Vitamin có vai trò gì đối với cơ thể

13/04/2020

Vitamin là những chất thiết yếu của cơ thể, tham gia vào quá trình cấu tạo tế bào, chuyển hóa cung cấp năng lượng cũng như tham gia vào tất cả các hoạt động sống của cơ thể.

1. Vai trò của vitamin?

Vitamin là những hợp chất hữu cơ mà cơ thể có thể hay không thể tổng hợp được. Vitamin tồn tại trong cơ thể với một lượng rất nhỏ và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống cũng như các hoạt động sống của cơ thể. Phần lớn chúng phải lấy từ ngoài vào qua các loại thực phẩm sử dụng hằng ngày và rất dễ bị phá hủy bởi nhiệt độ và ánh sáng. Vì vậy cần bảo quản thực phẩm bằng ướp lạnh, tránh nhiệt độ cao và ánh sáng.  Tất cả các vitamin đã được phát hiện (xác định) từ năm 1913 đến 1948 (Theo Wikipedia)

Vitamin có vai trò gì đối với cơ thể

 Cần bảo quản thực phẩm khỏi nhiệt độ cao và ánh sáng  để tránh vitamin bị phân hủy

Chức năng của vitamin trong cơ thể:

  • Là một trong những thành phần thiết yếu cấu tạo nên tế bào, cần thiết cho sự phát triển và duy trì sự sống của các tế bào.
  • Tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể.
  • Tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
  • Tham gia điều hòa hoạt động của tim với hệ thần kinh.
  • Vitamin trong cơ thể như một chất xúc tác giúp đồng hóa và biến đổi thức ăn, tạo năng lượng cung cấp cho các hoạt động của cơ thể.
  • Vitamin có khả năng bảo vệ tế bào khỏi các tấn công của các tác nhân gây hại như: nhiễm trùng nhờ đặc tính chống lại quá trình oxy hóa, khử độc và sửa chữa các cấu trúc bị tổn thương.
  • Tham gia hỗ trợ điều trị các bệnh lý của cơ thể, làm cường sức khỏe cơ thể.

Vitamin có rất nhiều loại khác nhau: loại tan trong dầu, loại tan trong nước. Ngoài những chức năng chung, mỗi loại vitamin có vai trò riêng đối với cơ thể:

Vitamin B: giúp kích thích ăn uống, giúp da tóc bóng mượt, đặc biệt góp phần vào sự phát triển của hệ thần kinh.

Vitamin A: giúp làm sáng mắt, hỗ trợ sản xuất các tế bào bạch cầu, chống lại quá trình lão hóa của cơ thể.

Vitamin C: làm chậm sự oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch cơ thể, có khả năng làm tăng sức bền của thành mạch, ứng dụng nhiều trong chữa trị bệnh da liễu, ứng dụng trong điều trị các bệnh lý xuất huyết.

Vitamin D: cùng với canxi giúp kích thích sự phát triển của hệ xương. Thiếu vitamin D sẽ gây nên các tình trạng bệnh lý về xương khớp như còi xương, xương sống cong, chậm mọc răng...

Vitamin E: tham gia chuyển hóa của các tế bào, giúp tăng hấp thu vitamin A qua ruột, giúp ngăn cản oxy hóa các thành phần thiết yếu trong tế bào; ngăn cản tạo các gốc tự do, liên quan đến các bệnh lý về da và tế bào máu.

Vitamin K: là một trong những yếu tố quan trọng liên quan đến sự đông máu. Thiếu vitamin K khiến máu bị khó đông, các vết thương sẽ bị chảy máu liên tục.

Vitamin là các chất quan trọng đối với cơ thể nhưng không có nghĩa là bổ sung vitamin càng nhiều càng tốt. Tình trạng thừa hay thiếu vitamin đều gây nên những bệnh lý của cơ thể ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nguyên nhân gây thiếu vitamin trong cơ thể:

  • Thành phần thức ăn không đầy đủ.
  • Do mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa dẫn đến giảm hoặc không hấp thu vitamin.
  • Sau dùng thuốc kháng sinh, một số vi khuẩn đường ruột bị tiêu diệt nên ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp vitamin.
  • Cung cấp hàm lượng vitamin không đáp ứng đúng theo lứa tuổi hay theo nhu cầu của cơ thể.
  • Các nguyên nhân khác: do thiếu men di truyền, thiếu yếu tố nội, do sử dụng thuốc,...

Nguyên nhân gây thừa vitamin trong cơ thể:

  • Thừa vitamin hay gặp ở nhóm vitamin tan trong dầu như vitamin A, vitamin D. Các vitamin tan trong nước ít bị dư thừa hơn do chúng được thải trừ nhanh, ko gây hiện tượng tích lũy.
  • Thừa vitamin do lạm dụng thuốc bổ sung vitamin.
  • Ăn quá nhiều thức ăn chứa vitamin trong dầu.

Vitamin là rất quan trọng và cần thiết với cơ thể con người. Mong rằng qua bài viết này giúp bạn hiểu được thêm nhiều thông tin về Vitamin là gì? Các loại vitamin và vai trò của vitamin đối với sức khỏe.

Theo Bệnh viện Vinmec

Trong cơ thể con người, vai trò của vitamin như một chất xúc tác, hỗ trợ quá trình trao đổi chất, hình thành cấu trúc cơ thể, xây dựng hệ thống miễn dịch, duy trì sự sống. Mỗi loại vitamin mang lại những lợi ích khác nhau, bổ trợ lẫn nhau.

1. Vai trò của vitamin đối với cơ thể con người

- Vitamin là chất hữu cơ rất cần thiết cho cơ thể, chúng có mặt ở mọi mô sống và tham gia hầu hết tất cả các chức năng trên cơ thể con người. Nhờ vitamin mà sự sống được duy trì, các chức năng của cơ thể (như sinh trưởng, vận động, sinh sản) được diễn ra trôi chảy.

- Vitamin là thành phần tham gia cấu tạo tế bào.

- Vai trò của vitamin là chất xúc tác, thúc đẩy quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng.

- Một số loại vitamin hoạt động như chất chống oxy hóa, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, thải độc và sửa chữa những mô bị tổn thương. 

- Vai trò của vitamin A được thể hiện rõ nhất ở thị lực. Vitamin A giúp tạo sắc tố võng mạc, hỗ trợ chúng ta có thể nhìn được trong điều kiện thiếu sáng. Nếu cơ thể thiếu vitamin A, mắt sẽ giảm khả năng nhìn trong bóng tối, dễ bị mắc bệnh quáng gà. Nếu thiếu vitamin A trầm trọng và diễn ra trong thời gian dài thì có nguy cơ dẫn tới mù lòa.

- Vitamin A có khả năng ức chế sự sừng hóa, tăng tiết chất nhày. Do vậy, khi thiếu vitamin A, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng như mắt khô, da khô, da bị nứt nẻ và sần sùi.

- Vitamin A thường kết hợp với vitamin A để hỗ trợ xương phát triển, đặc biệt là ở trẻ em. Nếu trẻ em bị thiếu vitamin A có thể dẫn đến còi xương, chậm lớn.

- Đối với hệ thống miễn dịch, vai trò của vitamin A là giúp tăng tổng hợp các protein, nâng cao sức đề kháng. Do vậy, không khó hiểu khi người thiếu vitamin A dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn và bệnh đường hô hấp. 

2.2. Vitamin C

- Chống oxy hóa là vai trò của vitamin C được nhắc đến nhiều nhất. Vitamin C có khả năng chuyển hóa các tác nhân gây oxy hóa thành những chất vô hại và đào thải chúng qua đường nước tiểu.  Vitamin C hoạt động bằng cách kết hợp với các gốc tự do có hại, thải chúng ra khỏi cơ thể, bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương, 

- Ngoài ra, vai trò của vitamin C còn là hỗ trợ tổng hợp collagen, giúp các vết thương nhanh lành hơn.

- Vitamin C có chức năng cải thiện khả năng hấp thu sắc từ thực vật, đảm bảo cho hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả.

- Vitamin D được biết đến là chất trung gian, giúp cơ thể hấp thu canxi và phosphat hiệu quả hơn. Vai trò của vitamin D là chuyển hóa các chất vô cơ (như canxi và phosphat) để tạo xương. 

- Vitamin D còn tham gia và quá trình phân chia tế bào. bài tiết và chuyển hoá các hormone.

- Giống như vitamin C, vai trò của vitamin E là chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào khỏi các gốc tự do. 

- Vitamin E giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, ngăn chặn vi khuẩn cũng như các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể.

- Ở liều lượng cao, vitamin E có khả năng mở rộng mạch máu, ngăn ngừa tình trạng đông máu.

2.5. Vai trò của các vitamin nhóm B

- Vitamin B1 tham gia vào rất nhiều hoạt động của cơ thể, từ hệ cơ, tim mạch đến hệ thần kinh. Vai trò của vitamin B1 là  chuyển hóa carbonhydrate thành năng lượng, hoạt hóa enzyme, vận chuyển điện tích qua màng của các tế bào thần kinh cơ.

- Vitamin B2 có mặt trong tất cả các mô sống. Vai trò của vitamin B2 là chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành năng lượng, ức chế các phản ứng hô hấp chuyển hóa của tế bào, tham gia vào các phản ứng oxy hóa hoàn nguyên, hỗ trợ hấp thu và dự trữ sắt trong cơ thể. 

- Vitamin B3 tham gia vào khoảng 150 quy trình hoạt động của cơ thể, là thành phần tạo nên các hormone. Vai trò của vitamin B3 đối với cơ thể được đánh giá rất cao vì chúng có thể ngăn chặn sự biến dạng của ADN, phòng ngừa nguy cơ ung thư, bảo vệ cơ thể khỏi những hóa chất gây hại. 

- Vitamin B5 là thành phần tạo ra các hormone và các tế bào hồng cầu, hình thành các kháng thể, tham gia vào quá trình chuyển hóa chất béo thành năng lượng, Vitamin B5 còn được sử dụng để điều trị các biến chứng của bệnh đái tháo đường, giúp cải thiện nồng độ lipid ở máu và gan.

- Vitamin B6 có vai trò như 1 chất coenzym giúp chuyển hóa tryptophan thành niacin, chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành năng lượng, tham gia vào quá trình bài tiết của tuyến thượng thận, giúp ổn định đường huyết trong máu, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện chức năng hệ thần kinh.

- Vitamin B12 cung cấp nguyên liệu để tổng hợp ADN, có vai trò quan trọng trong quá trình phân chia tế bào. Cung cấp đủ vitamin B12 sẽ giúp duy trì ổn định các tế bào thần kinh, phòng ngừa dị tật ống thần kinh.

Vitamin và khoáng chất là thành phần quan trọng, cung cấp năng lượng cho cuộc sống hằng ngày của con người. Nếu ví cơ thể con người như một bộ máy, thì vitamin và khoáng chất chính là nguồn nhiên liệu chính giúp vận hành bộ máy trơn tru và hiệu quả. Cùng VITACAP tìm hiểu vai trò cũng như tầm quan trọng của vitamin và khoáng chất nhé.

Vai trò của vitamin và khoáng chất

Vai trò của vitamin là gì?

Là hợp chất hữu cơ cần thiết cho quá trình trao đổi chất, vitamin vô cùng quan trọng với cơ thể con người. Con người không thể tự sản sinh đủ lượng vitamin mà phải bổ sung từ thức ăn hàng ngày. Vitamin tham gia vào quá trình chuyển hoá năng lượng của cơ thể, tổng hợp, sử dụng và chuyển hoá các chất dinh dưỡng, vitamin có nhiều loại và có vai trò khác nhau trong cơ thể. 

Có 2 nhóm vitamin chính:

– Vitamin tan trong nước: gồm các vitamin nhóm B và vitamin C.

Vitamin C: axit ascorbic – là chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào và giữ cho chúng khỏe mạnh. Ngoài ra vitamin c còn giúp thúc đẩy quá trình tạo thành collagen – một loại protein dồi dào nhất trong cơ thể giúp giữ cho xương, da, răng và mạch máu khỏe. Thiếu vitamin C sẽ dẫn tới một số tác hại như: thiếu máu, vết thương chậm lành, bệnh loãng xương, bệnh thoái hóa khớp, bệnh tim mạch,…

Các loại vitamin nhóm B bao gồm: Vitamin B tổng hợp, thiamin (Vitamin B1), riboflavin (Vitamin B2), niacin (Vitamin B3), axit pantothenic (Vitamin B5), vitamin B6, vitamin B9 (folate), vitamin B12 (cobalamin). Chúng giữ một vai trò quan trọng, liên quan đến quá trình trao đổi chất, các hoạt động và sự phát triển của hệ thần kinh cũng như các cơ quan khác trong cơ thể bao gồm cả da và tóc. Các triệu chứng do thiếu hụt vitamin B gây ra phụ thuộc vào loại vitamin B mà bạn thiếu, có thể là mệt mỏi, sa sút trí tuệ đến thiếu máu hoặc hệ thống miễn dịch bị tổn thương. 

– Vitamin tan trong chất béo: bao gồm vitamin A, D, E và K. 

Những vitamin này có thể được lưu trữ trong các tế bào mỡ và sử dụng khi cần thiết. Vì lý do này, những vitamin này có thể tích tụ thành mức độc hại nếu bổ sung quá nhiều so với nhu cầu cơ thể. Trong trường hợp nghiêm trọng dư thừa lượng lớn vitamin có thể gây tử vong. Vậy nên bạn chỉ cần bổ sung các loại vitamin này theo đúng liều lượng với độ tuổi của mình hoặc khi được bác sĩ kê toa. Cùng điểm qua vai trò của các loại vitamin này với cơ thể.

Vitamin A: không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy nhất, mà dưới một vài dạng: trong thực phẩm có nguồn gốc động vật dưới dạng retinol, còn trong thực vật dưới dạng caroten (tiền vitamin A). Vitamin a còn có vai trò quan trọng trong tạo ra các sắc tố ở võng mạc của mắt và tạo điều kiện cho thị lực tốt, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào da mới, hỗ trợ nâng cao hệ miễn dịch. Thiếu vitamin A có thể dẫn đến rối loạn hấp thụ chất béo gan, gây thiếu máu, chứng phát ban, bệnh khô mắt, chứng quáng gà,…

Vitamin D: Giúp xương, cơ chắc khỏe và nâng cao sức khỏe tổng thể. Bạn có thể lấy vitamin D từ ánh sáng mặt trời và trong các loại thực phẩm. Nếu không bổ sung đủ, bạn có thể bị đau nhức, chuột rút, đau cơ và xương có thể trở nên mềm và dễ gãy hơn.

Xem ngay:  Copper sulphate

Vitamin E (α-tocopherol) là một chất chống oxy hóa bảo vệ các tế bào hồng cầu, tế bào cơ, vitamin A và các axit béo không bão hòa khỏi quá trình oxy hóa. Ngoài ra, dưỡng chất này còn giúp ngăn chặn và phá các gốc tự do hoạt động. Tuy nhiên, hãy cẩn thận vì vitamin E bị phá hủy khi nấu ở nhiệt độ cao. Thiếu vitamin E hiếm gặp ở người, nhưng có thể dẫn đến: cơ thể mệt mỏi, yếu ớt, dáng đi bất thường, giảm nhạy cảm, suy giảm thị lực,… 

Vitamin K (phylloquinone và menaquinone) cần thiết để tạo ra prothrombin và đóng vai trò quan trọng đối với quá trình đông máu. Vitamin K kết hợp với vitamin A để giữ cho xương và răng khỏe mạnh. Khi người lớn bị thiếu hụt vitamin K sẽ gặp phải các bệnh lý sau: Bệnh tim, ung thư vú, ung thư phổi, tuyến tiền liệt, loãng xương,…

Vitamin có vai trò gì đối với cơ thể

Vai trò của khoáng chất là gì?

Khoáng chất có vai trò quan trọng trong sự phát triển của con người, tương tự như vitamin. Khoáng chất cũng tham gia vào cấu tạo tế bào, tham gia các hoạt động sống và đặc biệt quan trọng trong việc cân bằng các chất lỏng, duy trì sự phát triển của răng xương, cơ cũng như hỗ trợ cho chức năng của hệ thần kinh.

Có hai loại khoáng chất: 

  • Khoáng chất đại lượng bao gồm canxi , phốt pho, magiê, natri , kali , clorua và lưu huỳnh. 
  • Các khoáng chất vi lượng bao gồm sắt , mangan, đồng, iốt, kẽm, coban, florua và selen. 

Cơ thể không thể tự sản sinh ra các loại khoáng chất cần thiết, mà phải bổ sung thông qua đường ăn uống để đảm bảo lượng khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Mỗi loại khoáng chất sẽ có những công dụng chức năng riêng. 

Hầu hết mọi người nhận được lượng khoáng chất cần thiết bằng cách ăn nhiều loại thực phẩm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung khoáng chất. Với những bệnh nhân gặp các vấn đề về sức khỏe hoặc dùng một số loại thuốc có thể cần bổ sung ít hơn một trong các loại khoáng chất. Ví dụ, những người bị bệnh thận mãn tính cần hạn chế thực phẩm chứa nhiều kali.

Vitamin có vai trò gì đối với cơ thể

Các nguồn bổ sung vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất là những chất quan trọng của cơ thể, tham gia vào mọi chức năng hoạt động của cơ thể. Việc bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất giúp cơ thể bạn khỏe mạnh, duy trì năng lượng tích cực mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung vitamin và khoáng chất từ các nguồn sau đây:

Xem thêm: Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất

1. Thực phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất

Duy trì thực đơn phong phú đa dạng với nhiều loại thực phẩm tươi xanh sẽ giúp bạn bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết. Một số các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất bạn có thể bổ sung bao gồm:

Tên dưỡng chất Nguồn thực phẩm
CanxiSữa không béo và ít béo, các sản phẩm thay thế từ sữa, bông cải xanh, rau lá xanh đậm và cá mòi
KaliChuối, dưa đỏ, nho khô, quả hạch, cá, rau bina và các loại rau xanh đậm khác
Chất xơCác loại đậu (đậu khô và đậu Hà Lan), thực phẩm và áo ngũ cốc nguyên hạt, hạt, táo, dâu tây, cà rốt, quả mâm xôi, trái cây và rau quả nhiều màu sắc. 
MagieRau bina, đậu đen, đậu Hà Lan và hạnh nhân. 
Vitamin ATrứng, sữa, cà rốt, khoai lang và dưa đỏ
Vitamin CCam, dâu tây, cà chua, kiwi, bông cải xanh, ớt chuông xanh và đỏ
Vitamin EBơ, quả hạch, hạt, thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt, rau bina và các loại rau lá xanh đậm khác. 

2. Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất

Đối với những người bận rộn hoặc không đủ thời gian để bổ sung dinh dưỡng từ bữa ăn, bạn có thể sử dụng kèm viên uống bổ sung vitamin và khoáng chất. Việc bổ sung thêm viên thực phẩm chức năng giúp cân bằng vi chất dinh dưỡng mỗi ngày là hoàn toàn cần thiết – sử dụng viên uống VITACAP với 18 vitamin và khoáng chất giúp bổ sung đủ đầy dưỡng chất cho bạn bền sức sống, bật niềm vui.

Vitamin có vai trò gì đối với cơ thể

Nguồn tham khảo:

16 Foods Rich in Minerals

https://www.healthline.com/nutrition/foods-with-minerals

Role of vitamins

https://www.healthnavigator.org.nz/healthy-living/r/role-of-vitamins/

Minerals

https://medlineplus.gov/minerals.html