Huyết áp cao làm tim và động mạch của bạn phải làm việc chăm chỉ hơn, tăng nguy cơ mắc các cơn đau tim, đột quỵ và một số vấn đề nghiêm trọng khác về động mạch vành.
8. Sức khỏe răng miệng kém
Ăn quá nhiều đường sẽ làm cho sức khỏe răng miệng kém. Có rất nhiều vi khuẩn trong miệng khi bạn ăn nhiều đường. Các vi khuẩn lấy fructose từ đường để tạo ra axit lactic, nó sẽ làm hỏng men răng cũng như gây ra các vấn đề về miệng như hôi miệng và sâu răng.
9. Tăng quá trình lão hóa da
Ăn nhiều đường sẽ ảnh hưởng đến elastin và collagen, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra làn da mềm mại và mịn màng. Đường cũng có thể gây viêm da cơ thể, nếp nhăn, mụn và da lão hóa sớm.
Bên cạnh đó, ăn quá nhiều đường dẫn tới lượng đường trong máu cao, có thể làm giảm các chất chống oxy hóa bảo vệ da. Điều này sẽ làm cho da bạn dễ bị tổn thương do ánh nắng, một lý do quan trọng khác gây ra lão hóa da.
10. Làm cho hệ thống miễn dịch yếu hơn
Hấp thụ nhiều đường làm giảm hệ thống miễn dịch của bạn, khiến bạn dễ bị cảm lạnh, cảm cúm và một số bệnh nhiễm trùng khác. Thậm chí, khi hệ thống miễn dịch yếu đi có thể nguy cơ dẫn tới bệnh ung thư và một số bệnh khác đe dọa tính mạng.
Nguồn: Bệnh viện Tim Hà Nội
Không nên ăn nhiều đường quá vì cơ thể con người luôn cần chất đường để duy trì sự sống. Nhưng nguồn năng lượng này nên được cung cấp từ những carbohydrates phức hợp bao gồm nhiều chất xơ, sinh tố, chất khoáng và những chất chống oxy hoá cần thiết cho nhu cầu chuyển hoá.
- Không nên ăn nhiều đường vì đường là nguyên nhân gây bệnh
- Ăn nhiều đường dễ dẫn đến rối loạn chuyển hoá, rối loạn nội tiết và suy dinh dưỡng
- Ăn nhiều đường làm suy giảm hệ miễn dịch
- Ăn nhiều đường ảnh hường xâu đến hành vi, tâm lý
Không nên ăn nhiều đường vì đường là nguyên nhân gây bệnh
Chất bột đường là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng. Tuy nhiên, nàng lượng được cung cấp phải tương ứng với hoạt động của cơ thể. Khi dư thừa, một phẩn glucid sẽ được dự trữ trong các bắp thịt và gan, phần khác sẽ dược chuyển thành acid béo hoặc triglycerids làm gia tăng lượng mỡ trong cơ thể. Do đó, ăn dư thừa chất đường là một trong những nguyên nhân dẫn đến béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch. Một bản tín gần đây trong tạp chí Harvard Health Letter của trường Đại Học Y Harvard cho biết ăn nhiều thức ăn ngọt là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ người bị thừa cân, béo phì trong những năm gần đây ở Mỹ, nhất là ở trẻ em. Người ta đặc biệt lưu ý những loại nước uống tăng lực, nước uống thể thao hoặc nước trái cây đóng chai thường được cho là bổ dưỡng.
Tuy nhiên, điều nguy hiểm của những loại nước uống này là nó dễ đánh lừa cảm quan người dùng với tâm lý cho rằng chất lỏng sẽ ít hoặc không có calorie! Nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường đến 83 ở những phụ nữ Mỹ dùng từ một đến hai khẩu phần nước ngọt mỗi ngày so với những người chỉ dùng một lần mỗi tháng. Ngoài việc dư thừa năng lượng, ăn nhiều đường còn dẫn đến bệnh tiểu đường loại II do một cơ chế quan trọng hơn. Thức ăn ngọt có chỉ số đường cao, thường chứa nhiều lượng đường đơn có thể thấm nhanh qua màng ruột vào máu. Đường huyết tăng cao làmtăng gánh nặng của tuỵ tạng trong việc sản xuất insulin để chuyển đường vào tế bào. Nếu chu kỳ này thường xảy ra，lâu ngày có thể làm thiếu hụt insulin tương đối theo nhu cầu của cơ thể và gia tăng sự đề kháng insulin nên dễ dẩn đến bệnh tiểu đường.
Chúng ta không nên ăn nhiều đường
Ăn nhiều đường dễ dẫn đến rối loạn chuyển hoá, rối loạn nội tiết và suy dinh dưỡng
Những loại carbohydrates phức hợp chứa nhiều chất xơ có tác dụng đốt mỡ và điều hoà việc hấp thu đường. Ngoài ra, những loại thức ăn này còn chứa nhiều loại sinh tố, chất khoáng và những chất chống oxy hoá cần thiết cho nhu cầu biến dưỡng, cho sự chuyển hoá các chất, kể cả chất đường. Ngược lại, thức ăn ngọt thường chỉ cung cấp những calori rỗng.
Lượng đường này bắt buộc cơ thể phải huy động những sinh tố và khoáng chất có sẵn từ những tế bào và cơ quan trong cơ thể để đáp ứng nhu cầu chuyển hoá chính nó, nhất là nhóm sinh tố B và khoáng chất calcium. Lâu dài dẫn đến sự thiếu hụt những vi chất dinh dưỡng này, cá thể gây ra loãng xương, hư răng hoặc một số bệnh tật khác. Ngoài ra, sự hiện diện của chất đường có khuynh hướng ngăn chặn việc tiết ra các dịch tiêu hoá và cản trở hoạt động tự nhiên của dạ dày khiến thức ăn dễ lên men trong điều kiện ấm và ẩm của dạ dày.
Từ xa xưa, các bà mẹ thường biết khuyên con cái không ăn đồ ngọt trước hoặc trong các bữa ăn để tránh làm mất khẩu vị khiến ăn mất ngon, ăn ít Nghiên cứu ở Mỹ cho thấy lượng đường trong một ly cà phê ăn kèm với một bánh sandwich hoặc trong một chai coca ăn với hamburger cũng đủ để làm ngưng trệ và gây lên men ở dạ dày. Vừa làm hao hụt vi chất, vừa ăn không đủ những nhóm chất cần thiết, việc ăn nhiều đường về lâu dài có thể dẫn đến suy nhược cơ thể do thiếu chất dinh dưỡng.
Vì những lý do này, người ta gọi đường trắng là chất phi dinh dưỡng hoặc chống dinh dưỡng [anti-nutrients]. Tương tự, một số người béo phì do thường ăn đồ ngọt hoặc ăn nhiều thực phẩm tinh chế cũng có thể là những người suy dinh dưỡng. Mặc dù hay ăn, ăn nhiều nhưng những calorie rỗng không những không cung cấp đũ những chất dinh dưỡng cần thiết mà còn rút kiệt những vi chất này từ những cơ quan, tế bào của cơ thể!
Mới đây, theo nghiên cứu của các nhà khoa học Canada được công bố trên tạp chí Clinical Investigation, ăn nhiều đường có thể làm rốiloạn nội tiết tố sinh dục ở cả nam cũng như nữ. Hậu quả này xảy ra là do nồng độ đường fructose hoặc glucose cao trong máu dã làm vô hiệu hoá một loại prateine tên là SHBG [sex hormone binding globulin] có tác dụng điều hoà việc xuất tiết hai nội tiết tố testosterone và estrogene. Điều này có thể dẫn đến các chứng nổi mụn, vô sinh, u xơ hoặc ung thư tử cung. Ngoài ra, việc rối loạn chuyển hoá các chất do ăn nhiều đường còn có thể gây ra bệnh sỏi. Sỏi mật hình thành chủ yếu từ dịch mật và những chất béo. Đường làm rối loạn sự chuyển hoá các chất. Chúng không được hấp thu hợp lý đã tích đọng lạí ở nhiều nơi trong cơ thể, bao gồm túi mật, lâu dần tạo tiền sỏi mật
Ăn nhiều đường làm suy giảm hệ miễn dịch
Những nghiên cứu về chất đường cho biết lượng đường đưa vào cơ thể khi uống một chai nước ngọt cỡ 300 cc đủ để ngăn chặn đáp ứng miễn dịch của những tế bào bạch cầu trong việc tiêu diệt vi trùng gây bệnh. Sự suy giảm kháng nhiễm này rõ nhất khoảng 2 giờ sau khi ăn đường, và kéo dài đến khoảng 5 giờ sau đó. Thường ăn đồ ngọt còn làm gia tăng tính acid trong ống tiêu hoá tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại vi trùng độc hại sinh sôi nẩy nở, nhất là ở khoang miệng.
Những trẻ em hay ăn đường có tỷ lệ sún răng lên đến 95%. Một nghiên cứu có tên Vipeholm ở Thuỵ Điển từ những năm 1950 về hệ quả của việc ăn nhiều đường ở người lớn cũng cho thấy tỷ lệ hư răng gia tăng cao ở những người ăn nhiều thức ăn ngọt với đường sucrose, chocolate hoặc đường caramel. Nguy cơ lớn nhất ở những người ăn đồ ngọt dễ kết dính ở răng như kẹo, chocolate. Đường không chỉ gia tăng điều kiện nhiễm trùng trong ông tiêu hoá，những chất độc hại đo vi khuẩn, nấm tiết ra sẽ thấm vào máu có thể làm nặng thêm nhiều tình trạng bệnh lý khác, kể cả thấp khớp.
Đường ngăn chặn đáp ứng miễn dịch của những tế bào bạch cầu và gây ra nhiều bệnh khác
Ăn nhiều đường ảnh hường xâu đến hành vi, tâm lý
Nhiều nghiên cứu cho biết việc ăn đường thường xuyên có thể tác động xấu đến tâm lý và hoạt động trí tuệ của con người, người lớn cũng như trẻ em. Kinh nghiệm điều trị của Tiến sĩ Harvev Ross, một nhà tâm lý trị liệu ở Los Angeles, cũng cho thấy ăn nhiều đường là nguyên nhân duy nhất của căn bệnh này ở một số bệnh nhân của cô, ăn ngọt có thể làm tăng vọt đường huyết tạo được cảm giác thoải mái do não là tổ chức nhạy cảm nhất với chất đường. Cảm giác này cũng chóng biến mất khi đường huyết hạ xuống. Những dao động lên và xuống xảy ra thường xuyên dễ gây tình trạng “nghiện” chất ngọt, làm rối loạn hoạt động nội tiết, gia tăng những stress oxy hoá và ảnh hưởng xấu đến hành vi và tâm lý của con người.
Giáo sư Keith Conners cho biết trẻ em nhạy cảm với đường hơn người lớn. Ông khảo sát trên hai nhóm trẻ em. Nhóm thứ nhất cho uống nước ngọt. Nhóm thứ hai chỉ uống nước thường. Sau một thời gian nhóm trẻ dùng nhiều nước ngọt có biểu hiện suy giảm khả năng tập trung và ghi nhớ. Ngoài ra, chúng còn tỏ ra dễ căng thẳng, tính tình nóng nảy hơn. Những khảo sát của Giáo SƯ Alexander G. Schauss, tác giả quyển sách Dinh dưỡng, Bạo lực và Phạm pháp [Diet，Crime and Delinquency] cũng cho răng ăn nhiều đường làm tâm trí kém sáng suốt, tâm lý căng thẳng dễ dẫn đến rối loạn hành vi và nhân cách. Ông cho biết nhiều trẻ em trong các trại giáo dưỡng là những người nghiện đường.
Nói chung, bánh kẹo là loại thức ăn khoái khẩu. Chúng ta không nhất thiết phải từ bỏ nó. Tuy nhiên, việc “nghiện” những thức ăn ngọt có thể làm gia tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, tim mạch, làm suy giảm sức đề kháng và rối loạn nhiều chức năng khác của cơ thể kể cả hoạt động trí não.