Các sự khác biệt chính giữa vắc-xin bại liệt Salk và Sabin là Vắc-xin bại liệt Salk, là vắc-xin bại liệt hiệu quả đầu tiên, là vắc-xin bất hoạt trong khi vắc-xin bại liệt Sabin là vắc-xin uống nhưng bị suy yếu được phát triển sau vắc-xin Salk.
Bệnh bại liệt hoặc bại liệt là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi bệnh bại liệt. Nhiễm trùng gây ra yếu cơ dẫn đến không thể di chuyển hoặc đi lại. Trong điều kiện nghiêm trọng, bệnh bại liệt có thể gây tê liệt và tử vong. Giải pháp hiệu quả nhất cho bệnh này là tiêm phòng. Vắc-xin bại liệt Salk và vắc-xin bại liệt Sabin là hai loại vắc-xin được phát triển chống lại bệnh bại liệt. Vắc-xin Salk xuất hiện đầu tiên, và sau đó vắc-xin Sabin đến và thay thế vắc-xin Salk.
NỘI DUNG
1. Tổng quan và sự khác biệt chính2. Vắc-xin bại liệt Salk là gì3. Vắc-xin bại liệt Sabin là gì4. Điểm tương đồng giữa Salk và Sabin Polio Vaccine5. So sánh cạnh nhau - Vắc-xin Salk Polio ở dạng bảng
6. Tóm tắt
Vắc xin Salk Polio là gì??
Vắc-xin bại liệt Salk là vắc-xin hiệu quả đầu tiên được phát triển để chống lại bệnh bại liệt để chống lại bệnh bại liệt. Nó là một loại vắc-xin bất hoạt hoặc bị giết. Do đó, nó chứa cả ba loại virus bại liệt ở dạng bị giết. Mặc dù sự lây nhiễm không còn trong vắc-xin, tính gây miễn dịch tồn tại. Do đó, nó phát triển khả năng miễn dịch chống lại bệnh bại liệt sau khi dùng.
Hình 01: Bác sĩ Jonas Salk, Nhà phát triển vắc-xin Salk
Sau khi dùng, cơ thể tạo ra kháng thể IgG. Vì vắc-xin chứa vi-rút bị giết, nó không thể lây nhiễm vào vật chủ. Do đó, nó không gây ra viêm đa cơ.
Vắc-xin bại liệt Sabin là gì?
Vắc-xin bại liệt Sabin là một loại vắc-xin sống, nhưng suy yếu. Nó cũng bao gồm cả ba loại virus bại liệt. Hơn nữa, nó là một loại vắc-xin uống, không giống như vắc-xin Salk. Vắc-xin Sabin cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài chống lại bệnh bại liệt.
Hình 02: Vắc-xin bại liệt Sabin
Nó có khả năng lây nhiễm các tế bào và gây ra bệnh bại liệt. Một khi vắc-xin này xâm nhập vào cơ thể chúng ta, cơ thể chúng ta tạo ra cả kháng thể IgG và IgA. Hơn nữa, vắc-xin sabin tốt hơn vắc-xin Salk trong việc bảo vệ người nhận không được tiêm chủng. Hơn nữa, vắc-xin sabin tốt hơn trong việc gây miễn dịch bảo vệ niêm mạc so với vắc-xin Salk. Đó là lý do tại sao vắc-xin Sabin thay thế vắc-xin Salk.
Điểm giống nhau giữa Salk và Sabin Polio Vaccine?
- Vắc-xin bại liệt Salk và Sabin là vắc-xin chống lại bệnh bại liệt và bệnh bại liệt.
- Cả hai đều là vắc-xin hiệu quả.
- Chúng chứa tất cả ba loại huyết thanh của bệnh bại liệt.
- Do đó, cả hai loại vắc-xin đều tạo ra khả năng miễn dịch chống lại cả ba loại huyết thanh của bệnh bại liệt.
Sự khác biệt giữa Salk và Sabin Polio Vaccine là gì?
Salk và Sabin là hai loại vắc-xin bại liệt. Vắc-xin Salk là vắc-xin bất hoạt trong khi vắc-xin Sabin là vắc-xin sống nhưng bị suy giảm. Vì vậy, đây là sự khác biệt chính giữa vắc-xin bại liệt Salk và Sabin. Hơn nữa, vắc-xin sabin tốt hơn vắc-xin Salk trong việc bảo vệ người nhận không được tiêm chủng. Ngoài ra, một sự khác biệt khác giữa vắc-xin bại liệt Salk và Sabin là vắc-xin Salk được tiêm trong khi vắc-xin Sabin được tiêm bằng miệng.
Infographic dưới đây tóm tắt sự khác biệt giữa vắc-xin bại liệt Salk và Sabin ở dạng bảng.
Tóm tắt - Salk vs Sabin Polio Vaccine
Vắc-xin bại liệt Salk và Sabin là hai loại vắc-xin có sẵn chống viêm đa cơ. Cả hai loại vắc-xin đều chứa cả ba loại huyết thanh của bệnh bại liệt. Hơn nữa, cả hai đều là vắc-xin hiệu quả chống lại bệnh bại liệt. Tuy nhiên, vắc-xin Salk là vắc-xin bất hoạt trong khi vắc-xin Sabin là vắc-xin sống nhưng chứa vi-rút suy yếu. Vì vậy, đây là điểm khác biệt chính giữa vắc-xin bại liệt Salk và Sabin. Hơn nữa, nên tiêm vắc-xin Salk trong khi vắc-xin Sabin nên được dùng bằng đường uống.
Tài liệu tham khảo:1. lê. Salk và Sabin: Miễn dịch viêm đa cơ. Tạp chí Thần kinh học, Thần kinh học & Tâm thần học, BMJ Publishing Group Ltd, ngày 1 tháng 11 năm 2004, Có sẵn tại đây.
2. Vắc-xin bại liệt Polio. Wikipedia, Wikimedia Foundation, ngày 23 tháng 7 năm 2019, Có sẵn tại đây.
1. Bác sĩ Jonas Edward Salk, người tạo ra vắc-xin bại liệt Salk, tại sân bay Copenhagen
2. Poliodrops trực tuyến của USAID - USAID Bangladesh [Tên miền công cộng] qua Commons Wikimedia
Hỏi - 25/01/2016
Kính chào bác sĩ. Con em sinh mổ ngày 14.11.2015 tại bệnh viện Từ Dũ, đã được chích Lao và viêm gan B tại bệnh viện. Khi con đủ 2 tháng em có mang bé ra trạm y tế chích 5in1. Vì con em uống vacxin ngừa Rota trước đó mấy ngày [uống dịch vụ tại trung tâm y tế dự phòng] nên em có thông báo cho bác sĩ và bác sĩ chỉ chích 5in1 mà không nhỏ bại liệt. Vài ngày sau em có mang bé ra nhỏ bại liệt nhưng bên trạm y tế từ chối nhỏ vì trong sổ ghi đã nhỏ sabin. Do không cẩn thận và thiếu thông tin về tên các loại vacxin nên em đã không kiểm tra sổ cẩn thận trước khi về. Em chắc chắn là con em chưa được nhỏ bại liệt cùng lần chích 5in1 mũi đầu tiên. Nhưng trạm y tế phường từ chối nhỏ cho bé với lí do trên. Vậy, em xin hỏi bác sĩ trường hợp của em có thể mang bé lên bệnh viện Từ Dũ để nhỏ vacxin Sabin ngừa bại liệt riêng lẻ được không? Nếu không, trường hợp em sẽ xử lí như thế nào? Kính mong bác sĩ trả lời sớm. Em cảm ơn.
Trả lời
Chào bạn,
Nếu bạn chắc chắn rằng bé chưa được uống Sabin thì có thể đưa bé đến Phòng khám trẻ em dịch vụ BV Từ Dũ để bé được uống vắc-xin. Bạn viết một tờ đề nghị, trong đó trình bày rõ trường hợp của con bạn và đưa cho nhân viên nhận bệnh để được hướng dẫn thêm.
Thân mến,
BS. CK2. Nguyễn Thị Từ Anh
Khoa Sơ sinh - BV Từ Dũ
Lợi ích của việc tiêm chủng:
Tăng cường miễn dịch cho trẻ chống lại các vi trùng, vi rút gây bệnh.
Ngoài việc nuôi dưỡng trẻ, Các bậc phụ huynh còn có một vấn đề thiết yếu cần phải quan tâm là phải tiêm phòng cho trẻ đầy đủ nhằm bảo vệ cho trẻ được phát triển toàn diện trong những năm đầu đời.
Lịch tiêm chủng trẻ theo chương trình tiêm chủng quốc gia.
| Tuổi | Các bệnh cần được tiêm |
| 2-3 ngày sau sinh | BCG [Lao], VGSVB1 [Viêm gan B] |
| 2 tháng | DTC1 [bạch hầu, uốn ván, ho gà], SABIN1 [bại liệt], VGSVB2 |
| 3 tháng | DTC2 + SABIN 2 |
| 4 tháng | DTC3 + SABIN 3 + VGSVB 3 |
| 9 tháng | Sởi |
| 12 tháng | VGSVB 4 |
| 16-18 tháng | DTC4 + SABIN 4 |
Lịch tiêm chủng theo chương trình tiêm chủng mở rộng:
Hiện nay, ngoài chương trình Tiêm chủng mở rộng, còn có thể chủng ngừa thêm nhiều loại bệnh khác hoặc có thể kết hợp cùng một mũi tiêm mà có thể chủng ngừa đồng thời nhiều bệnh rất tiện lợi ở địa bàn Thành Phố, một số quận huyện nội thành, các tỉnh có tiêm chủng thêm một số loại sau:
1. Viêm màng não mủ do Heamophilus Influenza B [Hib] có thể chủng từ 2 tháng tuổi trở lên.Tùy theo tháng tuổi mà lịch tiêm nhắc lại khác nhau. Có thể kết hợp chủng Infanix hexa [6 loại: DTC, Polio, VGSVB, Hib], Pentaxim [5 loại: DTC, Polio, Hib], Tetract Hib [4 loại: DTC, Hib]….vv
2. Sởi – quai bị – Rubeol [Rubella] tiêm từ 15 tháng tuổi.
3. Thuỷ đậu [trái rạ] tiêm một mũi duy nhất từ 12 tháng tuổi.
4. Viêm não Nhật Bản B được chủng khi trẻ > 12 tháng tuổi tiêm 3 mũi [mũi 1 và mũi 2 cách nhau 1 – 2 tuần, mũi 3 cách mũi 1 sau 1 năm] nhắc lại mỗi 3 năm.
5. Cúm: Có thể tiêm từ 6 tháng tuổi trở lên.
6. Viêm màng não do Meningoccoci A + C [não mô Cầu A + C].
7. Ngừa tiêu chảy do rota vi-rút: đối với trẻ từ 2 đến 6 tháng tuổi [uoỏng].
8. Ngừa viêm gan siêu vi A: tiêm từ 1 tuổi trở lên.
9. Ngừa thương hàn: đối với trẻ từ 5 tuổi trở lên…vv
Nói chung, tuỳ theo kinh tế mỗi gia đình, tuỳ theo sự quan tâm của các bà mẹ, trẻ có thể được tiêm chủng theo yêu cầu, nó sẽ mang đến mọi lợi ích cho trẻ.
Các phản ứng sau tiêm chủng người nhà cần biết:
- Đau tại chỗ tiêm .
- Quy khc >3 gi thng do ®au.
- sốt nhẹ hoặc cao trong vòng 24-48 giờ .
- nổi nốt cứng hay nốt dưới da co thể sảy ra và có thể tồn tại trong một hay vài tuần.
- Một số ít có biểu hiện nổi mẩn, ngứa, mề đay hoặc hồng ban .
- có thể rối loạn tiêu hoá, chán ăn, mất ngủ dễ kích động , trẻ bứt rứt khó chịu thoáng qua
Các dấu hiệu nặng sau tieõm chuỷng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất:
- -Sốt cao ≥39 'C.
- -Co giật.
- -Tay chân lạnh,tím tái.
- -Thở khó, co lõm ngực .
- -Bứt rứt, quấy khóc nhiều không đáp ứng thuốc giảm đau hạ sốt thông thường.
- -Lừ đừ, bỏ bú.
- -Sưng to, đỏ quanh chổ tiêm.
Khi nào không chủng ngừa cho trẻ:
-Trẻ đang có bệnh cấp tính, viêm phổi, tiêu chảy…[thường thì biểu hiện sốt cao, mệt mỏi , ho , khò khè , hoặc tiêu chảy nhiều lần ]
-Trẻ đang được điều trị các loại thuốc ức chế miễn dịch hoặc Corticoide liều cao và kéo dài quá một tuần.
-Trẻ có phản ứng trầm trọng với thuốc chủng ngừa ở những lần chủng trước [tạm ngưng vài tháng , và khi tiêm chủng nên tiêm từng loại vaccin một, không nên kết hợp nhiều vaccin cùng một lúc]
-Trẻ bị HIV[+] c triệu chứng suy giảm miễn dịch.
-Trẻ đang có bệnh ung thư, suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải.
Làm gì khi con bạn bị sốt?
Nhiệt độ bình thường của trẻ từ 36,5' C đến 37,4' C.
Sốt khi nhiệt độ đohậu môn trẻtừ 38 C trở lên.
Sốt thường là triệu chứng của bệnh nhiễm siêu vi,vi khuẩn,đôi khi không phải do nhiễm trùng như bệnh hệ thống ,bệnh lý ác tính, sốt do thuốc, sau chích ngừa, sốt do môi trường…
*nên làm:
-cho trẻ uống nhiều nước.
-trẻ tiếp tục được ăn ,uống bình thường.
-Nằm phòng thóang.
-Uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ 38 'C trở lên.
-Lau mát tích cực với nước ấm.
Phương pháp lau mát: dùng 5 khăn:
-1 đắp trán.
-2 đắp nách.
-2 đắp bẹn .
Lau với nước ấm,nhiệt độ nước ấm thấp hơn nhiệt độ trẻ 2 độ.
Theo dõi nhiệt độ mỗi 15-30 phút, chấm dứt lau mát khi nhiệt độ