Chỉ số xà phòng hóa của dầu thực vật
phụ lục 7.7Chỉ số xà phòng hóa là số mili gam kali hydroxyd cần thiết để trung hòa các acid tự do và để xà phòng hóa các este chứa trong 1 g chất thử. Nếu không có chỉ dẫn khác trong chuyên luận riêng, lấy lượng chế phẩm theo chỉ dẫn trong Bảng 7.7 để thử. Bảng 7.7 – Lượng chế phẩm cần lấy CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA LƯỢNG CHẾ PHẨM CẦN LẤY (g) 3-10 12.0-15.0 10-40 8.0-12.0 40-60 5.0-8.0 60-100 3.0-5.0 100-200 2.5-3.0 200-300 1.0-2.0 300-400 0.5-1.0 Cân chính xác lượng chế phẩm đã chỉ dẫn cho vào bình nón nút mài dung tích 250 ml. Thêm 25,0 ml dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol (CD) và vài viên bi thủy tinh. Lắp ống sinh hàn ngược và, trừ khi có chỉ dẫn khác, đun sôi 30 min trên cách thủy, thỉnh thoảng lắc. Thêm 1 ml dung dịch phenolphtalein (TT1) và chuẩn độ ngay (khi dung dịch còn đang nóng) bằng dung dịch acid hydrocloric 0,5 N (CĐ). Song song tiến hành một mẫu trắng. Chỉ số xà phòng hóa của chế phẩm được tính theo công thức sau: Chỉ số xà phòng hóa = [ 28,05 x (b – a)] /p Trong đó: a là số ml dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol (CĐ) đã dùng trong mẫu trắng; b là số ml dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol (CĐ) đã dùng trong mẫu thử; p là lượng chế phẩm đem thử (g). Bài 7C: CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA I.Nguyên tắc: − Chỉ số xà phòng hóa là lượng mg KOH cần để trung hòa acid béotự do cũng như acid béo liên kết có trong 1g chất béo − Phản ứng xảy ra như sau: OCOR 22 OCOR 3 + 3KOH CHOHCH 2 OHR 2 COOKR 3 COOK + − Lượng kiềm dư được xác định bằng HCl. Dựa vào lượng kiềm phản ứng, tính được chỉ số xà phòng hóa. II.Nguyên liệu: − Bơ, mỡ hoặc dầu thực vật. III.Hóa chất: − Dung dịch KOH 0,5N trong cồn − Dung dịch HCl 0,5N − Dung dịch phenolphtalein (C 20 H 14 O 4 ) 0,5% trong cồn IV.Dụng cụ và máy móc: − Hai erlen − Pipette 10ml − Burette 25ml − Bếp đun V.Tiến hành: − Cân 0.5g dầu ăn cho vào erlen − Thêm vào 15 ml KOH 0,5 N trong cồn − Lấy bao nilon và dây thun cột miệng erlen lại, đun trên bếp trong50 phút − Đồng thời thực hiện 1 bình thử không bằng cách thay dầu ăn bằngnước cất − Sự xà phòng hóa kết thúc khi dung dịch trong bình trở nên trongsuốt. − Làm nguội hỗn hợp, thêm vài giọt phenolphtalein 0,5 % trong cồnvào bình. − Chuẩn độ 2 bình bằng dung dịch HCl 0,5N VI.Tính kết quả: 1 ml dung dịch KOH 0,5N tương ứng 28mg KOHDo đó lượng KOH dùng để trung hòa toàn bộ acid béo trong 1g mỡ là:C = ( ) m f V V 28.. 21 − Trong đó: − C: chỉ số xà phòng hóa − V 1 : lượng HCl 0,5N dùng để chuẩn độ bình thử không (ml) Hai Erlen sau khi đã chuẩn độ |
