Mỗi khi cầm thực phẩm lên, nếu xem thấy nhãn hàng hết hạn sử dụng, hầu hết chị em thường bỏ đi bởi sợ không an toàn cho sức khỏe. Trong khi những thông số này thực tế không liên quan đến rủi ro thực phẩm bị nhiễm độc hay các loại bệnh truyền qua thực phẩm.
Trên thực tế, những ngày sản xuất và hạn sử dụng này chỉ để nói về độ tươi của thực phẩm, được các nhà sản xuất áp dụng nhằm nói rõ sản phẩm đó tươi ngon nhất trong khoảng thời gian nào. Hạn sử dụng chỉ là để đảm bảo nhà sản xuất không bị liên đới trách nhiệm nếu người dùng sử dụng hàng hết hạn.
1. Hạn sử dụng trên hộp sữa có ý nghĩa gì?
Ngày tháng được in trên bao bì sữa có thể cho người dùng biết khi nào chất lượng sản phẩm sẽ bắt đầu giảm
Các nhầm lẫn về hạn sử dụng được in trên bao bì thực phẩm chiếm gần 20% lý do khiến tăng chất thải thực phẩm tại Hoa Kỳ. Điều này phần lớn là do Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] không quy định việc ghi hạn sử dụng cho các sản phẩm thực phẩm, ngoại trừ sản phẩm chuyên dùng cho trẻ sơ sinh.
Một số tiểu bang có các quy định cụ thể về việc in hạn sử dụng lên trên vỏ các sản phẩm sữa, nhưng những quy định này có thể rất khác nhau giữa các tiểu bang. Điều này khiến người dùng có thể thấy một số loại ngày trên hộp sữa, không nhất thiết là hạn sử dụng. Một số ý nghĩa ngày tháng có thể được in trên bao bì sữa:
- “Sử dụng tốt nhất trước ngày”: nhãn này cho biết khi nào người dùng nên tiêu thụ sữa để có được trải nghiệm tốt nhất về hương vị cũng như chất lượng
- “Ngày bán ra”: ngày này có thể giúp các cửa hàng quản lý hàng tồn kho, vì nó cho biết khi nào nên bán sữa để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
- “Sử dụng đến ngày”: Ngày này là ngày cuối cùng người dùng nên tiêu thụ sữa để sản phẩm có chất lượng cao nhất.
Ngày tháng được in trên bao bì sữa có thể cho người dùng biết khi nào chất lượng sản phẩm sẽ bắt đầu giảm. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là sữa sẽ hết hạn và không an toàn để uống ngay sau ngày đó.
2. Có thể sử dụng sữa trong bao lâu sau ngày hết hạn
Tại Hoa Kỳ, hầu hết sữa mua từ cửa hàng tạp hóa đã được tiệt trùng.
Thanh trùng là một quá trình bao gồm làm nóng sữa để tiêu diệt vi khuẩn có hại, bao gồm E. coli, Listeria và Salmonella. Bằng cách này, thời hạn sử dụng của sữa được kéo dài thêm 2 đến 3 tuần. Tuy nhiên, quá trình thanh trùng có thể không giết chết tất cả các vi khuẩn và những vi khuẩn còn sót lại sẽ tiếp tục phát triển khiến sữa bị hỏng.
Hạn sử dụng của sữa thanh trùng được kéo dài thêm 2 đến 3 tuần
Một nghiên cứu cho thấy nhiệt độ trong tủ lạnh có ảnh hưởng rất lớn đến hạn sử dụng của sữa. Bằng cách giảm nhiệt độ tủ lạnh xuống từ 6 đến 4 ° C có thể khiến thời hạn sử dụng được kéo dài thêm 9 ngày.
Mặc dù không có khuyến nghị nào được đặt ra, hầu hết các nghiên cứu đều cho khi sữa được bảo quản đúng cách, sữa chưa mở thường vẫn có chất lượng tốt sau ngày được in trên bao bì khoảng từ 5 đến 7 ngày. Sữa đã mở có thể kéo dài ít nhất 2 đến 3 ngày sau hạn sử dụng.
Sữa tươi chưa được tiệt trùng là loại sữa có thời hạn sử dụng ngắn hơn các loại sữa khác. Uống loại này sữa này cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại bệnh bởi vi khuẩn trong thực phẩm.
Ngược lại, sữa ổn định hoặc vô trùng, được sản xuất bằng phương pháp xử lý siêu nhiệt [UHT]. UHT tương tự như thanh trùng nhưng được xử lý ở nhiệt độ cao hơn, làm cho các sản phẩm sữa chưa mở có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng. Sữa UHT thường có thể được bảo quản kéo dài từ 2 đến 4 tuần sau ngày in nếu được bảo quản trong tủ ở môi trường khô, mát và có thể bảo quản tối đa 1 tháng 2 trong tủ lạnh. Sau khi mở, sữa UHT nên được bảo quản trong tủ lạnh và tiêu thụ trong vòng từ 7 đến 10 ngày.
Sữa UHT nên được bảo quản trong tủ lạnh
Tuy nhiên, việc kiểm tra chất lượng của sữa dựa vào mùi vị cũng như màu sắc của sản phẩm trước khi tiêu thụ là rất quan trọng.
3. Dấu hiệu ngộ độc sữa
Nếu uống phải sữa nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum, triệu chứng ngộ độc khởi phát đột ngột bắt đầu trong vòng 6-36 giờ hoặc 6-8 ngày, biểu hiện ngủ gà, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn,… Clostridium botulinum, vi khuẩn vừa phát hiện trong hàng loạt sữa Abbott, Dumex phải thu hồi, là trực khuẩn gram +, kỵ khí tuyệt đối, phát triển trong môi trường không có oxy. Vi khuẩn tồn tại trong đất, nước, phân động vật, ruột cá, ruột động vật có vú, từ đó xâm nhập vào thực phẩm, sinh độc tố gây ngộ độc khi vào cơ thể.
Ngộ độc sữa có thể gây buồn nôn, tiêu chảy,…
Với ảnh hưởng của nhiệt độ cao và các yếu tố môi trường bất lợi, vi khuẩn chuyển thành các bào tử rất bền vững. Vi khuẩn phát triển thuận lợi ở nhiệt độ 3-43°C. Ở nhiệt độ thích hợp, không có oxy, ẩm ướt và pH acid yếu [pH> 4,6], bào tử biến đổi lại thành vi khuẩn và phát triển, tiết ra độc tố botulinum.Clostridium botulinum có 7 chủng. Vi khuẩn gây bệnh ở người thường là Clostridium botulinum tuýp A, B, E và F. Bản thân vi khuẩn và bào tử không gây ra bệnh mà bệnh là do độc tố của nó sinh ra, gây liệt thần kinh.
4. Sữa tươi hết hạn có thể làm gì?
Đầu tiên, hãy xem loại sữa bạn đang dùng là gì. Nếu bạn đang sử dụng loại sữa tiệt trùng như đa số được bán trong siêu thị hiện nay thì hãy đảm bảo rằng nó vẫn còn một độ nhầy nhất định mà có thể pha cà phê trước khi nó hỏng thực sự. Còn nếu như sữa đã bị tách và bạn có thể nhìn thấy cả mốc hay màu sữa đã bị đổi thì thật đáng tiếc là bạn đành phải vứt chúng đi.
Trong trường hợp nhà bạn dùng sữa tươi nguyên chất thì bạn không cần phải vội vàng lắm đâu bởi bạn có thể dùng chúng lâu hơn. Sữa tươi để lâu sẽ biến thành một dung dịch đặc được gọi là ‘clabber’ mà có thể kết hợp với rất nhiều thứ.
Làm bánh
Sữa có vị hơi chua thật sự rất tuyệt để làm bánh. Những thành phần khác trong sữa và quá trình nướng bánh sẽ khử hết những mùi chua của sữa và bạn sẽ thấy yên tâm vì không phải lãng phí sữa cũng như sợ chúng có hại cho tiêu hóa của bạn. Trên thực tế, có nhiều công thức nấu ăn để sử dụng sữa bị chua bằng cách làm cho nó lên men.
Bạn có thể sử dụng sữa để làm bánh
Hãy thử làm một chiếc bánh mì, bánh quy, bánh kếp, và bất cứ thứ gì bạn có thể nghĩ đến bằng sữa đã hết hạn này nhé!
Nấu ăn với một ít kem
Cũng giống như nướng bánh, nấu thức ăn với sữa bị chua có thể tăng thêm hương vị, chính vì thế nên nó rất hợp để làm súp và các món hầm. Nếu cảm thấy món súp hay món hầm của mình hơi nhạt, bạn có thể đổ thêm một ít sữa hết hạn lên. Cách chế biến này sẽ mang lại cho bạn một trải nghiệm tuyệt vời.
Bạn cần lưu ý: hãy đổ một cách từ từ và nếm thử để chắc chắn rắng vị sữa không bị quá nồng.
Làm mềm thịt
Chất axit lactic có trong sữa sẽ rất tuyệt để làm mềm thịt. Trước khi nấu, bạn hãy đổ sữa ngập thịt. Bạn cũng có thể ướp thịt bằng sữa hết hạn. Nếu thịt không phải là món bạn cần, bạn cũng có thể ngâm các loại hạt khô như quả lúa mì và lúa mạch với sữa bị chua.
Làm pho-mát
Làm pho-mát cũng là ý tưởng không tồi
Có lẽ không có nguyên liệu nào hoàn hảo để làm pho-mát hơn sữa hỏng. Thật ra từ xưa người ta vẫn luôn làm như vậy. Nếu sữa của bạn đã bắt đầu bị chua, hãy thử biến nó thành pho-mát ngay trong nhà bếp của bạn, nó rất tuyệt vời với xà lách, trái cây, và như một bữa ăn nhẹ.
Giúp da trắng sáng
Sữa chứa nhiều axit latic – có tác dụng làm mềm da và giữ ẩm rất tốt. Bạn hãy pha loãng chúng với nước và bôi lên mặt, thoa đều. Sau ít phút, bạn hãy rửa mặt bằng nước sạch để tránh mùi chua của sữa.
Sữa bị chua không chỉ có lợi với da mặt, mà nó còn rất tốt cho da ở các vùng khác trên cơ thể. Hãy đổ một đến hai cốc vào bồn tắm để có được một làn da mịn màng. Nếu như bạn không thể chịu được mùi chua của nó, hãy thêm một vài giọt tinh dầu yêu thích của mình để át đi mùi chua.
Giúp cho cây cối phát triển mạnh mẽ
Sữa có thể giúp cây cối phát triển mạnh mẽ
Bạn không thể uống sữa đã chua nhưng mà cây của bạn lại có thể! Pha loãng sữa bị chua với nước và đổ vào chậu hoa hoặc khu vườn để cung cấp cho cây một lượng canxi. Cũng giống với chúng ta, chất canxi có trong sữa sẽ giúp cây trồng phát triển mạnh, đặc biệt đối với cây cà chua. Cây của bạn ở trong vườn thì mùi chua của sữa cũng sẽ kiến các con côn trùng phải tránh xa.
Làm sa-lát
Nếu bạn sử dụng sữa tươi thì clabber [dung dịch đặc và chua khi sữa đã hết hạn] sẽ rất tuyệt để dùng kèm với sa-lát. Bạn chỉ cần loại bỏ phần sữa đông và sử dụng kem chua từ sữa hỏng thay thế cho kem trang trí là đã có một đĩa sa-lát chẳng kém gì trong nhà hàng.
Hãy chú ý: chỉ sử dụng phương pháp này với sữa tươi không tiệt trùng. Nếu là sữa đã tiệt trùng thì khi hết hạn sữa sẽ bị vón cục.
Làm thức ăn cho vật nuôi
Trộn một ít sữa vào thức ăn của vật nuôi sẽ cung cấp thêm canxi và protein cho chúng
Sữa bị chua là một phụ gia tuyệt vời trong thức ăn của vật nuôi và vật nuôi sẽ không quan tâm đến mùi hương nếu như bạn chế biến cẩn thận. Vì vậy, hãy trộn một ít vào thức ăn cho chó hoặc mèo để cung cấp cho vật nuôi của bạn thêm một ít canxi và protein.
Và trong trường hợp bạn không muốn sữa bị hỏng trong thời gian lâu, thì hãy để nó trong ngăn tủ đông lạnh. Sữa thật sự rất hợp với việc đông lạnh. Nếu bạn đã lỡ mua quá nhiều hay bạn chuẩn bị đi xa mà vẫn còn đầy một hộp sữa trong tủ lạnh. Hãy để chúng lên ngăn ướp lạnh [đá]. Khi bạn đã sẵn sàng sử dụng nó, hãy bỏ nó ra khỏi tủ lạnh để tan băng qua đêm và sữa sẽ trở nên tươi như khi bạn mới mua.
Xem thêm: Giá trị dinh dưỡng của táo với sức khoẻ