Nỗi nhớ quê hương của tác giả Lí Bạch được như thế nào trong bài thơ Tĩnh dạ tứ
|
Quê hương hai tiếng gọi thân thương trìu mến mà mỗi ai đi xa đều đau đáu trong lòng. Quê hương trong mỗi người đã trở thành máu, thành thơ, thành một phần của tâm hồn. Đối với Lý Bạch - thi nhân suốt một đời xa quê thì tình yêu quê hương lại càng dâng trào mãnh liệt qua bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh: Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt,đất phủ sương Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương Mở đầu bài thơ là một thế giới ảo diệu tràn ngập ánh trăng. Sàng tiền minh nguyệt quang Nghi thị địa thượng sương (Đầu giường ánh trăng rọi Ngỡ mặt đất phủ sương) Trăng không chỉ giới hạn ở nơi đầu giường, mà ánh trăng bao trùm cả không gian toả khắp căn phòng nơi tác giả nghỉ trọ. Trăng như dòng suối chảy miên man khắp đêm sâu. Cảnh vật như say dưới trăng, giữa khoảnh khắc đêm sâu như vậy, ánh trăng là chủ thế trong cuộc sống tĩnh lặng. Hơi thở của tạo vật đất trời cũng nhè nhẹ sợ làm vỡ tan cái êm dịu của đêm trăng. Với Lý Bạch - một hiệp khách thì ánh trăng sáng trong quán trọ không phải là chuyện lạ. Nhưng với thi nhân thì ánh trăng đêm nay rất khác lạ. ánh trăng len lỏi vào tận đầu giường nơi tác giả nằm. Ánh trăng không phải là vô tri vô giác, nó như biết được nơi người hiệp khách dừng chân. Trăng chủ động tìm đếntrò chuyện, tâm sự cùng tác giả. Trong khoảnh khắc đêm thâu tĩnh lặng, ánh trăng trong sáng và tinh khiết được tác giả chào đón nồng hậu. Trăng sáng quá, đẹp quá khiến tác giả:Nghi thị địa thượng sương Ánh trăng rọi ngỡ là sương mặt đất, chỉ một hình ảnh thôi mà gợi cả một thế giới cảm xúc. Đây là một hiện tượng rất bình thường, nhưng với tác giả thì hiện tượng này tạo cảm hứng mãnh liệt. Sức liên tưởng kỳ lạ làm hình tượng thơ sống dậy. Trăng hay là sương bao phủ mặt đất? Trăng là thực mà lại không thực? Bằng chất lãng mạn, thi nhân đã nâng ánh trăng lên đến mức diệu kỳ. Vầng trăng trở nên như cõi thiên thai. Sương khói của ánh trăng làm cho câu thơ ngập trong không khí mơ màng, hư hư thực thực. Cả trăng và thi nhân đã giao hoà, giao cảm quyện làm một. Phải thật tĩnh lặng mới nghe được tiếng trò chuyện thầm thì của trăng và thi nhân. Một sự quan hệ qua lại như đền đáp ân huệ mà thiên nhiên ban tặng cho thi nhân cũng như lòng ngưỡng mộ của thi nhân với trăng. Rất tự nhiên, nhẹ nhàng thi nhân hướng về nàng tiên trong đêm sâu. Cử đầu vọng minh nguyệt Đê đầu tư cố hương (Ngẩng đầu nhìn trăng sáng Cúi đầu nhớ cố hương) Tư thế nhìn trăng là một tư thế rất tự nhiên của thi nhân, trong giây phút ấy tác giả gửi trọn hồn mình cho trăng phút chốc tâm tư bỗng trĩu nặng rồi dồn nén vội quên đi cả vũ trụ đất trời đang mời gọi. Đê đầu nhớ về quê cũ yêu thương. Đêm nay trăng sáng nơi quê người, trong quán trọ trên bước đường lữ thứ, tâm hồn nhà thơ sau không khắc khoải bồn chồn. Ánh trăng đêm nay hay chính ánh trăng ngày nào trên núi Nga Mi hiện về. Bỗng chốc lòng tác giả nặng xuống với: quá khứ, hiện tại, tương lai đang trỗi dậy trong lòng. Phải chăng con người ấy đang muốn phủ nhận thực tại trở về quá khứ? Tình ở đây là tấm lòng thương nhớ quê hương, với Lý Bạch tấm lòng da diết khôn nguôi. Hơn nữa trong không gian vắng lặng ấy làm cho tác giả càng buồn hơn, nỗi nhớ sâu hơn, mãnh liệt hơn. Quê hương, nơi ông sinh ra và một thời gắn bó với nó, nhớ những kỷ niệm chăn trâu thổi sáo, những đêm hè gọi bạn ngắm trăng thâu. Tất cả giờ chỉ còn trong ký ức. Quê hương là những gì thiêng liêng nhất, không chỉ Lý Bạch đêm nay nhìn trăng nhớ quê cũ. Ai ai cũng vậy, trong hoàn cảnh ấy quá khứ sao lại chẳng dội về. Có chăng trong những phút nao lòng ấy nhà thơ muốn thốt lên nỗi lòng kẻ xa quê bao năm chưa trở lại. Dẫu sao tình cảm của tác giả với quê hương cũng không bao giờ phai nhạt. Hạ Tri Chương cũng từng thốt lên tâm sự khi hồi hương. Khi đi trẻ, lúc về già Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao Cái hồn quê, hương quê không thay đổi trong Hạ Tri Chương. Cũng như Lý Bạch quê hương đã trở thành máu, thành hồn. Lý Bạch đã viết bài thơ bằng tình cảm chân thực, tình yêu cố hương được thể sống động trong ông. Ta bồi hồi trước chất lãng mạn cùa bài thơ, ta trân trọng nâng niu những tình cảm tự đáy lòng của nhà thơ. Điều này đã giúp ta hiểu, cảm được cái hay cái đẹp của nghệ thuật đích thực. Ai xa quê mà chẳng có tình cảm giống như ông. Tĩnh dạ tứ xứng đáng là một bản tình ca tâm hồn, là khúc nhạc chan chứa tình yêu quê hương của “thi tiên Lý Bạch”. Chúc Bạn Học Tốt
Đề bài: Trình bày cảm nghĩ của em về nỗi nhớ quê hương da diết qua bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Lí Bạch. I. Dàn ý chi tiết1. Mở bàiGiới thiệu tác giả và tác phẩm, nỗi nhớ quê hương da diết qua bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Lí Bạch
2. Thân bài
3. Kết bàiKhẳng định nỗi nhớ quê hương da diết của tác giả: Nỗi nhớ sâu kín trong lòng nhà thơ đã được khơi gợi lên dưới ánh trăng đêm thanh tĩnh nơi đất khách quê người. Người đọc từ chính tình cảm của nhà thơ mà cảm được những giá trị tinh tế về tinh yêu quê hương, hoài niệm về những điều xưa cũ, càng đọc thơ càng thấm nỗi lòng nhà thơ. II. Bài tham khảoKhi nhắc đến các nhà thơ lớn nổi tiếng của Trung Quốc, chúng ta không thể không để đến nhà thơ Lý Bạch, ông là một nhà thơ nổi tiếng thời đường với những vần thơ lãng mạn, bay bổng, trữ tình gần gũi. Tuổi thơ của Lý Bạch được gắn liền với ánh trăng và trong bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” ánh trăng đẹp đã khiến nỗi nhớ quê hương của ông được bùng cháy lên da diết. Nỗi nhớ quê hương là một chủ đề không có gì mới mẻ trong thơ ca Trung Quốc cũng như Việt Nam, nhưng với chủ đề cũ và thể thơ cũ, dưới ngòi bút của thi nhân Lý Bạch, tình cảm yêu quê hương lại mang những nét riêng biệt. Bài thơ được lấy cảm hứng từ một đêm trăng nơi đất khách quê người và nỗi nhớ quê hương không thể diễn tả thành lời. Khi ánh trăng rọi qua cửa sổ tìm đến nơi đầu giường của thi nhân, cảm xúc bỗng nhiên ùa về miên man, dàn trải theo ánh trăng. “Đầu giường ánh trăng rọi Ngỡ mặt đất phủ sương”  Sự len lỏi của ánh trăng cho ta liên tưởng như là sự tìm gặp của những người bạn cũ với nhau, ánh trăng bao trùm cảnh vật trong đêm thanh tĩnh đã khiến cho tâm trạng con người được khơi gợi và trào dâng mãnh liệt. Ánh trăng chiếu rọi xuống mặt đất khiến cho tác giả liên tưởng “ngỡ mặt đất phủ sương”, mặt đất khi đó đang bị bao phủ bởi một lớp sương mỏng trắng. Chỉ với hai câu thơ nhưng tác giả đã vẽ nên một đêm trăng nhẹ nhàng, thanh tịnh, huyền ảo, thơ mộng và lãng mạn. Từ đó ta cảm nhận được ánh trăng chính là chất xúc tác làm cho cảm xúc của nhà thơ tự bung ra, ánh trăng như chính là ánh trăng mà tác giả thường ngắm trên núi Nga My thuở nhỏ, đó chính là người bạn cũ tri kỉ của tác giả. “Ngẩng đầu nhìn trăng sáng Cúi đầu nhớ cố hương” Có thể thấy, chỉ với hành động “ngẩng đầu”, “cúi đầu” ta cảm nhận rõ tâm trạng và tư thế của nhà thơ khi đối diện với ánh trăng hoàn toàn tự nhiên, giao hòa và mang sự đồng cảm. Từ “cố hương” nghe sao mà tha thiết, nghẹn ngào, tác giả nhớ về quê hương da diết không đơn thuần chỉ là nhớ quê hương mà đó còn là nỗi nhớ về mảnh đất xưa cũ, con người xưa cũ đã bao năm xa cách chưa được gặp lại. Có lẽ nỗi nhớ về quê hương đã được nhà thơ cất giữ trong sâu thẳm trái tim để tiếp bước trên con đường của mình, thế nhưng trong hoàn cảnh này, bỗng nhiên những hình ảnh về cố hương cứ hiển hiện lên trong tâm trí của ông. Ông đành “cúi đầu” vì chua xót và nghẹn ngào khôn nguôi. Xem thêm: Giải thích và bình luận về câu tục ngữ Chị ngã em nâng Ta cảm nhận được nỗi nhớ quê hương của Lý Bạch da diết và day dứt biết nhường nào, ấy vậy mà trong bài thơ giản dị ấy, nỗi nhớ thể hiện rất nhẹ nhàng, sâu lắng. Nỗi nhớ sâu kín trong lòng nhà thơ đã được khơi gợi lên dưới ánh trăng đêm thanh tĩnh nơi đất khách quê người. Người đọc từ chính tình cảm của nhà thơ mà cảm được những giá trị tinh tế về tinh yêu quê hương, hoài niệm về những điều xưa cũ, càng đọc thơ càng thấm nỗi lòng nhà thơ. |
