So sánh thu điếu và nhàn năm 2024
|
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Khuyến và bài thơ Câu cá mùa thu, mở đầu với đề: Nguyễn Khuyến, tên tuổi lừng lẫy trong thi ca Việt Nam, đặc biệt nổi tiếng với chùm ba bài thơ thu, trong đó có tác phẩm nổi bật “Câu cá mùa thu”. Show II. Nội dung chính
III. Kết luận Nhận định chung về tâm hồn của Nguyễn Khuyến: Qua bài thơ “Câu cá mùa thu”, chúng ta cảm nhận được sự hòa mình tận hưởng thiên nhiên trong tâm hồn của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Dàn ý tham khảo số 4: Tác động của Nguyễn Khuyến Dàn ý tham khảo số 4: Ảnh hưởng từ con người Nguyễn Khuyến 6. Phân tích văn bản số 6: Tìm hiểu sâu sắc về bài thơ 'Câu cá mùa thu'
II. Thân bài
⇒ Mặc dù là câu cá, nhưng thực tế không nói về việc câu cá, cảnh vật yên bình khiến ta cảm nhận được nỗi lạc lõng và đau buồn trong tâm hồn nhà thơ, là sự chia sẻ về bi kịch đất nước đang gặp phải. III. Kết bài
Dàn ý tham khảo số 6: Tìm hiểu chi tiết về bài thơ 'Câu cá mùa thu' Dàn ý tham khảo số 6: Phân tích sâu sắc về bài thơ 'Câu cá mùa thu' Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng.
0% found this document useful (0 votes) 2K views 4 pages Original Titlephan tich thi phap trung dai thu dieu (2) Copyright© Attribution Non-Commercial (BY-NC) Available FormatsDOC, PDF, TXT or read online from Scribd Share this documentDid you find this document useful?0% found this document useful (0 votes) 2K views4 pages Phan Tich Thi Phap Trung Dai Thu DieuNhắc đến những bài thơ viết về mùa thu Việt Nam , người ta khôngthể không nhắc đến chùm ba bài thơ thu của “tam nguyên Yên Đổ “NguyếnKhuyến mà Thu điếu là bài thơ‘‘điển hình hơn cả”.Bài thơ để lại ấn tượng chongười đọc không chỉ bởi vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên đặc trưng xứ Bắc :buồnmà đẹp mà còn bởi cả một hệ thống thi pháp trung đại rất đậm đà mà thật tàitình.Cùng với Thu điếu và chùm thơ thu , Nguyến Khuyến xứng đáng được coi là“ nhà thơ của làng cảnh Việt Nam” (Xuân Diệu) “Ao thu lạnh lẽo nước trong veo ,Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.Sóng biếc theo làn hơi gợn tí ,Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.Tựa gối ôm cần lâu chẳng được,Cá đâu đớp động dưới chân bèo”. Trong mảng đề tài tâm sự yêu nước, u hoài trước sự đổi thay thời cuộccủa nhà thơ-thực dân Pháp xâm lược đã làm cho xã hội Việt Nam có nhiều biếnđộng rất ,mạnh mẽ ,dưới con mắt của các nhà Nho , đó chủ yếu là những chuẩnmực đạo đức phong kiến .Giống như bao nhà nho khác, Nguyễn Khuyến cảm thấyvô cùng đau xót trước hiện thực phũ phàng ấy.Và ông đã viết rất nhiều bài thơ thểhiện nỗi niềm u hoài của mình về vận mệnh dân tộc.Sáng tác của Nguyễn Khuyếnkhông chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật độc đáo của ông mà còn là sự khắc họa mộtcách chân thực bức chân dung tinh thần của nhà thơ : một con người có lòng cămthù sâu sắc bọn cướp nước và bọn bán nước , có lòng yêu nước và yêu thương conngười nồng nàn với biết bao băn khoăn, trăn trở của một nhân cách , tấm lòngthanh cao . Thu điếu là một bài thơ như vậy .Bài thơ thiên về gợi .Không chỉ bứctranh thiên nhiên từ điểm gợi ra mà từ bức tranh ấy , hình ảnh thi nhân cũng hiệnra một cách thật cụ thể, chân thực và sinh động.Tuy phải đến hai câu thơ cuốicùng :Tựa gối ôm cần lâu chẳng đượcCá đâu đớp động dưới chân bèo Hình ảnh nhà thơ mới được miêu tả trực tiếp nhưng người ta đã bắt gặp bóng hìnhcủa ông thấp thoáng hiện hữu trước đó .Đó là không chỉ là ánh mắt chăm chú dõitheo mọi chuyển động tế vi của thiên nhiên , sự sống từ đầu đến cuối bài thơ màcòn là hình ảnh của một thi nhân trầm ngâm,tư lự.Người ngồi trên thuyền trầmngâm tĩnh lặng đến mức chiếc thuyền không một chút chuyển động .Đến đây,Nguyễn Khuyến đã bộc lộ hình ảnh của một con người “đa ưu” đang có rất nhiềutâm trạng .Dường như có gì đó tương đồng giữa cảnh “lá vàng trước gió khẽ đưavèo” của nhà thơ với tâm trạng của Tản Đà trước sự biến ảo, đổi thay rối ren củathời thế trong câu thơ “Vèo trông lá rụng ngoài sân” .Có gì như buồn , như nuốitiếc…Phải chăng , cái “lơ lửng”,”quanh co “,”vắng teo”….cũng chính là tâm trạngcô quạnh . đơn côi của nhà thơ, là nỗi niềm tâm trạng thời thế được gởi kín đáo ,sâu xa, tâm sự thầm kín của một người luôn nặng trĩu suy tư về quê hương đất nước và trách nhiệm của bản thân đối với quê hương đất nước mình ?Là một tríthức yêu nước ông không thể làm ngơ trước cảnh :Vua chèo còn chẳng ra gìQuan chèo vai nhọ khác chi thằng hề Có thể nói ,Nguyễn Khuyến đã nén cả một nhân cách lớn, một hồn thơ lớn, mộtnỗi đau lớn vào tiếng cuốc kêu nhớ nước thảm thiết làm chảy máu cả tâm canngười đọc hôm nay: Có phải tiếc xuân mà đứng gọi,Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ. Ăm ắp trong bài thơ không chỉ là hình ảnh một nhà nho đa ưu với biết bao nỗiniềm tâm trạng thời thế mà hơn hết đọc Thu điếu, qua ngoài bút tinh tế của NguyễnKhuyến , bức tranh thiên nhiên mùa thu hiện lên buồn nhưng cũng thật đẹp.Buồn,đó là khí thu đặc trưng nhưng đó cũng là bởi người ngoạn cảnh cũng đang mangrất nhiều tâm trạng .Bài thơ cho ta cảm nhận về một tâm hồn nhạy cảm yêu thiênnhiên đất nước.Sự gắn bó và tình yêu thương triều mến đặc biệt với vùng đồng bằng chiên trũng , với những chiếc thuyền câu, với lá vàng , ngõ trúc quanh co…đã giúp cho nhà thơ có được những cảm nhận tinh tế về thiên nhiên cũng như dànhcho nó những tình cảm ưu ái đặc biệt.Tư duy nghệ thuật thời trung đại nhiều khi theo kiểu mẫu nghệ thuậtcó sẵn đã thành công thức:bút pháp nghệ thuật thiên về ước lệ , tượng trưng.Mùathu là một đề tài có sức ám ảnh lòng người đặc biệt là các nhà thơ xưa , với LưuTrọng Lư mùa thu gắn với con nai vàng ngơ gác trong rừng già xào xạc lá vàng : Em không nghe rừng thu,Lá thu kêu xào xạc,Con nai vàng ngơ ngácĐạp lên lá vàng khô? Tuy nhiên , các tác giả tài năng, lỗi lạc thường một mặt vẫn tuân thủ theo tính quy phạm, mặt khác , họ cũng lại chủ động phá vỡ tính quy phạm, thể hiện những sangtạo mang đậm dấu ấn cá nhân mà Nguyễn Khuyến là một ví dụ rất điển hình qua bài thơ Thu điếu .Trong Thu điếu , ta bắt gặp một chủ đề quen thuộc vẫn thườnggặp trong dân gian, trong cuộc sống bình dị của người dân lao động : hình ảnh ngưông, thuyền câu, ao nước .Đó cũng là những hình ảnh rất đặc trưng cuả vùng đồng bằng chiêm trũng .Tính quy phạm trong bài thơ thể hiện rõ nhất trong việc sử dụngcác chất liệu quen thuộc của thi ca trung đại.Đó là những hình ảnh như trời thuxanh, nước thu trong, lá thu vàng hay hình ảnh con người trầm ngâm , tư lự .Tuynhiên , bài thơ cũng thể hiện sự sáng tạo ở những hình ảnh thơ.Cảnh thu trong bàimang những nét riêng của mùa thu vùng đồng bằng Bắc Bộ.Đó là chiếc ao làngsóng hơi gợn,nước trong veo lạnh lẽo.là lá thu vàng rơi rụng mang theo biết baotâm sự thời thế.Là lối vào ngõ trúc quanh co….Đó không phải những lá ngôđồng ,những hạt móc sa hay những lá phong nhuộm đỏ rừng chiều…..Mặt khác ,việc sử dụng rất sang tạo vần “eo” gợi cảm giác không gian ngoại cảnh như đang bị thu hẹp , khép kín dần .Xuân Diệu khi viết về bài thơ đã dành cho nó rất nhiềusự ngợi ca .Ông gọi đó là bài thơ “điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam ” . Và quả thực ,Nguyễn Khuyến đã viết nên bài thơ thu trong chùm thơ đậm chất dân dã, rất hay mà cũng rất riêng .Nếu như trước đó , đọc thơ Nguyễn Khuyến người ta đã bắt gặp cáchgieo vần độc đáo trong tiếng quyên gọi hè”quang quang quác”, chim cú gáy”tẻ tète”( Về hay ở ) hay ”le te”, “lập lờe”( Thu ẩm ) thì đến Thu điếu , vẫn là cách gieovần “tử vận”rất sở trường và tài tình ấy của tác giả .Xưa nay, trong thi ca , vần”tửvần” vẫn được coi là những vần oái oăm, khó làm thì Nguyễn Khuyến lại biếnchúng thành “sinh vận”-vần sống động , tài sản của riêng mình , sử dụng chúngmột cách điêu luyện làm nên một “bộ từ điển”mới về từ ngữ của riêng ông.Đâykhông chỉ đơn thuần là hình thức chơi chữ mà chính là dùng vần để biểu đạt nộidung .Bài thơ chủ yếu gieo vần “eo”.Cách gieo vần ấy góp phần diễn tả một khônggian vắng lặng , thu nhỏ dần, phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc của cánhân.Những tính từ gieo vần “eo” thể hiện mực ý nghĩa vượt quá độ chuẩn: nướckhông chỉ trong mà là”trong veo”, thuyền không “bé” mà “bé tẻo teo”, chiếc láđưa vèo thể hiện sự rơi nhưng lại như không có cảm giác rơi rụng , bởi vì cáithoáng chốc ấy quá nhanh, quá đột ngột , dường như không thể và cũng khôngmuốn phá vỡ cái tĩnh lặng đang có ấy của mùa thu.Các hình ảnh sự vật xuất hiệnmột cách độc lập với nhau nhưng đều thấm đượm chung một màu sắc nghệ thuậtvà cùng chuyển tải một nội dung cảm xúc .Chính vần “eo” đã đưa chúng về cùngmột vẻ đẹp hài hòa, xứng hợp.Người đi câu nhưng cốt không để ở việc câu cá màlà để hưởng sự thanh tịnh, yên bình của nội tâm.Vậy nhưng, chỉ một tiếng cá “đớpđộng dưới chân bèo” nhẹ thôi nhưng cũng đủ xóa tan không khí tĩnh lặng, đưa nhàthơ về với thực tại.Câu cá như để truy cầu một không gian sống trong sạch củamột tâm hồn thanh cao.Các từ láy sử dụng trong bài thơ góp phần tạo nên ấn tượngnhẹ nhàng , chậm chạp , yên tĩnh, vắng vẻ của cảnh thu: “lạnh lẽo”,”tẻo teo”,”lơ lửng”,”quanh co”.Và có vẻ như , với tài năng sử dụng ngôn ngữ của mình, NguyễnKhuyến đã thể hiện được rất thành công cả hai điều ấy . Thu điếu là một bài thơ tảcảnh ngụ tình đặc sắc của Nguyễn Khuyến bằng những hình ảnh không cách điệu ,không ước lệ nhưng rất gần gũi , thân quen.Cảnh sắc mùa thu quê hương đượcmiêu tả bằng những gam màu đậm nhạt khác nhau, những nét vẽ xa gần , tinh tếvà gợi cảm.Bài thơ dựng lên bức tranh thiên nhiên đặc trưng của vùng đồng bằngBắc Bộ với nhiều nét thanh bình , những ấn tượng về một mùa thu đẹp nhưng vẫnchất chứa nỗi buồn.Nguyễn Khuyến đã rất tài tình trong việc vận dụng từngữ”lạnh lẽo, trong veo,bé tẻo teo”để gợi tả đường nét,dáng hình , màu sắc cảnhvật, sắc nước mùa thu, âm vang lời thơ như tiếng thu, hồn thu vọng về .Âm thanhcủa tiếng lá rơi đưa vèo trong làn gió thu, tiếng cá “đớp động” dưới chân bèo –đólà tiếng thu rất dân dã, quen thuộc của đồng quê đã khơi gọi trong lòng chúng ta biết bao hoài niệm đẹp về quê hương đất nước.Phải chăng vì vậy mà khi nhận xétvề Thu điếu , thi sĩ Xuân Diệu đã viết :” Cái thú vị của bài Thu điếu là ở các điệu xanh, xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu xanh vàng đâm ngang qua chiếc lá thu rơi ....”. Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo |
