Cùng chung trên dải đất hình chữ S, ẩm thực 3 miền có những điểm giống nhau nhất định nhưng cũng đa dạng và phong phú bởi khác biệt về thổ nhưỡng, phong tục tập quán. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!
Bữa ăn của người Việt không thể thiếu bát cơm trắng
Ngay cả khi dùng kèm, các loại nước chấm phong phú cũng tạo mùi vị đặc trưng cho từng món ăn.
Đang xem: Văn hóa ẩm thực 3 miền
Người Việt thường dùng các gia vị như gừng, nghệ, hành, tỏi, sả và các loại rau thơm… chứ không dùng gia vị khô hoặc qua chế biến. Các gia vị được sử dụng một cách tương sinh hài hòa và thường thuận theo nguyên lý “âm dương phối triển và ngũ hành tương sinh”, kết hợp được 2nguyên tắc nàytrong nấu nướng món ăn vừa đạt đượcvẻ đẹp hài hòa theo đúng tiêu chuẩn mỹ học lại có tác dụngnhư những vị thuốc đông y giải độc.
Những đặc trưng riêng của ẩm thực 3 miền
Ẩm thực miền Bắc: Tinh tế, vị vừa phải, trung tính
Khẩu vị của người miền Bắc từ xa xưa đã được coi làchuẩn mực bởi được sàng lọc kỹ lưỡng từ bao đời. Họ chuộng món ăn thanh đạm, nhẹ nhàng và một chút chua. Các mónrau và các loại thủy hải sản nước ngọt cũng khá phổ biến trong các món ăn miền Bắc. Các gia vị được tiết chế vừa phải, có sự tương hỗ với nhau, không cay xé lưỡi như các món ăn miền Trung cũng khôngngọt như trong món củangười Nam. Tổng hòa lại hương vị ẩm thực Bắc bộ thanh tao và đầytinh tế.
Nếu muốn thưởng thức trọn vẹn tinh hoa ẩm thực phía Bắc hãy thử đi tour du lịchHà Nội, ăn các món như phở haybún thang, bánh cuốn Thanh Trì, bún chả; các thức vặt như bánh cốm, cốm, ô mai sấu…
Các món ngon miền Bắc
Ẩm thực miền Trung: Đậm đà, thiên vị cay, mặn
Tại sao trong ẩm thực 3 miền, các món miền Trung lại thường cay và mặn?Xuất phát từ điều kiện tự nhiên xấu, nhiều thiên tai; người dân nơi đây có thói quen tiết kiệm trong ăn uống nên thường nêm đậm vị trong đồ ăn.
Xem thêm: So Sánh Sự Giống Và Khác Nhau Giữa Thư Viện Truyền Thống Và Thư Viện Điện Tử?
Ngay cả màu sắc món ăn cũng thường thiên về màu đỏ và nâu sậm hiền lành. Ẩm thực miền Trung là sựđan xen của hai lối ẩm thực: cung đình và đường phố; vừa có chút cầu kì, lễ nghivà sang trọng lại có chút dung dị, đơn giản. Đến với miền Trung, du khách có cơ hội cảm nhận tổng hòa cácnétđa dạng, phong phú và khác biệt của ẩm thực nơi đây.
Các món ăn đặc trưng: Bún bò Huế, mì Quảng, cao lầu, các món bánh miền Trung…
Các món bánh dân dã ngon miệng của miền Trung
Ẩm thực miền Nam: Tiếp biến và phong phú
Nhắc đến tínhphong phú và đa dạng của ẩm thực Việt Nam không thể không nhắc đến ẩm thực miền Nam. Với vị trí địa lý thuận lợi, các món ăn miền Nam là hội tụ của tinh hoa ẩm thực từ các vùng miền trên đất nước cũng như từ các dân tộc ngoại lai chuyển tới như Chăm, Khơme và người Hoa,… hay cácquốc gia lân cận. Điều kiện thời tiết đã giúp cho miền Nam sở hữu những sản vật thiên nhiên dồi dào; thêm vào đó là chúthào sảng, phóng khoáng tạo nên những đặc trưngẩm thực miền Nam.
Hương vị thường thấy trong các món miền Nam là ngọt, béo. Họ dùng nhiều đường, nước cốt dừa trong chế biến món ăn. Các món ăn miền Nam đặc biệt phải kể đến: cá lóc nướng trui, gỏi cuốn, bún mắm, hủ tiếu Nam Vang, bánh bò… Thông thường, người miền Nam không thích một vị trung hòa,những vịngọt, béo, cay đều phải đạt cực điểm.
Xem thêm: Một Lễ Hội Bỏ Mã Có Mấy Bước, Đến Tây Nguyên, Tìm Hiểu Lễ Hội Bỏ Mả
Hủ tiếu Nam Vang – món ăn đặc trưng của miền Nam
Những nét giao thoa và khác biệt trong ẩm thực 3 miền Bắc – Trung – Nam đã tạo nên một nền văn hóa ẩm thực truyền thống đặc sắc, phong phú mà bất cứ du khách nước ngoài nào khi tới Việt Nam đều sẽ ấn tượng khó quên./.
See more articles in category: FAQ
Sự đa dạng, phong phú với những điểm chung và điểm riêng giữa ẩm thực 3 miền Bắc - Trung - Nam đã tạo thành một nét đẹp vô cùng đặc trưng của nước ta. Hãy cùng 2Đẹp đi tìm hiểu về nét khác biệt trong văn hóa ẩm thực ở mỗi miền ngay bây giờ nhé.
1. Nét đặc trưng của ẩm thực Miền Bắc
Không phải ngẫu nhiên mà người ta lại nói rằng, miền Bắc là nơi hội tụ và in đậm cốt cách của cả một nền văn hóa ẩm thực lâu đời. Một điều đặc trưng mà bất cứ ai khi ăn cũng có thể nhận ra, đó là trong các món ăn của người Bắc sẽ ít cay, ít ngọt và dậy mùi thơm tự nhiên vô cùng đặc trưng trong lúc chế biến.
Không chua gắt, không đắng ngắt mà cũng chẳng cay xè, đặc trưng của ẩm thực miền Bắc có vị thanh, nhẹ nhàng, màu sắc bắt mắt đấy nhưng phải hài hoà, không sặc sỡ. Những món ngon điển hình nhất để chứng minh cho điều này, nhất định phải kể đến như phở, bún thang, bún chả, bánh cuốn Thanh Trì...
Người miền Bắc nấu ăn tinh tế và thường ưa chuộng, sử dụng nhiều loại gia vị, gia giảm như: tỏi, hành, ớt, tiêu, gừng, chanh, sấu, dấm, tuy nhiên gia giảm đúng nghĩa gia giảm, nghĩa là một chút để nâng vị chứ không phải cứ thích thì cho thật nhiều để gia giảm át đi vị của nguyên liệu chính.
Cái tinh tế của ẩm thực miền Bắc còn là khéo kết hợp những thức ăn giản dị để thành mâm cơm ngon lành. Chẳng hạn mâm cơm có khi chỉ có bát cà muối, bát canh rau đay thêm đĩa đậu rán thôi mà vẫn ngon lành. Ấy là bởi sự kết hợp của màu vàng của đậu, của cà, màu xanh của rau, màu tím của mắm tôm hay nước mắm cắt ớt. Thế nên đôi khi không cần mâm cao cỗ đầy, mâm cơm miền Bắc vẫn khiến người xa quê rạo rực khi nhớ về.
Ẩm thực của người miền Bắc phong phú, cầu kỳ trong cách bày trí lắm! Trong bữa cơm của người Bắc luôn phải có đủ món mặn, món canh, rau, nước chấm đi kèm. Đặc biệt là trong những bữa cỗ thì mâm cơm lại càng được chú trọng hơn cả.
Nói về mâm cỗ miền Bắc phải dùng tới cụm từ "mâm cao cỗ đầy" mới có thể thể hiện được đầy đủ về sự đầy đặn của mâm cơm cỗ nơi đây. Ngày trước, với những gia đình có điều kiện thì mâm cỗ phải gồm tám bát tám đĩa. Nhưng lâu dần, cuộc sống và cách thức trình bày đã giản tiện hơn phần nào nhưng vẫn phải có đủ nào gà, nào chả, nào canh,...
Ngồi trong mâm cơm, người Bắc có cách ứng xử và ăn uống cũng rất riêng. Đó là sự lễ nghĩa và tinh tế! Lễ nghĩa ở chỗ người lớn tuổi và những người được tôn trọng sẽ luôn là người dùng món trước. Còn tinh tế ở chỗ, người Bắc luôn nhường những miếng ngon nhất trên mâm cơm cho người khác. Cũng vì người Bắc ưa được mời chào và thích được "gắp", nên muốn mời họ ăn, thì quả thực cũng cần phải có sự khéo léo và tế nhị.
2. Nét đặc trưng của ẩm thực Miền Trung
Văn hóa ẩm thực của miền Trung vốn được ví giống như một bức tranh tổng thể vô cùng hài hòa và tinh tế. Các món ăn ở nơi đây hầu hết đều có vị cay và mặn. Mặc dù người dân nơi đây cũng thích ngọt, nhưng chỉ ngọt vừa phải, chứ không phải ngọt béo, ngọt ngậy như những món ăn của người miền Nam. Nói theo cách khác, thì người miền Trung ưa vị đậm đà và món ăn phải đậm đà thì mới thực sự là ngon.
Cũng vì văn hóa thích ăn cay, nên ớt chính là một trong những nguyên liệu chế biến được ưu ái hơn cả. Từ những món ăn dân dã cho tới những món ăn cao lương mỹ vị đều không thể nào thiếu được hương vị cay nồng đặc trưng của ớt. Có lẽ “tôn chỉ” cho những món ăn ở nơi đây đó là: “Tất cả đều phải cay!”. Thêm vào đó do thời tiết nắng nóng nên các món cuốn, gỏi, trộn cũng được người miền Trung rất ưu ái, chẳng hạn như mì Quảng, cao lầu, bánh xèo, nem lụi... Tất cả đều đi kèm rất nhiều rau xanh để nâng vị cho món ăn.
Nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực miền Trung rất thú vị, mỗi vùng miền lại có một nét đặc trưng riêng biệt tuy nhiên điểm chung của hầu hết các tỉnh miền Trung là bữa ăn rất đơn giản, các món mắn, hải sản có phần được ưu ái vì vốn có lợi thế về đường biển. Nói về sự ăn uống đơn giản của người miền Trung, một phần là do con người nơi đây giản dị, chất phác, phần còn lại là do cuộc sống của người dân còn gặp phải rất nhiều khó khăn do có nhiều thiên tai.
Sự đơn giản này cũng đúng với mâm cỗ, mâm cỗ miền Trung không có cầu kỳ như miền Bắc mà thường "ưng chi cúng nấy", do đó ở một số vùng còn cúng cả mực cho ngày Tết chứ không kiêng như ở miền Bắc. Ngay trong việc bày mâm, người dân miền Trung cũng bày sao cho hợp lý là được chứ không cần quy định số bát số đĩa như miền Bắc.
Tuy nhiên, đối với ẩm thực xứ Huế thì lại ngược lại.. Vốn là mảnh đất Cố đô, nên mọi bữa ăn của người dân nơi đây đều là sự hòa quyện của “âm dương - ngũ hành”. Người Huế luôn thể hiện sự trân quý, coi trọng từng bữa ăn qua sự trau chuốt, tỉ mỉ sao cho diện mạo món ăn được đẹp mắt và đậm vị nhất. Đặc biệt hơn cả là những món ăn cung đình Huế.
Ẩm thực cung đình Huế chính là những món ăn ngày trước chuyên được nấu và dâng lên cho các bậc vua chúa. Tất cả những món ăn ấy đều thuộc hàng cao lương mỹ vị, yêu cầu người chế biến phải tỉ mỉ, công phu và bày biện một cách đẹp mắt và cầu kỳ nhất. Món ăn cung đình ngoài việc có hình thức đẹp mắt, hương vị hấp dẫn, thơm ngon thì còn có tác dụng điều hòa khí huyết và bồi bổ sức khỏe cho người thưởng thức nữa đấy.
3. Nét đặc trưng của ẩm thực Miền Nam
Trong khi miền Bắc luôn chú trọng ở khâu chế biến và bày biện tinh tế hay người miền Trung luôn chế biến món ăn với hương vị đậm đà, xuất phát từ chính những gia vị được nêm nếm, thì ẩm thực Nam Bộ lại là sự kết hợp ẩm thực của nhiều vùng miền. Sở dĩ nói như thế vì miền Nam là người dân tứ xứ đến để lập nghiệp do đó ở đây bạn có thể tìm thấy ẩm thực của người Hoa, ẩm thực của người Khmer, người Chăm và tất nhiên rất nhiều món ăn hấp dẫn của người dân các tỉnh miền Nam.
Điểm nổi bật nhất trong khẩu vị của người dân Nam Bộ đó chính là “hảo ngọt và ưa ngậy”. Nổi bật hơn cả phải kể đến những món chè ngọt gắt, ngọt ngậy được kết hợp cùng với nước cốt dừa beo béo, hay những món bánh, xôi, gà ri tô,... Nhiều người nói rằng những món ăn của miền Nam đều có một mùi vị vô cùng “mạnh mẽ”.
Miền Tây [miền Nam Trung bộ] cũng là một phần quan trọng của ẩm thực miền Nam. Ẩm thực miền Tây gắn liền với mùa nước nổi và mùa nước gặt. Vào mùa nước nổi, người dân địa phương sẽ thưởng thức những món ăn như bông điên điển, bông súng kho mắm, bún nước lèo,... Còn đến mùa nước gặt thì những món như rau đắng, cá lóc, cua đồng,... lại trở nên quen thuộc hơn bao giờ hết.
Không cần quá phô trương, cầu kỳ, những món ăn của người miền Tây hầu hết đều mộc mạc, giản dị và chân chất đến lạ thường. Thậm chí, có những lúc họ bắt được gì thì sẽ chế biến và ăn ngay tại chỗ cái đó. Độc đáo nhất có thể phải kể tới những món ăn có tiếng như: rắn nướng lèo, gà nướng đất sét, vịt nướng đất,...
Cũng bởi tính tình xởi lởi, chất phác, mà ngay cả trong cách ăn uống của người dân Nam Bộ cũng rất đỗi tự nhiên và cũng chẳng mấy khách khí. Hình ảnh, những mâm cơm gia đình hay mâm cơm mời khách được bày biện ngay trên sàn nhà đã phần nào thể hiện được điều đó.