Bệnh viện nào tầm soát ung thư gan tốt nhất năm 2024

Theo thống kê từ GLOBOCAN 2018, ung thư gan (với 19.568 ca mắc mới) vượt qua ung thư phổi (16.722 ca) trở thành bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta. Đây cũng là loại ung thư có tỷ lệ tử vong hàng đầu cho cả hai giới.

Đa số do bệnh nhân đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% bệnh nhân phát hiện khi ung thư đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp.

Trong khi đó, bệnh có thể chữa được và kéo dài thời gian sống của người bệnh nếu phát hiện sớm. Bệnh có thể chữa trị bằng nhiều cách như phẫu thuật cắt bỏ phần gan có khối u, nút mạch gan bằng hóa chất, xạ trị, hóa trị…

Lợi ích của việc tầm soát sớm ung thư gan

Tầm soát ung thư gan là phương pháp giúp phát hiện được bệnh ở giai đoạn rất sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng.

Phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm mang lại những lợi ích đối với người bệnh như:

• Giúp loại bỏ khối u, bệnh nhân có thể hồi phục nhanh và hạn chế được di chứng.
• Phẫu thuật ở giai đoạn sớm còn giúp ngăn chặn khối u di căn đến các cơ quan khác trên cơ thể.
• Bảo tồn được tối đa chức năng của các cơ quan trong cơ thể
• Ít gây tốn kém kinh tế

Theo thống kê, việc tầm soát ung thư gan nhằm phát hiện bệnh sớm ở bệnh nhân không triệu chứng cho hiệu quả điều trị cao hơn, so với những người không thực hiện tầm soát. Theo nghiên cứu khả năng so sánh hai trường hợp thì tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm cao hơn (71% với 30%), khả năng chữa lành cao hơn (51% với 24%), tỷ lệ sống còn sau 3 năm cao hơn (51% với 28%).

Ai nên thực hiện tầm soát ung thư gan

Dựa vào nguyên nhân ung thư gan có thể chia các đối tượng có nguy cơ ung thư cao thành 2 nhóm như sau (1):

Người mắc các bệnh về gan

• Có tiền sử gia đình bị ung thư hoặc xơ gan.
• Người bị viêm gan virus B, C mạn tính
• Người có tiền sử bị viêm gan tự miễn – một tình trạng gan bị viêm do hệ thống miễn dịch của cơ thể quay ngược trở lại tấn công gan có thể đi kèm các bệnh tự miễn khác: như ĐTĐ typ 1, Basedow, viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ,….
• Gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Xơ gan do nghiện rượu bia, chất kích thích
• Người nghiện rượu bia hoặc uống bia rượu thường xuyên là một trong những yếu tố nguy cơ gây u gan.

Mắc các bệnh khác nhưng có nguy cơ bị ung thư gan

• Các bệnh béo phì, tiểu đường có thể kéo theo nhiều biến chứng như gan nhiễm mỡ, người bị hội chứng chuyển hóa: tiểu đường type 2, tăng huyết áp, tăng mỡ máu.
• Ngoài ra còn những nguyên nhân tự phát mà khoa học chưa thể nghiên cứu và giải thích.

Người có những biểu hiện nghi ngờ như thường xuyên mệt mỏi, nước tiểu có màu vàng đậm, đau âm ỉ vùng gan, xuất huyết dưới da thì cũng nên khám thường xuyên để nhận được lời khuyên của bác sĩ.

Theo khuyến cáo của bác sĩ, nên thực hiện tầm soát ung thư gan định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm bệnh, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao.

Các phương pháp tầm soát ung thư gan

Các kỹ thuật trong tầm soát ung thư gan

1. Siêu âm

Đây là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhanh, chi phí thấp, đơn giản và không gây tác dụng phụ, phù hợp với tầm soát với đối tượng nguy cơ cao, độ nhạy khoảng 68 – 87%. Hình ảnh gan được kỹ thuật siêu âm tạo ra có thể biết được vị trí và kích thước khối u có đường kính chỉ vài mm.

Bên cạnh đó, kỹ thuật này còn giúp phát hiện bệnh lý gan khác như: tăng áp lực tĩnh mạch cửa, viêm gan, xơ gan,…

2. Chẩn đoán hình ảnh độ phân giải cao

Khối u gan sẽ cần đến các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh độ phân giải cao hơn nhất là đối với các khối u nhỏ, như: chụp cắt lớp vi tính phân giải cao, chụp cộng hưởng từ (MRI),…

Các kỹ thuật này cho ra kết quả với độ chính xác rất cao và đa phần được chỉ định khi các triệu chứng và kết quả sàng lọc khác nghi ngờ là ung thư gan giai đoạn sớm nhưng siêu âm không phát hiện được và cho kết quả cụ thể hơn về tổn thương.

3. Nội soi ổ bụng

Quan sát được hình ảnh của tổn thương gan qua ống nội soi luồng từ bụng đến khu vực gan. Đầu ống nội soi gắn camera siêu nhỏ, cho phép quan sát trực tiếp vị trí và mức độ tổn thương.

Nội soi ổ bụng cũng phát hiện được các tình trạng xơ gan, viêm gan, tổn thương gan hoặc các khối u nhỏ. Trong quá trình nội soi, nếu phát hiện bất thường bác sĩ sẽ đồng thời lấy mẫu mô để làm sinh thiết.

4. Sinh thiết gan

Sinh thiết gan được thực hiện khi các chẩn đoán hình ảnh và kết quả xét nghiệm cho kết quả nghi ngờ ung thư gan

Sinh thiết gan nhằm xác định khối u trong gan là lành tính hay ác tính, từ đó chẩn đoán mức độ bệnh.

Xét nghiệm tầm soát ung thư gan

1. Chỉ số Alpha-fetoprotein (AFP)

• Nồng độ AFP trong máu cảnh báo tình trạng ung thư gan qua độ nhạy chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan của AFP đạt 39-45% và độ đặc hiệu là 76-94%.
• Chỉ số AFP ở nam giới và phụ nữ bình thường là: < 4,0 ng/ml hay < 7,75 UI/ml. Khi nồng độ AFP tăng ở mức <200 ng/ml cảnh báo nguy cơ cao bị ung thư tế bào gan; <500 ng/ml là tăng vừa, biểu hiện của những người ung thư gan hoặc bệnh nhân có dấu hiệu viêm gan mãn tính; >500 ng/ml nghĩa tăng rất cao, có thể xác định 99% là ung thư tế bào gan.

2. Chỉ số AFP-L3

• AFP có 3 thể khác nhau là AFP-L1, AFP-L2 và AFP-L3. Tuy nhiên, chỉ có nồng độ AFP-L3 là có liên quan đến những trường hợp u gan giai đoạn sớm kích thước nhỏ. Thống kê cho thấy có khoảng 35% trường hợp bệnh nhân mắc u gan cho chỉ số AFP-L3 tăng cao so với mức bình thường (nồng độ trong huyết thanh thấp hơn 10%).
• Người có chỉ số AFP-L3 cao hơn 10% thì tăng gấp 7 lần nguy cơ xuất hiện ung thư biểu mô tế bào gan chỉ trong vòng 21 tháng .

3. Chỉ số DCP hay PIVKA II

• PIVKA-II không xuất hiện ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, ở những người bị bệnh gan và gan ác tính như ung thư gan, PIVKA-II có thể tăng. Đây được xem là xét nghiệm rất có giá trị trong hỗ trợ chẩn đoán, theo dõi đáp ứng điều trị, tái phát và tiên lượng bệnh ung thư biểu mô tế bào gan.

Tầm soát ung thư gan sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc phát hiện và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Việc tầm soát phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan giai đoạn sớm giúp hạn chế được nhiều tác dụng phụ, giảm bớt chi phí điều trị, đảm bảo tính thẩm mỹ, bảo tồn được tối đa chức năng sinh học các cơ quan trong cơ thể, giúp tăng khả năng điều trị khỏi bệnh.