Người lớn tiêm hoocmon sinh trưởng có cao lớn thêm không vì sao

- + Đọc bài viết In bài viết Gửi bài viết

Your browser does not support the audio element.

Hormon tăng trưởng có giúp tăng chiều cao?

08/07/2014

Một thân hình cao lớn vạm vỡ màkhông cần tốn công luyện tập là mong ước của rất nhiều người. Vì vậy, họđã tìm đến giải pháp dùng hormon tăng trưởng cho mục đích cải thiện chiều cao của mình. Câu hỏi đặt ra là hormon tăng trưởng có giúp cải thiện chiều cao không?

Lợi và hại của hormon tăng trưởng

Tại sàn não người có một tuyến nội tiết gọi là tuyến yên, nó như mộtphần lồi lên bên dưới của đại não, kích thước tuy rất nhỏ [chỉ nặng0,5gam] nhưng cũng rất đặc biệt với nhiều chức năng quan trọng. Đó lànơi sản sinh ra hormon tăng trưởng gọi tắt là GH [growth hormon].

Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong phát triển chiều cao.

Thuốc chứa hormon tăng trưởng là chế phẩm tổng hợp bằng công nghệsinh học tái tổ hợp gen người [hGH=human growth hormon]. hGH được dùngtrong một số bệnh, trong đó có làm tăng chiều cao dùng cho trẻ em tuổiđang lớn có chiều cao khiêm tốn do thiếu GH [đã được xác định chắc chắncó nồng độ GH máu thấp bằng xét nghiệm]. Những người thấp, lùn thường làdo thùy trước tuyến yên sản xuất GH cung không đủ cầu. Khi dùng phươngpháp phóng xạ miễn dịch đã phát hiện được trong máu những người thấp lùnthường bị thiếu hụt nhiều GH so với người bình thường. Như vậy, nếu thuđược lượng GH đầy đủ, đem tiêm cho người thấp lùn còn đang ở tuổi ấuthơ thì sẽ làm cho cao lên được. Với những trẻ này, nếu không bị bệnhtuyến giáp, có chế độ ăn tốt thì sau một thời gian dùng đủ liều [theochỉ định của thầy thuốc] có cải thiện về chiều cao, nhưng cũng ở mức hạnchế và khá tốn kém [một liệu trình điều trị khoảng 100.000USD]. Với trẻcó chiều cao khiêm tốn nhưng không do thiếu GH thì dùng hGH không cóhiệu quả gì. Thông thường, việc điều trị tốt nhất là trong giai đoạn trẻtừ 3 - 7 tuổi và cần được duy trì liều điều trị cho đến hết tuổi dậythì. Từ 21 tuổi trở đi, việc phát triển chiều cao đã an bài, dù có tiêmhormon tăng trưởng cũng không cao được nữa.

Vì hGH là một protein, khi uống bị enzym tiêu hóa phân hủy nên phảidùng theo đường tiêm. Khi dùng hGH không đúng chỉ dẫn mà dùng liều caovà/hoặc kéo dài thì sẽ bị các tác dụng phụ: dùng hGH ngắn hạn có thể bịgiữ nước, phù, sưng ngón tay, hội chứng ống cổ tay, một số trường hợp bịto vú [nam], nhức đầu, ngủ gà, sưng đau khớp, đầy bụng. Dùng hGH lâudài có thể bị chứng to cực [to các đầu chi] kết hợp với một số biếnchứng và tử vong, làm tăng tần suất bị đái tháo đường, tim mạch, u áctính đường tiêu hóa hoặc có thể gây ra khối u giả trong não [pseudotumorcerebri], nhức đầu dữ dội buộc phải ngừng thuốc, nếu không sẽ bị cáctổn thương khác.

Trước đây, dùng hGH từ tuyến yên người nên giá thành rất cao. Nguyhiểm nhất, sau 15 năm dùng, người sử dụng thường bị bệnh thoái hóa thầnkinh, gọi là bệnh não xốp. Ngày nay, các nhà khoa học đã tạo ra được hGHtái tổ hợp [somatotropin, somatotrem] có giá thành thấp hơn trước, cóthể chủ động hơn, tránh được bệnh thoái hóa thần kinh, song vẫn bị cáctác dụng phụ nói trên.

Các yếu tố giúp cải thiện chiều cao

Chiều cao mỗi người phụ thuộc vào 3 yếu tố chính: nhân chủng, ditruyền, điều kiện sống [bao gồm dinh dưỡng và luyện tập]. Người châu Âucao hơn người châu Á, người phương Bắc cao hơn người phương Nam - đó làyếu tố nhân chủng. Con cái mang gen quy định chiều cao của bố mẹ, ôngbà. Nếu không phải là đột biến, chiều cao của con cái phụ thuộc vàochiều cao của bố mẹ. Chiều cao tăng nhiều nhất vào vài năm đầu đời vàtuổi dậy thì. Ở giai đoạn dậy thì, sẽ có khoảng thời gian mà chiều caotăng vọt thêm 10 - 12cm/năm nếu được chăm sóc dinh dưỡng tốt. Sau thờigian dậy thì và chiều cao đã phát triển hết cỡ thì không thể dùng thuốc,dù đó là hormon tăng trưởng để phát triển thêm chiều cao.

Hơn nữa, chế độ dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng trong việc pháttriển chiều cao. Ví dụ, thập niên 40 [thế kỷ trước], người Nhật Bản rấtthấp nhưng qua nhiều thế hệ cải thiện chế độ dinh dưỡng, đến nay, saukhoảng 60 - 70 năm, chiều cao của người Nhật đã được cải thiện đáng kể.Các chuyên gia khuyến cáo, muốn phát triển chiều cao thì yếu tố đầu tiênlà đảm bảo chế độ dinh dưỡng từ nhỏ, nên cung cấp đầy đủ chất béo,vitamin, muối khoáng và chất xơ, đặc biệt là các chất liên quan đếnchiều cao [canxi, vitamin D, các chất khoáng như magiê, vitamin B1...]trong bữa ăn hàng ngày. Chăm chỉ tập luyện thể thao. Thận trọng vớiviệc dùng các chế phẩm bổ sung giúp tăng chiều cao vì trong thực phẩmchức năng [TPCN] đường uống thường không đưa hGH trực tiếp vào sản phẩmbởi sẽ bị hỏng, nếu còn lại chút ít thì vào đường ruột cũng bị enzymtiêu hóa phân hủy. TPCN chỉ đưa vào những chất mà khi uống sẽ kích thíchcơ thể tự sản xuất ra GH [với lượng rất ít], có thể giúp phát triểnchiều cao nhưng chỉ bổ sung khi cần. Đối với những người đã đủ dinhdưỡng hoặc không nằm trong đối tượng chỉ định dùng, nếu dùng sẽ gây lãngphí, thậm chí còn gây hại. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hGH với hyvọng giải quyết cấp tốc chiều cao. Dùng hGH như vậy sẽ không đạt đượcmục đích mà còn hàm chứa nhiều nguy cơ không tốt cho sức khỏe.

- + Đọc bài viết In bài viết Gửi bài viết

Tương phản

Tôi đi khám thì bác sĩ chẩn đoán con tôi bị thiếu hormon tăng trưởng và yêu cầu gia đình hàng ngày phải tiêm hormon tăng trưởng cho cháu. Xin hỏi bác sĩ tiêm hormon tăng trưởng như vậy có gặp tác dụng phụ gì, làm thế nào để hạn chế tác dụng phụ do tiêm? Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ!

Bùi Việt Hà [Đồng Tháp]

Hormon tăng trưởng là Growth hormone [GH], có tác động gián tiếp đến mô sụn và xương. Các loại thuốc chứa hormon tăng trưởng là các chế phẩm tổng hợp bằng công nghệ sinh học human Growth Hormon [hGH] được dùng trong một số bệnh lý nhất định, trong đó có thể hỗ trợ tăng chiều cao, sử dụng cho trẻ em ở độ tuổi đang lớn có chiều cao khiêm tốn do thiếu GH.

Tiêm hormon tăng trưởng chỉ được chỉ định nếu trẻ không mắc bệnh tuyến giáp và có chế độ ăn đầy đủ thì chiều cao của trẻ sẽ cải thiện. Hormon tăng trưởng có tác dụng giúp trẻ phát triển xương, tăng cơ, giảm mô mỡ, tăng cường đáp ứng miễn dịch của cơ thể... giúp cải thiện vóc dáng.

Bệnh nhi thường được bắt đầu điều trị hormon tăng trưởng sau khi đủ 2 tuổi và kết thúc khi tuổi xương đã được 14 - 15 tuổi [đối với trẻ gái] hoặc 15 - 16 tuổi [đối với trẻ trai] hoặc có thể ngừng sớm hơn khi tốc độ tăng trưởng của trẻ đạt được ít hơn 2cm/năm. Người bệnh phải được theo dõi chặt chẽ trong 3 - 6 tháng đầu tiêm để theo dõi đáp ứng điều trị, đồng thời phát hiện sớm các tác dụng phụ ngắn hạn có thể gặp phải. Hormon tăng trưởng sẽ được tiêm dưới da trước khi trẻ đi ngủ và tiêm đều đặn đến khi đạt chiều cao trưởng thành gần với mức bình thường.

Hormon tăng trưởng có thể gây ra một vài tác dụng phụ: Gây nhức đầu do tăng áp lực nội sọ, đau xương khớp, sưng tay chân. Nhưng vấn đề này sẽ được bác sĩ nội tiết nhi điều chỉnh liều lượng thích hợp với con bạn để giảm bớt các triệu chứng tác dụng phụ này. Hormon tăng trưởng không kích thích dậy thì sớm và lão hóa sớm. Bạn hãy yên tâm cho con điều trị và liên hệ ngay với bác sĩ nếu thấy con bạn có biểu hiện của tác dụng phụ nói trên.

Chú ý rằng: Không nên tự ý tiêm nhiều GH sẽ gây thừa, dẫn đến u tuyến yên thể to đầu chi, vì liều cao hormon tăng trưởng chỉ làm xương dày lên chứ không dài ra. Người bị tình trạng này sẽ bị quá phát triển xương, nhất là ở tay, chân và mặt. Da cũng có thể dày, thô và mọc nhiều lông. Thừa GH có thể dẫn tới tăng huyết áp và đau tim.

BS. Bùi Văn Quý


Video liên quan

Chủ Đề