So sánh ong vò vẽ và ong bắp cày

Ong vò vẽ, một loài ong thuộc giống Vespa, là những thành viên lớn nhất và hung hãn nhất trong họ ong bắp cày [Vespidae] với các loài lớn nhất có kích thước đạt đến 5,5 cm. Tuy nhiên, ong vò vẽ châu Âu không hung dữ và ít khi đốt, trừ khi bạn tấn công chúng hoặc tổ của chúng. Nhiều loài côn trùng bị nhầm với ong vò vẽ, nhưng trên thế giới chỉ có 20 loài ong vò vẽ thực sự. Chúng được xếp vào loại này không chỉ do tính hung hãn mà còn do nọc độc của một số loài có thể khiến nạn nhân không chỉ cực kỳ đau đớn mà còn dẫn đến tử vong, chẳng hạn như ong vò vẽ châu Á khổng lồ. Cách tốt nhất để tránh bị đốt là xác định ong vò vẽ bằng cách nhận biết tổ của chúng hoặc chính con ong đó qua các đặc điểm bên ngoài.[1] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

1. 1

   Chú ý một vật hình ô-van màu xám giống như giấy. Mặc dù không thực sự là giấy, nhưng đó là một chất trông như giấy làm từ nước bọt của ong vò vẽ và gỗ. Tổ ong là nơi nuôi dưỡng trứng, và ong vò vẽ rất hăng hái bảo vệ cả tổ và trứng của chúng. Thế nên hẳn là bạn không muốn bị bắt gặp ở gần tổ của ong vò vẽ và bị chúng xem là mối đe dọa.[2] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

   • Bắt đầu chỉ là một vật hình tổ ong nhỏ, nhưng tổ ong sẽ dần dần phát triển và mở rộng thành hình oval trông như quả bóng bầu dục, nhũ đá hoặc giọt nước ngược.
   • Điều này có nghĩa là việc nhận biết cấu trúc tổ ong sẽ giúp bạn thu hẹp phạm vi xác định loài côn trùng gần nhà mình, dù chưa thể xác định được chính xác đó là loại côn trùng nào.
   • Ong bắp cày giấy cũng dùng vật liệu xây tổ giống như giấy, nhưng tổ của chúng không có lớp vỏ như giấy bên ngoài bao bọc và bảo vệ tổ.[3] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

2. 2

   Tìm tổ ong ngoài trời và ở trên cao, nơi được che chắn. Ong vò vẽ xây tổ ở những khu vực ngoài trời và thường cao hơn mặt đất, chẳng hạn như trên cây, trên các cột điện hoặc các bụi cây rậm rạp. Chúng cũng xây tổ ở dưới mái nhà chìa ra và bên dưới sàn hành lang.[4] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

   • Thông thường bạn sẽ không nhìn thấy tổ của ong vò vẽ cho đến khi mùa thu đến, lá cây rụng và lộ ra tổ ong ẩn trong đó. Đến thời điểm này hầu hết ong vò vẽ đã chết hoặc đang chết đi, chỉ còn lại ong chúa ngủ đông và sống qua mùa đông.
   • Ngược lại, ong vàng có thể làm tổ sát đất, dưới đất, hoặc bên trong bất cứ khe hở nào mà chúng tìm được, chẳng hạn như giữa các bức tường bên trong hoặc bên ngoài nhà, thậm chí bên trong tấm nệm cũ.
   • Một số loại ong bắp cày xây tổ trên cao thường bị nhìn nhầm là ong vò vẽ. Ong vò vẽ hói Bắc Mỹ thực ra là một loài ong bắp cày, cũng như ong vò vẽ Úc là một phân loài của ong thợ hồ.

3. 3

   Ước đoán số lượng ong. Tổ ong vò vẽ có thể có 700 thành viên trú ngụ. Một tổ ong có kích thước lớn mà bạn cho là chứa đến hàng nghìn con thì có khả năng đó là tổ ong vàng. Vì vậy sự quan sát kỹ – từ đằng xa – là điều then chốt để phân biệt chúng là ong vò vẽ hay ong vàng.

   • Dù là tổ nhỏ hay lớn, cách xử lý tổ ong cũng là gọi cho nhà chuyên môn. Họ sẽ cần biết kích thước của tổ ong, vì vậy bạn càng cung cấp nhiều thông tin thì họ càng được trang bị tốt để xử lý tổ ong.[5] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

1. 1

   Quan sát các đặc điểm khác biệt. Tương tự ong bắp cày, ong vò vẽ có vòng eo thon ở giữa ngực và bụng. Đặc điểm này được biết với tên gọi "lưng ong", khác với họ ong mật có eo dày hơn ở giữa ngực và bụng.

2. 2

   Chú ý đến màu đen và trắng trên cơ thể ong vò vẽ. Không giống như ong mật vốn có màu vàng nâu và đen cũng như một số thành viên trong họ ong bắp cày như ong vàng và ong bùn có màu vàng tươi và đen, hầu hết ong vò vẽ có màu trắng và đen.[6] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

   • Tuy nhiên, một số loại có màu khác, chẳng hạn như ong vò vẽ vàng và ong vò vẽ châu Âu, do đó điều quan trọng là quan sát “eo” của con côn trùng.

3. 3

   Lưu ý sự khác nhau về kích thước giữa ong vò vẽ và ong bắp cày. Kích thước chính là điểm khác biệt chủ yếu giữa ong vò vẽ và ong bắp cày mà bạn có thể dễ dàng nhận thấy dù ở khoảng cách gần hay xa. Ví dụ, loài ong vò vẽ thực sự duy nhất ở Mỹ và Canada là ong vò vẽ châu Âu, có thể đạt tới kích thước gần 2,5 – 4 cm chiều dài. Kích thước tối đa của ong bắp cày giấy hoặc ong vàng là 2,5 cm, và thường thì chúng nhỏ hơn kích cỡ này.[7] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

   • Cũng như ong bắp cày, ong vò vẽ có sáu chân và hai cặp cánh.[8] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

4. 4

   Phân biệt thêm bằng các đặc điểm trên cơ thể ong vò vẽ. Không như các thành viên khác trong họ ong bắp cày, phần bụng sát với ngực của ong vò vẽ thường tròn hơn các loài ong bắp cày khác. Đặc điểm này khiến cho đây là bộ phận đầu tiên nên quan sát khi cần biết con ong bạn đang nhìn thấy là ong bắp cày hay ong vò vẽ.

5. 5

   Chú ý kích thước chiều ngang trên đầu ở đằng sau mắt, gọi là đỉnh đầu. Chiều ngang của đỉnh đầu so với toàn bộ cơ thể của ong vò vẽ rộng hơn các thành viên khác thuộc họ ong bắp cày.

6. 6

   Quan sát xem liệu các cặp cánh có được xếp xuống dọc theo thân mình không. Mặc dù một số thành viên khác trong họ ong bắp cày cũng xếp cánh xuống dọc theo thân mình khi chúng đậu, nhưng đây cũng là một chỉ số khác giúp bạn thu hẹp phạm vi để phân biệt ong vò vẽ và ong bắp cày.

7. 7

   Lưu ý đặc điểm ngòi ong không có ngạnh. Ngòi của ong mật thường có ngạnh, do đó bụng ong sẽ bị xé ra khi đốt vào mục tiêu, và điều này cũng kết liễu cuộc đời của con ong. Trái lại, cũng như các thành viên khác trong họ ong bắp cày, ngòi của ong vò vẽ không có ngạnh, nhờ đó chúng có thể đốt nhiều lần mà không bị mất ngòi.[9] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn

   • Mặc dù đặc điểm này giúp phân biệt ong bắp cày và ong mật, nhưng nếu bạn ở gần chúng đến mức đó thì tốt hơn hết là nên lặng lẽ rút đi.

• Ong vàng KHÔNG PHẢI là một loài ong mật mà là loại ong bắp cày làm tổ dưới đất.[10] X Nguồn nghiên cứu Đi tới nguồn
• Ong vò vẽ chúa có nhiệm vụ đi tìm tổ và sinh ra ong thợ có nhiệm vụ mở rộng tổ. Trong phạm vi nhiệt độ bình thường, ong thợ và ong đực sẽ chết đi vào cuối mùa thu, chỉ còn ong chúa sống sót qua mùa đông.
• Tổ ong bắp cày có dạng như một tàng ong hở và có thể xây ở bất cứ nơi đâu chúng tìm được chỗ, chẳng hạn như phần mái nhà chìa ra, trên cành cây, cột đèn, hoặc thậm chí trong đất. Tổ của chúng không có lớp vỏ như giấy bao ngoài.
• Ngoài việc ăn các loại côn trùng khác được coi như loài dịch hại, một số ong vò vẽ còn ăn cả ong mật.
• Ong vò vẽ nói chung không lượn lờ xung quanh hoa hoặc thụ phấn cho hoa. Một số loài, chẳng hạn như ong vò vẽ hói, thường bị thu hút bởi các loài hoa nở vào mùa thu như hoa goldenrod.
• Ong vò vẽ không bị thu hút bởi đường trong thức ăn và nước uống như ong vàng vào cuối mùa hè. Thức ăn chủ yếu của ong vò vẽ là các loài côn trùng khác và sâu bướm.
• Ong vò vẽ châu Âu, hay Vespa crabro, là loài ong vò vẽ duy nhất không hung dữ và thích cắn người hơn là đốt, ngay cả khi bị dồn vào chân tường hoặc bị giam hãm.

• Ong vò vẽ bị thu hút bởi mùi mồ hôi của người và khi thấy người chạy. Vì vậy, nếu bạn bỏ chạy, chúng sẽ đuổi theo bạn, và thường sẽ phát tín hiệu pheromone cho những con khác cùng đuổi theo.
• Không đến gần tổ ong vò vẽ hoặc đe dọa chúng. Tốt nhất là bạn nên để chúng yên.
• Qua việc giao tiếp bằng pheromones, ong vò vẽ có khả năng đốt ồ ạt một mục tiêu khiến đối tượng kinh hãi.
• Nếu có một con ong vò vẽ vo ve xung quanh, bạn hãy rời đi. Không xua, đập hoặc trêu tức nó bằng bất cứ cách nào. Nếu cảm thấy như bị tấn công, ong vò vẽ sẽ tấn công lại và báo cho đồng bọn trong tổ cùng bay ra tấn công.
• Dù bạn dị ứng với nọc của ong mật thì điều đó cũng không có nghĩa là bạn dị ứng với nọc của ong bắp cày hay ong vò vẽ; nếu nghi ngờ, bạn nên đi xét nghiệm phản ứng dị ứng với nọc ong bắp cày trước khi mạo hiểm đi vào vùng thường có ong vò vẽ.
• Nếu phải giết một con ong vò vẽ, bạn hãy thực hiện điều này ở cách xa tổ của chúng và sau đó đi càng xa càng tốt. Chất pheromone mà ong vò vẽ phát ra khi tấn công có thể truyền sang da hoặc quần áo của bạn và sẽ thu hút những con ong vò vẽ khác cho đến khi được gột sạch hoặc nhạt đi.
• Các vết chích đau và nguy hiểm là do tỷ lệ lớn chất acetylcholine.
• Ong vò vẽ là các thành viên trong họ ong bắp cày, do đó nếu bạn bị dị ứng với nọc của ong bắp cày thì bạn cũng sẽ dị ứng với nọc của ong vò vẽ. Nếu sắp đi vào vùng mà bạn biết là có ong vò vẽ, bạn cần đem theo bút tiêm epinephrine [adrenaline] chẳng hạn như EpiPen, và đến bệnh viện càng sớm càng tốt sau khi bị đốt.

1. ↑ //bugguide.net/node/view/7229

Cùng viết bởi:

Chuyên gia kiểm soát dịch hại

Bài viết này đã được cùng viết bởi Scott McCombe. Scott McCombe là CEO của Summit Environmental Solutions [SES], một công ty gia đình chuyên về giải pháp kiểm soát dịch hại, kiểm soát động vật và cách âm cho nhà ở tại Bắc Virginia. Được thành lập năm 1991, SES được Hội đồng Cải tiến Thương nghiệp xếp hạng A+ và được HomeAdvisor trao các giải thưởng "Best of the Best 2017", “Top Rated Professional” và “Elite Service Award”. Bài viết này đã được xem 26.180 lần.

Chuyên mục: Động vật

Trang này đã được đọc 26.180 lần.