Tài liệu nội dung chính bài Sự giàu đẹp của tiếng Việt Ngữ văn lớp 7 gồm 2 trang đầy đủ bố cục, tóm tắt, phương thức biểu đạt, thể loại, ngôi kể, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật giúp học sinh nắm được những nét chính của văn bản.
Sự giàu đẹp của tiếng Việt
Tìm hiểu chung về văn bản:
1. Bố cục
- Phần 1 [từ đầu đến “qua các thời kì lịch sử”]: Nhận định chung về sự giàu đẹp của tiếng Việt
- Phần 2 [còn lại]: Chứng minh sự giàu đẹp của tiếng Việt
2. Tóm tắt
Tiếng Việt nước ta rất giàu, đẹp và hay. Trước hết tiếng Việt hài hòa về mặt âm hưởng, thanh điệu nên có đầy đủ khả năng diễn tả tình cảm, tư tưởng của người Việt. Thứ hai, tiếng Việt là một thứ tiếng giàu chất nhạc và gồm một hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú. Thứ ba, tiếng Việt giàu thanh điệu nên giàu hình tượng.
Từ vựng tiếng Việt qua các thời kì tăng lên mỗi ngày một nhiều, ngữ pháp uyển chuyển và chính xác hơn. Nó không ngừng đặt ra các từ mới, những cách sử dụng mới. Từ đó, tiếng Việt tạo nên một sức sống bất diệt.
3. Phương thức biểu đạt
- Nghị luận
4. Thể loại
- Văn nghị luận
5. Giá trị nội dung
Bài văn đã chứng minh sự giàu có và đẹp đẽ của tiếng Việt trên nhiều phương diện: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp. Tiếng Việt, với những phẩm chất bền vững và giàu khả năng sáng tạo trong quá trình phát triển lâu dài của nó, là một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc
6. Giá trị nghệ thuật
- Kết hợp khéo léo giữa lập luận giải thích và lập luận chứng minh, bình luận
- Lập luận chặt chẽ
- Dẫn chứng phong phú, bao quát toàn diện
- Câu văn mạch lạc, trong sáng, sử dụng nhiều biện pháp mở rộng câu
BÀI GIẢNG MÔN NGỮ VĂN LỚP 7SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT[ĐẶNG THAI MAI]1Kiểm Tra Bài CũCâu hỏi:1-Chủ tịch Hồ Chí Minh làm sáng tỏ chân lí:”Dân ta cómột lòng nồng nàn yêu nước.Đó là một truyền thốngquí báo của ta”,bằng những dẫn chứng như thế nào?2-Phương thức biểu đạt của văn bản “Tinh thầnyêu nước của nhân dân ta” là gì?Phép lập luậnchủ yếu?2Trả Lời:1-Để làm sáng tỏ chân lí trên,Bác Hồ đã dùng những dẫnchứng cụ thể,phong phú,giàu sức thuyết phục trong lịch sửdân tộc và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâmlược của nhân dân ta.2-Phương thức biểu đạt: - nghị luận.-Phép lập luận: - chứng minh.Tiết 85-văn bản-SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT[Đặng Thai Mai]A-Tìm hiểu bài:I-Tìm hiểu chung:1-Tác giả-Tác phẩm:[sgk/36]Đặng Thai Mai [1902-1984]Nhà văn,nhà nghiên cứu vănhọc nổi tiếng,nhà hoạt độngxã hội có uy tính.Tiết 85-văn bản-SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT[Đặng Thai Mai]A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:1-Tác giả-Tác phẩm :sgk/362-Chú thích : sgk/36[3]Ngữ âm:hệ thống các âm của mộtngôn ngữ.[5]Từ vựng:toàn bộ các từ của mộtngôn ngữ.Tiết 85-văn bản-SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT[Đặng Thai Mai]A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:1-Tác giả-Tác phẩm :sgk/362-Chú thích : sgk/363-Phương thức biểu đạt:- Nghị luận4-Bố cục: 3 đoạnII]-Đọc hiểu văn bản:1-Khẳng định giá trị và vị trícủa tiếng Việt.“Người Việt Nam ngàynay có lí do đầy đủ vàvững chắc để tự hào vềtiếng nói của mình.Vàđể tin tưởng hơn nữavào tương lai của nó”.A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:II]-Đọc hiểu văn bản:1-Khẳng định giá trị và địa vịcủa tiếng Việt.2-Nhận định chung :”tiếng Việtcó những đặc sắc của một thứtiếng đẹp,một thứ tiếng hay”.“Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứtiếng đẹp,một thứ tiếng hay.Nói thế có nghĩalà nói rằng:tiếng Việt là một thứ tiếng hài hoàvề mặt âm hưởng,thanh điệu mà cũng rất tếnhị, uyển chuyển trong cách đặt câu.Nói thếcũng có nghĩa là nói rằng:tiếng Việt có đầy đủkhả năng để diễn đạt tình cảm,tư tưởng của-Giải thích ngắn gọn:hài hoà về người Việt Nam và để thoả mãn cho yêu cầumặt âm hưởng thanh điệu,tếnhị,uyển chuyển trong cách đặt của đời sống văn hoá nước nhà”.câu…“Tiếng Việt,trong cấu tạo của nó,thật sự có những đặc sắc của một thứ tiếng kháđẹp.Nhiều người ngoại quốc sang thăm nước ta và có dịp nghe tiếng nói củaquần chúng nhân dân ta,đã có thể nhận xét rằng:tiếng Việt là một thứ tiếnggiàu chất nhạc.nhạc Họ không hiểu ta,và đó là một ấn tượng,ấn tượng củangười”nghe”và chỉ nghe thôi.Tuy vậy lời bình phẩm của họ có phần chắckhông phải chỉ là một lời khen xã giao.Những nhân chứng có đủ thẩm quyềnhơn về mặt này cũng không hiếm.Một giáo sĩ nước ngoài[chúng ta biết rằngnhiều nhà truyền đạo Thiên Chúa nước ngoài cũng là những người rất thạotiếng Việt]đã có thể nói đến tiếng Việt như là một thứ tiếng”đẹp” và “rất rànhmạch trong lối nói,rất uyển chuyển trong câu kéo,rất ngon lành trong nhữngcâu tục ngữ”.Tiếng Việt chúng ta gồm có một hệ thống nguyên âm và phụâm khá phong phú. Tiếng ta lại giàu về thanh điệu. Giọng nói của người ViệtNam,ngoài hai thanh bằng[âm bình và dương bình]còn có bốn thanh trắc.Dođó tiếng Việt có thể kể vào những thứ tiếng giàu hình tượng ngữ âm nhưnhững âm giai trong bản nhạc trầm bổng”.-A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:II]-Đọc hiểu văn bản:3-Chứng minh biểu hiệnđẹp và hay của tiếngViệt.-Giàu chất nhạc.-Hệ thống nguyên âm,phụâm phong phú.-Giàu thanh điệu,aĐẹp về ngữ âm.“Giá trị của một tiếng nói cố nhiên không phải chỉ là câu chuyện chất nhạc.Là một phương tiện trao đổi tình cảm ý nghĩ giữa người với người,một thứ tiếnghay trước hết phải thoả mãn được nhu cầu ấy của xã hội.Về phương diệnnày,tiếng Việt có những khả năng dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ cũng như vềhình thức diễn đạt.Từ vựng tiếng Việt qua các thời kì diễn biến của nó tăng lênmỗi ngày một nhiều.Ngữ pháp cũng dần dần trở nên uyển chuyển hơn,chính xáchơn.Dựa vào đặc tính ngữ âm của bản thân mình,tiếng Việt đã không ngừng đặtra những từ mới,những cách nói mới hoặc Việt hoá những từ và những cách nóicủa các dân tộc anh em và các dân tộc láng giềng,để biểu hiện những khái niệmmới,để thoả mãn yêu cầu của đời sống văn hoá ngày một phức tạp về mọi mặtkinh tế,chính trị,khoa học,kĩ thuật,văn nghệ …Chúng ta có thể khẳng địnhrằng:cấu tạo của tiếng Việt,với khả năng thích ứng với hoàn cảnh lịch sử nhưchúng ta vừa nói trên đây,là một chứng cớ khá rõ về sức sống của nó”.A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:II]-Đọc hiểu văn bản:3-Chứng minh biểu hiện đẹp và hay củatiếng Việt.-Dồi dào về cấu tạo từ ngữ,hình thức diễnđạt.-Sự phát triển của từ vựng.-Ngữ pháp uyển chuyển,chính xác.aHay về từ vựng,cú pháp.III]-Tổng kết:1-Nghệ thuật:-Kết hợp giải thích,chứngminh,bình luận.-Lập luận chặt chẽ,dẫn chứng toàn diện.2-Ghi nhớ: sgk/37*Nhận xét về nghệ thuật nghịluận của bài viết:-Kết hợp phép lập luận nào?Cáchlập luận như thế nào?Dẫn chứngra sao?-Dùng những câu mở rộng nào?A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:II]-Đọc hiểu văn bản:III]-Tổng kết:B]-Luyện tập:*Bài 1: sgk/37[về nhàlàm]Sưu tầm, ghi lại những ý kiến nói về sự giàu đẹp, phong phúcủa tiếng việt và nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của tiếngViệt.[thamkhảo]A. Bác Hồ: “Tiếng nói là một thứ của cải vô cùng lâu đời vàvô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải gìn giữ nó, quýtrọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp.”[Nâng cao hơn nữa chất lượng báo chí, báo Nhân dân, ngày9.9.1962.]B. Phạm Văn Đồng :“Hai nguồn của cái giàu và cái đẹp củatiếng Việt là ở chỗ nó là tiếng nói của quần chúng nhân dân,đầy tình cảm, hình ảnh, màu sắc và âm điệu, hồn nhiên ngộnghĩnh và đầy ý nghĩa, đồng thời nó là ngôn ngữ của vănhọc, văn nghệ ... Chính cái giàu đẹp đó đã làm lên cái chất,giá trị, bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt, kết quả của một quátrình và biết bao công sức dồi mài ...”[Tạp chí văn học, số 3, 1966]A-Tìm hiểu bài:I]-Tìm hiểu chung:II]-Đọc hiểu văn bản:III]-Tổng kết:B]-Luyện tập:*Bài 2: sgk/37B2:Dẫn chứng thể hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt về ngữ âm,từ vựng,ngữpháp: [Học sinh có thể ghi bài ở 1 trong 3 dẫn chứng]a- Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hônTiếng ốc xa đưa vẳng trống dồn.Gác mái ngư ông về viễn phốGõ sừng mục tử lại cô thôn.[Chiều hôm nhớ nhà-Bà Huyện Thanh Quan]b-Cùng trông lại mà cùng chẳng thấyThấy xanh xanh những mấy ngàn dâuNgàn dâu xanh ngắt một màuLòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai.[Chinh phụ ngâm khúc-Đoàn Thị Điểm]c-Tôi yêu trong nắng sớm,một thứ nắng ngọt ngào,vào buổi chiều lộng giónhớ thương,dưới những cây mưa nhiệt đới bất ngờ.Tôi yêu thời tiết tráichứng với trời đang ui ui buồn bã.bổng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh.[Sài Gòn tôi yêu-Minh Hương]Củng cố:-Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:Bài 1.1. Tác giả Đặng Thai Mai đã chứng minh sự giàuđẹp và khả năng phong phú của tiếng Việt vềnhững mặt nào ?A. Ngữ âmB. Từ vựngC. Ngữ PhápD. Cả 3 mặt trên.Củng cố:-Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:2. Chứng cứ nào không được tác giả dùng để nói lên “cái đẹp”của tiếng Việt?A. Một thứ tiếng giàu chất nhạc.B. Dồi dào về cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt.C. Giàu về thanh điệu.D. Hệ thống nguyên âm và phụ âm phong phú.3. Chứng cứ nào không được tác giả dùng để chứng minh “cáihay” của tiếng Việt?A. Dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt.B. Ngữ pháp uyển chuyển, chính xác.C. Một thứ tiếng giàu chất nhạc.D. Sự phỏt triển từ vựng.Hướng dẫn về nhà:@-Học bài cũ:Bài Câu đặc biệt ở phần ghi nhớ trang27-29[sgk-Ngữ Văn 7]@-Xem trước bài mới: Thêm trạng ngữ cho câu[Sgk-NV 7/trang 39]