Hỏi: Em thấy trên các tuyến đường hay các cơ quan, công sở... vẫn có nhiều người hút thuốc lá gây ảnh hưởng tới mọi người xung quanh. Vì sao Nhà nước không cấm sản xuất thuốc lá để hạn chế tình trạng trên?
Nguyễn Thu Thủy [26 tuổi, Quảng Ninh]
Trả lời: Trong thuốc lá có chất gây nghiện nicotine, khi hít khói thuốc lá vào phổi chỉ cần 5-15 giây là chất này sẽ hấp thụ vào máu và đến các điểm cảm thụ nicotine trong não, gây tiết ra các chất kích thích làm người hút thuốc lá có cảm giác hưng phấn, trí óc có vẻ nhạy bén, trí tưởng tượng nâng cao… Nhưng cảm giác này sẽ mất đi trong thời gian vài chục phút, người hút cảm thấy ủ rũ buồn bã, không muốn suy nghĩ, dễ bị kích thích, cáu giận. Muốn lấy lại cảm giác tươi tỉnh thì buộc phải hút thuốc tiếp. Lâu ngày thời gian tác dụng của chất nicotine trên não ngắn dần nên người hút phải tăng số lần hút thuốc lên.
Việt Nam hiện có khoảng 15,3 triệu người hút thuốc lá, mà thuốc lá là loại gây nghiện nên không thể một sớm một chiều mà bắt họ bỏ thuốc được. Nếu cấm sản xuất thuốc lá trong nước thì sẽ xuất hiện thuốc lá nhập lậu. Do đó, cách tốt nhất hiện nay là đẩy mạnh tuyên truyền tác hại thuốc lá và đưa dần việc thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá vào cuộc sống để làm giảm số người hút thuốc lá. Giảm cầu tất sẽ phải giảm cung, các nhà máy thuốc lá thu hẹp dần việc sản xuất thuốc lá. Bằng chứng là các nước phát triển Âu, Mỹ hiện nay số người còn hút thuốc lá rất thấp. Thống kê 6 triệu người chết do hút thuốc lá hàng năm trên toàn thế giới thực tế chiếm tỷ lệ hơn 80% số người chết là ở các nước đang phát triển.
Trưởng phòng Nghiệp vụ y dược và trang thiết bị y tế, Cục Y tế GTVT
Hỏi: Thuốc lá gây ra rất nhiều tác hại, tại sao Nhà nước không cấm sản xuất thuốc lá?
Nguyễn Minh Huyền
Lĩnh Nam, Hoàng Mai, Hà Nội
Trả lời: Trong một thời gian dài tác hại của thuốc lá chưa được biết rõ, đồng thời, thuốc lá có khả năng gây nghiện, vì vậy nó đã trở thành một sản phẩm phổ biến rộng rãi và trở thành một ngành công nghiệp trên thế giới. Do đó, việc quy định cấm hoàn toàn sẽ gây ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều người đang làm việc trong ngành này.
Việt Nam hiện có khoảng 15,3 triệu người hút thuốc lá, mà thuốc lá là loại gây nghiện nên không thể một sớm một chiều bắt họ bỏ thuốc được. Nếu cấm sản xuất thuốc lá trong nước thì tức khắc sẽ có hiện tượng nhập lậu thuốc lá ngoại ồ ạt ngay lập tức. Lúc ấy, ta vừa mất tiền do nhập lậu thuốc lá, vừa tốn người, tốn của tổ chức vây bắt thuốc lá lậu và nếu bắt được thuốc lá lậu lại phải tốn tiền tiêu hủy, vừa bị ô nhiễm môi trường. Như vậy, nếu quy định cấm hoàn toàn việc sản xuất và bán thuốc lá tại Việt Nam là không khả thi và không phù hợp. Luật Phòng chống tác hại thuốc lá tập trung thực hiện các biện pháp giảm nhu cầu sử dụng kết hợp với kiểm soát để từng bước giảm nguồn cung cấp thuốc lá. Đồng thời, ma túy, nicotin trong khói thuốc lá đều là chất gây nghiện, nhưng ở các mức độ khác nhau theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới.
Ma túy tác động trực tiếp đến thần kinh trung ương, hủy hoại nhanh chóng sức khỏe và tính mạng của người sử dụng. Đồng thời, hành vi của người nghiện ma túy cũng gây nguy hiểm cho xã hội. Do đó, chúng ta có Luật Phòng chống ma túy và không có Luật Phòng chống thuốc lá, mà chỉ có Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.
Điều đó thể hiện sự khác nhau giữa ma túy và nicotin. Vì lý do trên, Luật không cấm sản xuất và nhập khẩu thuốc lá, mà chỉ quy định các biện pháp làm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá và kiểm soát chặt chẽ các nguồn cung cấp thuốc lá.
Trưởng phòng Y tế dự phòng và các chương trình y tế [Cục Y tế GTVT]
Mỗi giờ trên thế giới có khoảng 800 người bị thuốc lá giết hại. Chúng ta đang nói đến hai chiếc Boeing-747 nhét đầy đàn ông, đàn bà, trẻ em bị nổ tung đều đặn trên trời mỗi giờ. Tương đương với vụ thảm họa khủng bố ngày 11/9 khiến gần 3000 người tử vong diễn ra đều đặn 6 lần rưỡi mỗi ngày.
[Bấm vào setting để chọn xem Sub Việt]
Bạn có đang ngồi trên những chuyến bay đó không?
VÌ SAO KHÔNG QUỐC GIA NÀO CẤM SẢN XUẤT THUỐC LÁ?
Và bạn có bao giờ thắc mắc vì sao chính phủ các nước trên thế giới, nước nào cũng có biện pháp chống hút thuốc lá nhưng không nước nào... cấm sản xuất thuốc lá?
Hùng mạnh nhất từ xưa đến nay vẫn là những tập đoàn thuốc lá của Anh và Mỹ. Hàng năm thế giới sản xuất 6 triệu tấn thuốc lá sợi, riêng Mỹ chiếm 1 triệu tấn, lợi nhuận kinh doanh thu về hàng chục tỉ USD. Trong nước, sức mạnh của họ thể hiện qua việc đóng góp ngân sách cho chính phủ, gắn chặt sự phát triển của mình với sự tồn vong của nhà nước. Họ mỏi tay thì chính phủ cũng mỏi chân. Bàn tay phù thủy của họ vươn sâu vào bộ máy nhà nước, mọi cuộc bầu cử chính quyền đều có sự vận động hành lang, ủng hộ tài chính từ các tập đoàn thuốc lá. Các đảng phái, các nhà chính trị không dám làm trái ý họ nếu không muốn sự nghiệp chính trị của mình bị đứt gánh giữa đường.
Các tập đoàn thuốc lá thậm chí bóp mép rằng thuốc lá có lợi cho sức khỏe, hào phóng chi trả hàng triệu USD để nhiều minh tinh màn bạc hút thuốc trên phim, ngôi sao thể thao phát ngôn ra sức quảng bá thuốc lá. Mặt khác, họ ra sức tài trợ cho các phong trào chống hút thuốc lá ở trẻ em. Đây gọi là chiêu bài trấn an dư luận vỗ về cộng đồng, làm hài lòng chính phủ bằng cách tài trợ xây dựng các trung tâm cai nghiện, gầy dựng phong trào chống thuốc lá.
Năm 1986, nước Mỹ phát động phong trào chống hút thuốc lá. Thật buồn cười khi quốc gia sản xuất thuốc lá nhiều nhất lại mở đầu phong trào chống thuốc lá. Phong trào này đã cấu vào ngân sách hàng chục triệu USD, nhưng tiền phạt vạ người hút thuốc lá sai quy định cũng thu vào không ít. Phong trào gây tiếng vang, các nước trên thế giới lần lượt ăn theo. Các tập đoàn sản xuất thuốc lá vui vẻ rút hầu bao chi ra hàng trăm triệu USD để đối phó, sau đó họ điên cuồng tăng mãi lực thu lại số tiền bỏ ra. Kết quả doanh thu của các hãng sản xuất thuốc lá tại Mỹ vẫn tăng mạnh, đạt tổng cộng khoảng 93,4 tỉ USD trong năm 2106.
Với sức mạnh vũ khí tài chính, các tập đoàn thuốc lá bỏ tiền thu hút những bộ óc thông minh nhất, những kỹ năng tuyệt xảo nhất trở thành những cánh tay đắc lực phục vụ, bảo vệ cho đế chế thuốc lá. Những vị trí quản lí, bán hàng, luật sư, bác sĩ, phát ngôn viên,... tất cả vận hành như một bộ máy trơn tru hoàn hảo, sẵn sàng đối chọi bất kì khía cạnh rắc rối nào đến từ thế giới bên ngoài.
Do góp phần quá lớn vào ngân sách, thuốc lá chẳng những được khuyến khích sản xuất mà còn được bảo vệ ngấm ngầm hoặc công khai. Vì vậy chính phủ sẽ không cho phép bất kì một tổ chức nào gây áp lực hoặc ảnh hưởng đến việc sản xuất thuốc lá, cùng lắm là vài cái cảnh báo răng miệng, hư phổi vô dụng dán trên mỗi gói thuốc chả ai quan tâm. Thi thoảng cũng có vài vụ thắng kiện bồi thường từ các hãng thuốc lá. Nhưng biết đâu đấy chỉ là một vài hành động trấn an dân chúng? Hay là đòn ngầm cạnh tranh giữa những hãng thuốc với nhau?
Trong khi đó trung bình mỗi năm, các hãng thuốc lá vẫn đang bán ra 27,675 triệu cây thuốc trên toàn cầu. Tương đương với việc thải ra môi trường 2,262 triệu kg rác, 209 triệu kg chất thải hóa học, hơn 4 triệu hecta rừng bị chặt phá để làm nhiên liệu sấy thuốc lá, sản xuất giấy cuốn và giấy đóng bao.
Với những con số ấn tượng này, ngành công nghiệp thuốc lá thế giới đã thu về 765 tỉ USD, đồng thời cũng đẩy 7 triệu người đến cái chết mỗi năm. Nghịch lí cấm hút thuốc nhưng lại cho phép sản xuất thuốc lá của chính phủ một số nước đã khiến “thế giới không khói thuốc” chỉ là một thế giới hoang tưởng.
Nếu có hi vọng nào cho thế giới đó trở thành sự thật thì bạn nên bắt đầu bằng cai nghiện hoặc nói không với thuốc lá. Phần tiếp theo, Monster Box sẽ tiết lộ những thủ đoạn của các tập đoàn thuốc lá đã và đang làm với các quốc gia chúng ta đang sống. Đặc biệt là ở các nước Châu Phi, và giải thích tại sao họ chọn đây làm thị trường mới nổi để “xuất khẩu cái chết”, tái diễn chế độ nô lệ dưới vỏ bọc mang đến công ăn việc làm.
Hãy chia sẻ video này đến mọi người xung quanh. Nếu bạn làm điều này thì ngoài kia có lẽ 800 người vẫn đang chết mỗi giờ vì thuốc lá, nhưng vẫn tốt hơn là không làm gì, phải không?