Hướng dẫn kỹ thuật trông hoa ly trong ịp tết năm 2024

Hoa ly hay còn được gọi là loa kèn, bách hợp hay huệ tây, có tên khoa học là Lilium. Cây hoa ly là một loài cây thân thảo, sống lâu năm, có nguồn gốc từ các vùng ôn đới thuộc Bắc bán cầu, chủ yếu ở Đông Á, Châu Âu và Bắc Mỹ. Hoa ly có khoảng 110 loài, với nhiều màu sắc khác nhau như trắng, vàng, hồng, cam, đỏ tím… Hoa thường nở vào mùa hè, nhưng cũng có một số loài nở vào mùa xuân hoặc mùa thu.

Trung Lương xin hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng hoa ly và cách chăm sóc loài hoa này nở đúng tết năm 2024. Bà con có thể đọc và tham khảo kiến thức của chúng tôi mang lại.

Hoa ly hay còn được gọi là loa kèn, bách hợp hay huệ tây

1. Đặc điểm hình thái của hoa ly

Trước khi bắt đầu quá trình trồng cây, điều quan trọng là phải hiểu rõ về “đặc điểm hình thái” của loài cây cụ thể, tức là biết được cây trông như thế nào từ góc độ chuyên môn ngành.

Một số đặc điểm hình thái của cây hoa ly mà bà con cần biết :

1.1 Rễ và Thân:

Cây ly được phân thành hai loại rễ chính, bao gồm rễ củ và rễ thân.

Rễ Thân (hay rễ trên): Xuất phát từ phần thân phát triển dưới mặt đất, rễ thân có nhiều nhánh, khỏe mạnh và chịu trách nhiệm nâng đỡ thân cây, đồng thời hút nước và dưỡng chất. Thường xuất hiện sau khi củ ly nảy mầm và thân chính hình thành. Trong quá trình chăm sóc và trồng cây, sự phát triển của rễ thân thường được sử dụng để đánh giá sức mạnh sinh trưởng của cây.

Rễ và củ của hoa ly dùng để trồng

Rễ Gốc: Nảy mầm từ gốc thân vảy (đế củ), rễ gốc chủ yếu chịu trách nhiệm hút nước và dưỡng chất. Rễ này xuất hiện ngay từ khi cây ly được trồng. Trong quá trình phát triển, cây sẽ tạo ra một số rễ mới, trong khi rễ củ gốc ban đầu sẽ già đi và chết.

1.2 Thân cây hoa:

Thân cây ly gồm hai phần chính: thân vảy (củ) và thân chính.

Thân Vảy (Củ): Nằm dưới mặt đất và được hình thành từ nhiều vảy, số lượng vảy thường dao động từ hàng chục đến hàng trăm. Những vảy này thường được sử dụng trong quá trình nhân giống để tạo ra cây mới. Điều này là nguyên nhân khiến hoa ly còn được gọi là hoa Bách hợp.

Đặc điểm hình thái của cây hoa ly

Thân Chính: Bao gồm phần thân chủ yếu trên mặt đất, mang lá và hoa, và phần dưới mặt đất, mang theo rễ thân và củ con. Chiều cao của thân chủ yếu phụ thuộc vào chiều dài của đốt. Điều kiện ánh sáng, thời gian chiếu sáng, và nhiệt độ đều ảnh hưởng đến việc kéo dài đốt thân.

1.3 Lá cây hoa ly:

Hoa ly có đa dạng hình dạng lá, bao gồm mũi mác, oval, elip, trứng hoặc thuôn dài, không cuống hoặc cuống ngắn, tùy thuộc vào giống và nhóm giống.

1.4 Hoa:

Mang đến sự đa dạng về màu sắc và mùi hương, hoa ly được phân thành các dạng chính như hoa hướng lên, hoa quay ngang và hoa rủ xuống. Hoa ly thường có 6 nhị dài, một nhụy chia thành 3 thuỳ, và bầu hoa hình trụ.

Hoa ly khi nở rộ ngày tết rất đẹp

1.5 Quả và Hạt:

Quả ly có chiều dài từ 5-7cm, chia thành 3 ngăn, mỗi quả chứa hàng trăm hạt. Khi chín, quả tự nứt thành 3 khía dọc và giải phóng hạt ra ngoài. Hạt dẹt, có cánh mỏng xung quanh, hình bán cầu hoặc có 3 góc, chứa phôi bên trong. Khi gieo, hạt nảy mầm thành cây mới.

1.6 Củ Con:

Có 2 loại củ con, một mọc ở phần thân dưới mặt đất (rễ thân, thường xuất hiện ở nhóm giống Oriental và Longiflorum), và một mọc từ nách lá (thường gặp ở nhóm giống Asiatic). Các củ con này, khi tách ra để trồng, sẽ phát triển thành cây mới.+

2. Ý nghĩa của hoa ly ngày tết

Hoa ly là một trong những loài hoa được ưa chuộng nhất trong dịp Tết Nguyên Đán. Theo quan niệm truyền thống, hoa ly thường được cắm trên bàn thờ tổ tiên với mong muốn mang lại sự sang trọng, thịnh vượng và tài lộc cho gia chủ. Tuy nhiên, cũng có không ít người cho rằng tên gọi của hoa ly gợi nhớ đến sự chia ly, ly tán, ly biệt, nên không nên cắm hoa ly trên bàn thờ.

Hoa ly thường được dùng để chưng trên bàn thờ

Còn theo quan niệm hiện đại, việc có nên cắm hoa ly ngày Tết hay không là do quan niệm của mỗi gia đình. Nếu bạn vẫn thích chơi hoa ly trong dịp này, bạn có thể cắm trang trí trong nhà để tận hưởng vẻ đẹp của loài hoa này.

Theo phong thủy, mỗi màu hoa ly lại mang một ý nghĩa khác nhau. Hoa ly trắng tượng trưng cho sự thanh khiết, tinh khôi, hoa ly vàng tượng trưng cho sự may mắn, phú quý, hoa ly hồng tượng trưng cho tình yêu lãng mạn, hoa ly đỏ tượng trưng cho sự mạnh mẽ, quyền lực,…

3. Kỹ thuật trồng hoa ly

Trung Lương xin giới thiệu cho bà con nông dân kỹ thuật trồng hoa ly nở đúng dịp tết. Bà con có thể tham khảo để có được một mùa hoa ly đạt năng suất:

3.1 Thời điểm trồng hoa ly

Thời điểm trồng hoa ly mùa Tết phụ thuộc vào giống hoa ly và thời tiết của từng vùng miền. Theo kinh nghiệm của bà con nông dân, thời điểm trồng hoa ly mùa Tết năm 2024 là từ tháng 9 đến tháng 10 âm lịch. Đây là thời điểm củ hoa ly đã hình thành rễ và bắt đầu nảy mầm. Lúc này, nhiệt độ đất và không khí vẫn còn mát mẻ, thuận lợi cho cây phát triển.

Thời điểm trồng hoa ly vào cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10

Nếu bà con trồng hoa ly sớm hơn, cây sẽ nở hoa sớm, có thể nở trước Tết. Tuy nhiên, hoa sẽ không đẹp và lâu tàn. Nếu bà con trồng hoa ly muộn hơn, cây sẽ nở hoa muộn, có thể nở sau Tết. Lúc này, thời tiết đã bắt đầu nóng lên, cây sẽ dễ bị sâu bệnh và hoa sẽ không đẹp.

Đối với những vùng miền có khí hậu mát mẻ, thời điểm trồng hoa ly mùa Tết có thể kéo dài hơn, từ tháng 8 đến tháng 11 âm lịch.

3.2 Chọn giống hoa ly

Hoa ly là loài hoa đẹp, được nhiều người yêu thích. Hoa ly thường được trồng từ củ giống. Củ giống thường có đường kính 16-18 cm, 18-20 cm hoặc trên 20 cm tùy loại.

Hoa ly có nhiều giống khác nhau, mỗi loại giống có thời gian sinh trưởng khác nhau. Thời gian sinh trưởng của giống hoa ly thường dao động từ 65 đến 100 ngày, tùy thuộc vào từng loại giống. Vì vậy, khi chọn giống hoa ly, bà con cần nắm rõ đặc tính của giống để cân nhắc thời gian gieo trồng thích hợp.

Kích thước của củ giống cũng ảnh hưởng đến thời gian sinh trưởng của cây. Củ giống có kích thước càng lớn thì thời gian sinh trưởng càng dài, nhưng cây sẽ cao và hoa sẽ lớn hơn.

3.3 Chuẩn bị đất trồng hoa ly

Hoa ly là loài hoa ưa đất tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Để trồng hoa ly phát triển tốt và ra hoa đẹp, bà con cần chuẩn bị đất trồng phù hợp.

Trộn đất trồng hoa ly phải đảm bảo chất lượng

Cách chuẩn bị đất trồng hoa ly:

• Chọn đất: Bà con nên chọn đất thịt nhẹ, có độ pH từ 6,5 đến 7. Có thể sử dụng đất vườn, đất phù sa, hoặc đất sạch mua sẵn.
• Chuẩn bị đất: Trước khi trồng, bà con cần cày xới đất thật kỹ, loại bỏ cỏ dại và các tạp chất khác. Sau đó, bà con trộn thêm phân chuồng hoai mục, tro trấu, hoặc phân vi sinh để tăng độ tơi xốp và dinh dưỡng cho đất.
• Chuẩn bị giá thể: Nếu trồng hoa ly trong chậu, bà con cần chuẩn bị giá thể có thành phần tương tự như đất trồng.

Lưu ý khi chuẩn bị đất trồng hoa ly:

• Không nên sử dụng đất chua, đất có nhiều tạp chất, hoặc đất bị ngập úng.
• Nếu sử dụng đất vườn, cần phơi ải đất trước khi trồng để loại bỏ mầm bệnh.
• Nên trộn đều các thành phần của đất trước khi sử dụng.

3.4 Cách trồng củ hoa vào đất

Bà con có thể sử dụng chậu nhựa hoặc chậu đất nung có kích thước từ 20cm trở lên để trồng cây. Đối với mỗi chậu, bạn hãy chọn 2-3 củ để trồng.

Trồng hoa ly vào chậu nhựa hoặc chậu đất

Bà con hãy đổ 1/2 lượng đất đã trộn vào chậu, sau đó đặt nhẹ nhàng củ lên trên đất. Đảm bảo phần mầm của củ hướng lên trên và sau đó lấp đất kín quanh mầm.

Để đạt hiệu suất tốt, hãy đặt cây ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Khi tưới nước, bà con nên sử dụng chế phẩm kích thích ra rễ N3M. Hãy sử dụng chế phẩm này 3-4 lần, với khoảng cách giữa mỗi lần là 5-7 ngày để đảm bảo cây phát triển mạnh mẽ.

4. Cách chăm sóc hoa ly nở đúng Tết

4.1 Điều kiện nhiệt độ khi trồng hoa ly

Hoa ly thuộc loại hoa có khả năng chịu lạnh tốt, không thích nắng nóng, và thích ứng với môi trường khí hậu ẩm mát. Cây thường phát triển tốt ở nhiệt độ ban ngày từ 20 đến 25°C và nhiệt độ ban đêm từ 12 đến 15°C. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm có ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh trưởng của thân cây từ khi nụ đến khi ra hoa. Nếu chênh lệch nhiệt độ dao động từ 0°C đến 16°C, chiều cao của cây có thể biến động từ 14,2 đến 27cm.

Để đạt hiệu suất sinh trưởng và phát triển tối ưu, hoa ly yêu cầu sự cân nhắc kỹ lưỡng đối với nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, không khí, cùng với kỹ thuật trồng và chăm sóc phù hợp.

4.2 Điều kiện ánh sáng

Ngoài yếu tố nhiệt độ, cường độ ánh sáng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình hoa ly nở. Hoa ly thích ứng với cường độ ánh sáng ở mức trung bình, và thời kỳ xuất hiện của hoa ly thường xuyên trùng với thời điểm khô nắng tại Tây Nguyên. Vì vậy, việc xây dựng nhà lưới là quan trọng để bảo vệ cây khỏi gió và giảm ánh nắng. Tuy nhiên, cần lưu ý theo dõi tình hình thời tiết để điều chỉnh ánh sáng một cách phù hợp. Trong thời tiết lạnh và nắng yếu, việc loại bỏ lưới che là cần thiết để tránh tình trạng rụng nụ hoa do thiếu ánh sáng.

Trong việc áp dụng kỹ thuật che giảm và cung cấp ánh sáng bổ sung sau khi trồng, bà con nên chú ý đến điều kiện nắng nóng để điều chỉnh cường độ ánh sáng bằng cách sử dụng lưới che nắng màu đen. Đảm bảo rằng lớp lưới được đặt cách cây khoảng 2-2,5m. Tuy nhiên, trong trường hợp thiếu ánh sáng, khi không đủ ánh sáng để hỗ trợ quá trình sinh trưởng và nở hoa, việc sử dụng đèn chiếu sáng là lựa chọn hợp lý. Thời gian thắp đèn nên diễn ra từ 18h đến 21h hàng ngày để giảm nguy cơ thui nụ và biến dạng nụ hoa.

\> Xem thêm: Cách lựa chọn lưới che nắng cho cây trồng

4.3 Tưới nước và bón phân

Trong khoảng 2-3 tuần đầu sau khi trồng, bà con không cần phải bón phân vì lúc này cây hoa ly sẽ sử dụng dinh dưỡng từ củ. Đồng thời, hãy tưới nước bổ sung để duy trì độ ẩm, đặc biệt là khi đất trồng hoa ly trở nên quá khô.

Sau khoảng 20 ngày trồng hoa ly, bà con nên bắt đầu bón phân, thực hiện cách 15 ngày/lần với lượng phân phù hợp với giai đoạn sinh trưởng của cây. Đừng quên bổ sung phân lá và các loại vi lượng cần thiết cho cây.

Bà con bón phân khi trồng hoa ly

Trong quá trình sinh trưởng, bà con cần duy trì độ ẩm cho cây hoa ly. Nếu đất quá khô, cây sẽ phát triển chậm, trong khi đối diện với đất quá ẩm và thiếu ánh sáng, cây sẽ trở nên yếu đuối, vươn cao, và tỷ lệ hoa mù sẽ tăng lên.

Bà con nên tưới nước trước mười giờ sáng và lựa chọn phương pháp tưới phun để đảm bảo đất không quá ẩm. Tuy nhiên, khi cây chuẩn bị vào giai đoạn ra hoa, hãy hạn chế tưới phun để tránh tình trạng úng nụ. Hạn chế tưới nước vào chiều tối là quan trọng, vì sau một ngày tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, tưới nước có thể làm ấm cây.

Bón phân một cách hợp lý cũng có thể ảnh hưởng đến việc kích thích hoặc làm chậm quá trình nở hoa theo mong muốn của bà con. Nếu có dấu hiệu cho thấy hoa sẽ nở sớm, bà con có thể bón các loại phân có hàm lượng đạm cao để làm cho hoa nở muộn hơn. Ngược lại, nếu mong muốn hoa nở sớm hơn, có thể sử dụng phân đơn kali để thúc đẩy quá trình nở hoa.

4.4 Phòng trừ sâu bệnh

Hoa ly là loài hoa dễ bị một số loại sâu bệnh tấn công, như: sâu cuốn lá, rệp sáp, bệnh thối củ, bệnh vàng lá,… Để phòng trừ sâu bệnh cho cây hoa ly, bà con cần lưu ý những điều sau:

• Chọn giống hoa ly kháng sâu bệnh: Bà con nên chọn giống hoa ly có khả năng kháng sâu bệnh tốt. Hiện nay, trên thị trường có nhiều giống hoa ly kháng sâu bệnh, bà con có thể tham khảo ý kiến của các nhà vườn để lựa chọn được giống hoa phù hợp.
• Chuẩn bị đất trồng sạch: Trước khi trồng, bà con cần cày xới đất thật kỹ, loại bỏ cỏ dại và các tạp chất khác. Bà con cũng có thể sử dụng thuốc diệt nấm, diệt khuẩn để xử lý đất trồng.
• Trồng cây đúng cách: Bà con cần trồng cây ở nơi thoáng mát, có ánh sáng đầy đủ. Bà con cũng cần tưới nước và bón phân cho cây đúng cách để cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh.
• Kiểm tra cây thường xuyên: Bà con cần kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện sớm sâu bệnh. Khi phát hiện sâu bệnh, bà con cần có biện pháp xử lý kịp thời.
  Các sâu bệnh hại và biện pháp phòng trừ khi trồng hoa ly

Một số biện pháp xử lý sâu bệnh khi phát hiện ra sâu bệnh

• Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học

Thuốc trừ sâu sinh học là biện pháp an toàn và hiệu quả để phòng trừ sâu bệnh cho cây hoa ly. Bà con có thể sử dụng một số loại thuốc trừ sâu sinh học như: * Bồ kết, ớt, tỏi, gừng,… * Nấm xanh Trichoderma * Vi khuẩn Bacillus thuringiensis

• Bẫy bắt sâu

Bẫy bắt sâu là biện pháp đơn giản và hiệu quả để phòng trừ sâu bệnh. Bà con có thể sử dụng các loại bẫy bắt sâu như: * Bẫy bả chua ngọt * Bẫy pheromone

• Xử lý bằng tay

Nếu số lượng sâu bệnh ít, bà con có thể xử lý bằng tay. Bà con nên thu gom và tiêu hủy sâu bệnh đúng cách để tránh lây lan.

4.5 Thu hoạch hoa ly

Hoa ly sau trồng khoảng 50 – 55 ngày thì bắt đầu có nụ. Sau khoảng 2 – 3 tuần, khi nụ thứ nhất dưới gốc phình to và có màu, bà con có thể thu hoạch. Nếu thu sớm hơn, nụ sẽ không phát triển đầy đủ; nếu thu muộn hơn, một vài nụ đã nở to thì ra hoa sẽ dập nát.

Bà con tiến hành thu hoạch hoa ly sau 50 – 55 ngày

Việc thu hoạch nên thực hiện vào buổi sáng hoặc lúc trời râm mát để tránh sự thoát hơi nước của hoa. Bà con cần cắt hoa sát gốc, giữ lại phần cuống dài khoảng 10 – 15 cm. Sau khi thu hoạch, bà con cần rửa sạch hoa bằng nước sạch, để ráo nước và bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

5. Tóm tắt lại

Trồng hoa ly là một nghề mang lại nguồn thu nhập khá cho bà con nông dân. Tuy nhiên, để trồng hoa ly thành công, bà con cần nắm vững các kỹ thuật trồng cây hoa ly và quan tâm đến một số lưu ý trong điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ.

Làm tốt các kỹ thuật trong trồng cây hoa ly như: chọn giống hoa ly phù hợp, chuẩn bị đất trồng, trồng cây đúng cách, tưới nước và bón phân hợp lý, phòng trừ sâu bệnh kịp thời sẽ giúp cây hoa ly sinh trưởng, phát triển tốt, cho hoa đều, đẹp, hoa tươi lâu.

Quan tâm đến một số lưu ý trong điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ như: trồng cây hoa ly ở nơi thoáng mát, có ánh sáng đầy đủ nhưng tránh ánh nắng trực tiếp, điều chỉnh nhiệt độ phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của cây sẽ giúp cây hoa ly phát triển tốt hơn, cho hoa đẹp hơn.