Bờ dưới bánh nhau cách lỗ trong CTC 20mm
|
Nhau (hoặc gọi là rau) là một cấu trúc được hình thành tại niêm mạc phát triển trong tử cung trong thời kỳ mang thai, cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Trong hầu hết các trường hợp mang thai, nhau nằm ở phần đầu hoặc thành bên tử cung. Tuy nhiên, có những khi nhau thai lại không nằm theo đúng vị trí nói trên mà hình thành và bám quá thấp ở cổ tử cung. Đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chảy máu 3 tháng cuối thai kỳ, được gọi là nhau tiền đạo, có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Chính vì vậy, hiểu về nhau tiền đạo, vị trí bám và sự dịch chuyển của bánh nhau trong suốt quá trình mang thai là rất cần thiết đối với các mẹ bầu. Nhau tiền đạo là gì? Nhau tiền đạo là tình trạng bánh nhau bám vị trí thấp một cách bất thường, có thể nằm sát hoặc vắt ngang qua, che phủ cổ tử cung thay vì bám cao hơn trên thành tử cung của người mẹ. Có thể hình dung theo nghĩa đen của tên gọi là nhau thai nằm “ngay phía trước” đầu em bé, hay chính là nằm chặn ngay cổ tử cung người mẹ, làm cản đường ra của em bé.Mặc dù gây những rủi ro trong cuộc sinh, nhưng nhau tiền đạo không có khả năng ảnh hưởng đến thai kỳ và sự phát triển của thai nhi. Trên thực tế, các trường hợp thai phụ có nhau tiền đạo khá là phổ biến.
Sự dịch chuyển của bánh nhau Trong quá trình mang thai, cùng với sự lớn lên của tử cung, bánh nhau phát triển và dịch chuyển vị trí trong buồng tử cung. Bánh nhau bám vị trí thấp ở thai kỳ sớm có thể sẽ dịch chuyển lên vị trí bám bình thường trong giai đoạn tiếp theo. Theo một nghiên cứu, bánh nhau bám mặt trước tử cung di chuyển lên nhanh hơn nhóm bánh nhau bám mặt sau. Điều này giải thích tần suất nhau tiền đạo là 42% lúc thai 11-14 tuần, giảm còn 3.9% lúc thai 20 - 24 tuần và 1.9% lúc thai đủ ngày (theo Mustafa). Nguy cơ nhau tiền đạo lúc thai đủ ngày rất thấp nếu thời điểm quí 1 và 2 nhau vượt qua lỗ trong cổ tử cung <10 mm. Vai trò của siêu âm trong ghi nhận, theo dõi và chẩn đoán nhau tiền đạo Siêu âm ngả âm đạo được khuyến cáo sử dụng ở bất kì thời điểm nào để giúp chẩn đoán chính xác mà không làm tăng nguy cơ chảy máu. Khi nghi ngờ một bánh nhau bám ở vị trí thấp có thể được ghi nhận ở tuần thai 16 để tiếp tục theo dõi, đánh giá lại vị trí bánh nhau tại lần siêu âm tiếp theo ở tuần thai thứ 26, 32 và 36. Nhau tiền đạo được chẩn đoán vào quý 3 thai kỳ (sau 35 tuần). Các trường hợp bánh nhau che phủ lỗ trong cổ tử cung hoặc mép bánh nhau cách lỗ trong cổ tử cung dưới 10 mm nên được lên kế hoạch mổ chủ động từ 36 - 38 tuần tuổi thai.Những rủi ro của nhau tiền đạo
Điều trị ---------- Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ: • Bệnh viện Quốc tế Vinh • Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An • Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73 Trong suốt quá trình mang thai, mẹ và thai nhi có thể gặp những biến chứng thai kỳ nguy hiểm, trong đó không thể không kể đến nhau tiền đạo. Thực tế cho thấy, một số trường hợp tai biến sản khoa do nhau tiền đạo khiến cả mẹ và thai nhi tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy, mẹ cần lưu ý những dấu hiệu sau đây để phòng tránh nguy hiểm cho mẹ và con. Chị L.T.H.Y (36 tuổi, Hà Nội) mang thai 38 tuần tuổi nhập viện cấp cứu tại BVĐK Tâm Anh, Hà Nội trong tình trạng vỡ ối, chảy máu ồ ạt, nguy cơ tử vong cao ở cả mẹ lẫn con. Gần 2 tuần nữa mới đến ngày dự sinh, nhưng khi vừa tới công ty, chị đột ngột vỡ ối và chảy nhiều máu. Đồng nghiệp gấp rút đưa chị vào BVĐK Tâm Anh, Hà Nội cấp cứu. Được sự chăm sóc tận tình của các bác sĩ khoa Phụ sản, BVĐK Tâm Anh, chị L.T.H.Y đã qua cơn nguy kịch, bé gái chào đời nặng 2,7kg, da hồng, khóc to và phản xạ tốt. “Khi nhập viện, bệnh nhân ra máu rất nhiều, qua siêu âm phát hiện nhau tiền đạo. Trường hợp này nếu không mổ bắt con gấp, cả hai mẹ con có thể tử vong: mẹ không cứu được do mất máu nặng, con trong bụng cũng nguy hiểm tính mạng vì ngạt”, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê cho biết. Nhau thai là cơ quan hình thành bên trong tử cung khi mẹ mang thai, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho thai nhi phát triển. Bên cạnh đó, nhau thai còn bảo vệ thai nhi khỏi những tác động từ cơ thể mẹ và môi trường bên ngoài. Chính vì thế, những bệnh lý từ mẹ đều ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi khi còn ở trong bụng mẹ. Bánh nhau có hình tròn, đường kính khoảng 15cm, nặng khoảng 1/6 trọng lượng của thai nhi (khoảng 400 – 500g), dày 2,5 – 3cm. Mỗi bánh nhau gồm 15 – 20 múi, giữa các múi là các rãnh nhỏ. Nhau thai bám vào thành tử cung của mẹ và dây rốn của thai nhi, được gắn vào phía trên, phía trước, bên hông hoặc phía sau tử cung. Một số ít trường hợp nhau thai có thể bám vào vùng tử cung dưới, thậm chí là ngay trên cổ tử cung. Khi nhau thai bám thấp, chính là biến chứng nhau tiền đạo và có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ. Nhau tiền đạo (còn được gọi là rau tiền đạo) olà tình trạng nhau thai bám vào đoạn dưới tử cung và cổ tử cung, che mất một phần hoặc che kín cổ tử cung, làm cản trở đường đi của thai nhi khi chuyển dạ. Đối với thai kỳ bình thường, nhau thai sẽ bám vào mặt trước hoặc mặt sau của phần đáy tử cung. (1) Dựa vào vị trí bám, nhau tiền đạo được phân chia thành 4 loại:
 Các dạng nhau tiền đạo thường gặp Nhau thai có thể phát triển ở bất cứ nơi nào mà phôi làm tổ trong tử cung. Trường hợp phôi làm tổ ngay phần dưới của tử cung sẽ dẫn đến nhau thai phát triển ở đó, đây chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhau tiền đạo. ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê chia sẻ một số yếu tố nguy cơ thể gặp ở những thai phụ như:
Thai phụ hút thuốc lá có nguy cơ gặp biến chứng nhau tiền đạo Dấu hiệu nhau tiền đạo khác nhau tùy vào thể lâm sàng và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Tuy nhiên, thai phụ có thể nhận biết hiện tượng này thông qua các triệu chứng khi mang thai gồm: (2)
Nhau tiền đạo có thể dẫn đến tình trạng băng huyết trong thai kỳ và ngay cả khi sinh, gây nhiều nguy hiểm, đe dọa tính mạng cả thai phụ và thai nhi, cụ thể:
Nhau tiền đạo đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi nếu không được cấp cứu kịp thời ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê cho biết, trong số những trường hợp mắc bệnh, nguy hiểm nhất là nhau tiền đạo trung tâm bởi bánh nhau thai che mất hoàn toàn cổ tử cung. Do đó, khi nhận thấy những dấu hiệu được nêu trên, mẹ bầu cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Việc chẩn đoán được thực hiện thông qua phương pháp siêu âm. Qua đó có thể xác định được vị trí bánh nhau bám ở vùng nào của tử cung như mặt trước, mặt sau, đáy, thân, bám thấp, bán trung tâm hay tiền đạo trung tâm. (3) Các phương pháp siêu âm cũng có ý nghĩa trong chẩn đoán nhau tiền đạo biến chứng nhau cài răng lược. Hình ảnh siêu âm cho thấy khoảng cách giữa bánh nhau và thành bàng quang thu hẹp lại, mạch máu xuyên qua thành cơ tử cung đến thành bàng quang trên phổ siêu âm doppler. Biến chứng này thường được khuyến cáo thực hiện siêu âm phát hiện sớm từ sau tuần thai thứ 28. Thai phụ nên khám thai định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng thai kỳ Nguyên tắc chung của điều trị nhau tiền đạo là thực hiện cầm máu cứu thai phụ. Tùy vào tuổi thai, mức độ xuất huyết, khả năng nuôi dưỡng sơ sinh cũng như đánh giá mức độ truyền bù máu phù hợp mà các bác sĩ sẽ chỉ định nên kéo dài tuổi thai hoặc mổ lấy thai.
Biến chứng nhau cài răng lượng được xem là hình thái lâm sàng nặng nhất của nhau tiền đạo, lúc này mạch máu tăng sinh nhiều ở đoạn dưới tử cung, đâm xuyên vào bàng quang thường gặp ở những thai phụ có vết mổ đẻ cũ. Do đó, việc phẫu thuật rất khó khăn, mất rất nhiều máu và tổn thương đến bàng quang. Trường hợp này cần mổ lấy thai chủ động khi thai đủ tháng. Bác sĩ sẽ mổ dọc thân tử cung phía trên chỗ bánh nhau thai bám hoặc ở đáy tử cung để lấy thai. Bác sĩ thường không bóc nhau thai và cắt tử cung để hạn chế tối đa sự mất máu. ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê khuyến cáo, để có một thai kỳ khỏe mạnh và quá trình sinh nở an toàn, tránh được những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi, thai phụ nên:
Có thể thấy rằng, nhau tiền đạo là một trong những biến chứng thai kỳ gây nguy hiểm cho cả thai phụ và thai nhi. Thai phụ được chẩn đoán mắc rau tiền đạo cần được nhập viện theo dõi chặt chẽ, nhất là vào những tháng cuối thai kỳ để có đánh giá chính xác, toàn diện và có quyết định chấm dứt thai kỳ thích hợp. Việc phẫu thuật lấy thai cần được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, đầy đủ máy móc thiết bị hiện đại hỗ trợ, cũng như được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. BVĐK Tâm Anh quy tụ chuyên gia giỏi và phương tiện máy móc hiện đại có thể xử lý nhanh các ca tai biến sản khoa, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé Khoa Phụ sản, BVĐK Tâm Anh trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại như hệ thống máy siêu âm 4D, máy siêu âm GE E10 tiên tiến, máy siêu âm Doppler màu thế hệ mới… cung cấp hình ảnh siêu âm thai chân thật, rõ nét hỗ trợ việc chẩn đoán chính xác bệnh. Bên cạnh đó, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Sản phụ khoa tại Việt Nam như PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê, ThS.BSNT Nguyễn Thị Hồng Nhung, ThS.BS Sao Hiêng,… từng điều trị thành công nhiều ca tai biến sản khoa nguy hiểm, đặc biệt phải kể đến là ca mổ phức tạp, “độc nhất vô nhị” cứu sản phụ mang song thai một buồng ối một bánh nhau, dây nhau xoắn thắt nút, nhau tiền đạo và rau cài răng lược,… cùng lúc 3 biến chứng thai kỳ gây nguy hiểm cho thai phụ và thai nhi. Với mong muốn đem đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho cả thai phụ và thai nhi trong suốt thai kỳ, từ khi mang thai cho đến lúc “vượt cạn” thành công, BVĐK Tâm Anh triển khai dịch vụ Thai sản trọn gói với chất lượng cao cấp vượt trội. Tại BVĐK Tâm Anh, thai phụ được chăm sóc đặc biệt bởi đội ngũ giáo sư, bác sĩ hàng đầu lĩnh vực Sản khoa Việt Nam, đảm bảo thai kỳ diễn ra an toàn nhất có thể. Sau sinh, mẹ và bé được nghỉ ngơi, thư giãn tại phòng bệnh tiện nghi, đạt tiêu chuẩn khách sạn 5 sao với sự chăm sóc tận tình và chuyên nghiệp của đội ngũ bác sĩ, y tá và điều dưỡng tại bệnh viện. Tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn tại BVĐK Tâm Anh Để được tư vấn về thai sản và đặt lịch khám chăm sóc sức khỏe cho mẹ và thai nhi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách vui lòng liên hệ: Nhau tiền đạo là biến chứng rất nguy hiểm mà mẹ bầu có thể gặp phải trong thai kỳ. Khi được chẩn đoán mắc bệnh, thai phụ cần phải rất cẩn thận trong sinh hoạt hàng ngày. Đồng thai nên tiến hành thăm khám thai định kỳ, theo dõi tình trạng bánh nhau để có phương án xử lý thích hợp. |
