Nguyên nhân tạo ra thời vụ du lịch là gì

Du lịch theo thời vụ hay còn được hiểu nôm na là du lịch theo mùa. Đây là sự biến động xu hướng du lịch diễn ra hàng năm, nó được lặp đi lặp lại thành mùa vụ. Các hoạt động du lịch thì chạy theo mùa vụ rất nhiều, mục đích là để phục vụ nhu cầu của khách hàng muốn đi du lịch. Từ đó dẫn đến các hiện tượng buôn bán hay du lịch theo mùa.

Thời vụ du lịch là gì?

Tính thời vụ trong du lịch diễn ra hàng năm, nó có tính quy luật phổ biến áp dụng ở hầu hết các điểm du lịch. Một vùng sẽ có khí hậu khác nhau theo từng mùa, và từ đó tạo ra những khung cảnh thơ mộng khác nhau tùy vào mức độ khai thác du lịch mà nhiều địa có những sự thay đổi hình thức kinh doanh du lịch theo mùa vụ.

Mùa du lịch cao điểm là mùa mà ở địa điểm du lịch đó có thời gian du lịch lớn nhất, ví dụ ở các vùng biển thì mùa cao điểm du lịch sẽ là mùa hè, còn ở các vùng núi có tuyết thì cao điểm du lịch lại vào mùa đông và đặc biệt là những ngày có tuyết.

Một số đặc điểm du lịch phải kể đến như:

Thời vụ du lịch là quy luật hàng năm và nó phổ biến ở nhiều vùng, một quốc gia có thể có một hay nhiều thời vụ du lịch tùy thuộc vào đặc điểm các vùng khai thác ở đấy có khác biệt lớn so với các vùng khác.

Trải nghiệm du lịch theo mùa

Thời gian cũng như cường độ của thời vụ du lịch không đều nhau, thời gian lớn nhất thường gọi là mùa cao điểm. Các thời gian có cường độ du lịch nhỏ hơn thường rơi vào đầu mùa hoặc cuối mùa. Ngoài ra còn có những điểm du lịch hoạt động với thời lượng rất nhỏ được gọi là mùa chết.

Tại các vùng du lịch phát triển, thời vụ du lịch thường có xu hướng kéo dài hơn bởi thiên nhiên ưu ái ban tặng những vẻ đẹp bền vững, và cùng với đó là những người khai thác du lịch tìm cách kéo dài thời vụ để tăng thu nhập cũng như biến nơi đó trở thành điểm du lịch nổi tiếng.

Như vậy độ dài thời gian và tính mùa vụ trong du lịch không giống nhau tại các địa điểm du lịch và các loại hình du lịch cũng có xu hướng mùa vụ khác nhau.

Thời vụ du lịch được chi phối bởi nhiều nhân tố tác động, những yếu tố này có thể đến từ thiên nhiên hoặc cũng có thể đến từ những tác động của con người.

2.1. Nhân tố tác động đến tính thời vụ du lịch

Tính thời vụ của du lịch luôn luôn tồn tại, bởi mỗi người có cách cảm nhận khác nhau nên họ luôn muốn tạo ra sự tác động, nhưng các nhân tố chính có ảnh hưởng sâu sắc đến mùa vụ là:

Nhân tố tự nhiên: đây là các nhân tố về thời tiết, khí hậu, môi trường, địa điểm,… Các yếu tố này tạo ra đặc điểm riêng biệt: mùa cao điểm của du lịch biển vào mùa hè, mùa ngắm tuyết, trượt băng lại vào mùa đông,… như vậy thời tiết có ảnh hưởng rất lớn tới tính thời vụ du lịch.

Nhân tố tác động tới mùa vụ

Nhân tố về kinh tế - xã hội: mức thu nhập hay khoảng thời gian rảnh rỗi, phong tục tập quán,… Tất cả đều có ảnh hưởng đến mùa vụ du lịch: vào mùa hè học sinh, sinh viên được nghỉ thì các gia đình sẽ có xu hướng đi du lịch nhiều hơn, hoặc trong các dịp lễ đươc nghỉ nhiều ngày thì du lịch lại là một nơi đón khách du lịch phổ biến.

Ngoài ra còn rất nhiều đặc điểm khác tác động đến tính chất mùa vụ của du lịch.

2.2. Ảnh hưởng của mùa vụ tới du lịch

Ngoài những đặc điểm về tự nhiên xã hội thì có những ảnh hưởng của con người đến thời vụ du lịch:

Người dân và chính quyền tại các địa điểm du lịch: khi các địa điểm trở lên quá nổi tiếng và khách du lịch không đảm bảo được trật tự, mất ổn định và ảnh hưởng đến an toàn xã hội tại địa điểm du lịch. Kèm theo đó là những lúc phải đối mặt với lượng khác du lịch giảm xuống, các lao động thời vụ không có việc làm điều này tác động xấu đến thị trường lao động.

Mùa vụ ảnh hưởng tới du lịch

Khách du lịch: khách du lịch cũng là một trong những ảnh hưởng lớn tác động tới tính mùa vụ: vào những lúc cao điểm, tình trạng đông đúc tại các địa điểm du lịch đã ra gây ra nhiều hệ lụy như chất lượng phục vụ giảm xuống, các phương tiện công cộng hoạt động chậm trễ,…

Nhà cung ứng dịch vụ du lịch: vào các mùa cao điểm, các nhà cung ứng dịch vụ du lịch phải hoạt động hết công suất để có thể đáp ứng nhu cầu khách hàng. Vì đây là mùa cao điểm nên sẽ xảy ra tình trạng đội giá lên cao, nhiều dịch vụ chất lượng bị giảm xuống. Thời vụ du lịch còn có tác động mạnh mẽ tới nhiều yếu tố, từ đó chất lượng phục vụ sẽ bị giảm xuống.

3. Ý nghĩa của tính thời vụ du lịch

Tính thời vụ du lịch mang nét đặc trưng riêng của từng hình thức cũng như loại hình du lịch: du lịch nghỉ dưỡng biển, du lịch trên các vùng núi,… Và thời gian, cường độ du lịch khác nhau phù hợp với nhiều nhu cầu của du khách.

Du lịch mùa lễ hội vào dịp tết

Tính mùa vụ du lịch còn ảnh hưởng nhiều tới sự thúc đẩy và phát triển kinh tế theo mùa của các nhà cung ứng dịch vụ cũng như người dân sống tại các địa điểm du lịch:

Du lịch theo mùa tạo ra sinh kế cho người lao động, nguồn thu từ các hoạt động du lịch là rất lớn nên kinh tế của các vùng có địa điểm du lịch rất phát triển.

Căn cứ vào khoảng thời gian và cường độ của tính thời vụ trong du lịch, những người kinh doanh tại các khu du lịch có thể chuẩn bị để có thể đáp ứng nhiều yêu cầu của du khách. Thời gian chuẩn bị này phụ thuộc vào mù vụ của người dân, thời gian du lịch của từng khách hàng là yếu tố tạo nên chất lượng các chuyến đi.

Ngoài ra tính thời vụ du lịch còn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển các địa điểm cư trú. Những người đi du lịch ngắn ngày thường sẽ muốn trải nghiệm nhiều thứ ở khu du lịch trong một thời gian ngắn, vậy nên các khách sạn, nhà nghỉ hay homestay chọn địa điểm phù hợp với những nơi du lịch, một địa điểm du lịch không chỉ có một chỗ chơi, đòi hỏi người cung cấp dịch vụ lưu trú phải có những tính toán để thu được lợi nhuận cao.

Du lịch mùa lúa chín

Cuối cùng thời vụ du lịch tác động tới loại hình du lịch: du lịch thiên nhiên, du lịch tham quan vui chơi giải trí, du lịch văn hóa [đến những vùng có văn hóa mới để trải nghiệm], du lịch tâm linh cũng là một trong những hình thức được nhiều người trải nghiệm. Có nhiều hình thức du lịch hướng tới khách hàng, để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng thì nhiều nơi đã tạo ra những trò chơi mới, vừa kết hợp với vui chơi giải trí, vừa có sự trải nghiệm từ thiên nhiên khiến cho du khách vô cùng thích thú.

Bài viết trên đã cho mọi người hiểu được thời vụ du lịch là gì? Tính thời vụ của du lịch đã có những tác động mạnh mẽ tới hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như có tác động sâu sắc đến người cung ứng dịch vụ.

Du lịch 4.0 là gì? Những lợi ích, cơ hội phát triển mà 4.0 mang lại

Trong những năm gần đây thời đại công nghệ phát triển rất mạnh việc ứng dụng công nghệ 4.0 để giúp người dùng có thể trải nghiệm trở lên phổ biến. Vậy du lịch 4.0 là gì?

Du lịch 4.0 là gì?

Tính thời vụ du lịch [tiếng Anh: Seasonality in tourism] là sự dao động lặp đi, lặp lại hàng năm đối với cung và cầu các dịch vụ và hàng hóa du lịch, xảy ra dưới tác động của một số nhân tố nhất định.

Hình minh hoạ [Nguồn: shaketowin]

Khái niệm

Tính thời vụ du lịch trong tiếng Anh được gọi là Seasonality in tourism.

Quan niệm về tính thời vụ du lịch được nhiều tác giả cùng quan điểm như sau:

Tính thời vụ du lịch là sự dao động lặp đi, lặp lại hàng năm đối với cung và cầu các dịch vụ và hàng hóa du lịch, xảy ra dưới tác động của một số nhân tố nhất định.

Cung du lịch mang tính tương đối ổn định về lượng trong năm còn cầu du lịch lại thường xuyên biến động do phụ thuộc vào nhiều nhân tố khác nhau. Cho nên, nếu lượng cầu dao động quá lớn thì lượng cung không thể nào đáp ứng được.

Biểu đồ: Biến động cung cầu trong thời vụ du lịch

Biến động cung cầu trong thời vụ du lịch

Khi xem xét tính thời vụ của một khu vực, một đất nước nào đó cần chú ý đến những loại hình du lịch được kinh doanh tại đó là gì. Mỗi một loại hình du lịch có một đặc điểm khác nhau vì vậy thời vụ du lịch cũng diễn ra khác nhau. 

Vì thế, tính thời vụ của một vùng sẽ là tập hợp các dao động theo mùa của cung và cầu các loại hình du lịch được phát triển ở đó. 

Sự chênh lệch về thời gian giữa các loại hình du lịch và cường độ biểu hiện của từng loại chính là nguyên nhân tạo ra đường cong thể hiện các dao động thời vụ du lịch của toàn bộ hoạt động du lịch. 

Sự dao động của cung và cầu du lịch đó đã tạo ra các mùa du lịch trong năm.

Các mùa trong du lịch

Cường độ nhu cầu du lịch không giống nhau giữa các tháng trong năm tạo ra các thời kì có lượng cầu khác nhau, đó là các mùa du lịch. Bao gồm:

- Mùa chính du lịch: là khoảng thời gian có cường độ tiếp nhận khách du lịch cao nhất.

- Mùa trái du lịch: là khoảng thời gian có cường độ tiếp nhận khách du lịch thấp nhất.

Ngoài ra, người ta còn xác định khoảng thời gian kề trước và sau mùa chính du lịch:

- Trước mùa chính du lịch: là khoảng thời gian có cường độ tiếp nhận khách du lịch thấp hơn mùa chính, xảy ra trước mùa chính.

- Sau mùa chính: là khoảng thời gian có cường độ tiếp nhận khách du lịch thấp hơn mùa chính, xảy ra sau mùa chính.

Đặc điểm tính thời vụ du lịch

Dưới tác động của những nhân tố khác nhau, tính thời vụ du lịch có những đặc điểm quan trọng như sau:

- Tính thời vụ trong du lịch là một hiện tượng phổ biến và khách quan ở tất cả các nước, các vùng có hoạt động du lịch.

- Một quốc gia, một vùng du lịch có thể có một hoặc nhiều thời vụ du lịch, tùy thuộc vào thể loại du lịch được phát triển ở đó.

- Độ dài thời gian và cường độ của thời vụ du lịch không bằng nhau đối với các thể loại du lịch khác nhau.

- Cường độ của thời vụ du lịch không bằng nhau theo thời gian của chu kì kinh doanh.

- Độ dài thời gian và cường độ của thời vụ du lịch phụ thuộc vào mức độ phát triển và kinh nghiệm kinh doanh của các quốc gia du lịch, điểm du lịch và các nhà kinh doanh du lịch.

- Độ dài thời gian và cường độ thời vụ du lịch phụ thuộc vào cơ cấu của khách đến vùng du lịch.

- Độ dài thời gian và cường độ của thời vụ du lịch phụ thuộc vào các cơ sở lưu trú chính.

[Tài liệu tham khảo: Giáo trình Tổng quan du lịch, ThS. Ngô Thị Diệu An, 2014, NXB Đà Nẵng]

Diệu Nhi