Cập nhật lần cuối vào ngày 21/08/2021
Người không vì mình thì trời tru đất diệt chính là câu Phật nói, được chép lại trong "Phật Thuyết Thập Thiện Nghiệp Đạo Kinh" đệ nhị thập tứ tập [佛说十善业道经 - 第二十四集]. Nguyên văn đầy đủ của câu này là "nhân sinh vi kỷ thiên kinh địa nghĩa, nhân bất vi kỷ thiên tru địa diệt" [人生為己天經地義, 人不為己天誅地滅].
Như vậy, người không vì mình thì trời tru đất diệt là câu nói có nguồn gốc từ nhà Phật, mang theo tư tưởng của nhà Phật. Tuy nhiên, lý do nào khiến câu nói trên bị hiểu sai thành ý nghĩa lệch lạc là "Người mà sống không nghĩ đến lợi ích của bản thân mình thì trời tru đất diệt" như cách hiểu của nhiều người hiện nay?
Nguyên là trong câu “Nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt” [人不為己, 天誅地滅] thì chữ “Vi” [為] ở đây có hai âm đọc và cũng có hai nghĩa khác nhau, một nghĩa là “học”, còn một nghĩa khác là “do, vì”. Bởi vậy, "Nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt" phải được hiểu chính xác là: “Một người mà không tu dưỡng bản thân thì ắt sẽ không thể có được chỗ đứng trong trời đất”.
Theo quan điểm của nhà Phật, "vì mình" phải là KHÔNG thực hiện 10 ác nghiệp sau:
1] Sát sanh: tức là dứt ngang mạng sống của kẻ khác hoặc loài khác.
2] Trộm cắp: tức là lấy sức mạnh cướp bóc của người khác, hoặc trộm lén lấy của người, hoặc bày phương kế xảo trá lừa gạt mà lấy của người.
3] Tà hạnh: tức là chỉ cho sự dâm dục. Phật dạy chỉ có tu hành thoát ly dục giới mới hàng phục được dâm dục. Bao giờ chứng quả a-la-hán mới là cứu cánh ly dục
4] Vọng ngữ: tức là nói lời dối trá, thấy nói không thấy, không thấy nói thấy, biết nói không biết, không biết nói biết, xấu nói tốt, tốt nói xấu, ... Ở trong Phật pháp rất kỵ đại vọng ngữ nghĩa là tu hành chưa được mà tự xưng đã được, chưa chứng mà tự gọi đã chứng. Nếu vi phạm đại vọng ngữ này, quyết định sa về đường ma, đọa lạc tam đồ ác đạo, rất là nguy hiểm.
5] Hai lưỡi: tức là nói lời chia rẽ phản gián, đến người này nói xấu người kia, đến người kia nói xấu người này, ... Sự tai hại của ác nghiệp này không nhỏ khi có thể khiến thân tình trở nên thù oán; gia đình, đồng nghiệp, bạn bè bất hòa, ....
6] Ác khẩu: tức là nói lời thô ác, mắng chửi cay nghiệt, ... Do chửi mắng mà đi đến đánh đập, giết hại. Ở cấp độ vĩ mô có thể dẫn đến chiến tranh.
7] Ỷ ngữ: tức là nói lời vô nghĩa lý, nghĩa là nói không chân thật nhưng lời nói lại được trau chuốt, thêu dệt đẹp đẽ nghe rất êm tai, khiến cho người nghe không còn giữ được tâm trí, dễ dẫn dắt người ta đến hành động tội lỗi.
8] Tham dục: "Dục" là cội nguồn sinh lý mà ai ai cũng phải có khi còn sống sinh hoạt với đời. Đó là sinh hoạt rất bình thường trong cơ thể của ta. Đừng bao giờ hiểu lầm, khi nghe đến sinh lý, thì ta chỉ nghĩ đến chuyện chung đụng nam nữ không thôi. Ăn cũng là thỏa mãn sinh lý, ngủ cũng là thỏa mãn sinh lý, cha mẹ thương con cũng là thỏa mãn sinh lý. Tự hào tên tuổi mình sáng chói cũng là thỏa mãn sinh lý.
Tham dục không thể nào đoạn diệt trên thân tâm ta được. Nếu đoạn diệt tham dục thì ta chết sao? Nhưng, vì tham nên muốn được nhiều cho hả dạ, sướng lòng. Tên tuổi càng nổi bật càng muốn làm "ông hoàng", "bà chúa"; quyền uy càng lớn càng khoái chí ngạo mạn. Tiền tài càng nhiều càng ham. Nhiều vợ càng đẹp càng khoái chí. Ăn cho ngon, cho nhiều, để hả dạ, ngủ cho thoải mái, càng lâu càng thích.Do vậy, khi tu hành thì phải biết tiết dục, phải đưa dục xuống mức tối thiểu, để ta không còn đua đòi.
9] Sân hận: Đối với cảnh vừa lòng thì sanh tham muốn, với cảnh trái ý thì sanh sân hận; lỗi của lòng sân không phải nhỏ. Đối với cảnh vừa lòng thì sanh tham muốn, với cảnh trái ý thì sanh sân hận; lỗi của lòng sân không phải nhỏ. Kinh dạy: Nhất niệm sân tâm khởi, bách vạn chướng môn khai, nghĩa là tâm sân khởi lên thì trăm vạn cửa nghiệp chướng đều mở. Tuy vậy, nghiệp sân này chỉ ở cõi dục giới. Nếu tu tập Thiền định và bốn Vô lượng tâm từ bi hỷ xả thì sẽ tiêu tan. Nên cõi sắc và vô sắc giới không còn sân hận.
10] Tà kiến: Thông thường gọi là ngu si. Nhưng chữ ngu si nó không hết nghĩa. Vì rằng ngu si là không hiểu lý lẽ. Còn đây là hiểu biết không hợp chân lý, không đúng với lẽ phải của Trung đạo, thiên kiến một bên, mà cố chấp cho là phải, Cho nên, nói là tà kiến mới hết nghĩa. Như chấp đoạn diệt hay chấp thường còn, thành điên đảo tà kiến không hợp với chơn lý trung đạo, nhưng vẫn ở trong phạm vi của ngu si. Nay muốn xa lìa sự nhận thức sai lầm của phạm vi ngu si tà kiến, cần phải tu thiền định, nhờ đó mà phát sanh trí huệ, tăng trưởng chánh kiến đi đến quả thiện pháp viên mãn.
Như vậy, theo ý Phật dạy, nếu "không vì mình" sẽ tạo ra hậu quả xấu và chỉ có "vì mình" [tức là không làm những ác nghiệp trên - Quang Nguyễn], thì mới không bị "trời tru đất diệt", từ đó đi đến cảnh giới an vui tốt đẹp của thế gian và xuất thế gian, hoàn toàn đối lập với ý nghĩa ích kỷ, tư lợi như chúng ta vẫn thường hiểu.
Website cùng hệ thống AtaHome.vn
Kênh thông tin bất động sản - Nền tảng mua bán, cho thuê nhà đất #1 Bình Dương.
Nếu như hỏi nhiều người rằng họ hiểu như thế nào về câu “Người không vì mình Trời Tru Đất Diệt” thì hầu như câu trả lời đều hiểu theo nghĩa là “Nếu một người không vì mình lo cho bản thân, mưu danh, mưu quyền, mưu sắc, mưu lợi… thì sẽ bị trời đất trách phạt, bởi vì không như thế mình sẽ thua thiệt người khác vì thế đầu tiên mỗi người phải nghĩ về lợi ích bản thân…” và họ tự hào biện hộ rằng nếu họ có “ích kỷ” nghĩ cho bản thân mình thì đó cũng là 1 điều đúng.
Có phải như vậy hay không?
Và ít có ai gặp câu ” Người không vì mình Trời Tru đất diệt” này mà chịu “truy nguyên “ đến cùng!
Câu này từ đâu? Tại sao lại như thế? Cái ý của câu đó thật sự là ý gì?
Bài viết này sẽ tháo gỡ một số khuất mắc cho những ai đang trăn trở tìm tòi câu trả lời và cho những ai đã nghe qua nhưng không để ý là mình hiểu câu này như thế nào.
Đầu tiên, câu nói này xuất xứ từ Kinh: “Thập thiện nghiệp báo” trong tập 24 có viết: “Nhân sinh vi kỷ, thiên kinh địa nghĩa, nhân bất vi kỷ, thiên tru địa diệt” tạm dịch là: Người sống vì mình là đạo lý hiển nhiên, người không vì mình trời chu đất diệt.
Đức Phật là Người đã đắc đạo thành Phật, Ngài là bậc đại giác ngộ, có tấm lòng từ bi yêu thương hết thảy chúng sanh, luôn mong muốn chúng sanh đều được giải thoát khỏi sinh tử luân hồi, thì câu nói của Ngài ắt phải có hàm ý vì đại chúng, yêu thương từ bi, khơi dậy Tâm Phật tánh chứ!
Chẳng lẽ Ngài nói với chúng sanh rằng : “ các con hãy sống lo cho bản thân mình đi, tham sân si cho bản thân và không cần nghĩ đến sự ảnh hưởng đến người người khác chứ không thôi là Trời đất không dung tha ” à?
Có thể thấy Từ sự khác nhau trong cách hiểu định nghĩa “vì mình” ở đây mà dẫn đến sự khác nhau trong ý nghĩa của câu “ Người không vì mình Trời tru đất diệt”
Cái định nghĩa “vì mình” trong câu kinh kệ trên là Đức Phật muốn khuyến hóa mọi người hãy giữ giới, không tạo ra các ác nghiệp như Không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không khinh ngữ, không hai lời, không ác khẩu, không tham lam, không sân hận, không tà kiến,…không gây ra tội lỗi như vậy mới có thể tự cứu mình, gieo nhân gì ắt gặt quả nấy, nếu mình không tự “vì mình” tu sửa bản thân mình thì không ai có thể cứu mình được [Trời tru đất diệt] .
Khi biết tu sửa thói hư tật xấu thì từ đó đi đến cảnh giới an vui tốt đẹp, hạnh phúc bình an, hoàn toàn đối lập với ý nghĩa ích kỷ, tư lợi như chúng ta vẫn thường hiểu.
” Vì mình” ở đây cũng có thể hiểu là biết yêu thương, trân trọng, bảo tồn cái thân giả tạm của mình, biết sự ” biến hóa” “vô thường ” của thân mà lo sống cho tốt.
Nếu “vì mình” được hiểu theo nghĩa chỉ lo cho bản thân mình mà mặc kệ hoặc không quan tâm đến lợi ích của người khác thì xã hội loài người sẽ như thế nào?
Như việc phun thuốc vào thực phẩm, việc tiêm hóa chất, làm giả hàng hóa, sử dụng thịt bẩn, cá ươn, …chỉ vì cái lợi trước mắt của bản thân mà gây ngộ độc, bệnh tật cho người khác cũng là ” vì mình” .
Nếu một người chỉ nghĩ cho bản thân mình, luôn đặt lợi ích bản thân lên trên thì thử hỏi ai muốn bên cạnh người đó lâu dài được? ai muốn giúp người chỉ biết có bản thân, ? ai muốn thân với người như vậy?
Hãy mở rộng tấm lòng để đón nhận nhiều bài học, hãy mở rộng tấm lòng để bao dung, yêu thương và giúp đỡ người khác, như vậy cuộc sống mới thêm ý nghĩa, cuộc đời mới nhiều cái đáng nhớ, đáng sống!