Con người vẫn có thể sống nếu nhịn ăn tối đa khoảng ba tuần và nhịn uống ba ngày nhưng khả năng này rất hiếm. Cùng với đó, thời gian chịu đựng việc nhịn ăn ở từng người là khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thực tế, hiện nay vẫn có nhiều người nhịn ăn, tức là ăn ít hoặc không ăn nhằm giảm cân. Tuy nhiên, đó chỉ là hình thức nhịn ăn trong một khoảng thời gian nhất định hoặc là một kiểu "bỏ bữa" chứ chưa phải là nhịn ăn liên tục trong thời gian dài. Vậy câu hỏi đặt ra là: cơ thể con người nhịn ăn được bao lâu? Bạn đã bao giờ tìm hiểu chi tiết vấn đề này hoặc tự mình thử nghiệm hay chưa?
1. Nhịn ăn dài ngày là gì?
Hiện nay, nhịn ăn có thể chia thành hai trường hợp là nhịn ăn theo buổi [nhằm mục đích ăn kiêng, giảm cân,...] và nhịn ăn nhiều ngày hoặc dài ngày. Nhịn ăn trong khoảng 1 - 2 buổi có thể sẽ không ảnh hưởng đến phần lớn những người khỏe mạnh, miễn là họ được cung cấp đủ nước. Tuy nhiên, việc nhịn ăn hoàn toàn trong thời gian dài [trên ba ngày] hoặc nhịn ăn liên tục có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng của bản thân vì cơ thể cần được cung cấp vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng từ thực phẩm để duy trì sự sống. Việc nhịn ăn quá lâu hoặc nhịn ăn thường xuyên sẽ làm cho cơ thể thiếu dinh dưỡng trong một thời gian dài gây đau ốm, bệnh tật thậm chí tử vong.
2. Vì sao thời gian nhịn ăn của mỗi người khác nhau?
Cơ thể người có thể sống trong nhiều ngày mà không cần thức ăn và nước uống. Tuy nhiên, nếu việc nhịn ăn kéo dài hàng giờ, một ngày hoặc thậm chí nhiều ngày liên tục sẽ làm cho chúng ta dần bị thiếu năng lượng. Tuy nhiên, cơ thể sẽ tự điều chỉnh nếu bạn nhịn ăn trong thời gian ngắn hoặc không thể tiếp cận thức ăn thời gian rất dài.
Bình thường, cơ thể mỗi người tự phân hủy thức ăn thành glucose. Đường glucose cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi cơ thể nhịn ăn từ 8 - 12 tiếng đồng hồ, lượng đường dự trữ của bạn sẽ cạn kiệt, glycogen từ gan và cơ chuyển hóa thành glucose. Sau khi hết glucose và glycogen, cơ thể bạn sẽ bắt đầu sử dụng các axit amin để cung cấp năng lượng. Để ngăn ngừa mất cơ quá mức, cơ thể bắt đầu dựa vào nguồn dự trữ chất béo để tạo ra xeton cho năng lượng, quá trình này được gọi là ketosis. Bạn sẽ giảm cân đáng kể trong khoảng thời gian này.
Một trong những lý do khiến phụ nữ có thể nhịn đói lâu hơn nam giới là cơ thể của họ có thành phần chất béo cao hơn. Phụ nữ cũng có khả năng giữ protein và mô cơ nạc tốt hơn nam khi đói. Nếu một người có nhiều chất béo dự trữ thì khả năng sống sót trong thời gian đói càng lâu. Khi lượng chất béo dự trữ đã được chuyển hóa hoàn toàn, cơ thể sẽ quay trở lại quá trình phân hủy cơ bắp để lấy năng lượng do đây là nguồn nhiên liệu duy nhất còn lại trong cơ thể.
Bạn sẽ bắt đầu gặp phải các triệu chứng bất lợi nghiêm trọng trong giai đoạn đói khi cơ thể đang sử dụng cơ bắp dự trữ để lấy năng lượng. Một nghiên cứu trên tạp chí British Medical Journal Trusted Source cho rằng những người đang tuyệt thực nên được theo dõi chặt chẽ về các tác dụng phụ nghiêm trọng của việc bỏ đói sau khi giảm 10% trọng lượng cơ thể. Và các tác dụng phụ nghiêm trọng sẽ xảy ra khi trọng lượng cơ thể của họ giảm 18%.
3. Tại sao lượng nước ảnh hưởng đến vấn đề nhịn ăn?
Bạn có khả năng sống sót trong tình trạng nhịn đói nhiều tuần nếu được cung cấp đầy đủ lượng nước. Cơ thể bạn có nhiều nguồn dự trữ để thay thế thức ăn hơn là chất lỏng. Chức năng thận của bạn sẽ suy giảm trong vòng vài ngày nếu không được cung cấp đủ nước. Theo nghiên cứu cho rằng một người cần uống ít nhất 1,5 - 2 lít nước / ngày để có thể sống sót trong tình trạng nhịn đói thời gian dài hơn. Cùng với đó, bạn có thể cho thêm nửa thìa muối vào nước để hỗ trợ chức năng thận.
4. Cách cơ thể chống lại sự đói khát
Sau một ngày không có thức ăn, cơ thể của bạn sẽ tiết ra một loại hormone gọi là glucagon, kích thích gan tạo ra glucose. Glucose này được sử dụng chủ yếu để nuôi não. Mặt khác, cơ bắp của bạn dựa vào các axit béo được tạo ra từ quá trình phân hủy mô mỡ để làm nhiên liệu. Khoảng 2 - 3 ngày không ăn, đây sẽ trở thành nguồn nhiên liệu chính của cơ thể bạn. Cuối cùng, các axit béo được sử dụng để hình thành các thể xeton trong gan. Chúng được giải phóng vào máu và được não sử dụng để làm nhiên liệu, giúp giảm đáng kể nhu cầu về glucose của não. Sự chuyển sang sản xuất xeton của gan là điều cho phép con người tồn tại trong thời gian không có thức ăn.
Một khi nguồn dự trữ axit béo cạn kiệt, nguồn nhiên liệu duy nhất có sẵn sẽ là protein từ cơ bắp của bạn. Khi sự phân hủy protein tăng nhanh sẽ làm mất đi chức năng của tim mạch, thận và gan, cuối cùng dẫn đến tử vong.
5. Con người có thể nhịn ăn tối đa bao nhiêu ngày?
Cơ thể của bạn có thể bị đói sau một hoặc hai ngày mà không có thức ăn hoặc nước uống. Khi đó, cơ thể bắt đầu hoạt động khác đi để giảm lượng năng lượng đốt cháy, cuối cùng dẫn đến tử vong. Không có số liệu cụ thể cho việc bạn sống được bao lâu nếu không có thức ăn. Các nhà khoa học phát hiện một người khỏe mạnh có thể tồn tại 30 - 40 ngày mà không cần ăn, miễn được cung cấp đủ nước.
Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng cơ thể người có thể tồn tại từ 8 - 21 ngày mà không có thức ăn, nước uống và lên đến 60 ngày nếu được cung cấp đầy đủ nước. Một bài báo trên Tạp chí Y khoa Anh quốc kết luận rằng những người có cân nặng bình thường sẽ giảm tỷ lệ trọng lượng cơ thể và mô cơ nhanh hơn so với người béo phì khi họ nhịn đói trong ba ngày đầu tiên.
6. Rủi ro của việc nhịn ăn dài ngày
Nếu như vai trò của nước đối với con người là giúp duy trì nhiệt độ trung bình, chuyển hóa chất dinh dưỡng và cung cấp oxy đến các tế bào, qua đó giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả thì thức ăn lại có nhiệm vụ bổ sung chất dinh dưỡng, tăng sức đề kháng và giúp cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy, có thể nói rằng thức ăn và nước uống đều có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể người.
Cơ thể sẽ như thế nào khi nhịn ăn? Nếu không được cung cấp thức ăn và nước uống có thể gây ra những tác động bất lợi cho cơ thể của bạn. Nhiều hệ thống trong cơ thể sẽ bắt đầu xấu đi mặc dù bạn có khả năng nhịn ăn trong nhiều tuần. Nếu để tình trạng này quá lâu, cuối cùng có thể dẫn đến tử vong. Có rất nhiều biến chứng xảy ra do đói. Một số tác dụng phụ của việc nhịn ăn bao gồm: mệt mỏi, chóng mặt, tụt huyết áp, nhịp tim chậm lại, trầm cảm, đau tim, suy nội tạng, cơ bắp yếu và gầy, tóc mỏng hoặc rụng, da khô,....
Những người bị đói trong một thời gian dài không thể bắt đầu tiêu thụ lượng thức ăn bình thường ngay lập tức. Cơ thể cần được thả lỏng để ăn uống trở lại bình thường. Tiếp tục ăn sau khi đói cần có sự giám sát của bác sĩ và bạn chỉ nên ăn rau luộc, thực phẩm không chứa lactose cùng chế độ ăn ít protein, ít đường.
Trên đây là những thông tin liên quan đến vấn đề cơ thể con người nhịn ăn được bao lâu do đội ngũ biên tập viên chúng tôi tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc. Cơ thể của con người có thể tự duy trì trong một hoặc hai tuần mà không cần thức ăn, thậm chí có thể lâu hơn nếu bạn uống đủ nước. Tuy nhiên, việc không ăn trong một thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Suy cho cùng, bạn cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, cung cấp đầy đủ thức ăn và nước uống để cơ thể phát triển khỏe mạnh. Cảm ơn các bạn đã xem bài viết!
Ngày 3/5, Ban Quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử [TP.Uông Bí, Quảng Ninh] cho biết, trong quá trình đi kiểm tra xung quanh khu vực chùa Đồng, lực lượng chức năng của đơn vị này nghe thấy tiếng kêu cứu dưới vực sâu.
Nhận thấy sự việc bất thường, các nhân viên đã tìm cách tới hiện trường thì thấy một người phụ nữ bộ dạng mệt mỏi kêu cứu trong rừng trúc và không thể đứng dậy được.
Sau vài phút, lực lượng chức năng đã huy động thêm người để cõng nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm và đưa xuống núi sơ cứu.
Khi bị rơi xuống vực, dù nạn nhân kêu cứu nhưng ở nơi vực sâu, lại vắng người qua lại nên không ai nghe thấy. Để sinh tồn suốt 7 ngày với mưa gió, nắng gắt người phụ nữ 59 tuổi này đã phải dùng ít cơm nắm và nước uống mang theo. Khi hết nước thì nạn nhân có nhặt một số chai nước thừa rơi xuống vực để sống sót qua ngày.
Nhiều người nghi ngờ thông tin này vì 7 ngày chỉ sống với chút thực phẩm thì nạn nhân khó có thể tồn tại thậm chí có thể lả, không còn sức phải cáng chứ không thể cõng lên.
Theo BS Hoàng Sầm, Viện Y Học Bản địa Việt Nam, việc 1 người sống sót trong 7 ngày ở nơi núi rừng hoàn toàn có thể được.
| Ảnh minh hoạ. |
Bình thường, con người nhịn đói sau 48 tiếng [hai ngày], lượng đường huyết trong cơ thể sẽ bị cạn kiệt, glycogen trong cơ bắp và gan sẽ được lấy ra dần để chuyển hóa thành glucose tạo năng lượng duy trì hoạt động của cơ thể.
Và sau 72 tiếng [ba ngày] cơ thể bắt đầu lấy protein dự trữ ra để duy trì hoạt động, dẫn đến mất cơ, giảm mật độ xương, thậm chí gây ra các vấn đề về thận và tim. Cơ thể bị bỏ đói lâu ngày hoặc lượng thức ăn ăn vào quá ít có thể dẫn đến suy đa tạng và nhiễm độc máu, cuối cùng là tử vong.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng con người có thể nhịn thực phẩm từ 50 – 60 ngày nếu có đủ nước uống. Thời gian sống của những người nhịn ăn sẽ không đồng đều vì mỗi người có sự dự trữ cơ thể riêng biệt. Các bệnh nhân béo phì có thể chịu đựng đến 100 ngày, người trưởng thành bình thường có thể sống từ 70 – 80 ngày với điều kiện có uống nước. Khả năng nhịn ăn kéo dài bao lâu sẽ tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe mỗi người. Những người khỏe mạnh, những người béo sẽ có khả năng chịu đựng tốt hơn nên khả năng sống sót cao hơn. Ngoài ra, việc nhịn ăn, thiếu ăn trong bao lâu còn tuỳ thuộc môi trường. Ví dụ ở môi trường quá nóng, cơ thể người sẽ mất nước nhanh hơn, khi trời quá lạnh, con người sẽ phải tiêu tốn nhiều năng lượng của cơ thể hơn và do đó, khả năng sống sót thấp hơn môi trường mát mẻ. Bạn nhịn ăn trong rừng sẽ khác với nhịn trên sa mạc. Khi không có thức ăn, các tế bào của cơ thể tự lấy năng lượng từ chính tế bào khác. Nếu người béo thì sẽ lấy mỡ. Sau khi những nguồn này cạn kiệt, chất béo lipolysis và cuối cùng là protein trong các tế bào, khối cơ bắt đầu được đem ra sử dụng. Chính vì vậy, việc nhịn ăn chỉ uống nước có thể giảm béo. Tuy nhiên, quá trình tiêu hao này đều có tác dụng không tốt cho sức khỏe. BS Sầm cho biết, thông thường con người ăn sau 5 tiếng là cơ thể có cảm giác đói. Sau 72h không có thức ăn thì cảm giác đói sẽ hết, con người chuyển sang trạng thái lả.
BS Sầm cho biết từ xa xưa những người đi rừng, đi hái thuốc họ có thể sống cả tháng trong núi không có thức ăn. Họ sẽ ăn cây rừng, rễ cây, quả rừng để duy trì cuộc sống.
Vì vậy, với trường hợp người phụ nữ bị rơi xuống vực ở Yên Tử sau 7 ngày cầm cự với lá dương xỉ, ít cơm nắm và được cung cấp nước thì họ hoàn toàn có thể sống sót.
K.Chi
Bảy ngày rơi xuống vực ở Yên Tử, bà Nguyễn Thị Bích Liên, 59 tuổi, ăn cây dương xỉ, bới rác tìm nước thừa trong chai nhựa để uống.