Người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa đau bụng bên phải tại nhà với các trường hợp thường gặp như chướng bụng, đầy hơi, táo bón… Đối với những tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn, biện pháp tốt nhất là nên thăm khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm.
Đau bụng bên phải là bị gì?
Các bệnh lý về đường tiêu hóa là nguyên nhân chủ yếu gây đau bụng bên phải. Triệu chứng này có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Trong đó, trường hợp cấp cứu ngoại khoa phổ biến nhất gây đau bụng bên phải là viêm ruột thừa. Cơn đau thường sẽ bắt đầu ở vùng thượng vị hoặc quanh rốn, sau đó lan dần về phía bụng dưới bên phải. Một số biểu hiện đi kèm bao gồm:
- Đầy bụng, ăn không ngon
- Buồn nôn, nôn ói
- Sốt, lạnh run
- Tiêu chảy
Một số vấn đề bệnh lý khác cũng có thể gây đau bụng bên phải, chẳng hạn như:
- Sỏi thận phải
- Viêm loét dạ dày – tá tràng
- Viêm ruột
- Sỏi mật
- Viêm túi mật
- Viêm tụy cấp
- Viêm gan cấp
- Thuyên tắc mạch máu ổ bụng
- Viêm phúc mạc
- Tắc ruột
Nguyên nhân gây đau bụng bên phải có thể gặp ở nữ giới:
- U nang buồng trứng
- Lạc nội mạc tử cung
- Đau trong kỳ hành kinh
- Viêm nhiễm vùng chậu
- Thai ngoài tử cung
Nguyên nhân gây đau bụng bên phải có thể gặp ở nam giới:
- Xoắn tinh hoàn
- Thoát vị bẹn
Triệu chứng đau bụng bên phải có thể cảnh báo nhiều vấn đề bệnh lý khác nhau
Phương pháp chẩn đoán đau bụng bên phải
Đối với tình trạng đau bụng bên phải, trước khi chẩn đoán, người bệnh cần cung cấp cho bác sĩ các thông tin quan trọng sau:
- Hoàn cảnh khởi phát cơn đau
- Cường độ cơn đau: nhẹ, trung bình, nặng…
- Đặc điểm cơn đau: âm ỉ, dữ dội, đột ngột…
- Vị trí đau: đau bụng trên bên phải, đau bụng dưới bên phải…
- Hướng lan: lan lên vai, lan ra sau lưng, lan xuống bìu, đùi…
- Thời gian cơn đau kéo dài
- Tư thế giảm đau [nếu có]
- Các triệu chứng bất thường đi kèm: sốt, vàng da, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón…
Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số phương pháp chẩn đoán sau để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng bệnh lý gặp phải:[1]
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm phân tích tế bào máu ngoại vi [đếm số lượng tế bào bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu], xét nghiệm sinh hóa máu, và xét nghiệm sinh học phân tử…
- Xét nghiệm nước tiểu
- Xét nghiệm phân
- Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm ổ bụng, Chụp X-quang bụng không sửa soạn, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng [CT-scan], chụp cộng hưởng từ [MRI]…
- Nội soi: Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng, Nội soi đại trực tràng toàn bộ, Nội soi mật tụy ngược dòng [ERCP], siêu âm qua nội soi [EUS], nội soi viên nang…
Siêu âm chẩn đoán nguyên nhân gây ra cơn đau bụng bên phải
Cách chữa đau bụng bên phải
Bác sĩ sẽ chỉ định cách chữa đau bụng bên phải dựa vào nguyên nhân được chẩn đoán. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:[2]
1. Uống thuốc điều trị
1.1 Dùng thuốc kháng axit
Thuốc kháng axit có tác dụng trung hòa axit trong dạ dày, làm tăng pH của dạ dày, giảm các triệu chứng khó chịu hoặc đau bụng, thường được chỉ định sử dụng trong điều trị các rối loạn về dạ dày – thực quản. Tác dụng phụ phổ biến nhất là gây ra rối loạn tiêu chảy hoặc táo bón. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.
1.2 Men tiêu hóa
Đối với tình trạng đau bụng do khó tiêu, bác sĩ có thể chỉ định dùng men tiêu hóa. Tác dụng chính là giúp phân hủy các chất khó tiêu hóa trong một số loại thực phẩm [đậu, mỡ, sữa…] để cải thiện triệu chứng bệnh.
Hầu hết người bệnh đều cảm thấy dễ chịu hơn sau khi uống men tiêu hóa. Biện pháp tốt nhất để khắc phục tình trạng đầy bụng, khó tiêu tái phát là thay đổi chế độ ăn uống và lối sống hợp lý. Nếu triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, không có dấu hiệu cải thiện, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm.
1.3 Thuốc kháng sinh
Một số loại kháng sinh như Ciprofloxacin, Metronidazole và Azithromycin… có tác dụng diệt khuẩn, làm cải thiện triệu chứng viêm nhiễm đường tiêu hóa, giảm triệu chứng đau bụng. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
1.4 Thuốc chống tiêu chảy
Nếu người bệnh bị đau bụng bên phải kèm với tiêu chảy, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc chống tiêu chảy để kiểm soát triệu chứng, chẳng hạn như: Loperamid, Bismuth, Diosmectit…
1.5 Thuốc chống co thắt
Trong một vài trường hợp đau quặn bụng bên phải, bệnh nhân có thể sử dụng các thuốc kháng Muscarinic, thuốc chống co thắt cơ trơn hoặc thuốc thư giãn cơ trơn để có thể điều trị triệu chứng đau: Hyoscine, Mebeverine, Trimebutine, Otilonium… Trong trường hợp đau dữ dội hoặc có kèm các triệu chứng bất thường thì nên được thăm khám bởi bác sỹ chuyên khoa.
Tuy nhiên, bác sỹ khuyến cáo trong mọi trường hợp, trước khi xác định được nguyên nhân chính xác gây đau bụng bên phải, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc hoặc tự chịu đựng ở nhà. Việc uống sai thuốc và trì hoãn sự can thiệp y tế có thể khiến tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
2. Chăm sóc tại nhà
Người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để hỗ trợ cải thiện triệu chứng đau bụng bên phải. Một số biện pháp hữu ích có thể tham khảo như:
- Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày
- Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ, bao gồm: trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu…
- Tránh ăn thực phẩm gây đầy hơi như: bông cải xanh, bắp cải, đồ uống có gas…
- Người bệnh bị tiêu chảy, đầy bụng không nên dùng các loại thức ăn chua, cay, sữa, các sản phẩm được chế biến từ sữa…
- Không ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ như: đồ chiên rán, xúc xích…
- Uống nhiều nước để tránh cơ thể mất nước do tiêu chảy hoặc nôn ói
- Hạn chế các loại đồ uống có chứa caffeine, hoặc chất kích thích như rượu bia, thuốc lá…
Bên cạnh chế độ ăn uống, người bệnh cũng nên cân nhắc một số yếu tố quan trọng sau đây:
- Ghi chú thông tin về cơn đau bụng, bao gồm: thời điểm cơn đau xảy ra, thời gian kéo dài, tính chất cơn đau cụ thể, triệu chứng đi kèm với cơn đau…
- Chườm ấm vùng bụng trong vòng 20 – 30 phút sau mỗi 2 giờ, thực hiện liên tục trong nhiều ngày để làm giảm nhẹ triệu chứng đau bụng
- Kiểm soát căng thẳng bằng cách thực hiện các bài tập thư giãn, tập hít thở sâu, ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục thể thao đều đặn…
- Từ bỏ thói quen hút thuốc lá để tránh yếu tố nguy cơ tim mạch và ung thư.
- Thay đổi lối sống, tránh stress, tập luyện thể thao, thư giãn cơ bắp và giảm bớt cảm giác khó chịu do đau bụng.
Bị đau bụng bên phải có sao không?
Cơn đau bụng bên phải do các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, táo bón…, có thể cải thiện hiệu quả sau khi dùng thuốc và chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý cần phải can thiệp y tế sớm. Những bệnh lý nghiêm trọng thường gây ra cơn đau bụng đột ngột và nghiêm trọng. Một số triệu chứng nguy hiểm cần cấp cứu kịp thời bao gồm:
- Đau bụng dữ dội
- Tim đập nhanh
- Đổ mồ hôi
- Tụt huyết áp
- Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi chạm vào bụng
- Có khối nổi gồ lên thành bụng, bẹn.
- Nôn ra máu hoặc chất nôn có màu như bã cà phê
- Nước tiểu có lẫn máu
- Chảy máu âm đạo không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt [đối với nữ giới]
- Không thể đi tiểu, trung tiện hoặc đại tiện
- Sốt từ 38.5 độ C trở lên
Cơn đau nghiêm trọng ở vùng bụng bên phải là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm
Có nên chữa đau bụng bên phải tại nhà không?
Các cách chữa đau bụng bên phải tại nhà chỉ áp dụng hiệu quả với các trường hợp nhẹ như: đầy bụng, táo bón, khó tiêu… Nếu đau bụng do các bệnh lý nghiêm trọng khác, người bệnh cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Một số trường hợp có thể phải nhập viện để sử dụng kháng sinh, phẫu thuật…
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa [BVĐK Tâm Anh TP.HCM] và Khoa Ngoại Tổng hợp [BVĐK Tâm Anh Hà Nội] là những chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về gan từ nhẹ đến nặng [gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp tính, mạn tính, xơ gan, ung thư gan…]. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh về gan với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
Trên đây là tổng hợp một số cách chữa đau bụng bên phải mang lại hiệu quả cao. Đối với các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh nên đi khám bác sĩ ngay từ sớm để được chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm về sau.
Đau bụng dưới phía bên phải là bị gì?
Trong giải phẫu học, khu vực bụng dưới, bên phải còn được gọi là vùng hố chậu phải với các cơ quan gồm ruột thừa, ruột non, manh tràng và buồng trứng phải [ở phụ nữ]. Như vậy, nguyên nhân khiến bạn thỉnh thoảng đau nhói bụng dưới bên phải ở nữ hoặc ở nam sẽ liên quan đến các vấn đề ở những cơ quan này.
Đau bụng bên trái nữ giới là bệnh gì?
Đau bụng bên trái thường là triệu chứng điển hình của táo bón hoặc đầy hơi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý đường tiêu hóa như: Viêm túi thừa, thoát vị thành bụng… Phụ nữ đau bụng bên trái vào kỳ hành kinh có nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung hoặc u nang buồng trứng.
Bên phải bụng là bộ phận gì?
Vùng bụng phải bao gồm ba phần Hạ sườn phải, Vùng hông phải và hố chậu phải. Cụ thể: Hạ sườn phải: thùy gan phải, túi mật, góc đại tràng phải, tuyến thượng thận phải, cực trên thận phải. Vùng mạng mỡ phải: Đại tràng lên, ruột non, thận phải, niệu quản phải.
Đau ruột thừa bên nào?
Khi bị viêm ruột thừa có thể xuất hiện các biểu hiện sau: Triệu chứng điển hình nhất của viêm ruột thừa là đau bụng, thường bắt đầu đau khu vực quanh rốn, sau đó đau khu trú tại hố chậu phải [nằm ở 1/4 bụng dưới bên phải], với tính chất đau là đau âm ỉ, đau liên tục và tăng dần. Sốt nhẹ. Buồn nôn, nôn.