Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CK2 Nguyễn Thị Minh Hồng - Bác sĩ Phòng khám Da liễu thẩm mỹ Hồng Hoa - Thái Nguyên
Da ngứa vào ban đêm, được gọi là ngứa về đêm, có thể làm gián đoạn giấc ngủ thường xuyên. Tại sao điều này xảy ra có thể từ nguyên nhân do tự nhiên hoặc liên quan đến vấn đề sức khỏe của bạn.
Nguyên nhân tự nhiên
Đối với hầu hết mọi người, các cơ chế tự nhiên có thể đứng sau cơn ngứa vào ban đêm. Nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể bạn, hoặc chu kỳ hàng ngày, ảnh hưởng đến các chức năng của da như điều chỉnh nhiệt độ, cân bằng chất lỏng.
Các chức năng này thay đổi vào ban đêm. Ví dụ, nhiệt độ cơ thể và lưu lượng máu đến da của bạn đều tăng vào buổi tối, làm ấm làn da của bạn. Nhiệt độ da tăng lên có thể khiến bạn cảm thấy ngứa.
Cơ thể bạn giải phóng một số chất cũng thay đổi theo thời gian trong ngày. Vào ban đêm, bạn giải phóng nhiều cytokine, làm tăng viêm. Trong khi đó, sản xuất corticosteroid – hormone làm giảm viêm – chậm lại.
Trên hết các yếu tố này, làn da của bạn mất nhiều nước hơn vào ban đêm. Như bạn có thể nhận thấy trong những tháng mùa đông khô hanh là da bị ngứa.
Khi cảm giác ngứa ngáy vào ban ngày, công việc và các hoạt động khác làm bạn mất tập trung vào cảm giác khó chịu. Vào ban đêm có ít phiền nhiễu hơn, có thể khiến bạn có cảm giác ngứa thậm chí còn dữ dội hơn.
Nguyên nhân liên quan đến sức khỏe
Cùng với nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể bạn, một số tình trạng sức khỏe khác nhau có thể khiến da ngứa trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm. Bao gồm các:
- Các bệnh ngoài da như viêm da dị ứng [chàm], bệnh vẩy nến và nổi mề đay
- Bọ xít như ghẻ , rận , rệp và giun kim
- Bệnh thận hoặc gan
- Thiếu máu thiếu sắt
- Các vấn đề về tuyến giáp
- Điều kiện tâm lý như căng thẳng , trầm cảm và tâm thần phân liệt
- Hội chứng chân tay bồn chồn
- Ung thư như bệnh bạch cầu và ung thư hạch
- Rối loạn thần kinh, chẳng hạn như đa xơ cứng , bệnh zona và tiểu đường
- Phản ứng dị ứng với các chất như hóa chất, thuốc, thực phẩm hoặc mỹ phẩm
- Thai kỳ
Điều trị ngứa da vào ban đêm
Dưới đây là một vài loại thuốc và biện pháp khắc phục tại nhà để giảm ngứa da vào ban đêm.
1. Thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn
Nếu một tình trạng như rối loạn thần kinh hoặc hội chứng chân không yên gây ra ngứa, hãy đến bác sĩ để được điều trị. Để tự điều trị ngứa vào ban đêm, bạn có thể thử dùng thuốc không kê đơn hoặc thuốc theo toa. Một số loại thuốc này chỉ làm giảm ngứa. Những người khác giúp bạn ngủ. Một số ít làm cả hai.
- Các thuốc kháng histamine cũ hơn như chlorpheniramine [Chlor-Trimeton], diphenhydramine [Benadryl], hydroxyzine [Vistaril] và promethazine [Phenergan] làm giảm ngứa và khiến bạn buồn ngủ.
- Thuốc kháng histamine mới hơn, chẳng hạn như fexofenadine [Allegra] hoặc cetirizine [Zyrtec], cũng hữu ích và có thể được dùng vào ban đêm hoặc vào ban ngày.
- Kem steroid ngăn chặn ngứa tại nguồn.
- Thuốc chống trầm cảm như mirtazapine [Remeron] và doxepin [Silenor] có tác dụng chống ngứa và an thần.
2. Phương pháp điều trị thay thế
Để giúp bạn ngủ, bạn có thể thử melatonin . Hormone tự nhiên này giúp điều chỉnh giấc ngủ. Khi bạn dùng nó hàng đêm, nó có tác dụng an thần có thể giúp bạn ngủ qua cơn ngứa.
3. Biện pháp khắc phục tại nhà và thay đổi lối sống
Nếu căng thẳng làm nặng thêm làn da của bạn, hãy thử các kỹ thuật như thiền, yoga hoặc thư giãn cơ tiến bộ để làm dịu tâm trí của bạn.
Bạn cũng có thể gặp một nhà trị liệu cho liệu pháp hành vi nhận thức [CBT]. Chương trình này giúp đảo ngược một số suy nghĩ và hành động có hại làm trầm trọng thêm căng thẳng của bạn.
Bạn cũng có thể thử các biện pháp khắc phục tại nhà:
- Thoa kem dưỡng ẩm không chứa chất bôi trơn như CeraVe, Cetaphil, Vanicream hoặc Eucein lên da vào ban ngày và trước khi đị ngủ.
- Áp dụng mát, nén ướt để làm dịu ngứa.
- Tắm trong nước ấm và bột yến mạch hoặc baking soda.
- Bật máy tạo độ ẩm . Nó sẽ thêm độ ẩm cho không khí trong phòng ngủ của bạn trong khi bạn ngủ.
Không nên làm gì nếu bạn bị ngứa da vào ban đêm
Nếu da bạn bị ngứa vào ban đêm, đây là một vài yếu tố mà bạn cần tránh:
- Đừng đi ngủ trong bất cứ điều gì ngứa. Mặc đồ ngủ làm từ sợi mềm, tự nhiên, như cotton hoặc lụa.
- Giữ nhiệt độ trong phòng của bạn mát mẻ – khoảng 60 đến 65 ° F. Quá nóng có thể làm bạn ngứa.
- Tránh chất caffeine và rượu trước khi đi ngủ. Chúng mở rộng các mạch máu và gửi thêm máu để làm ấm làn da của bạn.
- Không sử dụng bất kỳ mỹ phẩm, kem thơm, xà phòng thơm hoặc các sản phẩm khác có thể gây kích ứng da của bạn.
- Đừng gãi! Bạn sẽ kích ứng da của bạn nhiều hơn. Giữ móng tay của bạn ngắn trong trường hợp bạn cảm thấy thôi thúc vào ban đêm.
Khi nào đi khám bác sĩ
Gặp bác sĩ chăm sóc chính của bạn hoặc bác sĩ da liễu nếu:
- Ngứa không cải thiện trong vòng hai tuần
- Bạn không thể ngủ được vì ngứa quá
- Bạn có các triệu chứng khác, chẳng hạn như sụt cân, sốt, yếu hoặc phát ban
Bạn có thể quan tâm đến những chủ đề:
Nguồn tài liệu tham khảo
Bị ngứa da vào ban đêm gây nên cảm giác khó chịu, bứt rứt và giảm thiểu chất lượng giấc ngủ. Ngoài những tổn thương bên ngoài, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe mà cơ thể đang gặp phải. Để giảm thiểu nguy cơ biến chứng, bài viết dưới đây đã tổng hợp những thông tin cần thiết nhất giúp người bệnh nhận biết và điều trị hiệu quả tình trạng này.
Bị ngứa về đêm thường khởi phát đột ngột, không rõ lý do và khó để xác định giới hạn tổn thương. Tổn thương do tình trạng này gây ra không chỉ xuất hiện bên ngoài da mà còn cảnh báo những vấn đề nguy hiểm bên trong cơ thể. Thông thường, tình trạng ngứa da vào ban đêm có thể dấu hiệu một số bệnh lý như:
Bệnh ghẻ thường khởi phát do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, vệ sinh da không đúng cách. Điều này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn hình thành, cư trú tại các lỗ chân lông và gây bệnh, nhất là cái ghẻ. Vào ban đêm, cái ghẻ có xu hướng đẻ trứng và đào lỗ di chuyển trong lớp sừng. Do kích thước nhỏ, tỷ lệ lây nhiễm cao nên dễ mắc bệnh và nguy cơ tái phát cao.
Ở người suy giảm chức năng gan, thận thường xuất hiện các tổn thương ngoài da do độc tố tích tụ lâu ngày. Thói quen thức khuya, lạm dụng chất kích thích và đồ ăn cay nóng sẽ có nguy cơ mắc các bệnh về gan, thận và dạ dày. Bên cạnh các triệu chứng ngoài da, bệnh có thể gây vàng mắt, chướng bụng, tiểu rắt…
Bé bị ngứa về đêm chủ yếu do rôm sảy hoặc mụn sữa. Bệnh thường khởi phát do thói quen lạm dụng bỉm giấy, khiến vi khuẩn trong mồ hôi, phân và nước tiểu đọng lại trên da bé. Để khắc phục tổn thương cho bé một cách an toàn nhất, phụ huynh nên ưu tiên các giải pháp lành tính và hiệu quả.
Để biến đổi lượng đường trong quá trình tiêu hóa trở thành các chất có thể hấp thụ được, đòi hỏi sự sản sinh insulin nhất định. Tuy nhiên, thói quen lạm dụng thực phẩm có vị ngọt sẽ dẫn tới rối loạn hoạt động sản xuất insulin, một phần lượng đường không được biến đổi sẽ ngấm vào máu dẫn tới tiểu đường. Về lâu dài, bệnh sẽ ảnh hưởng tới tình trạng trao đổi chất, da trở nên khô rát, nổi mẩn ngứa toàn cơ thể.
Mề đay là căn bệnh mãn tính có thể khởi phát ở nhiều đối tượng khác nhau. Quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn hơn khi tình trạng này xuất hiện ở nhóm phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người đang nuôi con bằng sữa mẹ. Các chất trung gian gây kích ứng thường sản xuất mạnh mẽ vào ban đêm, chính vì vậy đây là thời điểm các biểu hiện ngoài da thường gia tăng mức độ ngứa ngáy, sẩn phù. Mề đay cấp tính có thể nhanh chóng tiến triển mãn tính nếu không được phát hiện, điều trị và phòng ngừa đúng cách.
Ngoài những nguyên nhân liên quan tới bệnh lý bên trong cơ thể, bị ngứa da vào ban đêm có thể khởi phát vô căn hoặc do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học.
- Thay đổi hormone: Sự rối loạn nội tiết tố thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, cho con bú, nữ giới trong giai đoạn kinh nguyệt. Ban đêm là thời điểm lượng hormone ngăn ngừa phản ứng viêm giảm dần và kéo theo sự gia tăng Cytokine khiến da dễ bị nổi mẩn ngứa.
- Dị ứng thời tiết: Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm có thể ảnh hưởng tới làn da. Người bệnh cần chủ động điều chỉnh chế độ chăm sóc sao cho phù hợp nhất để tăng cường lớp màng bảo vệ tự nhiên cho da như: Tích cực bôi kem chống nắng vào mùa hè, dưỡng ẩm vào mùa đông…
- Dị ứng thực phẩm: Một số thực phẩm có tính kích ứng cao như hải sản, đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ có thể dẫn tới tình trạng nổi mẩn ngứa.
- Vệ sinh da: Quá trình làm sạch da sai cách có thể tạo điều kiện để bụi bẩn, vi khuẩn và cặn xà phòng đọng lại tại các lỗ chân lông, gây nên tình trạng bí tắc và viêm nhiễm.
- Tâm lý căng thẳng: Stress, áp lực tâm lý kéo dài sẽ dẫn tới nguy cơ kích thích dây thần kinh dưới da, dẫn tới các phản ứng mẩn ngứa, da ngứa châm chích….
Bên cạnh những tổn thương ngoài da, ngứa da về đêm có thể dẫn tới nhiều hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe và tính mạng nếu không được kịp thời phát hiện và điều trị. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến mà người bệnh nên tham khảo:
Sự tiện lợi và tác dụng nhanh chính là ưu điểm lớn nhất khi áp dụng điều trị ngứa da vào ban đêm. Tuy nhiên, người bệnh nên chủ động tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn phác đồ phù hợp với thể bệnh và thể trạng nhất. Một số loại thuốc mà bạn có thể tham khảo như:
- Thuốc bôi giảm ngứa: Thường dùng thuốc kháng Histamin [Loratadine, Cetirizine…]. Với các trường hợp nặng hơn có thể dùng corticoid.
- Thuốc kháng sinh: Dùng trong các trường hợp ngứa có nhiễm khuẩn hoặc dự phòng nhiễm khuẩn trong các trường hợp ngứa mức độ nặng.
- Thuốc chống trầm cảm: Thường dùng trong các trường hợp ngứa do stress hoặc các bệnh tâm lý.
- Thuốc điều trị tiểu đường: Tùy từng trường hợp đái tháo đường typ 1 hay 2, người bệnh sẽ được sử dụng các loại thuốc điều trị tiểu đường, kết hợp giảm ngứa khác nhau.
- Thực phẩm chức năng: Bao gồm các sản phẩm tăng cường chức năng đào thải độc tố gan, thận, các loại vitamin….
Đối với tình trạng ngứa da mức độ vừa phải, bé bị ngứa về đêm, phụ huynh có thể áp dụng biện pháp từ mẹo dân gian để đảm bảo tính an toàn, đồng thời vẫn đem lại hiệu quả kiểm soát biểu hiện bệnh.
- Lá khế: Để điều trị biểu hiện ngứa da vào ban đêm, người bệnh có thể đun nước lá khế tươi cùng với 1 thìa muối. Sau đó sử dụng để tắm toàn thân.
- Lá trầu không: Đem rửa sạch lá trầu không, thái nhỏ sau đó giã nhuyễn. Sử dụng hỗn hợp đắp lên vùng da bị mẩn ngứa trong vòng 15 phút và rửa lại bằng nước ấm có tác dụng sát khuẩn, giảm ngứa rõ rệt.
- Nha đam: Trường hợp bị ngứa da vào ban đêm đi kèm với triệu chứng khô rát, nứt nẻ, người bệnh có thể bôi trực tiếp nhựa nha đam lên da. Thực hiện ngày nhiều lần sẽ giúp làm mềm, cấp ẩm nhanh, chống nhiễm trùng, đẩy lùi cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
Không chỉ giúp người bệnh giải quyết tận gốc triệu chứng ngoài da, các bài thuốc y học cổ truyền còn đảm bảo tính an toàn cao. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu nhất đòi hỏi người bệnh kiên trì sử dụng trong thời gian dài.
Bài thuốc số 1: Đun sắc cam thảo, phòng phong, cúc tần, ngải cứu, kim ngân hoa, đơn đỏ, ké đầu ngựa, bồ công anh và hồng hoa với 700ml nước, dùng uống hằng ngày.
Bài thuốc số 2: Cà gai leo, sài hồ, tơ hồ, hồng hoa, sài đất, hạ khô thảo, bồ công anh, hoàng kỳ.
Bài thuốc 3: Bài thuốc đặc trị viêm da mẩn ngứa Quân dân 102
Đây là bài thuốc kết hợp giữa tinh hoa y học cổ truyền với nghiên cứu hiện đại bởi những chuyên gia, bác sĩ hàng đầu về y học cổ truyền. Hiện nay, bài thuốc được ứng dụng độc quyền tại Tổ hợp Y tế cổ truyền biện chứng Quân dân 102 theo phương pháp Đông y có biện chứng.
[VTV2 Chất lượng cuộc sống giới thiệu phương pháp Đông y có biện chứng tại Quân dân 102]
Như đã nói, ngứa da vào ban đêm có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, nhưng chủ yếu là các bệnh về da. Theo đó, trước khi sử dụng bài thuốc, người bệnh sẽ được chẩn đoán bằng các hình thức thăm khám của cả y học cổ truyền và y học hiện đại. Đặc biệt với việc ứng dụng các kỹ thuật xét nghiệm cận lâm sàng của Tây y như: Soi da, xét nghiệm máu, test áp bì, xét nghiệm nước tiểu,… giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng, mức độ và nguyên nhân gây bệnh. Từ đó đưa ra liệu trình bài thuốc phù hợp, hiệu quả nhất.
Xem chi tiết: Phương pháp điều trị bệnh viêm da, ngứa da tại Quân dân 102 – Giải pháp Đông Tây y kết hợp đẩy lùi bệnh toàn diện
Một trong những ưu điểm nổi bật nhất của bài thuốc đặc trị viêm da, ngứa da vào ban đêm tại Quân dân 102 là khả năng trị bệnh DỨT ĐIỂM, chặn đứng cơn ngứa, tránh tái phát. Với cơ chế tác động toàn diện, bài thuốc không chỉ giúp giảm ngứa nhanh chóng, cải thiện các triệu chứng đi kèm trên da mà còn tác động sâu vào bên trong cơ thể, giúp thanh nhiệt, đào thải độc tố, tăng cường chức năng các tạng phủ, cân bằng miễn dịch và cải thiện cơ địa dị ứng.
Bởi theo TTƯT. BS Lê Phương – GĐ Chuyên môn Tổ hợp Y tế cô tuyền biện chứng Quân dân 102 cho biết, các bệnh gây mẩn ngứa ngoài da chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân gốc rễ bên trong cơ thể. Do hệ miễn dịch mất cân bằng, cùng với đó là sự suy yếu chức năng của các tạng phủ, từ đó khiến các yếu tố ngoại tà, dị nguyên từ bên ngoài dễ dàng xâm nhập, tích tụ thành độc tố lâu ngày mà phát tác qua da.
Vì vậy, liệu trình bài thuốc sẽ được tiến hành theo 2 giai đoạn, giảm triệu chứng ngứa da trước, sau đó điều trị căn nguyên, giúp tình trạng ngứa da vào ban đêm được trị DỨT ĐIỂM, hoàn toàn.
Tùy thuộc vào tình trạng người bệnh có các triệu chứng đi kèm như viêm đỏ, nổi mẩn hay không mà bác sĩ sẽ lựa chọn các vị thuốc phù hợp. Tuy nhiên mục tiêu chung của giai đoạn này là thanh nhiệt, giải độc, nhằm loại bỏ hết các độc tố tích tụ bên trong cơ thể, kết hợp với tiêu viêm, tiêu sưng, giảm ngứa tại chỗ. Nhờ vậy, người bệnh thấy tình trạng ngứa da vào ban đêm cải thiện nhanh chóng, chỉ sau 5 – 7 ngày dùng thuốc.
- Điều trị căn nguyên và nâng cao đề kháng
Sau khi đã loại bỏ hết các độc tố và khắc phục tình trạng ngứa da, bài thuốc hướng tới việc điều lý tạng phủ, cân bằng miễn dịch, vực dậy chính khí nhằm loại bỏ nguyên nhân gốc rễ gây bệnh. Đồng thời nâng cao sức đề kháng, phục hồi hàng rào bảo vệ da. Khi đó cơ thể sẽ có khả năng chống đỡ ngoại tà và ngăn ngừa bệnh tái phát một cách tối đa.
Đọc ngay: SỰ THẬT về hiệu quả của phương pháp ĐẨY LÙI VIÊM DA, NGỨA DA tại Quân Dân 102
Bên cạnh bài THUỐC UỐNG là chủ đạo, tùy vào tình trạng bệnh lý cụ thể, bác sĩ sẽ bổ sung các sản phẩm hỗ trợ, bao gồm THUỐC NGÂM RỬA và THUỐC BÔI NGOÀI RA, giúp tác động trực tiếp lên da và cải thiện tình trạng ngứa nhanh chóng, giảm khó chịu cho người bệnh.
Việc sử dụng kết hợp 3 dạng chế phẩm này trong một bài thuốc, tác động từ trong ra ngoài sẽ giúp cho các yếu tố gây bệnh được triệt tiêu, từ đó khó có thể tái phát hay để lại biến chứng.
Đặc biệt, toàn bộ dược liệu sử dụng trong bài thuốc đều có nguồn gốc sạch 100%, là các thảo dược được trồng và thu hái trực tiếp từ vườn chuyên canh đạt tiêu chuẩn GACP – WHO. Quá trình sơ chế, bảo quản đều được thực hiện nghiêm ngặt theo quy chuẩn của Bộ Y tế để thảo dược đạt được dược chất tốt nhất. Vì vậy, bài thuốc đảm bảo an toàn và phù hợp dùng cho cả những đối tượng nhạy cảm như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, sau sinh…
Đã có hàng ngàn bệnh nhân khỏi hẳn viêm da, ngứa da, không tái phát trong thời gian dài. Trong số đó, 96% người bệnh khỏi viêm da mẩn ngứa sau 1-3 tháng, không tái phát trong nhiều năm. Khoảng 4% còn lại thuyên giảm chậm do sử dụng thuốc ngắt quãng, chưa tuân thủ liệu trình.
Để sử dụng bài thuốc này, người bệnh có thể liên hệ đến Tổ hợp Y tế cổ truyền biện chứng Quân dân 102 theo các thông tin sau:
Dưới đây là một số hướng dẫn giúp người bệnh cải thiện sức đề kháng, giảm thiểu nguy cơ gây biến chứng.
- Thường xuyên vệ sinh cơ thể ngày 1 – 2 lần. Đảm bảo làm sạch bụi bẩn và dầu thừa.
- Lựa chọn các sản phẩm cho cơ thể và da mặt riêng, ưu tiên các loại có thành phần tự nhiên, lành tính.
- Không nên lạm dụng thực phẩm có hại, nhiều dầu mỡ và chất kích thích, đồ uống có cồn.
- Tránh gãi hoặc chà sát mạnh dẫn tới nhiễm trùng
- Đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày.
- Bảo vệ da trước sự tấn công của những yếu tố gây tổn thương bằng kem chống nắng, dưỡng ẩm, nón, mũ.
- Sử dụng các loại quần áo thấm hút tốt, rộng rãi và thoải mái. Tránh các chất liệu gây kích ứng như len, dạ hoặc đồ giả da, kiểu dáng bó sát.
Hy vọng qua bài viết trên đây, độc giả đã có thêm những kiến thức bổ ích trong việc nhận diện và điều trị dứt điểm tình trạng bị ngứa da vào ban đêm. Để hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm, người bệnh nên chủ động thăm khám ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường trên cơ thể.