Nhằm mục đích giúp học sinh dễ dàng làm bài tập về nhà trong Vở bài tập Vật Lí lớp 7, chúng tôi biên soạn giải vở bài tập Vật Lí lớp 7 Bài 1: Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng hay nhất, ngắn gọn bám sát nội dung sách Vở bài tập Vật Lí 7.
A - Học theo SGK
I - NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG
Câu C1 trang 4 Vở bài tập Vật Lí 7 Điều kiện giống nhau trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng là: có ánh sáng truyền vào mắt.
Lời giải:
Kết luận
Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
II - NHÌN THẤY MỘT VẬT
Câu C2 trang 4 Vở bài tập Vật Lí 7 Ta nhìn thấy mảnh giấy trắng trong trường hợp a: đèn sáng.
Lời giải:
Ta nhìn thấy được vì ánh sáng của đèn chiếu vào mảnh giấy trắng, mảnh giấy hắt lại ánh sáng chiếu vào mắt.
Kết luận:
Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.
III - NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG
Câu C3 trang 4 Vở bài tập Vật Lí 7
Lời giải:
- Vật tự phát sáng là dây tóc bóng đèn
- Vật hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới là mảnh giấy trắng
Kết luận:
Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng khi có dòng điện chạy qua gọi là nguồn sáng
Dây tóc bóng đèn phát sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.
IV – VẬN DỤNG
Câu C4 trang 5 Vở bài tập Vật Lí 7
Lời giải:
Bạn Thanh đúng. Vì ta nhận biết được ánh sáng chỉ khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
Câu C5 trang 5 Vở bài tập Vật Lí 7
Lời giải:
Ta nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói vì: Các hạt khói gồm các hạt nhỏ li ti nên khi được đèn chiếu sáng trở thành vật sáng, các vật sáng nhỏ li ti xép gần nhau tạo thành một vệt sáng truyền đến mắt ta. Do vậy ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói.
Ghi nhớ:
- Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
- Ta nhìn thất một vật khi có ánh sáng từ vật đố truyền vào mắt ta.
- Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
B - Giải bài tập
1. Bài tập trong SBT
Câu 1.1 trang 5 Vở bài tập Vật Lí 7: Vì sao ta nhìn thấy một vật?
A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật
B. Vì mắt ta phát ra những tia sáng chiếu lên vật
C. Vì có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta
D. Vì vật được chiếu sáng
Lời giải:
Chọn C
Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.
Câu 1.2 trang 5 Vở bài tập Vật Lí 7: Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng?
A. Ngọn nến đang cháy
B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng
C. Mặt trời
D. Đèn ống đang sáng
Lời giải:
Chọn B.
Vì nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng, còn vỏ chai sáng chói dưới trời nắng là vật sáng vì nó hắt lại những ánh sáng mặt trời chiếu vào nó.
Câu 1.4 trang 6 Vở bài tập Vật Lí 7: Ban ngày ta vẫn nhìn thấy miếng bìa màu đen để trên bàn vì ta thấy các vật sáng ở xung quanh miếng bìa đen do đó mắt ta phân biệt được miếng bìa đen với các vật ở xung quanh
2. Bài tập tương tự
Câu 1a trang 6 Vở bài tập Vật Lí 7: Ban đêm, trong phòng tối, một người bật đèn đọc sách [hình 1.1]. Vì sao người đó nhìn thấy trang sách ?
Bình. Ngọn đèn chiếu ánh sáng đến mắt, rồi ánh sáng đó hắt lại rọi lên trang sách. Do đó, ta nhìn thấy trang sách.
Hải. Ngọn đèn chiếu ánh sáng lên trang sách, rồi ánh sáng đó hặt lại truyền vào mắt ta, nên ta nhìn thấy trang sách.
Em hãy vẽ sơ đồ bố trí một thí nghiệm [hình 1.2] để kiểm tra xem ý kiến của ai đúng.
Lời giải:
+ Đặt một ngọn đèn trên bàn.
+ Đặt cạnh ngọn đèn một hộp kín thông với một ống nhòm, bên trong hộp kín đó là quyển sách đang mở.
+ Khi nhìn qua ống nhìn đó để đọc sách, nếu ta nhìn thấy chữ thì bạn Bình nói đúng, nếu ta không nhìn thấy chữ thì bạn Hải nói đúng.
Ta nhìn thấy 1 vật khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta, sở dĩ trang sách không phát nguồn sáng mà ta vẫn có thể nhìn thấy nó là vì nó nhận được ánh sáng từ ngọn đèn và hắt vào mắt ta, lúc này trang sách trở thành vật sáng.
⇒ Ta có thể nhìn thấy trang sách trong phòng tối khi bật đèn. Vậy Hải là người có suy luận đúng.
Câu 1b trang 7 Vở bài tập Vật Lí 7: Ban đêm, trong phòng có đèn sáng. Ta có thể dùng một gương phẳng hứng ánh sáng của đèn để soi sáng một chổ tối dưới gầm bàn. Gương đó có phải là nguồn sáng không ? Vì sao ?
Lời giải:
Gương đó không phải là nguồn sáng. Vì nó là vật phản xạ lại ánh sáng từ đèn chiếu tới.
Câu 1c trang 7 Vở bài tập Vật Lí 7: Trong phòng tối, có một ngọn đèn điện treo trước một gương phẳng trên tường. Ta vừa nhìn thấy đèn điện, vừa nhìn thấy ảnh của nó trong gương. Làm thế nào để phân biệt được đèn ở ngoài và đèn nhìn thấy trong gương, cái nào là nguồn sáng, cái nào không phải là nguồn sáng ?
Lời giải:
Cách 1: Vì bóng đèn treo trước gương nên khoảng cách từ mắt đến bóng đèn sẽ gần hơn gương nên ta có thể phân biệt được đèn ngoài và đèn trong gương. Nguồn sáng là đèn ngoài vì nó tự phát sáng, còn đèn trong gương là ảnh của đèn ngoài.
Cách 2. Ta lấy một mảnh vải hoặc tờ giấy báo kích thước lớn đem che mặt gương lại. Khi đó ảnh của đèn trong gương sẽ bị mất đi. Như vậy ta xác định được bóng đèn ở ngoài.
Phần dưới là danh sách các bài Giải sách bài tập Vật Lí 7 Bài 1: Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng theo trang.
Bài 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6 trang 3 SBT Vật Lí 7: 1.1: Vì sao ta nhìn thấy một vật? .... 1.2: Hãy chỉ ra vật nào ....
Xem bài giải
Bài 1.7, 1.8, 1.9, 1.10, 1.11 trang 4 SBT Vật Lí 7: 1.7: Khi nào ta thấy một vật? .... 1.8: Ban ngày trời nắng, dùng một ....
Xem bài giải
Bài 1.12, 1.13, 1.14, 1.15 trang 5 SBT Vật Lí 7: 1.12: Vật nào dưới đây không phải .... 1.13: Ta nhìn thấy bông hoa ....
Xem bài giải
1.1 Vì sao ta nhìn thấy một vật ?
A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật
B. Vì mắt ta phát ra các tia sáng chiếu lên vật
C. Vì có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta
D. Vì vật được chiếu sáng
Giải
chọn A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật
1.2 Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng ?
A. Ngọn nến đang cháy
B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng
C. Mặt trời
D. Đèn ống đang sáng
Giải
Chọn B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng
1.3 Giải thích vì sao trong phòng có cửa gỗ đóng kín, không bật đèn, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng đặt trên bàn.
Giải
Trong phòng cửa gỗ đóng kín, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng vì không có ánh sáng chiếu lên mảnh giấy, do đó cũng không có ánh sáng bị mảnh giấy hắt lại truyền vào mắt ta.
1.4 Ta đã biết vật đen không phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. nhưng ban ngày ta vẫn nhìn thấy miếng bìa màu đen để trên bàn. Vì sao ?
Giải
Vì ta nhìn thấy các vật sáng ở xung quanh miếng bìa đen do đó mắt ta phân biệt được miếng bìa đen với các vật ở xung quanh.
1.5 Ta có thể dùng một gương phẳng hướng ánh nắng chiếu qua cửa sổ làm sáng trong phòng. gương đó có phải là nguồn sáng không? Tai sao?
Giải
Gương đó không phải là nguồn sáng vì nó không tự phát ra ánh sáng mà chỉ hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
1.6 Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ?
A. Khi ta mở mắt
B. Khi có ánh sáng đi ngang qua mắt ta
C. Khi có ánh sáng lọt vào mắt ta
D. Khi đặt một nguồn sáng trước mắt
Giải
Chọn C. Khi có ánh sáng lọt vào mắt ta
1.7 Khi nào ta nhìn thấy một vật ?
A. Khi vật được chiếu sáng
B. Khi ta mở mắt hướng về phía vật
C. Khi vật phát ra ánh sáng
D. Khi có ánh sáng từ vật đến mắt ta
Giải
Chọn D. Khi có ánh sáng từ vật đến mắt ta
1.8 Ban ngày trời nắng dùng một gương phẳng hứng ánh sáng Mặt Trời, rồi xoay gương chiếu ánh nắng qua cửa sổ vào trong phòng, gương đó có phải là nguồn sáng không ? Tại sao ?
A. Là nguồn sáng vì có ánh sang từ gương chiếu vào phòng
B. Là nguồn sáng vi gương hắt ánh sáng Mặt Trời chiếu vào phòng
C. Không phải la nguồn sáng vì gương chỉ chiếu ánh sáng theo một hướng
D. Không phải là nguốn sáng vì gương không tự phát ra ánh sáng
Giải
Chọn D. Không phải là nguốn sáng vì gương không tự phát ra ánh sáng
1.9 Vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng?
A. Mặt Trời
B. Ngọn nến đang cháy
C. Con đom đóm lập lòe
D. Mặt Trăng
Giải
Chọn D. Mặt Trăng
1.10 Trường hợp nào dưới đây ta không nhận biết được miếng bìa màu đen?
A. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy xanh rồi đặt dưới ánh đèn điện.
B. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối
C. Đặt miếng bìa đen trước một ngọn nến đang cháy
D. Đặt miếng bìa đen ngoài trời nắng
Giải
Chọn B. Dán miếng bìa đen lên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối
1.11 Trường hợp nào dưới đây ta nhận biết được một miếng bìa màu đen?
A. Dán miếng bìa màu đen lên trên một tờ giấy trắng rồi đặt trong phòng tối.
B. Dán miếng bìa màu đen lên trên một cái bảng đen rồi đặt dưới ngọn đèn điện đang sáng.
C. Dán miếng bìa màu đen lên một tờ giấy màu xanh đặt ngoài trời lúc ban ngày.
D. Đặt miếng bìa màu đen lên bàn trong bóng tối
Giải
Chọn C. Dán miếng bìa màu đen lên một tờ giấy màu xanh đặt ngoài trời lúc ban ngày.
1.12 Vật nào dưới đây không phải là vật sáng?
A. Ngọn nến đang cháy
B. Mảnh giấy trắng đặt dưới ánh nắng Mặt Trời
C. Mảnh giấy đen đặt dưới ánh nắng mặt trời
D. Mặt trời
Giải
Chọn C. Mảnh giấy đen đặt dưới ánh nắng mặt trời
1.13 Ta nhìn thấy bông hoa màu đỏ vì
A. Bản thân bông hoa có màu đỏ
B. Bông hoa là một vật sáng
C. Bông hoa là một nguồn sáng
D. Có ánh sáng đỏ từ bông hoa truyền đến mắt ta
Giải
Chọn D. Có ánh sáng đỏ từ bông hoa truyền đến mắt ta
1.14 Ban đêm, bạn Hoa ngồi đọc sách ở dưới một ngọn đèn điện. Hoa nói rằng, sở dĩ bạn ấy nhìn thấy trang sách vì mắt bạn ấy đã phát ra các tia sáng chiếu lên trang sách. Hãy bố trí một thí nghiệm chứng tỏ lập luận của bạn Hoa là sai.
Giải
Nếu đúng như bạn Hoa nói thì khi ta mở mắt là co ánh sáng phát ra từ mắt chiếu lên trang sách và ta nhìn thấy trang sách dù là tắt đèn. Hãy thử tắt đèn xem thấy có đúng như bạn Hoa nói không nhé.
1.15 Ban đêm, trong phòng tối, ta nhìn thấy một điểm sáng trên bàn. Hãy bố trí một thí nghiệm để kiểm tra xem điểm sáng đó có phải là nguồn sáng không.
Giải
Hãy tìm cách đảm bảo không cho ánh sáng từ bất cứ nơi nào trong phòng chiếu lên điểm sáng trên bàn, nếu ta vẫn nhìn thấy điểm sáng thì đó là nguồn sáng. Chẳng hạn, dùng một hộp cotton không đáy, phía trên có đục một lỗ nhỏ, úp lên điểm sáng. Nếu nhìn qua lỗ nhỏ vẫn thấy điểm sáng thì đó là nguồn sáng.