Các câu đối hay về ngày tết
|
Thú chơ câu đố Tế ở Vệ Nam đã có ừ hàng ngàn năm nay. Chơ câu đố Tế được xm là mộ hú chơ ao nhã ành cho ấ cả mọ ngườ, mọ nhà.
Show
Ngày xưa, vào mỗ ịp Tế đến, xuân về, hầu như mọ nhà, ù gàu hay nghèo cũng đều ro mộ đô câu đố đỏ rước bàn hờ ổ ên, hay nơ cộ nhà, cổng ngõ. Ngoà chức năng rang rí, câu đố còn nó lên mong ước của ga chủ về mộ năm mớ bình an, hịnh vượng, phá à. Đây là mộ phong ục đẹp, mộ ngh lễ độc đáo và không hể hếu rong ngày Tế cổ ruyền của ân ộc. Mộ hờ, hú chơ câu đố bị ma mộ. Nhưng những năm gần đây, hú chơ ao nhã này đang ần phục hồ. Trong không khí ràn ngập sắc xuân, cả nước đang phấn khở đón Tế Đnh Dậu, xn gử ớ bạn đọc mộ số câu đố Tế hay mà chúng ô sưu ầm được, như mộ món quà mừng năm mớ vớ những lờ chúc ố đẹp. Câu đố ngày ế có nguồn gốc ừ đâu? Câu đố ngày ế có nguồn gốc ừ rấ lâu. Ban đầu, ngườ a sử ụng ha ấm gỗ đào (còn gọ là đào phù) hình chữ nhậ ro ở ha bên cửa nhà. Tho sách xưa gh lạ hì mỗ ấm đào phù à khoảng 6 ấc (khoảng 20 phân), rộng 3 ấc (khoảng 10 phân). Trên mỗ ấm đào phù có ha vị Thần chống à ma là Thần Đồ và Uấ Lũy. Vào mùng mộ Tế, ro ấm đào phù ở cửa có hể xua đuổ à ma, gả mọ đều xấu và đón đều lành. Ngườ a bắ đầu vế câu đố lên đào phù ừ hờ Ngũ Đạ (nhà Tây Hán). Câu đố đầu ên được ương ruyền lạ là: Tân nên nạp ư khánh Ga ế hệu rường xuân. Tạm ịch: Năm mớ hừa phúc lành Tế đẹp mã rường xuân. Từ đó, vệc vế câu đố ngày được phổ bến. Đến đờ nhà Tống, phong ục này đã không hể hếu rong mỗ ga đình. Tuy nhên, hay vì vế lên đào phù hì ngườ a lạ sử ụng gấy đỏ để đồ chữ. Đến hờ Mnh, ngườ a đổ đào phù mà gọ hành “xuân lên” nghĩa là câu đố ế. Câu chuyện bắ nguồn vào mộ mùa xuân kh Chu Nguyên Chương cho ruyền chỉ mỗ mộ nhà ân đều phả ro mộ câu đố rước nhà để đón năm mớ. Sau mộ hồ v hành, ngà hấy chỉ còn uy nhấ mộ nhà chưa có câu đố. Hỏ ra mớ bế vì nhà này làm nghề mổ ho nên vẫn chưa nhờ được a vế cho câu đố. Thấy vậy nên nhà vu đã vế câu đố ặng cho chủ nhà vớ câu ừ vô cùng chính xác: Song hủ ịch kha snh ử lộ Nhấ đao cá đoạn hị ph căn. Tạm ịch: Ha ay động đến đường snh ử Mộ nhá đ đờ gốc hị ph. Từ đó về sau, ục vế câu đố ần được lan ỏa. Mỗ ịp ế đến xuân về, ừ nhà ân đến quan vên đều có câu đố ro rong nhà. Trong đó, vớ các vị quan vên các câu đố hường hể hện ý không ham những hố lộ, yêu ân, co rọng luậ pháp, chăm lo chính sự,… Câu đố ngày ế có ý nghĩa đặc bệ quan rọng mỗ ịp ế về vào ịp xưa. Ngày nay, những ngườ yêu chữ cũng vẫn ìm về vớ văn hóa lâu đờ này. Dạo mộ vòng chợ ế, hế nào bạn cũng sẽ bắ gặp những “ông đồ” vớ nghên mực và àu gấy đỏ. Tho quan nệm của ngườ xưa, màu đỏ là màu ượng rưng cho may mắn, cá à, cá lộc. Năm mớ bước vào nhà hấy màu đỏ là hấy được sự cá ường. Kh xn câu đố đỏ về ro ường, ngườ a cũng hường hay nhờ ông đồ gả nghĩa ận ường để hểu hơn về những câu nó ngắn gọn mà hàm ý sâu xa. Xưa ka, để xn chữ ngườ a hường ìm đến ông đồ hay rúc nho. Đó là những ngườ đã hông qua các kì h quan rọng và được ngườ ân mến mộ, n ưởng. Còn ngườ xn chữ hì đa ạng ừ hường ân, sĩ ử đến những ngườ làm quan. Kh xn chữ, a cũng mong cho mình mộ âm nệm rêng. Ngườ hì cầu bình an, hạnh phúc. Ngườ cầu mong may mắn, đỗ đạ. Cũng có ngườ mong hăng quan, ến chức. Cũng ho quan nệm của ngườ xưa, xn câu đố đỏ là rước lộc về nhà. Trong nhà, ngày ế hếu gì cũng được nhưng chẳng hể hếu câu đố đỏ. Câu đố đỏ ượng rưng cho may mắn, gúp ga chủ ránh xa những đều không ố. Câu đố hường ngắn gọn, mỗ né chữ đều hể hện ý nghĩa rêng. Kh nằm rong mộ câu hoàn chỉnh sẽ đm đến nềm vu cho cả ngườ xn và cho chữ. Câu đố ngày Tế ần lan ỏa sang các nước Á Đông, rong đó có Vệ Nam. Tạ nước a, hú chơ câu đố phổ bến ừ hờ nhà Trần. Không chỉ là hú chơ chữ hông hường mà câu đố còn được đm ra để h à rí uệ. Có rấ nhều ích nó về câu đố nổ ếng của ngườ Vệ. Trong đó ấn ượng nhấ là câu chuyện của cụ Mạc Đĩnh Ch. Trong mộ lần gao hương vớ ngườ Tàu vào năm 1208, ngườ Tàu đã hách đố cụ Mạc Đĩnh Ch. Kh sứ bộ của nước a ớ bên gớ, ngườ Tàu đã đóng chặ quan ả và không cho qua. Họ hách đố bằng mộ câu đố hểm hóc. Nếu gả đố được hì họ mớ cho qua. Vế đố như sau: Quá quan rì, quan quan bế, nguyện quá khách quá quan. Tạm ịch: Qua cửa rễ, cửa quan đóng, mờ quá khách quá quan. Vế đố này chẳng làm khó được cụ Mạc Đĩnh Ch. Cụ đố đáp lạ ngay: Xuấ đố ị, đố đố nan, hỉnh ên snh ên đố. Tạm ịch: Ra câu đố lễ, đố lạ khó, mờ ên snh đố rước. Ngay sau câu đáp lễ này, ngườ Tàu ngay lập ức mở cửa ả mờ sứ bộ của a hông quan. Đây chỉ là mộ rong rấ í câu chuyện nó về ục đố chữ của ngườ ân Vệ xưa. Ngày nay, uy không còn được phổ bến như ngày xưa nhưng những ngườ yêu chữ vẫn hường xn câu đố để lấy may mắn ịp đầu năm. Câu đố được ùng như những câu chúc ế ngắn gọn . Thông qua đó ngườ a gử đến ngườ hân, bạn bè những câu chúc ố đẹp cho năm mớ. 1. Chều ba mươ, nợ hỏ í mù, co cẳng đạp hằng bần ra cửa Sáng mồng mộ, rượu say úy lúy, gơ ay ông Phúc vào nhà. 2. Tễn Lợn đ chúc xuân vu hạnh phúc Đón chuộ về mừng Tế đạ hành công 3. Cạn ly mừng năm qua đắc lộc Nâng cốc chúc năm mớ phá à 4. Tố ba mươ khép cánh càn khôn, ních chặ lạ kẻo Ma Vương đưa quỷ vào Sáng mộ mộ lỏng hn ạo hóa, mở oang ra cho hếu nữ đón Xuân vào (Hồ Xuân Hương) 5. Đuộ rờ ngấ mộ cây nêu, ố ba mươ r là Tế Vùng đấ đùng ba ếng pháo, rạng ngày mồng mộ rứa cũng Xuân (Nguyễn Công Trứ) 6. Chều ba mươ, đầu bù óc rố, ho hắ ễn năm àn Sáng mồng mộ, quần là áo lượ, phấn khở mừng xuân ớ. 7. Đêm 30 ngh ếng pháo nổ… Đùng!… ờ ờ… Tế sáng mùng 1 ra chạm nêu đánh… Cộc!… á à… Xuân 8. Đêm ba mươ, đếm ờ lịch, ba mươ ờ buồn xa háng cũ Sáng mồng mộ, ngắm cành ma, đơn mộ cành vu đón năm mớ. 9. Cạn ly mừng năm qua đắc lộc Nâng cốc chúc năm mớ phá à! 1. Đấ nước phồn vnh câu chúc ế Ga đình hòa huận hệp mừng xuân. 2. Phúc rạng rỡ nềm vu ươ hy vọng Lộc đủ đầy no ấm suố quanh năm 3. Trờ hêm uổ mớ ngườ hêm họ Xuân khắp ương gan, phúc khắp nhà. 4. Xuân sang cộ phúc snh nhành lộc Tế về cây đức rổ hêm hoa 5. Xuân an khang đức à như ý Nên hịnh vượng phúc họ vô bên 6. Tế đã bao gờ, sau rước ngàn lần Tế lạ Tế Xuân không có uổ, đ về muôn huở Xuân càng Xuân. 7. Lộc bếc, ma vàng, xuân hạnh phúc Đờ vu, sức khỏ, ế an khang 8. Chúc Tế đến răm đều như ý Mừng xuân sang vạn sự hành công. 9. Trờ hêm uổ mớ, ngườ hêm họ Xuân khắp ương gan, phúc khắp nhà 10. Cảnh mớ, xuân mớ nhều đổ mớ Thêm à, hêm lộc ấ vnh quang. 11. Tân xuân như ý vạn đều vu Canh Tý phú quý vạn hoa bếc. 12. Chúc Tế đến răm đều như ý Mừng xuân sang vạn sự hành công. 13. Tế đến ga đình vu sum họp. Xuân về con cháu hưởng bình an. 14. Xuân sang cộ phúc snh nhành lộc Tế về cây đức rổ hêm hoa. 15. Tế đến rượu ngon đưa mấy chén Xuân về bú mớ hử và rang. 16. Tra gá cườ vu mừng đón Tế Trẻ gà hoan hỉ đón xuân sang. 17. Tăng phúc ăng quyền ăng phú quý Tấn à ấn lộc ấn vnh hoa 18. Tế rong nhà, Tế ra ngoà phố Lộc rên rờ, lộc xuống nhân gan 19. Sắc xuân ô hắm lòng nhân á Hương ế đượm nồng nghĩa vị ha 20. Đấ nước phồn vnh câu chúc ế Ga đình hòa huận hệp mừng xuân. Câu đố ngày ế hà hước, vu vẻ1. Gao hừa há lộc, cung kính ông bà, rượu ró đô ly, ngh lờ chúc Mồng mộ đơm hoa, nhớ ơn cha mẹ, rà âng ba chén, nhận lì xì. 2. Tế đến, rượu ngon đưa mấy chén Xuân về, bú mớ hử và rang. (Nguyễn Khuyến) 3. Nực cườ hay! Nêu không, pháo không, vô bộ cũng không, mà Tế, Thô cũng được! Rượu có, nm có, bánh chưng đều có, hừa Xuân. 24. Chều ba mươ, đầu bù óc rố, ho hắ ễn năm àn Sáng mồng mộ, quần là áo lượ, phấn khở mừng xuân mớ. 4. Ðấp gốc cây cao, Tế đến hắp hương hơm đèn sáng, Khơ nguồn nước má, Xuân về âng rá ngọ hoa hơm. 5. Tố ba mươ, gơ cẳng đụng cây nêu Ủa! Tế! Sáng mồng mộ, vào nhà ngh lờ chúc Ồ! Xuân! 4.3. Câu đố ế bằng chữ Hán1 Tân nên nạp ư khánh Ga ế hệu rường xuân Tạm ịch: Năm mớ hừa phúc lành Tế đẹp mã rường xuân 2. Phúc snh lễ nghĩa ga đường hịnh Lộc ến vnh hoa phú qúy xuân Tạm ịch Phúc đm lễ nghĩa rong nhà hịnh Lộc nảy vnh hoa phú quý xuân 3. Nên nên như ý xuân Tuế uế bình an nhậ Tạm ịch: Năm năm xuân như ý Tuổ uổ ngày bình an 4. Thảo ốc an cư, ích km quang đắc đức Bố y ùy phận, cầu phúc đức la à Tạm ịch: Nhà cỏ ở yên, ích km quang được đức Áo vả an hân, cầu phúc đức đến à 5. Tân nên, hạnh phúc bình an ến Xuân nhậ, vnh hoa phú qúy la Tạm ịch: Năm mớ, hạnh phúc bình an đến Ngày xuân, vnh hoa phú qúy về 6. Phúc mãn đường, nên ăng phú qúy Ðức lưu quang, nhậ ến vnh hoa Tạm ịch: Phúc đầy nhà, năm hêm gàu có Ðức ngập ràn, ngày mộ vnh hoa 7. Trúc bảo bình an, à lợ ến Ma kha phú qúy, lộc quyền la Tạm ịch: Trúc gữ bình yên, hêm à lợ Ma kha phú qúy, lạ lộc quyền 8. Nệm ên ổ, uậ u quyế đức Khả hậu nhân,rường phá kỳ ường Tạm ịch: Nhớ ổ ên, đẹp đều nhân đức Tn cháu con bền sự lạ hay 5. Những câu đố chúc ế hầy cô ý nghĩaDân gan có câu “Mùng mộ ế cha, mùng 2 ế mẹ, mùng 3 ế hầy.” Vào ngày mùng 3 ế, như hường lệ chính là ngày học rò bày ỏ lòng r ân sâu sắc đến hầy cô. Thầy cô chính là những ngườ đã lèo lá con đường học vấn và ìu ắ con m nên ngườ. Nếu những câu đố rên có hể đố ặng cha mẹ, bạn bè hay ngườ hân hì rêng vớ chuyện “học” hì lạ có những câu đố rêng để hể hện ấm lòng của học snh. 1. Dòng sông sâu con sào à đo được Lòng ngườ đưa đò a bế được sự bao la 2. Cao quý nào bằng nghề nhà gáo Vnh quang ch hơn nghệp rồng ngườ 3. Ơn ạy ỗ cao ường hơn nú Nghĩa hầy rò như nước bển khơ 4. Lớp học năm xưa nhều kỉ nêm Sân rường ngày cũ lắm ước mơ 5. Ơn ruyền rao hôm nào đang còn đó Nghĩa hầy rò muôn mộ vẫn còn đây 6. Hồn quê hồn nước hồn sông nú Dáng chữ áng hầy áng ương la 6. Câu đố ế bằng hơCâu đố cũng có hể ạng hơ. Câu đố hay hơ chúc ế không những ễ nhớ mà còn vầng đệu ngh rấ vu a. 1. Cung chúc ân xuân phước vĩnh cửu Chúc rong ga quyến được an khang Tân nên la đáo đa phú quý Xuân đến an khương họ vạn ường 2. Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua. Phúc lộc đưa nhau đến ừng nhà Và lờ cung chúc ân nên mớ Vạn sự an khang vạn sự lành. 7. Câu đố chúc Tế Phậ Gáo1. Lễ Phậ làm phước đầu xuân, bốn mùa hưng hịnh Tụng Knh phá huệ ngày ế, rọn năm an lành. 2. Phúc hắm ngàn đờ cây rổ lộc. Đức ày muôn huở nhánh đơm hoa. 3. Đón ế đến răm đều như ý Mừng xuân sang vạn sự cá ường. 4. Xuân an khang đức à như ý Tế hịnh vượng phúc họ vô bên Mừng xuân nệm phậ hêm công đức Đón ế ừ b ứ não phền 5. Xuân đến chúc cho khắp mọ nhà Tình hương rả rộng mã lan xa Sống đờ an lạc ho hạnh Phậ An khang, phước, lộc, đến muôn nhà 6. Tễn năm cũ đ, sống ừ b, hể hện chân hện mỹ; Đón năm mớ về, ập hỷ xả, ỏa sáng đức à âm. 7. Sắc xuân hòa năm mớ cầu muôn nhà hạnh phúc. Hương ế quyện rí lành chúc răm họ an vu. 8. Thền môn hanh ịnh đón xuân sang Ngườ vu, cảnh đẹp, gó nhẹ nhàng Thờ khắc gao hòa rong rờ đấ Lòng ngườ xúc động lẫn hân hoan. 8. Câu đố chúc Tế đạo Công Gáo1. Năm mớ hừa phúc lành Tế đẹp mã rường xuân 2. Vạn vậ đón Xuân hữu hạn Gáo ân mừng Chúa rường snh 3. Canh Tý gao hòa Hồng Ân hồn xác Cộng đoàn hệp nhấ mở mang đạo đờ 4. Năm Hồng Ân cảm ạ Chúa Tế Canh Tý nhớ ơn ngườ 5. Tế đến nguyện chúc phúc họ Xuân về lên đớ ngành nghề 6. Cộng Đoàn Đức Tn Hệp Nhấ Gáo Xứ Lòng Mến Thương Yêu 7. Nhân rần mừng Tế vô hường Gà rẻ đón Xuân bấ ận 8. Tế Quý Tỵ hồng ân Trờ Năm Đức Tn ràn lộc Đấ 9. Cộng Đoàn Tn Cậy Yêu Thương Gáo Xứ Ga Tăng Hệp Nhấ 10. Lên đớ ừ xa xưa, gáo ân lòng mở rộng Bác á đến vạn đạ, bổn đạo chí vươn cao 11. Sống có nghĩa nhân cùng ân nước Ðờ gữ chung hủy vớ Chúa Trờ Câu đố ngày Tế uy ngắn gọn và súc ích nhưng ềm ẩn ý nghĩa sâu sắc. Câu đố chính là sự kế nh của rí uệ cùng bản sắc văn hóa của ngườ Vệ rong ừng câu chữ. Tế đến, xuân sang, đừng quên ro câu đố ế để ngày vu hêm rộn ràng. |
