Các chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc vừa bác bỏ bài báo nghiên cứu được đăng tải trên tờ Daily Telegraph của Anh [ngày 4/11/2012] cho rằng, biến đổi khí hậu sẽ làm giảm số lượng tre dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng của loài gấu trúc khổng lồ ở Trung Quốc trong tương lai.
>>> Bất ngờ với món ăn khoái khẩu của người cổ đại
Theo ông Ouyang Zhiyun, giám đốc phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về sinh thái đô thị và vùng miền, thuộc Hàn lâm viện Khoa học xã hội Trung Quốc cho biết, loài tre ở nước này vẫn sinh trưởng tốt tại các vùng có gấu trúc sinh sống. Cùng quan điểm, ông Zhang Hemin, trưởng phòng hành chính của khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia Wolong, nơi có số lượng gấu trúc lớn nhất Trung Quốc, cũng nhấn mạnh rằng gấu trúc ăn nhiều loại tre khác nhau, cho nên dù số lượng một loại tre có giảm đi thì chúng vẫn đủ thức ăn.
Gấu trúc sẽ tuyệt chủng vì thiếu tre để ăn?
Hơn nữa theo các chuyên gia này, nghiên cứu trên tờ Daily Telegraph chỉ tập trung khảo sát 275 cá thể gấu trúc hoang dã ở dãy núi Qinling thuộc tỉnh Thiểm Tây, chiếm 17% số lượng gấu trúc hoang dã của Trung Quốc. Trong khi đó, nhiệt độ tăng cao có thể làm tre phát triển ở những vùng cao hơn thuộc dãy Qinling nhưng nguồn cung cấp thức ăn cho gấu trúc vẫn không giảm sút.
Hiện Trung Quốc có 37 loại tre mọc ở độ cao từ 400 đến 3.500m. Nếu một số loại tre chết đi, thì trong vòng 100 năm sẽ có những loại tre khác mọc lên thay thế. Riêng ở dãy núi Qinling, hiện có ít nhất 3 loại tre sinh trưởng ở đây: tre mũi tên, tre gỗ và tre đầu rồng, chiếm tổng diện tích 250.000 hecta và mọc ở độ cao 800m so với mực nước biển. Do đó, tình trạng trái đất nóng lên có thể ít nhiều tác động tới quá trình sinh trưởng, nhưng sẽ không hề làm giảm số lượng các loại tre ở núi Qinling.
Trải qua hơn hai thập kỷ, từ chỗ chỉ có dưới 100 con gấu trúc được bảo tồn vào năm 1990, đến nay trên toàn thế giới đã có 341 con gấu trúc được nuôi. Riêng tại Trung Quốc đã có 64 khu bảo tồn gấu trúc khổng lồ được thành lập ở tỉnh Tứ Xuyên, Thiểm Tây và Cam Túc, có thể bao quát được 60% diện tích môi trường sống của loài gấu trúc và quản lý được 70% trong tổng số khoảng 1.600 cá thể gấu trúc hoang dã.
| Sếu Mỹ - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Trong số những loài đối mặt nguy cơ tuyệt chủng, bị đe dọa nghiêm trọng nhất là 8 loài sau, theo công bố của tạp chí Popular Science:
Sếu Mỹ [Tên khoa học: Grus americana]
Tổ của loài sếu Mỹ tập trung chủ yếu ở vùng đất ẩm ướt Bắc Cực, được chở che bởi những “lũy thành” tự nhiên.
Thời tiết ấm dần khiến cho lớp bảo vệ này ngày càng thu hẹp, làm cho chim non có nguy cơ bị các động vật săn mồi ăn thịt. Cùng với đó, những cơn bão mạnh cũng giết chết không ít sếu non.
Những cuộc di cư hằng năm của sếu Mỹ đến Texas cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, điển hình như những điểm dừng chân uống nước trước đây nay đã khô cạn, buộc loài sếu này phải bay nhiều hơn để tìm nước.
Ếch hề [Tên khoa học: Atelopus sp]
| Ếch hề - Ảnh: Gregory MD/Getty Images |
Từng có thời gian loài ếch hề phân bố rộng khắp vùng Trung Mỹ. Giờ đây, hơn 10 loài thuộc chi Atelopus được cho là đã tuyệt chủng.
El Nino đã xua những đám mây lên cao hơn trên dãy Andes, gây ra môi trường lạnh ẩm lý tưởng cho loại nấm giết ếch phát triển. Ngược lại ở những vùng hạn hán, ếch hề bị "nướng chín".
Gấu trúc lớn [Tên khoa học: Ailurodpoda melanoleuca]
| Gấu trúc lơn - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Ở khu vực miền trung Trung Quốc, 1.800 con gấu trúc hoang dã đang đối mặt nguy cơ cạn kiệt thức ăn. Gấu trúc lớn phải thay đổi để thích ứng với thức ăn [tre] nghèo dưỡng chất. Để sống sót, chúng phải cắt giảm lượng thức ăn khoảng 13,5kg một ngày.
Rừng tre mọc chậm đã đẩy gấu trúc lớn vào tình trạng tiến thoái lương nan vì dù điều kiện sống không đủ nhưng chúng không thể đi nơi nào khác vì không thể nào đem theo cả rừng tre.
Báo tuyết [Tên khoa học: Panthera unica]
| Báo tuyết - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Loài báo đốm lông dày này phát triển rất tốt ở độ cao từ 3.000-5.500m so với mực nước biển ở khu vực cao nguyên Tây Tạng.
Tuy nhiên nhiệt độ tăng cao đẩy báo tuyết và con mồi của chúng lên vùng cao hơn, làm báo tuyết phải sống trên những đỉnh núi tách biệt.
Nhiệt độ tăng cũng làm cho những động vật săn mồi khác như loài báo thường có thể lên cao sống mặc dù địa bàn trước đây là ở vùng rừng núi thấp.
Con người cũng lên cao để nuôi gia súc. Thỉnh thoảng họ giết những loài thú săn mồi đe dọa đàn gia súc của họ.
Gấu Koala [Tên khoa học: Phascolarctos cinereus]
| Gấu Koala - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Loài gấu túi này sống dựa tất cả vào cây bạch đàn: chỗ ở, thức ăn, nước uống, mặc dù lá loài cây này có chất độc với nồng độ thấp.
Tuy nhiên, lượng cacbonic trong không khí ngày càng nhiều làm cho lá cây bạch đàn nghèo dinh dưỡng hơn nhưng lại độc hơn. Hơn nữa, những đợt hạn hán kéo dài khắp nước Úc làm khô héo các tán cây bạch đàn, đồng nghĩa với việc Koala ngày càng có ít nước uống hơn.
Tuần lộc núi [Tên khoa học: Rangifer tarandus caribou]
| Tuần lộc núi - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Lớp tuyết dày ở vùng rừng núi Bắc Mỹ từ lâu đã giúp tuần lộc núi tránh được những kẻ cạnh tranh nguồn thức ăn. Tuy nhiên, nhiệt độ ấm lên đã lôi kéo những loài hươu nai khác đến đây, và một vị khách không mời khác là chó sói.
Đồng thời, băng trôi bốc hơi nhanh là nguyên nhân tạo mưa nhiều hơn. Tuy nhiên, nước mưa lại bị đóng băng trên các đỉnh núi, chôn vùi lớp thực vật là thức ăn của tuần lộc núi.
Cá bướm tam giác [Tên khoa học: Chaetodon trifascialis]
| Cá bướm tam giác - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Những con cá sọc này là những kẻ kén ăn bởi chỉ chọn những rạn san hô dạng bàn. Nhưng nhiệt độ tăng cao gây hiện tượng tẩy trắng làm giết chết những rạn san hô này, làm cá bướm tam giác mất môi trường sống.
Loài cá này có thể tìm được một số nơi ở tạm trong khi đợi san hô có thể phục hồi, tuy nhiên, quá trình lại đòi hỏi biển phải lạnh và êm trong hơn 1 thập kỷ.
Chim cánh cụt Adelie [Tên khoa học: Pygoscelis adeliae]
| Cánh cụt Adelie - Ảnh: Joel Sartore/Getty Images |
Loài cánh cụt này làm tổ trên bề mặt đất đá khô cằn. Nhiệt độ tăng cao ở phía tây Nam Cực đã gây ra nhiều đợt lở tuyết, từ đó làm xuất hiện nhiều vũng nước, nhận chìm nơi sống của loài chim này.
Thời tiết lạnh kết hợp với ẩm ướt gây nguy hiểm cho chim non khi chúng chưa phát triển được bộ lông chống thấm nước. Thậm chí nhiều con không thể chào đời trong vì bị mắc trong những vũng lầy lạnh giá.
| Mặc dù nói các loài biến mất là do biến đổi khí hậu, nhưng 'thủ phạm' chính thật ra vẫn là con người. Theo các nhà khoa học, hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch của con người đã góp phần gây nên biến đổi khí hậu trong một thời gian dài. Việc san bằng các khu rừng và môi trường hoang dã để canh tác nông nghiệp, dân số tăng dẫn đến nhu cầu sử dụng đất đai, tiêu thụ lương thực tăng, hoạt động săn bắn trộm động vật hoang dã... cũng góp phần không nhỏ đẩy các loài đến bờ vực tuyệt chủng. |
TRỌNG NHÂN
Gấu trúc chính thức không còn là động vật có nguy cơ tuyệt chủng ở mức “nguy cấp”
VTV.vn - Do số lượng cá thể trong tự nhiên đạt đến 1800 con, gấu trúc khổng lồ đã chính thức được chính phủ Trung Quốc đưa ra khỏi danh sách các loài nguy cấp.
Trong một thông báo mới đây, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra tuyên bố rằng gấu trúc khổng lồ không còn là loài có nguy cơ tuyệt chủng thuộc mức cao nhất [Endangered]. Đây là thành quả tuyệt vời của những nỗ lực với nhiều chương trình bảo tồn gấu trúc đã kéo dài nhiều năm nay của quốc gia này.
Kể từ đầu tuần vừa qua khi số lượng cá thể gấu trúc khổng lồ trong tự nhiên đạt tới con số 1800, loài động vật này sẽ được đưa sang nhóm có khả năng bị đe dọa tuyệt chủng [Vulnerable] - mức cảnh báo thấp hơn một bậc. Tại cuộc họp báo vào ngày 7/7 vừa qua, ông Cui Shuhong, lãnh đạo Bộ Sinh thái và Môi trường Trung Quốc cho biết, phân loại mới này được đưa ra sau khi Bắc Kinh thực hiện một loạt các hoạt động và biện pháp để bảo vệ đa dạng sinh học, đạt được những thành quả đáng kể.
Gấu trúc khổng lồ được cho là loài đặc biệt khó sống sót trong điều kiện nuôi nhốt. Vì vậy, các biện pháp bảo vệ loài này được hướng đến chủ trương chung là giúp con người và gấu trúc cùng nhau tồn tại, xây dựng nên mối quan hệ gần gũi, gắn bó trong tự nhiên bằng cách để người dân sống trong các khu bảo tồn động vật. Khi đó, chính phủ có vai trò hướng dẫn họ một cách tỉ mỉ, cẩn thận về cách chung sống và đồng thời bảo vệ loài động vật quý này.
Tại Trung Quốc, gấu trúc từ lâu đã được coi là quốc bảo và được bảo vệ một cách vô cùng nghiêm ngặt kể từ khi luật bảo tồn động vật hoang dã được đưa ra vào năm 1958. Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên loài động vật này được phân loại lại. Vào năm 2016, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế [IUCN] đã chuyển loài này từ nhóm nguy cấp [Endangered] sang nhóm có khả năng tuyệt chủng [Vulnerable] trong sách đỏ toàn cầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của trên TV Online và VTVGo!
Từ khóa:
chính phủ trung quốc, đa dạng sinh học, khu bảo tồn động vật, động vật hoang dã, bảo tồn thiên nhiên